-
1 todo
adj.1 all, the whole of, all of.Toda la mañana All morning. Perdió todo su dinero=He lost all his money.2 every, each.Todo carro que.. All car that....3 entire.adv.all.pron.everything, absolutely everything, all, all the lot.m.whole, unity, entirety.* * *► adjetivo1 (sin excluir nada) all2 (verdadero) real3 (cada) every4 (igual) like, exactly like, the image of1 (sin excluir nada) all, everything2 (cualquiera) anybody1 (totalidad) whole2 (en charadas) all, whole► adverbio1 completely, totally, all\así y todo in spite of everythingcon todo in spite of everythingde todas formas / después de todo anyway, after alldel todo completely, entirelyeso es todo that's all, that's itestar en todo to be really with it, know what's going onfue todo uno familiar it all happened at oncehay de todo there are all sortsjugarse el todo por el todo figurado to take the plungepor todo,-a all overser todo uno familiar to be all the same thingtodo el mundo everybodytodo lo contrario quite the opposite, quite the contrarytodo lo más at the mosttodo quisque / todo Dios familiar every Tom, Dick and Harrytodos y cada uno each and everyone————————1 (totalidad) whole2 (en charadas) all, whole► adverbio1 completely, totally, all* * *1. noun m. 2. (f. - toda)pron.all, everything- todos- todas 3. adv.wholly, entirely- con todo4. (f. - toda)adj.1) every, each2) all, whole, entire•* * *1. ADJ1) [en singular] (=en su totalidad) allha viajado por todo el mundo — he has travelled throughout o all over the world
todo lo que usted necesite — everything o whatever you need
con todo lo listo que es, no es capaz de resolver esto — clever as he is o for all his intelligence, he can't solve this problem
•
a o con toda prisa — in all haste, with all speeda todo esto, la orquesta siguió tocando — meanwhile, the band kept on playing
a todo esto, ¿os apetece ir al cine? — by the way, would you like to go to the cinema?
cuanto, mundoa todo esto, no nos olvidemos de llamarla — while we're on the subject, we mustn't forget to phone her
2) [en plural]a) [en un conjunto] allb) (=cada) everyforma 2)habrá un turno para todos y cada uno de los participantes — each and every one of the participants will have their turn
3) [con valor enfático]más 1., 2), d)es todo un hombre — he's every inch a man, he's a real man
4) (=del todo)vaya todo seguido — go straight on o ahead
2. PRON1) [en singular]lo han vendido todo — they've sold the lot, they've sold it all
todo el que quiera... — everyone o anyone who wants to...
todo a cien — ≈ pound store, ≈ dollar store (EEUU), shop selling everyday items at low prices
2) [en plural] (=cosas) all (of them); (=personas) everybody, everyonetodos estaban de acuerdo — everybody o everyone agreed
todos los que quieran venir — all those who want to come, anyone who wants to come
3) [locuciones con preposición]•
ir a todo — to be prepared to do or die•
ante todo — first of all, in the first place•
con todo, con todo y — in spite ofel coche, con todo y ser nuevo... — the car, in spite of being new..., despite the fact that the car was new...
con todo (y con eso) — still, nevertheless
con todo y con eso llegamos una hora tarde — we still arrived an hour late, nevertheless we arrived an hour late
•
de todo, lo llamaron de todo — they called him every name under the sunnos pasó de todo — everything possible happened to us, you name it, it happened to us
•
del todo — wholly, entirelyno es del todo malo — it is not wholly o all bad
•
después de todo — after allde todas todas —
botica 1), pesar 4., 3), sobre II, 9)¡te digo que sí de todas todas! — I tell you it jolly well is!
3.SMjugar 3. TODO ► Para traducir el adjetivo todo con el sentido de en su totalidad se usa all, seguido del sustantivo en singular y sin determinante: Se pasó toda la tarde viendo la tele He spent all afternoon watching TV ► Con el mismo sentido anterior, también se puede traducir por whole o entire, este último es más enfático. En este caso, el indefinido tiene que ir acompañado de un sustantivo contable en singular y precedido por un determinante: Se pasó toda la tarde viendo la tele He spent the whole o the entire afternoon watching TV ► Todos se traduce por every cuando se hace hincapié en todos y cada uno de los individuos de un grupo de personas o cosas y también cuando se habla de acciones repetidas: Todos los niños deben llevar el uniforme del colegio Every child must wear school uniform Salimos a cenar todos los viernes We go out for dinner every Friday El sustantivo que sigue a every va en singular y nunca lleva determinante. El verbo va también en singular. ► Cuando todos se emplea para generalizar, se traduce por all. En este caso el sustantivo que sigue a all no lleva determinante: Todos los alemanes saben hablar inglés All Germans can speak English ► Todos también se traduce por all para referirse al conjunto de individuos de un grupo pero, a diferencia de every, sin dar importancia a los elementos. En este caso el sustantivo lleva determinante y va en plural, como el verbo: Todos los libros de la biblioteca eran antiguos All the books in the library were oldcomo o en un todo — as a whole
* * *I- da adjetivo1) ( la totalidad de) allnos comimos todo el pan/todos los bombones — we ate all the bread/chocolates
toda la mañana — all morning, the whole morning
2) (cualquier, cada)todo artículo importado — all imported items, any imported item
todos los días/los años — every day/year
3) ( uso enfático)IIa todo esto — ( mientras tanto) meanwhile, in the meantime; ( a propósito) incidentally, by the way
el/un todo — the/a whole
IIIjugarse el todo por el todo — to risk o gamble everything on one throw
- da pronombre1)a) ( sin excluir nada) everything¿eso es todo? — is that all?
b)todos/todas — ( referido a - cosas) all; (- a personas) all, everybody
vinieron todos — they all came, everybody came
es el más alto de todos — he's the tallest of the lot o of them all
¿están todos? — is everyone o everybody here?
¿estamos todos? — are we all here?
2) (en locs)con todo (y eso) — (fam) ( aun así) all the same, even so
con todo, sigo pensando que... — all the same o even so I still think that...
de todo: come de todo she'll eat anything; venden de todo they sell everything o all sorts of things; hace de todo un poco he does a bit of everything; del todo totally; no es del todo cierto it's not entirely o totally true; y todo: enfermo y todo, vino a trabajar sick as he was, he still came to work; tuvo que venir la policía y todo (fam) the police had to come and everything (colloq); de todas, todas (fam): ¿es verdad? - de todas, todas is it true? - you bet it is! (colloq); ganó de todas, todas he won by a mile (colloq); me las pagará todas juntas one of these days I'll get even with him for all of this; no tenerlas todas consigo — to be a little worried o uneasy
3) (como adv)a) ( completamente) allestá toda entusiasmada con el viaje — she's all o terribly excited about the trip
b) ( en frases ponderativas) quite* * *= all, complete, every, everything, whole affair, the, wholeness, the full monty, the whole lot, at large, the works!, the whole thing, the entire length of.Ex. All returned documents must be checked for the presence of a hold on the title.Ex. The main entry is the complete catalogue record of the document.Ex. The directory is a finding list which lists for every field its tag, the number of characters in the field, and the starting character position of the field within the record.Ex. The CLEAR key erases everything on the screen.Ex. The whole affair, assembled and compressed, could be lugged off in a moving van.Ex. The part chosen should have a unity of its own, a wholeness that offers a complete experience without at the same time giving away everything.Ex. The article ' The digital full monty?' forecasts that the world of information is likely to be dominated by global giants on the one hand and selective niche providers on the other.Ex. Alternatively the printer might not have ordered enough paper for the whole book, either because he miscalculated or because he could not afford to buy the whole lot at once = Por otro lado, el impresor podría no haber encargado suficiente papel para imprimir el libro entero, bien porque lo calculó mal o porque no podía permitirse el lujo de comprarlo todo de una vez.Ex. The committee will be expected to produce an annual report to the members at large.Ex. Whole cities laid to waste, heroes falling in battle, death of gods, the works!.Ex. The truth is that I'm pretty upset about the whole thing and don't have very warm feelings towards the makers of these products.Ex. It tells the story of one man's absurd quest to become the first person to walk the entire length of the Amazon River.----* ¡a por todas! = go for it!.* abandonar toda esperanza = give up + hope.* abarcarlo todo = be all inclusive.* absolutamente todo = anything and everything, the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* absolver a Alguien de todos los cargos = acquit + Nombre + on all counts.* acaparar toda la atención = steal + the limelight.* accesible por todos = widely accessible.* acceso para todos = access for all.* aceptado por todos = widely accepted.* a decir de todos = by all accounts.* afectar a todo el país = sweep + the country.* ahorros de toda la vida = life-time savings, life savings.* ahorros de toda una vida = life savings.* al alcance de todos = within everybody's reach, within everyone's reach, accessible to everyone, accessible to everybody.* al igual que con todo en la vida = as with everything in life.* a lo largo de todo = the entire length of.* antes de todo = before anything else, first off.* ante todo = first and foremost, before anything else, more than anything else, first of all, above all, above all things.* a pesar de todo = all the same, in spite of everything, despite everything, despite it all, in spite of it all, all this said.* a pesar de todo + Posesivo + Nombre = for all + Posesivo + Nombre.* aprendizaje durante toda la vida = lifelong education.* a toda costa = absolutely, come what may, at all costs, at any cost, at any price.* a toda máquina = in the fast lane, fast lane, full steam ahead, at full tilt, full-tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed.* a toda marcha = at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a toda mecha = at a rate of knots, full steam ahead, at full blast, at full throttle, at top speed, at full speed, at full stretch.* a toda pasta = at a rate of knots.* a toda pastilla = in the fast lane, on the fast track, fast lane, full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at a rate of knots, at top speed, at full blast, at full speed.* a toda prueba = unswerving.* a todas horas = at all hours, around the clock.* a todas luces = patently.* a todas partes = far and wide.* a toda velocidad = full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed.* a todo alrededor = all round.* a todo color = full-colour, in full colour.* a todo gas = full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a todo lo largo de = the length of.* a todo meter = full steam ahead, at full stretch, at full speed, at full blast, at top speed.* a todo ritmo = in full swing, in full force, in full gear.* a todos lados = far and wide.* a todos los efectos = to all intents and purposes, to all intents, for all practical purposes, for all intents and purposes.* a todos los niveles = at all levels.* a todos nosotros = us all.* a todos por igual = one size fits all.* a todo vapor = full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a todo volumen = at full blast.* autoaprendizaje durante toda la vida = lifelong learning.* avanzar a toda máquina = go + full steam ahead.* avanzar a toda mecha = go + full steam ahead.* avanzar a toda pastilla = go + full steam ahead.* avanzar a todo gas = go + full steam ahead.* avanzar a todo meter = go + full steam ahead.* avanzar a todo vapor = go + full steam ahead.* bastante para todos = enough to go round.* bien de todos, el = common good, the.* buscar por todas partes = scour + Nombre + for.* buscar por todo el mundo = search + the world (over).* capaz de todo = capable of anything.* casi de todo = just about everything.* casi todo = everything but the kitchen sink, just about everything.* casi todos = almost any.* castigar con todo el peso de la ley = punish + to the full extent of the law.* celebrar por todo lo alto = make + a song and dance about.* comérselo todo = eat + Posesivo + way through.* como con todo en la vida = as with everything in life.* como un todo = as a whole.* comportarse como toda una señora = take + the high road, take + the high ground.* comportarse como todo un caballero = take + the high road, take + the high ground.* conjuntarlo todo = tie + the pieces together.* conocido de todos = well-known.* conocido por todos = widely recognised, well-known.* conseguir ser el blanco de todas las miradas = capture + spotlight, grab + the spotlight.* contar todo sobre = give + Nombre + the lowdown on.* con toda claridad = as clear as a bell.* con toda confianza = feel + free to.* con toda desfachatez = shamelessly.* con toda franqueza = to put it frankly, in all sincerity, in all honesty.* con toda honestidad = in all honesty.* con toda insolencia = shamelessly.* con toda la razón = quite rightly.* con toda la vestimenta = in full gear.* con toda nitidez = as clear as a bell.* con toda probabilidad = in all probability, probability.* con toda seguridad = safely.* con toda sinceridad = quite honestly, to put it frankly, in all sincerity, in all honesty.* con todas las de la ley = full-bodied, full-fledged, full-scale.* con todas las prestaciones = full-featured.* con todas sus prestaciones = fully featured.* con toda su fuerza = in full force.* con toda tranquilidad = casually.* con todo descaro = shamelessly.* con todo el peso de la ley = to the full extent of the law.* con todo incluido = with the works!.* con todo mi debido respeto hacia = with (all) due respect to.* con todo mi respeto hacia = with (all) due respect to.* con todos los extras = with the works!.* con todos los lujos = with all mods and cons.* con todos mis respetos hacia (la opinión de) = pace.* con todos sus defectos = warts and all.* con todo tipo de comodidades = with all mods and cons.* con todo tipo de lujos = with all mods and cons.* contra toda persona = all comers.* contra (todo) pronóstico = against (all/the) odds.* contra todo (tipo) de riesgo = against all risks.* controlarlo todo = have + a finger in every pie.* coordinarlo todo = tie + the pieces together.* correr a toda velocidad = sprint.* cubrir toda la gama = run + the gamut.* cubrir todo el espectro = run + the gamut.* dar al traste con todo = upset + the applecart.* dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.* dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.* decir con toda confianza = say in + full confidence.* decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.* dedicar toda una vida = spend + lifetime.* dedicar todo el esfuerzo del mundo a = put + Posesivo + heart into.* del todo = all the way.* demostrarlo todo = be proof enough.* dentro de todo = all in all.* desde todos los puntos de vista = in every sense.* desear a Algo o Alguien toda la suerte del mundo = wish + Nombre + every success.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* después de todo = after all.* de toda la empresa = systemwide.* de toda la institución = institution-wide, systemwide.* de toda la provincia = province-wide.* de toda la universidad = university-wide.* de toda la vida = lifelong [life-long].* de todas formas = anyway(s), at any rate, anyhow.* de todas las formas posibles = in any and all ways.* de todas las partes del mundo = from all over the world, from all over the globe, from every part of the world.* de todas maneras = at any rate.* de todas partes = from far and wide.* de todo = throughout.* de todo corazón = heart-to-heart, with all + Posesivo + heart.* de todo el continente = continent-wide.* de todo el distrito = district-wide [districtwide].* de todo el mundo = world over, the, from (all) around the world, throughout the world, around the world, across the globe, around the globe, from (all) around the globe, all over the globe, from across the world, across the world, around the planet, the world over.* de todo el país = across the land, all around the country, all over the country, from all over the country.* de todo el planeta = across the planet.* de todo el sistema = systemwide.* de todo + Nombre = all through + Nombre.* de todos conocido = well-known.* de todos lados = from far and wide.* de todos los colores = of all stripes, a rainbow of.* de todos los tiempos = all-time, of all time(s).* de todos los tipos = of all stripes.* de todos modos = at any rate.* de todo tipo = of all sorts, of every sort, of all stripes, of all shapes and sizes.* de todo un poco = about this and that and everything else, about this and that.* de una vez por todas = once and for all, once for all.* Día de Todos los Santos = All Saints' Day.* dirigirse a toda prisa hacia = make + haste towards.* disfrutar de todas las ventajas = have + the best of both worlds.* durante casi todo el año = for the best part of the year.* durante toda la noche = all-night, all night long.* durante toda la vida = lifelong [life-long].* durante toda una vida = over a lifetime.* durante todo = all the way through, throughout.* durante todo el día = all day long.* durante todo el trimestre = semester-long.* durante todo el verano = all summer long.* durante todo + Tiempo = all through + Tiempo.* durar toda una vida = go on + for a lifetime, last + (for) a lifetime.* echarlo todo a perder = upset + the applecart.* echarlo todo a rodar = upset + the applecart.* echarlo todo por tierra = upset + the applecart.* echar toda la carne en el asador = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket, shoot (for) + the moon, go for + broke.* el dinero es el origen de todos los males = money is the root of all evil.* el dinero es la fuente de todos los males = money is the root of all evil.* el fin de todos los fines = the end of all ends.* el mejor de todos = the cream of the crop, crème de la crème.* el mejor momento de todos = the time of all times.* el peor de todos = the worst of the lot.* el sueño de toda persona = the stuff dreams are made of.* el sueño de todos = the stuff dreams are made of.* el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* encontrarle defectos a todo = nitpick.* encontrarle faltas a todo = nitpick.* en igualdad de condiciones para todos los sexos = gender-equitable.* en toda la empresa = company-wide, systemwide.* en toda la institución = systemwide.* en toda la nación = nationwide [nation-wide].* en toda ocasión = at every turn.* en todas partes = all around, far and wide.* en todo = throughout.* en todo caso = if anything.* en todo el edificio = site-wide.* en todo el estado = statewide [state-wide].* en todo el mundo = worldwide [world-wide], world over, the, throughout the world, around the world, all around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over, in the whole world.* en todo el país = all around the country, all over the country, from all over the country, across the country.* en todo el planeta = across the planet, planet-wide.* en todo el proceso = throughout.* en todo el sistema = systemwide.* en todo momento = at all times, at every instant, every step of the way, throughout, at every turn, day in and day out, at all hours, time after time.* en todos estos sentidos = in all these regards.* en todos lados = far and wide.* en todos los aspectos = all-round.* en todos los sentidos = in all respects, in every sense.* en todos menos en = in all but.* en todos y cada uno de = in all.* escolarización para todos = universal schooling.* eso es casi todo = that's about it.* estar dispuesto a todo = be ready, willing and able.* estar en todo = have + a finger in every pie.* estar metido en todo = have + a finger in every pie.* estar pendiente de todo = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* estar todos en el mismo barco = be all in the same boat.* exento de toda sospecha = above suspicion.* extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* extenderse por todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* facilitarle la vida a todos = simplify + life for everyone.* famoso en todo el mundo = world-famous [world famous], world-renowned, world-renown.* fuente de todos los males, la = root of all evil, the.* fuera de toda duda = incontrovertible, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* fuera de toda sospecha = above suspicion.* ganar cuando todo parece estar perdido = victory from the jaws of defeat.* gente de todo tipo = people from all walks of life.* hacerle la vida más simple a todos = simplify + life for everyone.* hacerlo todo excepto = stop at + nothing short of.* hacerlo todo menos = stop at + nothing short of.* hacer (todo) el trabajo pesado = do (all) + the donkey work.* hacer todo lo posible = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + the best + Nombre + may, do + the best + Nombre + can, try + hard, try + Posesivo + best, try + Posesivo + heart out, work + hard.* hacer todo lo posible (dado) = do + the best possible (with).* hacer todo lo posible para = every effort + be + made to.* hacer todo lo posible por = go to + any lengths to, go to + great lengths to, endeavour [endeavor, -USA], take + (great) pains to.* hacer todo lo que está en nuestras manos = pull out + all the stops.* hacer todo lo que Uno pueda = do + Posesivo + best, do + the best + Nombre + may, do + the best + Nombre + can.* hacer todo lo que Uno pueda (dado) = do + the best possible (with).* hacer un todo de = lump + Nombre + into.* hasta ahora, todo bien = so far, so good.* igualdad de condiciones para todos = levelling of the playing field.* igual para todos = one size fits all.* incluir a todo el mundo = inclusivity.* incluirlo todo = be all inclusive.* insuficiente para todos = insufficient to go round.* integrar formando un todo = articulate.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* jalárselo todo = scoff + the lot, eat + Posesivo + way through.* jugarse el todo por el todo = take + the plunge, risk + life and limb.* jugárselo todo = go for + broke, shoot (for) + the moon.* jugárselo todo a una sola carta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* justamente todo lo contrario = quite the opposite, quite the contrary, quite the reverse.* justamente todo lo contrario de = quite the opposite of.* libre de toda sospecha = above suspicion.* llegar a todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* llegar a todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* llevar al hospital con toda urgencia = rush + Nombre + to hospital.* llevar todas las de perder = odds + be stacked against, not have a leg to stand on.* lo mejor de todo = best of all.* lo primero de todo = first of all, first off.* mantener todo controlado = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* más allá de toda duda = beyond doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* más allá de toda razón = beyond reason.* más bien todo lo contrario = quite the contrary, quite the reverse.* más que todo lo demás = beyond all else.* más que todos nosotros juntos = more than all of us put together.* meter las manos en todo = have + a finger in every pie.* meterse en todos los fregados = have + a finger in every pie.* motocicleta todo terreno = dirt bike.* no aburrir a Alguien con todos los detalles = spare + Nombe + all the details.* no creerse Algo del todo = take + Nombre + with a pinch of salt.* no del todo maduro, verde = underripe.* no ser oro todo lo que reluce = not + it's cracked up to be.* no somos todos iguales = one size doesn't fit all.* No todo lo que reluce es oro = All that glitters is not gold, Not all that is gold glitters.* ocurrir todo a la vez = happen + all at once.* origen de todos males, el = root of all evil, the.* para sorpresa de todos = to everyone's surprise.* para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.* para toda la industria = industry-wide.* para toda la universidad = university-wide.* para toda la vida = lifelong [life-long], for life.* para todo el mercado = industry-wide.* para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.* para todos por igual = across the board [across-the-board].* para todo tipo de tiempo = all-weather.* para todo uso = all-purpose.* pasar a toda velocidad = whiz.* póliza de seguro a todo riesgo = all risks cover.* poner toda la carne en el asador = shoot (for) + the moon, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* poner toda la carne en el asador = go for + broke.* poner todo de + Posesivo + parte = do + Posesivo + best, give + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.* poner todo patas arriba = turn + everything upside down.* poner todos los huevos en una canasta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* por ahora todo va bien = so far, so good.* por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda razón = beyond reason.* por encima de toda sospecha = above suspicion.* por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.* por lo que dicen todos = by all accounts.* por toda la ciudad = citywide [city-wide].* por toda la Internet = Internet-wide.* por toda la nación = nationwide [nation-wide].* por toda la provincia = province-wide.* por toda la vida = lifetime [life-time].* por todas las instituciones oficiales = government-wide.* por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.* por toda una vida = lifetime [life-time].* por todo = all over, throughout, all the way through.* por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].* por todo el continente = continent-wide.* por todo el distrito = district-wide [districtwide].* por todo el gobierno = government-wide.* por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.* por todo el planeta = across the planet, planet-wide.* por todo el servicio = service-wide.* por todo lo alto = grandly, on a grand scale.* por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.* por todos conocido = well-known.* por todos lados = far and wide.* por todos los medios = by all means.* por todos sitios = everywhere.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que bate todos los récords = record breaking.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que dura todo el año = year-round.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo incluye todo = all-embracing.* reconocido por todos = widely recognised.* relación parte = whole/part relationship.* replantearse todo desde cero = get back to + basics.* reservados todos los derechos = all rights reserved.* resistir con todas las fuerzas = resist + with every cell in + Posesivo + body.* respetado por todos = widely-respected.* revolucionarlo todo = turn + everything upside down.* revolverlo todo = turn + everything upside down.* sacarle defectos a todo = nitpick.* sacarle faltas a todo = nitpick.* salir a toda prisa = make + a hasty exit.* seguro a todo riesgo = comprehensive insurance, all-risk insurance.* ser conocido por todos = be out in the open.* ser el centro de todas las miradas = cut + a dash.* ser justo con todos = give the devil his due.* serlo todo para todos = be all things to all men, be all things to all people.* ser todo corazón = have + a heart of gold.* ser todo oídos = be all ears.* ser todo un éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* ser todo ventajas = the best of both worlds.* ser todo vida = be all life.* si todo sigue igual = all (other) things being equal.* si todo va de acuerdo a lo planeado = all (other) things being equal.* sobre todas las cosas = above all things.* sobre todo = above all, above everything else, in particular, above all things.* tan amado de todos = so beloved of all.* tan amado por todos = so beloved of all.* tan querido por todos = so beloved of all.* tan queridos de todos = so beloved of all.* tenerlo todo = have + the best of both worlds.* tenerlo todo hecho = have + an easy ride.* tener todas las de perder = fight + a losing battle.* tener todas las posibilidades de = have + every possibility of.* tener todo + Nombre + a + Posesivo + disposición = have + the run of the + Nombre.* tener todo + Nombre + para + Pronombre = have + the run of the + Nombre.* tener todo un éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tienda de todo a cien = dollar store.* tienda que vende de todo = general store.* titular a toda plana = headline banner.* toda alma viviente = every living soul.* toda clase de = all sorts of.* toda la comunidad = the community at large.* toda la fuerza = full force.* toda la fuerza de = the full force of.* toda la fuerza del impacto = full force.* toda la noche = all night long.* toda la sociedad = society at large.* toda la trupe = in full force.* toda la verdad sobre = the skinny on.* toda la vida = from the cradle to the grave, whole lifelong, whole life.* todas las florituras = all the bells and whistles.* todas las iniciales del nombre propio = full initials.* todas las partes implicadas = all concerned.* todas las personas implicadas = all concerned.* todas las razones del mundo = every reason.* todas las semanas = weekly.* toda una serie de = a whole series of.* toda una vida = a lifetime.* toda una vida de experiencia = a lifetime of experience.* toda una vida de trabajo = a lifetime of work.* todo a la vez = all at once.* todo al mismo tiempo = all at once.* todo bicho viviente = every living soul, everyone and their mother, every Tom, Dick and Harry.* todo confuso = in a state of disarray.* todo continúa como antes = life goes on as before.* todo cuesta algo = nothing comes without a cost.* todo de una vez = in one lump.* todo de (un) golpe = all at once.* todo dios = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo el año = year-round.* todo el cotarro = the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* todo el día = all day, all day long, around the clock.* todo el fin de semana = all weekend long.* todo el mundo = all and sundry, every Tom, Dick and Harry, everybody, each and everyone.* todo el mundo debe tener acceso a la información = access for all.* todo el peso de la ley = full force of the law, the, full force of the law, the.* todo el rato = all the while.* todo el santo día = all day long.* todo el tiempo = all of the time, left, right and centre, the whole time, all the while.* todo el tinglado = the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* todo en su conjunto = whole affair, the.* todo en uno = all in one.* todo es posible = all bets are off, the sky is the limit.* todo está a la vista = what you see is what you get.* todo esto = the whole thing.* todo excepto = everything except (for).* todo florido = in full blossom.* todo hijo de vecino = every Tom, Dick and Harry.* todo incluido = all-inclusive.* todo ir bien = all + be + well with the world.* todo liado = in a state of disarray.* todo lo contrario = quite the opposite, quite the contrary, quite the reverse, in marked contrast.* todo lo demás = all else.* todo lo que toca se convierte en oro = Midas touch, the.* todo lo relativo al personaje novelesco Holmes = Holmesiana.* todo lujo de detalles = chapter and verse.* todo marcha bien = everything is hunky-dory.* todo menos = everything except (for).* todo mindundi = every Tom, Dick and Harry.* todo + Nombre = the whole + Nombre.* todo queda en casa = all in the family.* todo quisque = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo quisqui = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo recto = straight ahead, straight on.* todos = everybody, everyone, them all, all comers, great and small, all concerned, anyone and everyone.* todos a cubierta = all hands on deck!.* todos a la faena = all hands on deck, all hands to the pump(s).* todos al rescate = all hands on deck, all hands to the pump(s).* todo seguido = continuously, straight ahead, straight on.* todos ellos = them all.* todo ser humano = every living soul.* todos + estar de acuerdo = agree on + all hands.* todos excepto = everyone except, everybody except.* todos excepto + Número = all but + Número.* todos lo demás = everyone else.* todos los accesorios extras = all the bells and whistles.* todos los adornos extras = all the bells and whistles.* todos los años = on a yearly basis, year in and year out, year-on-year.* todos los demás = everybody else.* todos los derechos reservados = all rights reserved.* todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.* todos los miembros de la agencia = agency-wide.* todos los otros = all of the other.* todos manos a la obra = all hands to the pump(s), all hands on deck.* todos menos = everyone except, everybody except.* todos menos + Número = all but + Número.* todos nosotros = all of us.* todos por igual = share and share alike.* todos ustedes = you all.* todos vosotros = you all.* todos y cada uno = all and sundry, in full force, each and everyone.* todos y cada uno de = any and every, any and all.* todos y cada uno de + Adjetivo + Nombre = Pronombre + every + Nombre.* todo tiene sus ventajas y sus inconvenientes = swings and roundabouts, what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* todo tipo de = all sorts of, all manner of.* todo tipo de gustos = all shades of opinion.* todo va a las mil maravillas = everything is hunky-dory.* todo vale = no holds barred.* trabajo de toda una vida = life's work, lifework.* tratar por todos los medios de = take + (great) pains to.* tratar por todos los medios de + Verbo = be at pains to + Infinitivo.* Verbo + sobre todo = Verbo + the most.* vida a toda pastilla = life in the fast lane.* y lo peor de todo = and worst of all.* y sobre todo = and worst of all.* y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.* zampárselo todo = scoff + the lot.* * *I- da adjetivo1) ( la totalidad de) allnos comimos todo el pan/todos los bombones — we ate all the bread/chocolates
toda la mañana — all morning, the whole morning
2) (cualquier, cada)todo artículo importado — all imported items, any imported item
todos los días/los años — every day/year
3) ( uso enfático)IIa todo esto — ( mientras tanto) meanwhile, in the meantime; ( a propósito) incidentally, by the way
el/un todo — the/a whole
IIIjugarse el todo por el todo — to risk o gamble everything on one throw
- da pronombre1)a) ( sin excluir nada) everything¿eso es todo? — is that all?
b)todos/todas — ( referido a - cosas) all; (- a personas) all, everybody
vinieron todos — they all came, everybody came
es el más alto de todos — he's the tallest of the lot o of them all
¿están todos? — is everyone o everybody here?
¿estamos todos? — are we all here?
2) (en locs)con todo (y eso) — (fam) ( aun así) all the same, even so
con todo, sigo pensando que... — all the same o even so I still think that...
de todo: come de todo she'll eat anything; venden de todo they sell everything o all sorts of things; hace de todo un poco he does a bit of everything; del todo totally; no es del todo cierto it's not entirely o totally true; y todo: enfermo y todo, vino a trabajar sick as he was, he still came to work; tuvo que venir la policía y todo (fam) the police had to come and everything (colloq); de todas, todas (fam): ¿es verdad? - de todas, todas is it true? - you bet it is! (colloq); ganó de todas, todas he won by a mile (colloq); me las pagará todas juntas one of these days I'll get even with him for all of this; no tenerlas todas consigo — to be a little worried o uneasy
3) (como adv)a) ( completamente) allestá toda entusiasmada con el viaje — she's all o terribly excited about the trip
b) ( en frases ponderativas) quite* * *= all, complete, every, everything, whole affair, the, wholeness, the full monty, the whole lot, at large, the works!, the whole thing, the entire length of.Ex: All returned documents must be checked for the presence of a hold on the title.
Ex: The main entry is the complete catalogue record of the document.Ex: The directory is a finding list which lists for every field its tag, the number of characters in the field, and the starting character position of the field within the record.Ex: The CLEAR key erases everything on the screen.Ex: The whole affair, assembled and compressed, could be lugged off in a moving van.Ex: The part chosen should have a unity of its own, a wholeness that offers a complete experience without at the same time giving away everything.Ex: The article ' The digital full monty?' forecasts that the world of information is likely to be dominated by global giants on the one hand and selective niche providers on the other.Ex: Alternatively the printer might not have ordered enough paper for the whole book, either because he miscalculated or because he could not afford to buy the whole lot at once = Por otro lado, el impresor podría no haber encargado suficiente papel para imprimir el libro entero, bien porque lo calculó mal o porque no podía permitirse el lujo de comprarlo todo de una vez.Ex: The committee will be expected to produce an annual report to the members at large.Ex: Whole cities laid to waste, heroes falling in battle, death of gods, the works!.Ex: The truth is that I'm pretty upset about the whole thing and don't have very warm feelings towards the makers of these products.Ex: It tells the story of one man's absurd quest to become the first person to walk the entire length of the Amazon River.* ¡a por todas! = go for it!.* abandonar toda esperanza = give up + hope.* abarcarlo todo = be all inclusive.* absolutamente todo = anything and everything, the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* absolver a Alguien de todos los cargos = acquit + Nombre + on all counts.* acaparar toda la atención = steal + the limelight.* accesible por todos = widely accessible.* acceso para todos = access for all.* aceptado por todos = widely accepted.* a decir de todos = by all accounts.* afectar a todo el país = sweep + the country.* ahorros de toda la vida = life-time savings, life savings.* ahorros de toda una vida = life savings.* al alcance de todos = within everybody's reach, within everyone's reach, accessible to everyone, accessible to everybody.* al igual que con todo en la vida = as with everything in life.* a lo largo de todo = the entire length of.* antes de todo = before anything else, first off.* ante todo = first and foremost, before anything else, more than anything else, first of all, above all, above all things.* a pesar de todo = all the same, in spite of everything, despite everything, despite it all, in spite of it all, all this said.* a pesar de todo + Posesivo + Nombre = for all + Posesivo + Nombre.* aprendizaje durante toda la vida = lifelong education.* a toda costa = absolutely, come what may, at all costs, at any cost, at any price.* a toda máquina = in the fast lane, fast lane, full steam ahead, at full tilt, full-tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed.* a toda marcha = at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a toda mecha = at a rate of knots, full steam ahead, at full blast, at full throttle, at top speed, at full speed, at full stretch.* a toda pasta = at a rate of knots.* a toda pastilla = in the fast lane, on the fast track, fast lane, full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at a rate of knots, at top speed, at full blast, at full speed.* a toda prueba = unswerving.* a todas horas = at all hours, around the clock.* a todas luces = patently.* a todas partes = far and wide.* a toda velocidad = full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed.* a todo alrededor = all round.* a todo color = full-colour, in full colour.* a todo gas = full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a todo lo largo de = the length of.* a todo meter = full steam ahead, at full stretch, at full speed, at full blast, at top speed.* a todo ritmo = in full swing, in full force, in full gear.* a todos lados = far and wide.* a todos los efectos = to all intents and purposes, to all intents, for all practical purposes, for all intents and purposes.* a todos los niveles = at all levels.* a todos nosotros = us all.* a todos por igual = one size fits all.* a todo vapor = full steam ahead, full-tilt, at full tilt, full-throttle, at full throttle, at top speed, at full blast, at full speed, at full stretch.* a todo volumen = at full blast.* autoaprendizaje durante toda la vida = lifelong learning.* avanzar a toda máquina = go + full steam ahead.* avanzar a toda mecha = go + full steam ahead.* avanzar a toda pastilla = go + full steam ahead.* avanzar a todo gas = go + full steam ahead.* avanzar a todo meter = go + full steam ahead.* avanzar a todo vapor = go + full steam ahead.* bastante para todos = enough to go round.* bien de todos, el = common good, the.* buscar por todas partes = scour + Nombre + for.* buscar por todo el mundo = search + the world (over).* capaz de todo = capable of anything.* casi de todo = just about everything.* casi todo = everything but the kitchen sink, just about everything.* casi todos = almost any.* castigar con todo el peso de la ley = punish + to the full extent of the law.* celebrar por todo lo alto = make + a song and dance about.* comérselo todo = eat + Posesivo + way through.* como con todo en la vida = as with everything in life.* como un todo = as a whole.* comportarse como toda una señora = take + the high road, take + the high ground.* comportarse como todo un caballero = take + the high road, take + the high ground.* conjuntarlo todo = tie + the pieces together.* conocido de todos = well-known.* conocido por todos = widely recognised, well-known.* conseguir ser el blanco de todas las miradas = capture + spotlight, grab + the spotlight.* contar todo sobre = give + Nombre + the lowdown on.* con toda claridad = as clear as a bell.* con toda confianza = feel + free to.* con toda desfachatez = shamelessly.* con toda franqueza = to put it frankly, in all sincerity, in all honesty.* con toda honestidad = in all honesty.* con toda insolencia = shamelessly.* con toda la razón = quite rightly.* con toda la vestimenta = in full gear.* con toda nitidez = as clear as a bell.* con toda probabilidad = in all probability, probability.* con toda seguridad = safely.* con toda sinceridad = quite honestly, to put it frankly, in all sincerity, in all honesty.* con todas las de la ley = full-bodied, full-fledged, full-scale.* con todas las prestaciones = full-featured.* con todas sus prestaciones = fully featured.* con toda su fuerza = in full force.* con toda tranquilidad = casually.* con todo descaro = shamelessly.* con todo el peso de la ley = to the full extent of the law.* con todo incluido = with the works!.* con todo mi debido respeto hacia = with (all) due respect to.* con todo mi respeto hacia = with (all) due respect to.* con todos los extras = with the works!.* con todos los lujos = with all mods and cons.* con todos mis respetos hacia (la opinión de) = pace.* con todos sus defectos = warts and all.* con todo tipo de comodidades = with all mods and cons.* con todo tipo de lujos = with all mods and cons.* contra toda persona = all comers.* contra (todo) pronóstico = against (all/the) odds.* contra todo (tipo) de riesgo = against all risks.* controlarlo todo = have + a finger in every pie.* coordinarlo todo = tie + the pieces together.* correr a toda velocidad = sprint.* cubrir toda la gama = run + the gamut.* cubrir todo el espectro = run + the gamut.* dar al traste con todo = upset + the applecart.* dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.* dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.* decir con toda confianza = say in + full confidence.* decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.* dedicar toda una vida = spend + lifetime.* dedicar todo el esfuerzo del mundo a = put + Posesivo + heart into.* del todo = all the way.* demostrarlo todo = be proof enough.* dentro de todo = all in all.* desde todos los puntos de vista = in every sense.* desear a Algo o Alguien toda la suerte del mundo = wish + Nombre + every success.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* después de todo = after all.* de toda la empresa = systemwide.* de toda la institución = institution-wide, systemwide.* de toda la provincia = province-wide.* de toda la universidad = university-wide.* de toda la vida = lifelong [life-long].* de todas formas = anyway(s), at any rate, anyhow.* de todas las formas posibles = in any and all ways.* de todas las partes del mundo = from all over the world, from all over the globe, from every part of the world.* de todas maneras = at any rate.* de todas partes = from far and wide.* de todo = throughout.* de todo corazón = heart-to-heart, with all + Posesivo + heart.* de todo el continente = continent-wide.* de todo el distrito = district-wide [districtwide].* de todo el mundo = world over, the, from (all) around the world, throughout the world, around the world, across the globe, around the globe, from (all) around the globe, all over the globe, from across the world, across the world, around the planet, the world over.* de todo el país = across the land, all around the country, all over the country, from all over the country.* de todo el planeta = across the planet.* de todo el sistema = systemwide.* de todo + Nombre = all through + Nombre.* de todos conocido = well-known.* de todos lados = from far and wide.* de todos los colores = of all stripes, a rainbow of.* de todos los tiempos = all-time, of all time(s).* de todos los tipos = of all stripes.* de todos modos = at any rate.* de todo tipo = of all sorts, of every sort, of all stripes, of all shapes and sizes.* de todo un poco = about this and that and everything else, about this and that.* de una vez por todas = once and for all, once for all.* Día de Todos los Santos = All Saints' Day.* dirigirse a toda prisa hacia = make + haste towards.* disfrutar de todas las ventajas = have + the best of both worlds.* durante casi todo el año = for the best part of the year.* durante toda la noche = all-night, all night long.* durante toda la vida = lifelong [life-long].* durante toda una vida = over a lifetime.* durante todo = all the way through, throughout.* durante todo el día = all day long.* durante todo el trimestre = semester-long.* durante todo el verano = all summer long.* durante todo + Tiempo = all through + Tiempo.* durar toda una vida = go on + for a lifetime, last + (for) a lifetime.* echarlo todo a perder = upset + the applecart.* echarlo todo a rodar = upset + the applecart.* echarlo todo por tierra = upset + the applecart.* echar toda la carne en el asador = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket, shoot (for) + the moon, go for + broke.* el dinero es el origen de todos los males = money is the root of all evil.* el dinero es la fuente de todos los males = money is the root of all evil.* el fin de todos los fines = the end of all ends.* el mejor de todos = the cream of the crop, crème de la crème.* el mejor momento de todos = the time of all times.* el peor de todos = the worst of the lot.* el sueño de toda persona = the stuff dreams are made of.* el sueño de todos = the stuff dreams are made of.* el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* encontrarle defectos a todo = nitpick.* encontrarle faltas a todo = nitpick.* en igualdad de condiciones para todos los sexos = gender-equitable.* en toda la empresa = company-wide, systemwide.* en toda la institución = systemwide.* en toda la nación = nationwide [nation-wide].* en toda ocasión = at every turn.* en todas partes = all around, far and wide.* en todo = throughout.* en todo caso = if anything.* en todo el edificio = site-wide.* en todo el estado = statewide [state-wide].* en todo el mundo = worldwide [world-wide], world over, the, throughout the world, around the world, all around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over, in the whole world.* en todo el país = all around the country, all over the country, from all over the country, across the country.* en todo el planeta = across the planet, planet-wide.* en todo el proceso = throughout.* en todo el sistema = systemwide.* en todo momento = at all times, at every instant, every step of the way, throughout, at every turn, day in and day out, at all hours, time after time.* en todos estos sentidos = in all these regards.* en todos lados = far and wide.* en todos los aspectos = all-round.* en todos los sentidos = in all respects, in every sense.* en todos menos en = in all but.* en todos y cada uno de = in all.* escolarización para todos = universal schooling.* eso es casi todo = that's about it.* estar dispuesto a todo = be ready, willing and able.* estar en todo = have + a finger in every pie.* estar metido en todo = have + a finger in every pie.* estar pendiente de todo = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* estar todos en el mismo barco = be all in the same boat.* exento de toda sospecha = above suspicion.* extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* extenderse por todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* facilitarle la vida a todos = simplify + life for everyone.* famoso en todo el mundo = world-famous [world famous], world-renowned, world-renown.* fuente de todos los males, la = root of all evil, the.* fuera de toda duda = incontrovertible, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* fuera de toda sospecha = above suspicion.* ganar cuando todo parece estar perdido = victory from the jaws of defeat.* gente de todo tipo = people from all walks of life.* hacerle la vida más simple a todos = simplify + life for everyone.* hacerlo todo excepto = stop at + nothing short of.* hacerlo todo menos = stop at + nothing short of.* hacer (todo) el trabajo pesado = do (all) + the donkey work.* hacer todo lo posible = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + the best + Nombre + may, do + the best + Nombre + can, try + hard, try + Posesivo + best, try + Posesivo + heart out, work + hard.* hacer todo lo posible (dado) = do + the best possible (with).* hacer todo lo posible para = every effort + be + made to.* hacer todo lo posible por = go to + any lengths to, go to + great lengths to, endeavour [endeavor, -USA], take + (great) pains to.* hacer todo lo que está en nuestras manos = pull out + all the stops.* hacer todo lo que Uno pueda = do + Posesivo + best, do + the best + Nombre + may, do + the best + Nombre + can.* hacer todo lo que Uno pueda (dado) = do + the best possible (with).* hacer un todo de = lump + Nombre + into.* hasta ahora, todo bien = so far, so good.* igualdad de condiciones para todos = levelling of the playing field.* igual para todos = one size fits all.* incluir a todo el mundo = inclusivity.* incluirlo todo = be all inclusive.* insuficiente para todos = insufficient to go round.* integrar formando un todo = articulate.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* jalárselo todo = scoff + the lot, eat + Posesivo + way through.* jugarse el todo por el todo = take + the plunge, risk + life and limb.* jugárselo todo = go for + broke, shoot (for) + the moon.* jugárselo todo a una sola carta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* justamente todo lo contrario = quite the opposite, quite the contrary, quite the reverse.* justamente todo lo contrario de = quite the opposite of.* libre de toda sospecha = above suspicion.* llegar a todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* llegar a todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* llevar al hospital con toda urgencia = rush + Nombre + to hospital.* llevar todas las de perder = odds + be stacked against, not have a leg to stand on.* lo mejor de todo = best of all.* lo primero de todo = first of all, first off.* mantener todo controlado = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* más allá de toda duda = beyond doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* más allá de toda razón = beyond reason.* más bien todo lo contrario = quite the contrary, quite the reverse.* más que todo lo demás = beyond all else.* más que todos nosotros juntos = more than all of us put together.* meter las manos en todo = have + a finger in every pie.* meterse en todos los fregados = have + a finger in every pie.* motocicleta todo terreno = dirt bike.* no aburrir a Alguien con todos los detalles = spare + Nombe + all the details.* no creerse Algo del todo = take + Nombre + with a pinch of salt.* no del todo maduro, verde = underripe.* no ser oro todo lo que reluce = not + it's cracked up to be.* no somos todos iguales = one size doesn't fit all.* No todo lo que reluce es oro = All that glitters is not gold, Not all that is gold glitters.* ocurrir todo a la vez = happen + all at once.* origen de todos males, el = root of all evil, the.* para sorpresa de todos = to everyone's surprise.* para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.* para toda la industria = industry-wide.* para toda la universidad = university-wide.* para toda la vida = lifelong [life-long], for life.* para todo el mercado = industry-wide.* para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.* para todos por igual = across the board [across-the-board].* para todo tipo de tiempo = all-weather.* para todo uso = all-purpose.* pasar a toda velocidad = whiz.* póliza de seguro a todo riesgo = all risks cover.* poner toda la carne en el asador = shoot (for) + the moon, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* poner toda la carne en el asador = go for + broke.* poner todo de + Posesivo + parte = do + Posesivo + best, give + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.* poner todo patas arriba = turn + everything upside down.* poner todos los huevos en una canasta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.* por ahora todo va bien = so far, so good.* por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda razón = beyond reason.* por encima de toda sospecha = above suspicion.* por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.* por lo que dicen todos = by all accounts.* por toda la ciudad = citywide [city-wide].* por toda la Internet = Internet-wide.* por toda la nación = nationwide [nation-wide].* por toda la provincia = province-wide.* por toda la vida = lifetime [life-time].* por todas las instituciones oficiales = government-wide.* por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.* por toda una vida = lifetime [life-time].* por todo = all over, throughout, all the way through.* por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].* por todo el continente = continent-wide.* por todo el distrito = district-wide [districtwide].* por todo el gobierno = government-wide.* por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.* por todo el planeta = across the planet, planet-wide.* por todo el servicio = service-wide.* por todo lo alto = grandly, on a grand scale.* por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.* por todos conocido = well-known.* por todos lados = far and wide.* por todos los medios = by all means.* por todos sitios = everywhere.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que bate todos los récords = record breaking.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que dura todo el año = year-round.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo incluye todo = all-embracing.* reconocido por todos = widely recognised.* relación parte = whole/part relationship.* replantearse todo desde cero = get back to + basics.* reservados todos los derechos = all rights reserved.* resistir con todas las fuerzas = resist + with every cell in + Posesivo + body.* respetado por todos = widely-respected.* revolucionarlo todo = turn + everything upside down.* revolverlo todo = turn + everything upside down.* sacarle defectos a todo = nitpick.* sacarle faltas a todo = nitpick.* salir a toda prisa = make + a hasty exit.* seguro a todo riesgo = comprehensive insurance, all-risk insurance.* ser conocido por todos = be out in the open.* ser el centro de todas las miradas = cut + a dash.* ser justo con todos = give the devil his due.* serlo todo para todos = be all things to all men, be all things to all people.* ser todo corazón = have + a heart of gold.* ser todo oídos = be all ears.* ser todo un éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* ser todo ventajas = the best of both worlds.* ser todo vida = be all life.* si todo sigue igual = all (other) things being equal.* si todo va de acuerdo a lo planeado = all (other) things being equal.* sobre todas las cosas = above all things.* sobre todo = above all, above everything else, in particular, above all things.* tan amado de todos = so beloved of all.* tan amado por todos = so beloved of all.* tan querido por todos = so beloved of all.* tan queridos de todos = so beloved of all.* tenerlo todo = have + the best of both worlds.* tenerlo todo hecho = have + an easy ride.* tener todas las de perder = fight + a losing battle.* tener todas las posibilidades de = have + every possibility of.* tener todo + Nombre + a + Posesivo + disposición = have + the run of the + Nombre.* tener todo + Nombre + para + Pronombre = have + the run of the + Nombre.* tener todo un éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tienda de todo a cien = dollar store.* tienda que vende de todo = general store.* titular a toda plana = headline banner.* toda alma viviente = every living soul.* toda clase de = all sorts of.* toda la comunidad = the community at large.* toda la fuerza = full force.* toda la fuerza de = the full force of.* toda la fuerza del impacto = full force.* toda la noche = all night long.* toda la sociedad = society at large.* toda la trupe = in full force.* toda la verdad sobre = the skinny on.* toda la vida = from the cradle to the grave, whole lifelong, whole life.* todas las florituras = all the bells and whistles.* todas las iniciales del nombre propio = full initials.* todas las partes implicadas = all concerned.* todas las personas implicadas = all concerned.* todas las razones del mundo = every reason.* todas las semanas = weekly.* toda una serie de = a whole series of.* toda una vida = a lifetime.* toda una vida de experiencia = a lifetime of experience.* toda una vida de trabajo = a lifetime of work.* todo a la vez = all at once.* todo al mismo tiempo = all at once.* todo bicho viviente = every living soul, everyone and their mother, every Tom, Dick and Harry.* todo confuso = in a state of disarray.* todo continúa como antes = life goes on as before.* todo cuesta algo = nothing comes without a cost.* todo de una vez = in one lump.* todo de (un) golpe = all at once.* todo dios = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo el año = year-round.* todo el cotarro = the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* todo el día = all day, all day long, around the clock.* todo el fin de semana = all weekend long.* todo el mundo = all and sundry, every Tom, Dick and Harry, everybody, each and everyone.* todo el mundo debe tener acceso a la información = access for all.* todo el peso de la ley = full force of the law, the, full force of the law, the.* todo el rato = all the while.* todo el santo día = all day long.* todo el tiempo = all of the time, left, right and centre, the whole time, all the while.* todo el tinglado = the whole works, the whole shebang, everything and the kitchen sink, the whole enchilada, the whole (kit and) caboodle, the whole nine yards, the whole shooting match, the whole banana, lock, stock and barrel.* todo en su conjunto = whole affair, the.* todo en uno = all in one.* todo es posible = all bets are off, the sky is the limit.* todo está a la vista = what you see is what you get.* todo esto = the whole thing.* todo excepto = everything except (for).* todo florido = in full blossom.* todo hijo de vecino = every Tom, Dick and Harry.* todo incluido = all-inclusive.* todo ir bien = all + be + well with the world.* todo liado = in a state of disarray.* todo lo contrario = quite the opposite, quite the contrary, quite the reverse, in marked contrast.* todo lo demás = all else.* todo lo que toca se convierte en oro = Midas touch, the.* todo lo relativo al personaje novelesco Holmes = Holmesiana.* todo lujo de detalles = chapter and verse.* todo marcha bien = everything is hunky-dory.* todo menos = everything except (for).* todo mindundi = every Tom, Dick and Harry.* todo + Nombre = the whole + Nombre.* todo queda en casa = all in the family.* todo quisque = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo quisqui = every Tom, Dick and Harry, everyone and their mother.* todo recto = straight ahead, straight on.* todos = everybody, everyone, them all, all comers, great and small, all concerned, anyone and everyone.* todos a cubierta = all hands on deck!.* todos a la faena = all hands on deck, all hands to the pump(s).* todos al rescate = all hands on deck, all hands to the pump(s).* todo seguido = continuously, straight ahead, straight on.* todos ellos = them all.* todo ser humano = every living soul.* todos + estar de acuerdo = agree on + all hands.* todos excepto = everyone except, everybody except.* todos excepto + Número = all but + Número.* todos lo demás = everyone else.* todos los accesorios extras = all the bells and whistles.* todos los adornos extras = all the bells and whistles.* todos los años = on a yearly basis, year in and year out, year-on-year.* todos los demás = everybody else.* todos los derechos reservados = all rights reserved.* todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.* todos los miembros de la agencia = agency-wide.* todos los otros = all of the other.* todos manos a la obra = all hands to the pump(s), all hands on deck.* todos menos = everyone except, everybody except.* todos menos + Número = all but + Número.* todos nosotros = all of us.* todos por igual = share and share alike.* todos ustedes = you all.* todos vosotros = you all.* todos y cada uno = all and sundry, in full force, each and everyone.* todos y cada uno de = any and every, any and all.* todos y cada uno de + Adjetivo + Nombre = Pronombre + every + Nombre.* todo tiene sus ventajas y sus inconvenientes = swings and roundabouts, what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* todo tipo de = all sorts of, all manner of.* todo tipo de gustos = all shades of opinion.* todo va a las mil maravillas = everything is hunky-dory.* todo vale = no holds barred.* trabajo de toda una vida = life's work, lifework.* tratar por todos los medios de = take + (great) pains to.* tratar por todos los medios de + Verbo = be at pains to + Infinitivo.* Verbo + sobre todo = Verbo + the most.* vida a toda pastilla = life in the fast lane.* y lo peor de todo = and worst of all.* y sobre todo = and worst of all.* y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.* zampárselo todo = scoff + the lot.* * *A1(la totalidad de): invitó a toda la clase she invited the whole classha estado llorando toda or todita la mañana ( fam); he's been crying all morning o the whole morningno lo he visto en todo el día/toda la semana I haven't seen him all day/all weektodo el secreto consiste en usar un buen caldo the secret of the whole thing is to use good stockdedicó toda su vida a la investigación he dedicated his entire o whole life to researchse recorrió todo México she traveled all over MexicoEspaña toda lo acompaña the whole of Spain is with himdeja las cosas tiradas por todos lados he leaves things lying about everywhere o all over the placeempujó con todas sus fuerzas she pushed with all her mighttodas y cada una de las necesidades de su empresa each and every one of o all of your company's needsme gustan todos los deportes I like all sportstodos ustedes lo sabían all of you knew, you all knew2(uso enfático): a toda velocidad at top speeda todo correr as fast as possiblele dieron todo tipo or toda clase de facilidades they gave him every facilityestá fuera de toda duda it's beyond all doubta todo esto, a Juan se lo habían llevado al hospital while all this was happening o meanwhile o in the meantime they had taken Juan to (the) hospital3 todo lo + ADJ/ADV:puedes hacerlo todo lo largo que quieras you can make it as long as you likeB(cualquier, cada): toda persona detenida debe ser informada de sus derechos all detainees must be informed of their rights, anyone who is detained must be informed of his or her rightstodo artículo importado all imported items, any imported itemtodo tipo de información all kinds of informationtodo aquél que se sienta capaz anyone who feels capabletodos los días/los jueves/los años every day/Thursday/yeartodos los primeros viernes de mes the first Friday of every monthCompuesto:todo2el/un todo the/a wholedos mitades forman un todo two halves make a wholejugarse el todo por el todo to risk o gamble everything on one throw1 ( en sing) everythinglo han perdido todo they've lost everythinga pesar de todo la sigo queriendo despite everything I still love hertodo le parece poco he's never satisfiedcome todo lo que quieras eat as much as you likete puedes quedar todo lo que quieras you can stay as long as you likeno fue todo lo interesante que pensábamos que iba a ser it wasn't as interesting as we thought it would be¿eso es todo? is that all?se cree que lo sabe todo he thinks he knows it allcon él siempre es o todo o nada with him it's always (a case of) all or nothingse rompieron todos they all brokelos compró todos she bought all of themvinieron todos they all came, everybody cameson todos compañeros de clase they're all classmates¿están todos? is everyone o everybody here?¿estamos todos? are we all here?B ( en locs):con todo, sigo pensando que … all the same o even so I still think that …de todo: come de todo she'll eat anythingvenden de todo they sell everything o all sorts of thingshace de todo un poco he does a bit of everythingdel todo totallyestá loca del todo she's completely o totally madfue del todo imposible it was absolutely o totally impossibleeso no es del todo cierto that's not entirely o totally truey todo: estropeado y todo, éste es mucho más valioso damaged though it is, this one is still much more valuableenfermo y todo, vino a trabajar sick as he was, he still came to workganó de todas, todas he won by a mile ( colloq)me las pagará/pagarás todas juntas one of these days I'll get even with him/you for all of thisno tenerlas todas consigo to be a little worried o uneasyser todo uno: verla entrar y ponerse a llorar fue todo uno he saw her come in and immediately o promptly burst into tearsC ( como adv)1 (completamente) allestá todo mojado it's all wetiba toda vestida de negro she was dressed all in blacktiene la cara toda marcada her face is badly scarredestá toda entusiasmada con la idea del viaje she's all o terribly excited about the triptodo alrededor del puño all o right around the cuff2 (en frases ponderativas) quiteya es toda una señorita she's a real young lady now, she's quite a young lady nowaquello fue todo un espectáculo that was quite a show!, that was some show!3(indicando cualidad predominante): el pescado era todo espinas the fish was full of bonescuéntame, soy toda oídos tell me, I'm all earspor toda respuesta lanzó un bufido/me guiñó el ojo his only reply was to snort/wink at me* * *
todo 1◊ -da adjetivo
1 ( la totalidad de) all;
toda la mañana all morning, the whole morning;
invitó a toda la clase she invited the whole class;
por todos lados all over the place;
todos ustedes lo sabían you all knew;
See Also→ mundo 1
2 (cualquier, cada):
todo aquel que quiera anyone who wishes to;
todos los días every day
3 ( uso enfático):
con toda inocencia in all innocence;
le dieron todo tipo de facilidades they gave him all kind of facilities;
a todo esto ( mientras tanto) meanwhile, in the meantime;
( a propósito) incidentally, by the way
■ pronombre
1
todo le parece poco he's never satisfied;
come todo lo que quieras eat as much as you like;
todo o nada all or nothingb)◊ todos/todas ( referido a — cosas) all;
(— a personas) all, everybody;
vinieron todos they all came, everybody came;
buena suerte a todos good luck to everybody;
es el más alto de todos he's the tallest of the lot o of them all;
¿están todos? is everyone o everybody here?;
todos y cada uno each and every one
2 ( en locs)
de todo: come de todo she'll eat anything;
venden de todo they sell everything o all sorts of things;
hace de todo un poco he does a bit of everything;
del todo totally
3 ( como adv)
todo 2 sustantivo masculino:◊ el/un todo the/a whole;
jugarse el todo por el todo to risk o gamble everything on one throw
todo,-a
1 adjetivo
1 (la totalidad: singular) all, whole: recorrió toda España, she travelled all over Spain
toda la semana, the whole week o all week
toda tu vida, your entire life o all your life
2 (: plural) all: todos sus hermanos, all his brothers
todos lo sabíamos, we all knew
se comió todas las fresas, she ate all the strawberries
3 (todo el mundo) todos están riendo, everybody is laughing
4 (cada, cualquier) every: viene todos los meses, he comes every month
todo el que desee..., anyone who wishes to...
5 fam (intensificador) through and through: es toda una atleta, she is every inch an athlete
II pron
1 (sin excepciones, sin exclusiones) everything: lo compró todo, he bought it all
lo perdió todo, he lost everything
lo sabe todo, she knows everything
todo son problemas, there's nothing but trouble
eso es todo, that's all
(todo el mundo) todos piensan que eres muy lista, everybody thinks you're very clever
nos invitó a todos, he invited all of us
todos y cada uno, each and every one
III adv (por completo, totalmente) estaba todo convencido, he was entirely convinced
estás todo mojado, you are all wet
está todo nervioso, he's terribly o all excited
IV sustantivo masculino todo (total, suma) whole
en todo o en parte, in whole or in part
All y whole tienen significados parecidos, pero se usan en estructuras diferentes. All se coloca delante de un artículo, pronombre posesivo o demostrativo, mientras que whole se coloca después: all the world, pero the whole world; all your family, pero your whole family; all this time, pero this whole time. Recuerda que no puedes usar whole sin artículo o pronombre correspondiente ni con sustantivos que indican masa (incontables). Por tanto, la traducción de todo el vino es all the wine y no the whole wine.
El plural todos o todo el mundo se traduce por everybody o everyone. Aunque el verbo acompañante aparezca en singular, cualquier pronombre que emplees debe estar en plural: Todos deben traer sus propios bolígrafos. Everybody has to bring their (own) pens.
' todo' also found in these entries:
Spanish:
abarcar
- acabar
- alta
- alto
- amén
- anochecer
- ante
- arramblar
- arriba
- bendita
- bendito
- bicho
- bocado
- borraja
- borrosa
- borroso
- bregar
- caballero
- cachaza
- camino
- carente
- caso
- cháchara
- color
- comandita
- comerse
- con
- conforme
- contrapelo
- contraria
- contrario
- control
- corazón
- Cristo
- cuanta
- cuanto
- danza
- decir
- delante
- derecha
- derecho
- descaminada
- descaminado
- despojar
- después
- dios
- disponer
- empeño
- encerrarse
- encima
English:
above
- above-board
- abrupt
- ache
- aching
- act up
- add up
- agreement
- ahead
- aid
- all
- all-in
- altogether
- always
- amok
- anyhow
- anything
- appearance
- as
- backdrop
- ball
- be-all and end-all
- behind
- bend
- best
- blare out I
- blast
- blast out
- blow
- blunder
- boat
- boil down
- bottom
- breast
- but
- by
- call
- careless
- character
- checklist
- cheese off
- chiefly
- clause
- clean
- clear up
- colour
- come out
- come to
- common
- comprehensive
* * *todo, -a♦ adj1. [el conjunto o total de] all;todo el día all day;todo el libro the whole book, all (of) the book;todo el vino all (of) the wine;todas las manzanas all the apples;todos los americanos all Americans;toda esta planta está dedicada al impresionismo all (of) o the whole of this floor is devoted to impressionism;todo un día está dedicado a visitar la ciudad a whole day is devoted to visiting the city;todos ellos se marcharon they all left;toda su ilusión es conocer Europa her greatest wish is to visit Europe;por todas partes everywhere;en todo momento at all times;ilustraciones a todo color full-colour illustrations;un seguro a todo riesgo a comprehensive insurance policy;subimos la calle a toda velocidad we went up the street as fast as we could o at top speed;todo Buenos Aires habla de ello the whole of o all of Buenos Aires is talking about it2. [cada, cualquier] every;todos los días/lunes every day/Monday;como todo mexicano sabe… as every Mexican knows…, as all Mexicans know…;todo edificio de más de veinte años pasará una revisión all buildings that are more than twenty years old will be inspected;ya es toda una mujer she's a grown woman now;fue todo un éxito it was a great success;se produjo todo un cúmulo de casualidades there was a whole series of coincidencesse puso toda enojada she got all annoyed♦ pron1. [singular] everything;lo vendió todo he sold everything, he sold it all;todo está listo everything is ready, it's all ready;todo es poco tratándose de sus hijos nothing is too much when it comes to her children;se enoja por todo he gets angry at the slightest thing;eso es todo that's allEsp todo a cien [tienda] Br ≈ pound shop, US ≈ nickel-and-dime store2.[todas las cosas] all of them;todos [todas las personas] everybody, everyone;todos vinieron everybody o everyone came, they all came;quiero agradecer a todos su cooperación I would like to thank you all o everybody o everyone for your cooperation;¿estamos todos? are we all here?, is everybody o everyone here?;todos están rotos they're all broken, all of them are broken;me los ha dado todos she's given me all of them, she's given me them all[en primer lugar] first of all;con todo (y con eso) all the same;de todo everything (you can think of);tenemos de todo we have everything;puede pasar de todo anything could happen;después de todo after all;del todo completely;no estoy del todo contento I'm not entirely happy;no lo hace mal del todo she doesn't do it at all badly;en todo y por todo entirely;está en todo he thinks of everything;pese a todo, a pesar de todo in spite of o despite everything;todo lo más at (the) most;y todo: me invitó a cenar y todo she even asked me to dinner;se presentó en la fiesta con muletas y todo he turned up at the party, crutches and all;de todas todas without a shadow of a doubt;fue todo uno: subirse al barco y marearse fue todo uno no sooner had he got on the boat than he felt sick♦ nmwhole;jugarse el todo por el todo to stake everything♦ adv[totalmente]el camarero era todo amabilidad the waiter was all friendliness, the waiter was extremely friendly;esa chica es todo huesos that girl is all skin and bones;soy todo oídos I'm all ears♦ a todo esto loc adv[mientras tanto] meanwhile; [a propósito] by the way* * *I adj all;todos los domingos every Sunday;toda la clase the whole o the entire classII adv all;estaba todo sucio it was all dirty;con todo all the same;del todo entirely, absolutelyIII pron all, everything; pl everybody, everyone;estaban todos everybody was there;esto es todo cuanto sé that’s all I know:o todo o nada all or nothing;de todas todas fam without a shadow of a doubt;ir a por todas go all out;estar en todo be on top of things* * *todo, -da adj1) : all, whole, entirecon toda sinceridad: with all sinceritytoda la comunidad: the whole community2) : every, eacha todo nivel: at every level3) : maximuma toda velocidad: at top speed4)todo el mundo : everyone, everybodytodo nm: wholetodo, -da pron1) : everything, all, every bitlo sabe todo: he knows it alles todo un soldado: he's every inch a soldier2) todos, -das pl: everybody, everyone, all* * *todo1 adj1. (en general) all2. (cada) every3. (la totalidad de) whole4. (uso enfático) quitetodo el mundo everyone / everybodytodo2 adv alltodo3 pron1. (en general) all2. (todas las cosas) everything3. (toda la gente) everyone / everybody -
2 lugar
m.1 place.en algún lugar somewhereno lo veo por ningún lugar I can't see it anywherevuelve a ponerlo todo en su lugar put everything back where it belongsyo en tu lugar if I were youlugar de encuentro meeting placelugar de trabajo place of work2 place, town.las gentes del lugar the local peoplelugar de nacimiento place of birth3 position (post).en primer/segundo lugar in the first/second place, firstly/secondly4 room, space.aquí ya no hay lugar para más gente there's no room for anyone else here* * *1 (sitio, ciudad) place2 (posición, situación) place, position■ ¿qué lugar ocupa en la empresa? what's her position in the company?3 (espacio) room, space\dar lugar a to give rise todejar a alguien en mal lugar to make somebody look foolish, show somebody upen lugar de instead ofen primer lugar firstlyhacer lugar to make roomno ha lugar la protesta objection overruledsin lugar a dudas undoubtedlytener lugar to take placelugar común commonplace* * *noun m.1) place2) position3) space•- tener lugar* * *SM1) (=sitio) placees un lugar muy bonito — it is a lovely spot o place
el concierto será en un lugar cerrado — the concert will take place indoors o at an indoor venue
•
algún lugar — somewhere•
los Santos Lugares — the Holy Placescomposición 3)lugar común — cliché, commonplace
2) (=posición)a) [en lista, carrera, trabajo]ocupa un buen lugar en la empresa — she has a good position o post at the company
•
en primer lugar, se han clasificado en primer lugar — they have qualified in first placeen primer lugar, me gustaría agradecer la invitación — first of all o firstly, I would like to thank you for inviting me
b) (=situación)yo, en tu lugar, no iría — I wouldn't go if I were you
en su lugar, ¡descanso! — (Mil) stand easy!
•
dejar a algn en buen/mal lugar — [comportamiento] to reflect well/badly on sb; [persona] to make sb look good/bad•
estar fuera de lugar — to be out of placec)• en lugar de — instead of
vino el portavoz en lugar del ministro — the spokesman came instead of the minister, the spokesman came in the minister's place
¿puedo asistir yo en su lugar? — can I go instead?
en lugar de escribir, me llamó por teléfono — instead of writing, he called me
en lugar de ir a la piscina, ¿por qué no vamos a la playa? — why don't we go to the beach instead of the swimming pool?
3) (=ocasión) opportunity, chancesi se me da el lugar — if I have the opportunity o chance
•
dar lugar a algo — to give rise to sth, lead to sth•
dejar lugar a algo — to leave room for sthla situación no dejaba lugar al optimismo — the situation left little room for o gave few grounds for optimism
•
sin lugar a dudas — without doubt, undoubtedly•
no ha lugar, una reacción tan fuerte, francamente no ha lugar — there is no need for such a violent response-¡protesto! -no ha lugar — (Jur) "objection!" - "overruled"
•
tener lugar — to take place, happen, occur4) (=espacio) room, spaceno hay lugar para escribir nada más — there's no room o space to write any more
¿hay lugar? — is there any room?
5) (=localidad) placeEn un lugar de la Mancha... — Somewhere in La Mancha...
las gentes del lugar — the local people, the locals
lugar de nacimiento — [gen] birthplace; [en impreso] place of birth
* * *1) ( sitio) place2) (localidad, región)3)a) ( espacio libre) roomhacer lugar para alguien/algo — to make room o space for somebody/something
b) ( asiento) seat4)a) ( situación) placeyo en tu lugar... — if I were you...
b) (en organización, jerarquía) placese clasificó en primer/quinto lugar — she finished in first/fifth place
5)dar lugar a — (a una disputa, a comentarios) to provoke, give rise to
6) (Der)7) (en locs)en primer lugar: se tratarán en primer lugar they will be dealt with first; en primer lugar porque... first of all o firstly because...; en último lugar: y en último lugar... and finally o lastly...; a como dé/diera lugar (AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it any way we can; a como diera lugar yo iba a entrar one way or another I was going to get in; dejar a alguien en mal lugar to put somebody in an awkward position; poner a alguien en su lugar to put somebody in her/his place; sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly; tener lugar — to take place
•* * *= area, locality, location, place, locus [loci, -pl.], site, spot, slot.Ex. The area in which standards for bibliographic description have had the most impact is in catalogues and catalogue record data bases.Ex. To overcome these problems users must think of all the various names that might have been applied, and must understand something of the geography and administration of the locality concerned.Ex. Having been alerted to the existence of a document, the user needs information concerning the actual location of the document, in order that the document may be read.Ex. Period and place can also be added to any heading, though there are restrictions on the latter: in certain subjects place takes preference over subject.Ex. The locus of government policy making has been shifted to the Ministry of Research and Technology.Ex. Here, families from many different communities were up-rooted and resettled on greenfield sites, many miles away from relatives and friends.Ex. There was also a spot from which, if you struck the floor with a hard rap of your heel, you could almost count the reverberations as the sound bounced from floor to ceiling to walls to floor.Ex. These frames are of different types and have slots also of different types, which can be filled by other frames.----* asignar un lugar = give + Nombre + a place in.* auxiliares de lugar = area table.* cambiar de lugar = relocate, resite [re-site].* cambio de lugar = relocation.* cambio + tener lugar = change + take place.* colocación fuera de lugar = misplacement.* colocado en lugar erróneo = misplaced.* colocar en el lugar donde = put in + the place where.* colocar en su lugar = drop into + place.* colocar en un lugar = put into + place.* colocar en un lugar erróneo = misplace.* confinado a un lugar concreto = site-bound.* conseguir ocupar un lugar específico = secure + a niche.* Consejo Internacional de Museos y Lugares de Interés (ICOMS) = International Council of Museums and Sites (ICOMOS).* curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.* dar lugar = produce.* dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.* dar lugar a problemas = give + rise to problems.* dar lugar a queja = evoke + complaint.* dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de lugares más distantes = from further afield.* demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.* desplazarse de un lugar a otro = move from + place to place.* distribuido en varios lugares = multilocationed.* el lugar que le corresponde a = the due place of.* emplazado en un lugar lejano = outstation.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier otro lougar = everywhere else.* en cualquier otro lugar = anywhere else.* en cuarto lugar = fourthly.* en el lugar del accidente = at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en lugar de = as opposed to, in place of, instead of, rather than, in lieu of.* en lugar del accidente = at the scene.* en lugar de otro = vicariously.* en lugares cerrados = indoors.* en ningún lugar = nowhere.* en otro lugar = elsewhere, off-site [offsite].* en primer lugar = firstly, in the first place, in the first instance, first and foremost, first off.* en quinto lugar = fifthly.* en segundo lugar = secondly, second-best [2nd-best], in the second place.* en su lugar = instead, in + Posesivo + stead.* en tercer lugar = thirdly, on the third hand.* en un lugar central = centrally located.* en un lugar céntrico = centrally located.* en un lugar diferente de = somewhere other than.* en un lugar distinto a = somewhere other than.* en un lugar seguro = in a safe place, in safekeeping.* estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.* estar fuera de lugar = be out of place, be out of order.* fuera de lugar = out of place, uncalled-for.* gallito del lugar, el = cock-of-the-walk.* ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.* habitante del lugar = local, local resident.* hacerse un lugar = carve out + a place.* hacer una marca para indicar el lugar donde uno se ha quedado leyendo = mark + Posesivo + place.* lugar acogedor = welcoming place.* lugar aglomerado = crowded quarter.* lugar ameno = locus amoenus.* lugar atrasado = backwater.* lugar común de alimentación = feeding ground.* lugar común de encuentro = meeting ground.* lugar cultural = cultural site.* lugar de acampada = campsite [camp site], camping site, campground.* lugar de aterrizaje = landing site, landing area.* lugar de celebración = venue.* lugar de celebración del congreso = conference venue.* lugar de cita = meeting ground.* lugar de cría = breeding ground, breeding area.* lugar de descanso = resting place.* lugar de diversión = playground.* lugar de encuentro = meeting place, meeting point, gathering place, tryst.* lugar de entretenimiento nocturno = night spot.* lugar de honor = pride of place.* lugar de impresión = place of printing.* lugar de interés = attraction, sight.* lugar del crimen = scene of the crime.* lugar de nacimiento = birthplace, place of birth.* lugar de origen = locality of origin.* lugar de parada = halting place.* lugar de pasto = feeding ground.* lugar de prueba alfa = alpha test site, alpha site.* lugar de prueba beta = beta test site.* lugar de pruebas = test site.* lugar de publicación = place of publication.* lugar de recogida = pick-up location, pick-up point, drop-off point.* lugar de residencia = place of residence.* lugar destacado = prime space.* lugar de trabajo = affiliation, institutional affiliation, working environment, workplace, work setting, place of work, worksite [work site], home institution.* lugar de trabajo del autor = author affiliation.* lugar de vacaciones = tourist destination.* lugar donde las aves pasan la noche = roost.* lugar donde pasar el rato = hang out.* lugar en el mercado de venta = market niche.* lugar en la ordenación = filing position.* lugar escondido = secluded spot.* lugares de interés = sights.* lugar específico = niche.* lugar físico = physical place.* lugar frecuentado = hang out.* lugar histórico = historic site, historical site.* lugar interesante = hot spot.* lugar oculto = hidden storage place, secret storage location, secret storage place, secret holding location, secret cell.* lugar para comer = eating facility.* lugar pintoresco = beauty spot.* lugar privilegiado = place in the sun.* lugar protegido = safe haven, safe harbour.* lugar público = public place.* lugar que le corresponde = Posesivo + rightful place.* lugar que nos corresponde = place in the sun.* lugar remoto = secluded spot.* lugar resguardado del viento y soleado = suntrap.* lugar seguro = safe haven, safe place.* lugar visible = prime space.* nombre de lugar = place name.* no tener lugar = fall through.* ocasión + dar lugar a = occasion + give rise to.* ocupar el lugar de = take + the place of.* ocupar el lugar de Alguien = take + Posesivo + place.* ocupar un lugar = hold + a place, occupy + place.* ocupar un lugar destacado para + Pronombre = stand + high on + Posesivo + list.* ocupar un lugar en una clasificación = rank.* ocupar un lugar importante = take + pride of place.* ocupar un lugar prioritario en los intereses de Alguien = rank + high on + Posesivo + agenda.* ocupar un lugar privilegiado = have + pride of place.* ocupar un primer lugar = stand + first.* ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.* ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.* ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.* primer lugar de consulta = first stop.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* residente del lugar = local resident.* sentimiento de pertenecer a un lugar = sense of belonging.* sentirse fuera de lugar = feel + inadequate.* sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.* sistema en el que el documento aparece representado en un único lugar del ín = one-place system.* situado en primer lugar = top-rated.* situado en un lugar céntrico = centrally located.* situado en un lugar lejano = outstation.* tener lugar = take + place, go on, come to + pass.* TIP (El Lugar de Información) = TIP (The Information Place).* UF (úsese en lugar de) = UF (use for).* un buen lugar de partida = a good place to start.* variar de lugar a lugar = differ + from place to place.* variar de un lugar a otro = vary + from place to place.* visita con conferencia a varios lugares de un país = lecture tour.* zona central de un lugar = heartland.* * *1) ( sitio) place2) (localidad, región)3)a) ( espacio libre) roomhacer lugar para alguien/algo — to make room o space for somebody/something
b) ( asiento) seat4)a) ( situación) placeyo en tu lugar... — if I were you...
b) (en organización, jerarquía) placese clasificó en primer/quinto lugar — she finished in first/fifth place
5)dar lugar a — (a una disputa, a comentarios) to provoke, give rise to
6) (Der)7) (en locs)en primer lugar: se tratarán en primer lugar they will be dealt with first; en primer lugar porque... first of all o firstly because...; en último lugar: y en último lugar... and finally o lastly...; a como dé/diera lugar (AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it any way we can; a como diera lugar yo iba a entrar one way or another I was going to get in; dejar a alguien en mal lugar to put somebody in an awkward position; poner a alguien en su lugar to put somebody in her/his place; sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly; tener lugar — to take place
•* * *= area, locality, location, place, locus [loci, -pl.], site, spot, slot.Ex: The area in which standards for bibliographic description have had the most impact is in catalogues and catalogue record data bases.
Ex: To overcome these problems users must think of all the various names that might have been applied, and must understand something of the geography and administration of the locality concerned.Ex: Having been alerted to the existence of a document, the user needs information concerning the actual location of the document, in order that the document may be read.Ex: Period and place can also be added to any heading, though there are restrictions on the latter: in certain subjects place takes preference over subject.Ex: The locus of government policy making has been shifted to the Ministry of Research and Technology.Ex: Here, families from many different communities were up-rooted and resettled on greenfield sites, many miles away from relatives and friends.Ex: There was also a spot from which, if you struck the floor with a hard rap of your heel, you could almost count the reverberations as the sound bounced from floor to ceiling to walls to floor.Ex: These frames are of different types and have slots also of different types, which can be filled by other frames.* asignar un lugar = give + Nombre + a place in.* auxiliares de lugar = area table.* cambiar de lugar = relocate, resite [re-site].* cambio de lugar = relocation.* cambio + tener lugar = change + take place.* colocación fuera de lugar = misplacement.* colocado en lugar erróneo = misplaced.* colocar en el lugar donde = put in + the place where.* colocar en su lugar = drop into + place.* colocar en un lugar = put into + place.* colocar en un lugar erróneo = misplace.* confinado a un lugar concreto = site-bound.* conseguir ocupar un lugar específico = secure + a niche.* Consejo Internacional de Museos y Lugares de Interés (ICOMS) = International Council of Museums and Sites (ICOMOS).* curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.* dar lugar = produce.* dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.* dar lugar a problemas = give + rise to problems.* dar lugar a queja = evoke + complaint.* dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de lugares más distantes = from further afield.* demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.* desplazarse de un lugar a otro = move from + place to place.* distribuido en varios lugares = multilocationed.* el lugar que le corresponde a = the due place of.* emplazado en un lugar lejano = outstation.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier otro lougar = everywhere else.* en cualquier otro lugar = anywhere else.* en cuarto lugar = fourthly.* en el lugar del accidente = at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en lugar de = as opposed to, in place of, instead of, rather than, in lieu of.* en lugar del accidente = at the scene.* en lugar de otro = vicariously.* en lugares cerrados = indoors.* en ningún lugar = nowhere.* en otro lugar = elsewhere, off-site [offsite].* en primer lugar = firstly, in the first place, in the first instance, first and foremost, first off.* en quinto lugar = fifthly.* en segundo lugar = secondly, second-best [2nd-best], in the second place.* en su lugar = instead, in + Posesivo + stead.* en tercer lugar = thirdly, on the third hand.* en un lugar central = centrally located.* en un lugar céntrico = centrally located.* en un lugar diferente de = somewhere other than.* en un lugar distinto a = somewhere other than.* en un lugar seguro = in a safe place, in safekeeping.* estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.* estar fuera de lugar = be out of place, be out of order.* fuera de lugar = out of place, uncalled-for.* gallito del lugar, el = cock-of-the-walk.* ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.* habitante del lugar = local, local resident.* hacerse un lugar = carve out + a place.* hacer una marca para indicar el lugar donde uno se ha quedado leyendo = mark + Posesivo + place.* lugar acogedor = welcoming place.* lugar aglomerado = crowded quarter.* lugar ameno = locus amoenus.* lugar atrasado = backwater.* lugar común de alimentación = feeding ground.* lugar común de encuentro = meeting ground.* lugar cultural = cultural site.* lugar de acampada = campsite [camp site], camping site, campground.* lugar de aterrizaje = landing site, landing area.* lugar de celebración = venue.* lugar de celebración del congreso = conference venue.* lugar de cita = meeting ground.* lugar de cría = breeding ground, breeding area.* lugar de descanso = resting place.* lugar de diversión = playground.* lugar de encuentro = meeting place, meeting point, gathering place, tryst.* lugar de entretenimiento nocturno = night spot.* lugar de honor = pride of place.* lugar de impresión = place of printing.* lugar de interés = attraction, sight.* lugar del crimen = scene of the crime.* lugar de nacimiento = birthplace, place of birth.* lugar de origen = locality of origin.* lugar de parada = halting place.* lugar de pasto = feeding ground.* lugar de prueba alfa = alpha test site, alpha site.* lugar de prueba beta = beta test site.* lugar de pruebas = test site.* lugar de publicación = place of publication.* lugar de recogida = pick-up location, pick-up point, drop-off point.* lugar de residencia = place of residence.* lugar destacado = prime space.* lugar de trabajo = affiliation, institutional affiliation, working environment, workplace, work setting, place of work, worksite [work site], home institution.* lugar de trabajo del autor = author affiliation.* lugar de vacaciones = tourist destination.* lugar donde las aves pasan la noche = roost.* lugar donde pasar el rato = hang out.* lugar en el mercado de venta = market niche.* lugar en la ordenación = filing position.* lugar escondido = secluded spot.* lugares de interés = sights.* lugar específico = niche.* lugar físico = physical place.* lugar frecuentado = hang out.* lugar histórico = historic site, historical site.* lugar interesante = hot spot.* lugar oculto = hidden storage place, secret storage location, secret storage place, secret holding location, secret cell.* lugar para comer = eating facility.* lugar pintoresco = beauty spot.* lugar privilegiado = place in the sun.* lugar protegido = safe haven, safe harbour.* lugar público = public place.* lugar que le corresponde = Posesivo + rightful place.* lugar que nos corresponde = place in the sun.* lugar remoto = secluded spot.* lugar resguardado del viento y soleado = suntrap.* lugar seguro = safe haven, safe place.* lugar visible = prime space.* nombre de lugar = place name.* no tener lugar = fall through.* ocasión + dar lugar a = occasion + give rise to.* ocupar el lugar de = take + the place of.* ocupar el lugar de Alguien = take + Posesivo + place.* ocupar un lugar = hold + a place, occupy + place.* ocupar un lugar destacado para + Pronombre = stand + high on + Posesivo + list.* ocupar un lugar en una clasificación = rank.* ocupar un lugar importante = take + pride of place.* ocupar un lugar prioritario en los intereses de Alguien = rank + high on + Posesivo + agenda.* ocupar un lugar privilegiado = have + pride of place.* ocupar un primer lugar = stand + first.* ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.* ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.* ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.* primer lugar de consulta = first stop.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* residente del lugar = local resident.* sentimiento de pertenecer a un lugar = sense of belonging.* sentirse fuera de lugar = feel + inadequate.* sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.* sistema en el que el documento aparece representado en un único lugar del ín = one-place system.* situado en primer lugar = top-rated.* situado en un lugar céntrico = centrally located.* situado en un lugar lejano = outstation.* tener lugar = take + place, go on, come to + pass.* TIP (El Lugar de Información) = TIP (The Information Place).* UF (úsese en lugar de) = UF (use for).* un buen lugar de partida = a good place to start.* variar de lugar a lugar = differ + from place to place.* variar de un lugar a otro = vary + from place to place.* visita con conferencia a varios lugares de un país = lecture tour.* zona central de un lugar = heartland.* * *A (sitio) placeno es éste el lugar ni el momento oportuno para hablar de ello this is neither the time nor the place to discuss itesto no está en su lugar this is not in its place, this is not where it should be o in the right place o where it belongsen cualquier otro lugar la gente se hubiera echado a la calle anywhere else o in any other country, people would have taken to the streetshemos cambiado los muebles de lugar we've moved the furniture aroundtiene que estar en algún lugar it must be somewhereguárdalo en un lugar seguro keep it in a safe place[ S ] consérvese en lugar fresco keep in a cool placese trasladaron al lugar del suceso they went to the scene of the incident¿se te ocurre un lugar por aquí cerca donde podamos ir a comer? can you think of anywhere around here where we can go and eat?B(localidad, región): visité varios lugares I visited several placeslos habitantes del lugar the local inhabitants o peopleen un lugar de África somewhere in Africalugar y fecha de nacimiento place and date of birthC1(espacio libre): ¿podrían hacer lugar para alguien más? could you make room o space for one more?no hay lugar para nada más there's no room for anything elseaquí te dejé un lugar para que pongas tus cosas I left you some space here for you to put your things2 (asiento) seatD1 (situación) placeponte en mi lugar put yourself in my placeyo en tu lugar no se lo diría I wouldn't tell her if I were you¡ya quisiera verte en mi lugar! I'd like to see what you'd do in my place o position o ( colloq) shoes2 (en una organización, jerarquía) placeel lugar que le corresponde her rightful place o positionnadie puede ocupar el lugar de una madre nobody can take a mother's placesegún el lugar que ocupan en la lista according to their position on the listen quinto lugar se clasificó el equipo australiano the Australian team finished fifth o in fifth place o in fifth positionEdar lugar a (a una disputa) to provoke, give rise to, spark off; (a comentarios) to give rise to, provokehan dado lugar a que la gente hable their behavior has got o set people talkingF ( Der):no ha lugar la protesta the objection is overruledG ( en locs):en lugar de instead offue él en lugar de su hermano he went instead of his brother o in his brother's placeen lugar de hablar tanto podrías ayudar un poco instead of talking so much you might help a bit¿puede firmar ella en mi lugar? can she sign for me o on my behalf¿y si en lugar de ir nosotros viene él aquí? and how about him coming here rather than us going there?en primer/segundo/último lugar: los temas que serán tratados en primer lugar the topics which will be dealt with firstno estoy de acuerdo, en primer lugar porque … I don't agree, first of all o firstly because …y en último lugar, hablaremos de las posibles soluciones and finally o lastly, we will discuss possible solutionsa como dé/diera lugar ( AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it however possible o however they cana como diera lugar yo iba a entrar al concierto one way or another I was going to get into the concertdejar a algn en mal lugar to put sb in an awkward positionhacerse un lugar (en la vida) to get on in lifeno dejar lugar a dudas: lo dijo con tal convicción que no dejó lugar a dudas sobre su sinceridad she said it with such conviction that there could be no doubt about her sincerityponer a algn en su lugar to put sb in her/his placesin lugar a dudas without doubt, undoubtedlytener lugar to take placeun lugar para cada cosa y cada cosa en su lugar a place for everything and everything in its placeCompuestos:cliché, commonplacelocus* * *
lugar sustantivo masculino
1 ( en general) place;
en cualquier otro lugar anywhere else;
en algún lugar somewhere;
cambiar los muebles de lugar to move the furniture around;
el lugar del suceso the scene of the incident;
yo en tu lugar … if I were you …;
ponte en mi lugar put yourself in my place;
se clasificó en primer lugar she finished in first place
2 (localidad, región):
lugar y fecha de nacimiento place and date of birth
3
◊ hacer lugar para algn/algo to make room o space for sb/sth;
me hizo un lugar he made me some room
4
5 ( en locs)
ella firmó en mi lugar she signed on my behalf;
en primer lugar ( antes que nada) first of all, firstly;
en último lugar ( finalmente) finally, lastly;
sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly;
tener lugar to take place
lugar sustantivo masculino
1 place
la gente del lugar, the local people
en algún lugar del cuerpo/libro, in some part of the body/book
2 (ocasión) time: no hubo lugar para ello, there was no occasion for it
3 (motivo) occasion: dio lugar a un malentendido, it gave rise to a misunderstanding
♦ Locuciones: sentirse fuera de lugar to feel out of place
tener lugar, to take place
en lugar de, instead of
en mi/tu/su lugar..., if I/you/he were me/you/him...
en primer lugar, in the first place, firstly
sin lugar a dudas, without a doubt
' lugar' also found in these entries:
Spanish:
abandonada
- abandonado
- abandono
- abrigo
- acogedor
- acogedora
- acuartelamiento
- acudir
- airear
- alejada
- alejado
- allá
- allí
- antesala
- apartada
- apartado
- aquí
- archivo
- arena
- atrás
- baja
- bajo
- botar
- cabida
- caer
- celebrarse
- colocarse
- continuar
- damnificada
- damnificado
- darse
- definitivamente
- dejar
- delante
- dentro
- deprimida
- deprimido
- derecha
- desalojo
- desamparada
- desamparado
- desarrollarse
- desencadenar
- desencajada
- desencajado
- desentonar
- desfilar
- designar
- deslizarse
- despacho
English:
abroad
- agree
- be
- beauty spot
- birthplace
- breeding ground
- burial
- celebrate
- change
- climb
- come off
- commonplace
- commuter
- dental surgery
- designate
- desolation
- divert
- drive-through
- elsewhere
- equatorial
- erect
- everyplace
- ex
- first
- firstly
- foremost
- haunt
- high
- homeland
- in-service
- inch
- innermost
- innocent
- instead
- introduction
- landmark
- last
- lie
- lieu
- live in
- liven
- location
- lookout
- Mecca
- midterm
- misplaced
- mournful
- move back
- occupy
- palace
* * *♦ nm1. [sitio] place;[del crimen, accidente] scene; [para acampar, merendar] spot;encontraron una pistola en el lugar de los hechos they found a gun at the crime scene o scene of the crime;¿en qué lugar habré metido las tijeras? where can I have put the scissors?;en algún lugar somewhere;no lo veo por ningún lugar I can't see it anywhere;vuelve a ponerlo todo en su lugar put everything back where it belongs;he cambiado el televisor de lugar I've moved the television;estoy buscando un lugar donde pasar la noche I'm looking for somewhere to spend the night;éste no es (el) lugar para discutir eso this is not the place to discuss thatlugar de anidación nesting site;lugar de encuentro meeting place;lugar de interés place of interest;lugar de reunión meeting place;lugar sagrado sanctum;lugar de trabajo workplace2. [localidad] place, town;las gentes del lugar the local people;ni los más viejos del lugar recuerdan algo semejante not even the oldest people there can remember anything like itlugar de nacimiento [en biografía] birthplace; [en formulario, impreso] place of birth;lugar de residencia [en formulario, impreso] place of residence;lugar de veraneo summer resort3. [puesto] position;ocupa un lugar importante en la empresa she has an important position in the company, she is high up in the company;¿puedes ir tú en mi lugar? can you go in my place?;en primer/segundo lugar, quiero decir… in the first/second place, I would like to say…, firstly/secondly, I would like to say…;llegó en primer/segundo lugar she finished o came first/second;en último lugar, quiero decir… lastly o last, I would like to say…;llegó en último lugar she came last;ponte en mi lugar put yourself in my place;yo en tu lugar if I were you4. [espacio libre] room, space;esta mesa ocupa mucho lugar this table takes up a lot of room o space;aquí ya no hay lugar para más gente there's no room for anyone else here;hacerle lugar a algo/alguien to make room o some space for sth/sb5. lugar común platitude, commonplace[polémica] to spark off, to give rise to; [catástrofe] to lead to, to cause; [explosión, escape] to cause; Ama como dé lugar whatever the cost, whatever it takes;Derno ha lugar objection overruled;no hay lugar a duda there's no (room for) doubt;sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly7.tener lugar to take place;la recepción tendrá lugar en los jardines del palacio the reception will be held in the palace gardens8. Compdejar en buen lugar: el cantante mexicano dejó en buen lugar a su país the Mexican singer did his country proud;dejar en mal lugar: no nos dejes en mal lugar y pórtate bien be good and don't show us up;estar fuera de lugar to be out of place;poner a alguien en su lugar to put sb in his/her place;poner las cosas en su lugar to set things straight♦ en lugar de loc prepinstead of;acudió en lugar de mí she came in my place o instead of me;en lugar de la sopa, tomaré pasta I'll have the pasta instead of the soup;en lugar de mirar, podrías echarnos una mano you could give us a hand rather than o instead of just standing/sitting there watching* * *m place;en lugar de instead of;en primer lugar in the first place, first(ly);fuera de lugar out of place;yo en tu lugar if I were you, (if I were) in your place;ponte en mi lugar put yourself in my place;dar lugar a give rise to;tener lugar take place;lugar de destino posting;sin lugar a dudas without a doubt* * *lugar nm1) : place, positionse llevó el primer lugar en su división: she took first place in her division2) espacio: space, room3)dar lugar a : to give rise to, to lead to4)en lugar de : instead of5)lugar común : cliché, platitude6)tener lugar : to take place* * *lugar n placeun lugar donde sentarse a place to sit / somewhere to siten primer lugar firstly / first of all -
3 momento
m.1 moment (instante).a cada momento all the timeal momento straightawayde un momento a otro any minute nowde momento, por el momento for the time being o momentdentro de un momento in a moment o minutepor momentos by the minuteen todo momento at all times2 time.llegó un momento en que… there came a time when…has venido en buen/mal momento you've come at a good/bad time3 momentum, impulse.* * *1 moment■ ¡espera un momento! hang on a moment!2 (período) time3 (oportunidad) time, moment\a cada momento every second, all the timeal momento immediatelyde momento for the momentde un momento a otro any minute nowdesde el momento en que... (en cuanto) from the moment..., as soon as...■ desde el momento en que te vi... from the moment I saw you...en cualquier momento at any moment, at any timeen este momento at the momentpor el momento for the time beingpor momentos by the minute* * *noun m.1) moment2) time•* * *SM1) (=instante) momentespera un momento — hold on a minute o moment
-¡Juan, ven aquí! -¡un momento! — "come here, Juan" - "just a minute o moment!"
en ese preciso momento se paró el coche — at that very moment o right then, the car stopped
no creí ni por un momento que llegaría a divorciarse — I never thought for a moment that she'd get divorced
•
llegará en breves momentos — she'll be here shortly•
en este momento — at the moment, right now•
no dejó de apoyarme en ningún momento — she never stopped supporting me for a moment•
en un primer momento — at first•
estuvo a mi lado en todo momento — he was at my side the whole time•
en un momento — in next to no time2) (=rato)3) (=época) timedeben usarse las técnicas disponibles en el momento — the currently available techniques should be used
•
del momento, la música más representativa del momento — the music which is most representative of current trends4) (=coyuntura)•
ha llegado el momento de hacer algo — the time has come to do sth•
ser buen/mal momento para hacer algo — to be a good/bad time to do sth•
todo se hará en su momento — we'll do everything in good time o when the time comes5) [otras locuciones]•
al momento — at once•
a cada momento se despertaba y pedía agua — she kept waking up and asking for water, she was constantly waking up and asking for water•
en cualquier momento — any time now•
en un momento dado, en un momento dado, conseguí sujetarlo del brazo — at one stage I managed to grab hold of his armen un momento dado, yo mismo puedo echarte una mano — I could give you a hand some time, if necessary
•
de momento — for the momentde momento continúa en el trabajo — he's staying in the job for the time being o for the moment
de momento no lo reconocí, pero luego recordé su cara — at first I didn't recognize him, but then I remembered his face
•
desde el momento en que, los impuestos, desde el momento en que son obligatorios, son una extorsión — since taxes are compulsory, they amount to extortion•
en el momento — straight away•
por momentos — by the minute•
por el momento — for the time being, for now6) (Mec) momentum, moment* * *1)a) ( instante puntual) momenten este momento no está — she's not in right now o at the moment
b) ( lapso breve) minute, momentdentro de un momento — in a minute o moment
un momentito! — ( por teléfono) just a moment, just a minute
c) (época, período) time, periodd) ( ocasión) timellegas en buen/mal momento — you've arrived at the right time/at a bad time
en ningún momento — never, at no time
e) ( tiempo presente) moment2) (en locs)de momento: de momento se siente bien she feels all right at the moment; de momento se va a quedar en mi casa she's going to stay with me for the time being; dejemos este asunto de momento let's forget this matter for the moment; desde el momento que (CS) since, as, seeing as (colloq); de un momento al otro: están por llegar de un momento al otro they'll be arriving any minute now; cambia de opinión de un momento al otro she changes her mind from one minute to the next; en cualquier momento: puedes llamar en cualquier momento you can call at any time; pueden llegar en cualquier momento they could arrive any time now o at any moment; en el momento immediately; en el momento menos pensado when they/you/we least expect it; en un momento dado at a given moment; si en un momento dado tu quisieras... if at any o some time you should want to...; por el momento for the time being; por momentos: el frío aumenta por momentos it's getting colder by the minute; su estado empeoraba por momentos — her condition was deteriorating from one minute to the next
3) (Fís, Mec) momentum* * *= instant in time, point, time, moment.Ex. This should suffice to guarantee the integrity of the catalog at any given instant in time.Ex. The online catalog will then contain information about periodical issues from that point.Ex. Because reorganisation allows the optimization of update and searching procedures, it moves the maintenance to a time when it does not affect the operation of the system.Ex. There were moments when he could be almost affectionate, moments when his thoughts did not seem to be turned inward upon his own anxious solicitudes.----* alcanzar el momento cumbre = reach + summit.* alcanzar + Posesivo + mejor momento = peak.* alcanzar + Posesivo + mejor momento demasiado pronto = peak + too early.* al momento = while-you-wait [while-u-wait].* a partir de ese momento = from that moment on.* a partir de este momento = hereinafter.* aprovechar el momento = catch + the moment.* atravesando momentos difíciles = beleaguered.* a último momento = last minute [last-minute].* capturar el momento = catch + the moment.* del momento = of the time(s).* desde aquel momento = ever after.* desde el primer momento = from the word go, from the word get-go.* desde ese momento = from that point, ever after.* detenerse por un momento = pause.* de último momento = last minute [last-minute].* de un momento a otro = momentarily, at any moment.* el mejor momento de todos = the time of all times.* el momento preciso = the point in time at which.* el + Nombre + correcto al + Nombre + adecuado en el momento oportuno = the right + Nombre + to the right + Nombre + at the right time.* el sitio adecuado en el momento adecuado = the right place at the right time.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier otro momento = some other time.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en ningún momento = at no time, anywhere along the line.* en otro momento = some other time.* en qué momento = at what point.* en su debido momento = in due time.* en su mejor momento = at + Posesivo + peak.* en su momento = in timely fashion.* en su momento álgido = at + Posesivo + peak.* en todo momento = at all times, at every instant, every step of the way, throughout, at every turn, day in and day out, at all hours, time after time.* en un determinado momento = at one point.* en un momento = in a time, in a flash.* en un momento concreto = at a particular point in time, at a particular point in time.* en un momento dado = at a given point in time, at any one time, at any given point, at one particular time, at any given time, at any given moment, at a given moment in time, at a given moment.* en un momento de = at a time of, at one stage of.* en un momento de apuro = if it comes to the crunch.* en un momento de apuros = when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst.* en un momento de cabreo = in the heat of the moment.* en un momento de enfado = in the heat of the moment.* en un momento de enojo = in the heat of the moment.* en un momento determinado = on any one occasion.* en un momento en el que = at a time when.* en unos momentos = momentarily, at any moment.* es el momento adecuado = the moment is ripe, the time is ripe.* es el momento oportuno = the moment is ripe, the time is ripe.* esperar su momento = wait in + the wings, stand in + the wings, lurk in + the wings.* estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.* estar en el sitio justo en el momento preciso = be on the spot.* estar en un momento clave = be at a watershed.* estar en un momento decisivo = be at a watershed.* hace un momento = a moment ago.* hace unos momentos = a few moments ago.* hasta aquel momento = until that time.* hasta el momento = as yet.* hasta el momento de = up to the point of, to the point of.* hasta el momento que = up to the point where, to the point where.* hasta ese momento = up to that point.* hasta este momento = up to this point.* justo en ese momento = just then.* llegado el momento de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.* llegado este momento = at this juncture, at this point.* llegar a un momento importante en + Posesivo + historia = reach + milestone.* llegar el momento en el que = reach + the point where.* lograr el momento de = reach + point of.* moda del momento = flavour of the month, sizzle.* momento álgido = climax.* momento apropiado para el aprendizaje, el = teachable moment, the.* momento clave = watershed, turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento clave del cambio = tipping point.* momento crucial = turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento decisivo = watershed, turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento escogido = timing.* momento + llegar = time + approach.* momento oportuno = timing.* momentos = moments.* momentos álgidos = high.* momentos alocados = heady days.* momentos bajos = low.* momentos culminantes = highlights.* momentos de presión = the heat is on.* momentos de tensión = the heat is on.* momentos emocionantes = heady days.* no estar en el mejor momento de Uno = be past + Posesivo + best.* pensar un momento en = spare + a thought for.* por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.* por un momento = for a moment.* por unos momentos = for a few moments, for a short time.* proporcionar el + Nombre + adecuado al + Nombre + adecuado en el momento ad = provide + the right + Nombre + to the right + Nombre + at the right time.* salir un momento a = pop down to.* ser el momento clave = mark + the watershed.* ser el momento (de) = be the time to.* ser el momento decisivo = mark + the watershed.* ser el momento de = it + be + time to/for.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.* un mejor momento = a better time.* un momento determinado = a frozen moment in time, a given moment in time.* * *1)a) ( instante puntual) momenten este momento no está — she's not in right now o at the moment
b) ( lapso breve) minute, momentdentro de un momento — in a minute o moment
un momentito! — ( por teléfono) just a moment, just a minute
c) (época, período) time, periodd) ( ocasión) timellegas en buen/mal momento — you've arrived at the right time/at a bad time
en ningún momento — never, at no time
e) ( tiempo presente) moment2) (en locs)de momento: de momento se siente bien she feels all right at the moment; de momento se va a quedar en mi casa she's going to stay with me for the time being; dejemos este asunto de momento let's forget this matter for the moment; desde el momento que (CS) since, as, seeing as (colloq); de un momento al otro: están por llegar de un momento al otro they'll be arriving any minute now; cambia de opinión de un momento al otro she changes her mind from one minute to the next; en cualquier momento: puedes llamar en cualquier momento you can call at any time; pueden llegar en cualquier momento they could arrive any time now o at any moment; en el momento immediately; en el momento menos pensado when they/you/we least expect it; en un momento dado at a given moment; si en un momento dado tu quisieras... if at any o some time you should want to...; por el momento for the time being; por momentos: el frío aumenta por momentos it's getting colder by the minute; su estado empeoraba por momentos — her condition was deteriorating from one minute to the next
3) (Fís, Mec) momentum* * *= instant in time, point, time, moment.Ex: This should suffice to guarantee the integrity of the catalog at any given instant in time.
Ex: The online catalog will then contain information about periodical issues from that point.Ex: Because reorganisation allows the optimization of update and searching procedures, it moves the maintenance to a time when it does not affect the operation of the system.Ex: There were moments when he could be almost affectionate, moments when his thoughts did not seem to be turned inward upon his own anxious solicitudes.* alcanzar el momento cumbre = reach + summit.* alcanzar + Posesivo + mejor momento = peak.* alcanzar + Posesivo + mejor momento demasiado pronto = peak + too early.* al momento = while-you-wait [while-u-wait].* a partir de ese momento = from that moment on.* a partir de este momento = hereinafter.* aprovechar el momento = catch + the moment.* atravesando momentos difíciles = beleaguered.* a último momento = last minute [last-minute].* capturar el momento = catch + the moment.* del momento = of the time(s).* desde aquel momento = ever after.* desde el primer momento = from the word go, from the word get-go.* desde ese momento = from that point, ever after.* detenerse por un momento = pause.* de último momento = last minute [last-minute].* de un momento a otro = momentarily, at any moment.* el mejor momento de todos = the time of all times.* el momento preciso = the point in time at which.* el + Nombre + correcto al + Nombre + adecuado en el momento oportuno = the right + Nombre + to the right + Nombre + at the right time.* el sitio adecuado en el momento adecuado = the right place at the right time.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier otro momento = some other time.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en ningún momento = at no time, anywhere along the line.* en otro momento = some other time.* en qué momento = at what point.* en su debido momento = in due time.* en su mejor momento = at + Posesivo + peak.* en su momento = in timely fashion.* en su momento álgido = at + Posesivo + peak.* en todo momento = at all times, at every instant, every step of the way, throughout, at every turn, day in and day out, at all hours, time after time.* en un determinado momento = at one point.* en un momento = in a time, in a flash.* en un momento concreto = at a particular point in time, at a particular point in time.* en un momento dado = at a given point in time, at any one time, at any given point, at one particular time, at any given time, at any given moment, at a given moment in time, at a given moment.* en un momento de = at a time of, at one stage of.* en un momento de apuro = if it comes to the crunch.* en un momento de apuros = when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst.* en un momento de cabreo = in the heat of the moment.* en un momento de enfado = in the heat of the moment.* en un momento de enojo = in the heat of the moment.* en un momento determinado = on any one occasion.* en un momento en el que = at a time when.* en unos momentos = momentarily, at any moment.* es el momento adecuado = the moment is ripe, the time is ripe.* es el momento oportuno = the moment is ripe, the time is ripe.* esperar su momento = wait in + the wings, stand in + the wings, lurk in + the wings.* estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.* estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.* estar en el sitio justo en el momento preciso = be on the spot.* estar en un momento clave = be at a watershed.* estar en un momento decisivo = be at a watershed.* hace un momento = a moment ago.* hace unos momentos = a few moments ago.* hasta aquel momento = until that time.* hasta el momento = as yet.* hasta el momento de = up to the point of, to the point of.* hasta el momento que = up to the point where, to the point where.* hasta ese momento = up to that point.* hasta este momento = up to this point.* justo en ese momento = just then.* llegado el momento de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.* llegado este momento = at this juncture, at this point.* llegar a un momento importante en + Posesivo + historia = reach + milestone.* llegar el momento en el que = reach + the point where.* lograr el momento de = reach + point of.* moda del momento = flavour of the month, sizzle.* momento álgido = climax.* momento apropiado para el aprendizaje, el = teachable moment, the.* momento clave = watershed, turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento clave del cambio = tipping point.* momento crucial = turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento decisivo = watershed, turning point, Posesivo + road to Damascus.* momento escogido = timing.* momento + llegar = time + approach.* momento oportuno = timing.* momentos = moments.* momentos álgidos = high.* momentos alocados = heady days.* momentos bajos = low.* momentos culminantes = highlights.* momentos de presión = the heat is on.* momentos de tensión = the heat is on.* momentos emocionantes = heady days.* no estar en el mejor momento de Uno = be past + Posesivo + best.* pensar un momento en = spare + a thought for.* por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.* por un momento = for a moment.* por unos momentos = for a few moments, for a short time.* proporcionar el + Nombre + adecuado al + Nombre + adecuado en el momento ad = provide + the right + Nombre + to the right + Nombre + at the right time.* salir un momento a = pop down to.* ser el momento clave = mark + the watershed.* ser el momento (de) = be the time to.* ser el momento decisivo = mark + the watershed.* ser el momento de = it + be + time to/for.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.* un mejor momento = a better time.* un momento determinado = a frozen moment in time, a given moment in time.* * *A1 (instante puntual) momentjusto en ese momento sonó el teléfono just at that moment the telephone rang¿tiene que ser en este preciso momento? does it have to be right this minute o right now?me ayudó en todo momento he helped me at all timesa partir de ese momento from that moment onen este momento no está she's not in right now o at the momenten este momento acaba de irse she's just this minute leften un primer momento pensé que era mentira at first I thought it was a lie2 (lapso breve) minute, momentempieza dentro de un momento it starts in a minute o momenteso te lo arreglo yo en un momento I'll fix that for you in no time at all¡un momentito! (por teléfono) just a moment o just a minutemiraba el reloj a cada momento she kept looking at her watch every two minutesno para ni un momento she's on the go the whole time3 (época, período) time, periodel país atraviesa momentos difíciles the country is going through a difficult time o periodel momento de mayor esplendor de nuestras letras the most brilliant time o period in our literary historyestá en su mejor momento he is at his peak4 (ocasión) timellegas en buen/mal momento you've arrived at the right time/at a bad timeno es momento ahora para hablar de eso this isn't the time to talk about thatcuando llegue el momento when the time comesen ningún momento he dicho que … I have never said that …, at no time have I said that …éste no es momento para ponerse a discutir this is no time to start arguing5 (tiempo presente) momentla moda del momento the fashion of the momentlos temas más importantes del momento político español the most important issues in contemporary Spanish politicsB ( en locs):al momento at oncecuando te llame quiero que vengas al momento when I call you I want you to come at oncede momento: de momento se siente bien she feels all right at the momentde momento no tiene más remedio que aceptar for the moment he has no alternative but to acceptde momento se va a quedar en casa con nosotros she's going to stay at home with us for the time beingdesde el momento que ni siquiera me contestó la carta since o as o seeing as he didn't even answer my letterde un momento al otro: están por llegar de un momento al otro they'll be arriving any minute nowcambia de opinión de un momento al otro she changes her mind from one minute to the nexten cualquier momento: puedes llamar en cualquier momento you can call at any timeen cualquier momento viene y nos dice que se casa any day now he'll come and tell us he's getting marrieden el momento immediatelyme los arreglaron en el momento they repaired them for me immediately o there and then o on the spoten el momento menos pensado when they/you/we least expect iten un momento dado: la velocidad del vehículo en un momento dado the speed of the vehicle at a given momentsi en un momento dado tu quisieras … if at any o some time you should want to …, if you should ever want to …por el momento: por el momento voy a ir a vivir con mi hermano for the time being I'm going to stay with my brother¿necesitas dinero? — por el momento no do you need any money — not just now o no, for the time being I'm OKpor el momento te vas a tener que conformar you'll have to make do for now o for the momentpor momentos: el frío aumenta por momentos it's getting colder by the minutesu estado empeoraba por momentos her condition was deteriorating from one minute to the nextCompuesto:moment of inertia* * *
momento sustantivo masculino
1
a partir de ese momento from that moment on;
en todo momento at all times
◊ dentro de un momento in a minute o moment;
¡un momentito! ( por teléfono) just a moment, just a minute;
eso te lo arreglo en un momento I'll fix that for you in no time at all
◊ atravesamos momentos difíciles we're going through a difficult time o period;
está en su mejor momento he is at his peak
◊ llegas en buen/mal momento you've arrived at the right time/at a bad time;
en ningún momento at no time
2 ( en locs)
de momento ( ahora mismo) right now;
( mientras tanto) for the time being;
( por ahora) for the moment;
en cualquier momento at any time;
en el momento immediately;
en el momento menos pensado when they (o you etc) least expect it;
por el momento for the time being
3 (Fís, Mec) momentum
momento sustantivo masculino
1 (instante) moment
vivir el momento, to live for the moment
2 (periodo) time: hablamos un momento, we talked for a minute
un momento de la historia, a moment in history
3 (ocasión) no encuentro el momento adecuado, I can't find the right moment
ya llegará tu momento, you'll have your chance
♦ Locuciones: al momento, at once
de momento/por el momento, for the time being
de un momento a otro, at any moment
en un momento dado, at a given moment
por momentos, by the minute
' momento' also found in these entries:
Spanish:
ahora
- asomarse
- callar
- coger
- compadre
- consolidar
- consolidarse
- cualquier
- culminante
- dada
- dado
- derramamiento
- descansar
- designar
- destiempo
- determinada
- determinado
- día
- encontrar
- esperar
- estopa
- europeísta
- fecha
- golpe
- hacer
- hora
- indicada
- indicado
- inicial
- justa
- justo
- llegar
- mal
- ninguna
- ninguno
- oportuna
- oportuno
- parar
- pasarse
- pensar
- por
- precisa
- preciso
- relax
- sostener
- tigre
- a
- acercar
- actualmente
- adecuado
English:
afterthought
- all
- appropriate
- awkward
- bear with
- begrudge
- bonded warehouse
- cliff-hanger
- cue
- dicey
- due
- eleventh
- evil
- far
- for
- forget
- hiatus
- hitherto
- hot news
- in
- inconvenient
- inopportune
- instant
- jiffy
- just
- lucky
- minute
- moment
- momentarily
- momentum
- move on
- nutty
- occasion
- opportune
- optimal
- point
- pop in
- pop out
- pop over
- pop up
- proud
- quick
- raincheck
- relax
- religion
- right
- ripe
- slip down
- sometime
- sometimes
* * *momento nm1. [instante preciso] moment;a partir de este momento from this moment (on);desde el momento (en) que… [indica tiempo] from the moment that…;[indica causa] seeing as o that…;desde ese momento from that moment on, since that moment;hasta ese momento until that moment, until then;lo podemos hacer en cualquier momento we can do it any time;en cualquier momento se puede producir la dimisión del presidente the president could resign at any moment;llegará en cualquier momento she'll be arriving any moment now;justo en ese momento entró mi padre at that very moment o right then, my father came in;en ese momento vivía en Perú I was living in Peru at that time;en este momento está reunida she's in a meeting at the moment;en el momento menos pensado te puede ocurrir un accidente accidents can happen when you least expect them;en todo momento at all times;en/hasta el último momento at/right up until the last moment;nos permite calcular la temperatura en un momento dado it enables us to calculate the temperature at any given moment;si en un momento dado necesitas ayuda, llámame if at any time you need my help, call me;momento decisivo turning point;el momento de la verdad the moment of truth;la situación podría cambiar de un momento a otro the situation could change any minute now o at any moment;era difícil predecir lo que iba a pasar de un momento a otro it was hard to predict what was going to happen from one moment to the next2. [rato corto] moment, minute;¿puedo hablar un momento contigo? could I speak to you for a moment o minute?;sólo será un momento I'll only o I won't be a minute;dentro de un momento in a moment o minute;le arreglamos sus zapatos en el momento [en letrero] shoes mended while you wait;estará preparado en un momento it'll be ready in a moment o minute;también Figespera un momento hold on a minute;hace un momento a moment ago;momentos después moments later;sin dudarlo un momento without a moment's hesitation;¡un momento! just a minute!3. [periodo] time;llegó un momento en que… there came a time when…;está en un buen momento (de forma) she's in good form at the moment;las reformas fueron rechazadas por los políticos del momento the reforms were rejected by the politicians of the day;es el artista del momento he's the artist of the moment;en un primer momento initially, at first;la película tiene sus (buenos) momentos the movie has its moments4. [ocasión] time;cuando llegue el momento when the time comes;en algún momento sometime;si en algún momento te sientes solo if you ever feel lonely, if at any time you should feel lonely;has venido en buen/mal momento you've come at a good/bad time;en momentos así at times like this;en ningún momento pensé que lo haría at no time did I think that she would do it, I never thought she would do it5. Fís momentmomento angular angular momentum;momento de inercia moment of inertia;momento lineal momentum;momento de torsión torqueal momento [inmediatamente] straightaway;Am [hasta ahora] at the moment, so far;quiere todo lo que pide al momento she expects to get whatever she asks for straightaway;Amal momento se cuentan 38 muertos at the moment the number of deaths stands at 38, the number of deaths so far stands at 38;¿quieres café? – de momento no do you want some coffee? – not just now o not at the moment;te puedes quedar de momento you can stay for now o for the time being;de momento estoy de acuerdo contigo for the moment, I'll agree with you;por el momento for the time being, for the moment;por momentos by the minute;me estoy poniendo nerviosa por momentos I'm getting more and more nervous by the minute* * *m moment;a cada momento all the time;al momento at once;por el momento, de momento for the moment;hasta el momento up to now, so far;de un momento a otro from one minute to the next;desde un primer momento right from the beginning;por momentos by the minute;no es el momento the time isn’t right;atravesar un mal momento, pasar por un momento difícil go through a bad patch;estar en su mejor momento be at one’s peak o best* * *momento nm1) : moment, instantespera un momentito: wait just a moment2) : time, period of timemomentos difíciles: hard times3) : present, momentlos atletas del momento: the athletes of the moment, today's popular athletes4) : momentum5)al momento : right away, at once6)de momento : at the moment, for the moment7)de un momento a otro : any time now8)por momentos : at times* * *momento n1. (en general) moment¡espera un momento! hold on a moment!2. (período, ocasión) timecuando llegue el momento, se lo diré I'll tell him when the time comesde momento / por el momento for the moment -
4 time
1. noun1) (the hour of the day: What time is it?; Can your child tell the time yet?) hora2) (the passage of days, years, events etc: time and space; Time will tell.) tiempo3) (a point at which, or period during which, something happens: at the time of his wedding; breakfast-time.) momento; hora4) (the quantity of minutes, hours, days etc, eg spent in, or available for, a particular activity etc: This won't take much time to do; I enjoyed the time I spent in Paris; At the end of the exam, the supervisor called `Your time is up!') tiempo5) (a suitable moment or period: Now is the time to ask him.) momento6) (one of a number occasions: He's been to France four times.) vez7) (a period characterized by a particular quality in a person's life, experience etc: He went through an unhappy time when she died; We had some good times together.) época, período; momentos8) (the speed at which a piece of music should be played; tempo: in slow time.) tempo
2. verb1) (to measure the time taken by (a happening, event etc) or by (a person, in doing something): He timed the journey.) cronometrar2) (to choose a particular time for: You timed your arrival beautifully!) escoger el momento de/para•- timeless- timelessly
- timelessness
- timely
- timeliness
- timer
- times
- timing
- time bomb
- time-consuming
- time limit
- time off
- time out
- timetable
- all in good time
- all the time
- at times
- be behind time
- for the time being
- from time to time
- in good time
- in time
- no time at all
- no time
- one
- two at a time
- on time
- save
- waste time
- take one's time
- time and time again
- time and again
time1 n1. tiempowhat do you do in your free time? ¿qué haces en tu tiempo libre?2. vezhow many times have you been to Italy? ¿cuántas veces has estado en Italia?3. horawhat time is it? ¿qué hora es?all the time todo el tiempo / constantementefor the time being por el momento / de momentoit's time... es hora de que...time2 vb calcular el tiempo / cronometrartr[taɪm]1 (period) tiempo2 (short period) rato3 (of day) hora■ what time is it? qué hora es?■ this time next week, we'll be on the beach la semana que viene a esta hora, estaremos en la playa■ by the time he gets here, it'll be time to go home cuando llegue él, será la hora de volver a casa4 (age, period, season) época5 (occasion) vez nombre femenino■ how many times have you been to London? ¿cuántas veces has estado en Londres?■ the last time I saw her,... la última vez que la vi,...6 (suitable moment) momento7 SMALLMUSIC/SMALL compás nombre masculino8 SMALLBRITISH ENGLISH/SMALL la hora de cerrar■ time now please! ¡hora de cerrar!9 familiar (imprisonment) condena1 (measure time) medir la duración de, calcular; (races, etc) cronometrar2 (schedule) estar previsto,-a■ the bomb was timed to explode during the parade la bomba estaba preparada para explotar durante el desfile1 veces nombre femenino plural■ 4 times 5 is 20 4 por 5 son 20, 4 veces 5 son 20\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL(and) about time ya era horaall the time todo el rato, todo el tiempoat all times siempreat any time en cualquier momentoat no time nuncaat one time en un tiempoat the same time al mismo tiempoat the time / at that time entoncesat times a vecesbehind the times anticuado,-abehind time tardefor the time being de momentofrom time to time de vez en cuandoin no time (at all) en seguidain time to the music al compás de la músicamany a time a menudonot to give somebody the time of day no darle a alguien ni la horaon time puntualone/two/three at a time de uno en uno/de dos en dos/de tres en trestime after time una y otra veztime's up se acabó el tiempo, ya es la horato beat time marcar el compásto be ahead of one's time adelantarse a su épocato be badly/well timed (remark) ser inoportuno,-a/oportuno,-ato give somebody a hard time ponérselo difícil a alguien, hacérselo pasar mal a alguiento have a bad time pasarlas negrasto have a good time pasarlo biento have a lot of time for somebody caerle bien alguien a unoto have no time for somebody/something no soportar a alguien/algo, no tener tiempo para alguien/algoto keep up with the times estar al díato move with the times estar al díatime and motion study estudio de productividadtime bomb bomba de relojeríatime limit límite nombre masculino de tiempo, plazo límitetime off tiempo libretime out descansotime warp salto en el tiempotime zone huso horario1) schedule: fijar la hora de, calcular el momento oportuno para2) clock: cronometrar, medir el tiempo de (una competencia, etc.)time n1) : tiempo mthe passing of time: el paso del tiemposhe doesn't have time: no tiene tiempo2) moment: tiempo m, momento mthis is not the time to bring it up: no es el momento de sacar el tema3) : vez fshe called you three times: te llamó tres vecesthree times greater: tres veces mayor4) age: tiempo m, era fin your grandparents' time: en el tiempo de tus abuelos5) tempo: tiempo m, ritmo m (en música)6) : hora fwhat time is it?: ¿qué hora es?at the usual time: a la hora acostumbradato keep time: ir a la horato lose time: atrasar7) experience: rato m, experiencia fwe had a nice time together: pasamos juntos un rato agradableto have a rough time: pasarlo malhave a good time!: ¡que se diviertan!8)at times sometimes: a veces9)for the time being : por el momento, de momentofrom time to time occasionally: de vez en cuandoin time punctually: a tiempoin time eventually: con el tiempotime after time : una y otra vezadj.• a plazos adj.• de tiempo adj.• del tiempo adj.• horario, -a adj.n.• duración s.f.• edad s.f.• espera s.f.• hora s.f.• plazo s.m.• tempo s.m.• tiempo s.m.• vez s.f.• época s.f.v.• cronometrar v.• regular v.• tomar los tiempos (Deporte) v.
I taɪm1) noun2) u (past, present, future) tiempo mas time goes by o passes — a medida que pasa el tiempo, con el paso or el correr del tiempo
at this point o moment in time — en este momento, en el momento presente
time and tide wait for no man — el tiempo pasa inexorablemente; (before n) < travel> en el tiempo
time machine — máquina f del tiempo
3) u (time available, necessary for something) tiempo mcould I have five minutes of your time? — ¿podría concederme cinco minutos?
to make time for something — hacer(se)* or encontrar* tiempo para algo
to make time — ( hurry) (AmE colloq) darse* prisa, apurarse (AmL)
I spend all my time reading/thinking — me paso todo el tiempo leyendo/pensando
it takes time to get used to the climate — lleva or toma tiempo acostumbrarse al clima
it's worth taking a little extra time over the job — vale la pena dedicarle un poco más de tiempo al trabajo
to take one's time: just take your time tómate todo el tiempo que necesites or quieras; you took your time! cómo has tardado!; to buy time ganar tiempo; to have a lot of/no time for somebody/something: I have no time for people like her no soporto a la gente como ella; I've got a lot of time for him me cae muy bien; to have time on one's hands: I had time on my hands me sobraba el tiempo; to play for time — tratar de ganar tiempo
they lived in Paris for a time/for a long time — vivieron un tiempo/mucho tiempo or muchos años en París
long time no see! — (colloq) tanto tiempo (sin verte)!
some time later they moved to Brussels — (un) tiempo después se mudaron a Bruselas, tras cierto tiempo se mudaron a Bruselas
for some considerable time o for quite some time now there have been rumors that... — hace ya bastante tiempo que se rumorea que...
in an hour's/three months'/ten years' time — dentro de una horaes meses/diez años
cooking time — tiempo m de cocción
your time's up — se te (or les etc) ha acabado el tiempo
for the time being — por el momento, de momento
to serve o (colloq) do time — cumplir una condena, estar* a la sombra (fam)
5) (in phrases)all the time — ( constantly) constantemente; ( the whole period) todo el tiempo
in time — ( early enough) a tiempo; ( eventually) con el tiempo
all in good time — cada cosa a su tiempo, todo a su debido tiempo
in no time (at all) — rapidísimo, en un abrir y cerrar de ojos, en un santiamén
6) u ( airtime) (Rad, TV) espacio m7) u c (for journey, race, task) tiempo mwhat's your fastest time over 400m? — ¿cuál es tu mejor tiempo or marca en los 400 metros?
8) u ( with respect to work)to take o (BrE also) have time off — tomarse tiempo libre
9)a) c (epoch, age) (often pl) época f, tiempo mat one time — en una época or un tiempo, en otros tiempos
in times of crisis — en épocas or tiempos de crisis
in Tudor times — en la época de los Tudor, en tiempos de los Tudor
there was a time when o time was when... — hubo un tiempo cuando...
in times to come — en el futuro, en tiempos venideros
to be ahead of one's time: he's ahead/he was ahead of his time se ha adelantado/se adelantó a su época; to be behind the times \<\<ideas\>\> ser* anticuado, estar* desfasado; \<\<person\>\> estar* atrasado de noticias (fam); to keep up with o abreast of the times — mantenerse* al día
b) u ( with respect to a person's life)that was before your time — eso fue antes de que tú nacieras (or empezaras a trabajar aquí etc)
I've seen some funny things in my time but... — he visto cosas raras en mi vida pero...
10)a) u ( by clock) hora fwhat's the time?, what time is it? — ¿qué hora es?
do you have the time? — ¿tienes hora?
the time is ten minutes to ten — son las diez menos diez minutos, son diez para las diez (AmL exc RPl)
to be able to tell the time o (AmE also) tell time — saber* (decir) la hora
British Summer Time — horario m de verano
Eastern Standard Time — ( in US) hora f de la costa atlántica
not to give somebody the time of day — no darle* a algn ni la hora
to pass the time of day (with somebody): now she never even passes the time of day with me ahora ni siquiera me saluda; we passed the time of day charlamos un ratito; (before n) time switch temporizador m; time zone — huso m horario
b) c u ( of event) hora fdo you know the times of the trains? — ¿sabes el horario de los trenes?
time FOR something/to + INF: we have to arrange a time for the next meeting tenemos que fijar una fecha y hora para la próxima reunión; is it time to go yet? ¿ya es hora de irse?; it's time you left o you were leaving es hora de que te vayas; at breakfast time — a la hora del desayuno
11) c ( point in time)at the present/this particular time — en este momento/este preciso momento
by that o this time we were really worried — para entonces ya estábamos preocupadísimos
from that time on — a partir de entonces, desde entonces
it's high time somebody did something — ya es hora or ya va siendo hora de que alguien haga algo
she's resigned, and not before time — ha renunciado, y ya era hora
my/her time has come — me/le ha llegado el momento
to die before one's time — morir* tempranamente or prematuramente
12) c (instance, occasion) vez fI've been there many a time o many times — he estado allí en numerosas ocasiones or muchas veces
nine times out of ten — en el noventa por ciento de los casos, la gran mayoría de las veces
let's leave it for another o some other time — dejémoslo para otro momento
you paid (the) last time — la última vez or la otra vez pagaste tú
for the last time: no! — por última vez no!
let's try one more time — probemos otra vez or una vez más
13) (in phrases)about time: it's about time someone told him ya es hora or ya va siendo hora de que alguien se lo diga; I've finished - and about time too! he terminado - ya era hora!; ahead of time: the first stage was completed ahead of time la primera fase se terminó antes de tiempo; any time: come any time ven cuando quieras or en cualquier momento; call me any time between nine and eleven llámame a cualquier hora entre las nueve y las once; I'd rather work for Mary any time yo prefiero trabajar para Mary, toda la vida (y cien años más); they should be here any time (now) en cualquier momento llegan, deben de estar por llegar de un momento al otro; at a time: four at a time de cuatro en cuatro or (AmL tb) de a cuatro; one at a time! de a uno!, uno por uno! or uno por vez!; I can only do one thing at a time sólo puedo hacer una cosa a la or por vez; for months at a time durante meses enteros; at the same time ( simultaneously) al mismo tiempo; ( however) (as linker) al mismo tiempo, de todas formas; at times a veces; at this time (AmE) ahora, en este momento; every time: I make the same mistake every time! siempre cometo el mismo error!; gin or whisky? - give me whisky every time! ¿ginebra or whisky? - para mí whisky, toda la vida; every o each time (as conj) ( whenever) cada vez; from time to time de vez en cuando; on time ( on schedule): the buses hardly ever run on time los autobuses casi nunca pasan a su hora or puntualmente; she's never on time nunca llega temprano, siempre llega tarde; time after time o time and (time) again — una y otra vez
14) c ( experience)to have a good/bad/hard time — pasarlo bien/mal/muy mal
have a good time! — que te diviertas (or que se diviertan etc)!, que lo pases (or pasen etc) bien!
don't give me a hard time — (esp AmE) no me mortifiques
thank you for a lovely time — gracias por todo, lo hemos pasado estupendamente
15) u ( Mus) compás mout of time — descompasado, fuera de compás
to beat/keep time — marcar*/seguir* el compás
to mark time — ( march on the spot) marcar* el paso; ( make no progress) hacer* tiempo; (before n)
time signature — llave f de tiempo
it's four times bigger — es cuatro veces más grande; (before n)
times table — tabla f de multiplicar
II
a) ( Sport) cronometrarb) ( choose time of)the demonstration was timeed to coincide with his arrival — la hora de la manifestación estaba calculada para coincidir con su llegada
[taɪm]his shot was badly timed — no calculó bien el momento en que debía chutar/disparar
1. N1) (gen) tiempo mas time goes on or by — con el (paso del) tiempo, a medida que pasa/pasaba el tiempo
•
for all time — para siempre•
Father Time — el Tiempo•
to find (the) time for sth — encontrar tiempo para algohow time flies! — ¡cómo pasa el tiempo!
•
to gain time — ganar tiempo•
half the time he's drunk — la mayor parte del tiempo está borracho•
to have (the) time (to do sth) — tener tiempo (para hacer algo)•
to make up for lost time — recuperar el tiempo perdido•
it's only a matter or question of time before it falls — solo es cuestión de tiempo antes de que caiga•
to take time, it takes time — requiere tiempo, lleva su tiempoit'll take time to get over the loss of her family — le llevará tiempo superar la pérdida de su familia
take your time! — tómate el tiempo que necesites, ¡no hay prisa!
you certainly took your time! — iro ¡no es precisamente que te mataras corriendo!
to have time on one's hands —
once you retire you'll have time on your hands — cuando te hayas jubilado, tendrás todo el tiempo del mundo
- kill time- pass the time of day with sb- play for time- be pressed for timespare, waste•
have you been here all this time? — ¿has estado aquí todo este tiempo?•
for the time being — por ahora, de momento•
a long time — mucho tiempoa long time ago — hace mucho (tiempo), hace tiempo
she'll be in a wheelchair for a long time to come — le queda mucho tiempo de estar en silla de ruedas por delante
•
in no time at all — en un abrir y cerrar de ojos•
it will last our time — durará lo que nosotros•
a short time — poco tiempo, un ratoa short time after — poco (tiempo) después, al poco tiempo
•
for some time past — de algún tiempo a esta parteafter some time she looked up at me/wrote to me — después de cierto tiempo levantó la vista hacia mí/me escribió, pasado algún tiempo levantó la vista hacia mí/me escribió
•
in a week's time — dentro de una semanain two weeks' time — en dos semanas, al cabo de dos semanas
- do timeserve3) (at work)full-time, part-time, short-time•
he did it in his own time — lo hizo en su tiempo libre or fuera de (las) horas de trabajo4) (=moment, point of time) momento m•
about time too! — ¡ya era hora!•
come (at) any time (you like) — ven cuando quierasit might happen (at) any time — podría ocurrir de un momento a otro or en cualquier momento
•
at times — a veces, a ratosat all times — siempre, en todo momento
•
to die before one's time — morir tempranonot before time! — ¡ya era hora!
•
between times — en los intervalos•
by the time he arrived — para cuando él llegóby this time — ya, antes de esto
•
to choose one's time carefully — elegir con cuidado el momento más propicio•
the time has come to leave — ha llegado el momento de irse•
at a convenient time — en un momento oportuno•
at any given time — en cualquier momento dado•
her time was drawing near — (to give birth) se acercaba el momento de dar a luz; (to die) estaba llegando al final de su vida•
it's high time you got a job — ya va siendo hora de que consigas un trabajo•
at my time of life — a mi edad, con los años que yo tengo•
at no time did I mention it — no lo mencioné en ningún momento•
now is the time to go — ahora es el momento de irse•
from that time on — a partir de entonces, desde entonces•
at one time — en cierto momento, en cierta época•
this is neither the time nor the place to discuss it — este no es ni el momento ni el lugar oportuno para hablar de eso•
at the present time — actualmente, en la actualidad•
at the proper time — en el momento oportuno•
at the same time — (=simultaneously) al mismo tiempo, a la vez; (=even so) al mismo tiempo, por otro lado•
until such time as he agrees — hasta que consienta•
at that time — por entonces, en aquel entonces, en aquella épocabide•
at this particular time — en este preciso momento5) (by clock) hora fwhat's the time? — ¿qué hora es?
the time is 2.30 — son las dos y media
"time gentlemen please!" — "¡se cierra!"
•
to arrive ahead of time — llegar temprano•
at any time of the day or night — en cualquier momento or a cualquier hora del día o de la noche•
to be 30 minutes behind time — llevar 30 minutos de retraso•
it's coffee time — es la hora del café•
it's time for the news — es (la) hora de las noticias•
let me know in good time — avíseme con anticipaciónto start in good time — partir a tiempo, partir pronto
•
have you got the (right) time? — ¿tiene la hora (exacta)?•
we were just in time to see it — llegamos justo a tiempo para verlo•
a watch that keeps good time — un reloj muy exacto•
just look at the time! — ¡fíjate qué hora es ya!, ¡mira qué tarde es!see closing, opening•
to be on time — [person] ser puntual, llegar puntualmente; [train, plane] llegar puntual6) (=era, period) tiempo m, época fin Elizabethan times — en tiempos isabelinos, en la época isabelina
what times they were!, what times we had! — ¡qué tiempos aquellos!
•
to be ahead of one's time — adelantarse a su época•
that was all before my time — todo eso fue antes de mis tiempos•
to be behind the times — [person] estar atrasado de noticias; [thing, idea] estar fuera de moda, haber quedado anticuado•
how times change! — ¡cómo cambian las cosas!•
to keep abreast of or up with the times — ir con los tiempos, mantenerse al día•
the times we live in — los tiempos en que vivimos•
in modern times — en tiempos modernos•
to move with the times — ir con los tiempos, mantenerse al díasign•
time was when... — hubo un tiempo en que...7) (=experience)to have a bad or rough or thin time (of it) — pasarlo mal, pasarlas negras
•
to have a good time — pasarlo bien, divertirse•
we have a lovely time — lo pasamos la mar de bien *big-timeto make the big time — alcanzar el éxito, triunfar
8) (=occasion) vez fI remember the time he came here — recuerdo la ocasión en que vino por aquí, me acuerdo de cuando vino por aquí
•
to carry three boxes at a time — llevar tres cajas a la vezfor weeks at a time — durante semanas enteras or seguidas
it's the best, every time! — ¡es el mejor, no hay duda!
give me beer every time! — ¡para mí, siempre cerveza!
•
the first time I did it — la primera vez que lo hice•
last time — la última vez•
many times — muchas vecesmany's the time... — no una vez, sino muchas...
•
next time — la próxima vez, a la próxima (esp LAm)•
several times — varias veces•
this time — esta vez•
at various times in the past — en determinados momentos del pasado9) (Mus) compás min 3/4 time — al compás de 3 por 4
•
to beat time — marcar el compás•
in time to the music — al compás de la música•
to keep time — llevar el compásbeat 2., 4), mark II, 2., 7)•
to get out of time — perder el compás10) (Math)it's five times faster than or as fast as yours — es cinco veces más rápido que el tuyo
11) (Mech)2. VT1) (=schedule) planear, calcular; (=choose time of) [+ remark, request] elegir el momento parathe race is timed for 8.30 — el comienzo de la carrera está previsto para las 8.30
the bomb was timed to explode five minutes later — la bomba estaba sincronizada para explotar cinco minutos más tarde
ill-timed, well-timedthe strike was carefully timed to cause maximum disruption — se había escogido el momento de la huelga para ocasionar el mayor trastorno posible
to time o.s. — cronometrarse
3.CPDtime and motion study N — estudio m de tiempos y movimientos
time capsule N — cápsula f del tiempo
time check N — (Sport) control m de tiempos
can I have a time check, please? — ¿qué hora es ahora, por favor?
time clock N — reloj m registrador, reloj m de control de asistencia
time deposit N — (US) depósito m a plazo
time difference N — diferencia f horaria
time exposure N — (Phot) exposición f
time frame N — margen m de tiempo
time fuse N — temporizador m, espoleta f graduada, espoleta f de tiempo
time lag N — (=delay) retraso m; (=lack of synchronization) desfase m
time limit N — plazo m, límite m de tiempo; (=closing date) fecha f tope
time loan N — (US) préstamo m a plazo fijo
time machine N — máquina f de transporte a través del tiempo
time management N — gestión f del tiempo
time management consultant N — consultor(a) m / f de gestión del tiempo
time management course N — curso m de gestión del tiempo
time management skills NPL — técnicas fpl de gestión del tiempo
time management training N — formación f en gestión del tiempo
time off N — (=free time) tiempo m libre
you'll have to take some time off when your wife has her operation — tendrás que tomarte unos días de vacaciones cuando operen a tu mujer
time out N — (esp US) (Sport) (also fig) tiempo m muerto
to take time out (from sth/from doing sth) — descansar (de algo/de hacer algo)
time payment N — (US) pago m a plazos
time saver N —
time sheet N — = time card
time signal N — señal f horaria
time signature N — (Mus) compás m, signatura f de compás
time slice N — fracción f de tiempo
time switch N — interruptor m horario
time trial N — (Cycling) prueba f contra reloj, contrarreloj f
* * *
I [taɪm]1) noun2) u (past, present, future) tiempo mas time goes by o passes — a medida que pasa el tiempo, con el paso or el correr del tiempo
at this point o moment in time — en este momento, en el momento presente
time and tide wait for no man — el tiempo pasa inexorablemente; (before n) < travel> en el tiempo
time machine — máquina f del tiempo
3) u (time available, necessary for something) tiempo mcould I have five minutes of your time? — ¿podría concederme cinco minutos?
to make time for something — hacer(se)* or encontrar* tiempo para algo
to make time — ( hurry) (AmE colloq) darse* prisa, apurarse (AmL)
I spend all my time reading/thinking — me paso todo el tiempo leyendo/pensando
it takes time to get used to the climate — lleva or toma tiempo acostumbrarse al clima
it's worth taking a little extra time over the job — vale la pena dedicarle un poco más de tiempo al trabajo
to take one's time: just take your time tómate todo el tiempo que necesites or quieras; you took your time! cómo has tardado!; to buy time ganar tiempo; to have a lot of/no time for somebody/something: I have no time for people like her no soporto a la gente como ella; I've got a lot of time for him me cae muy bien; to have time on one's hands: I had time on my hands me sobraba el tiempo; to play for time — tratar de ganar tiempo
they lived in Paris for a time/for a long time — vivieron un tiempo/mucho tiempo or muchos años en París
long time no see! — (colloq) tanto tiempo (sin verte)!
some time later they moved to Brussels — (un) tiempo después se mudaron a Bruselas, tras cierto tiempo se mudaron a Bruselas
for some considerable time o for quite some time now there have been rumors that... — hace ya bastante tiempo que se rumorea que...
in an hour's/three months'/ten years' time — dentro de una hora/tres meses/diez años
cooking time — tiempo m de cocción
your time's up — se te (or les etc) ha acabado el tiempo
for the time being — por el momento, de momento
to serve o (colloq) do time — cumplir una condena, estar* a la sombra (fam)
5) (in phrases)all the time — ( constantly) constantemente; ( the whole period) todo el tiempo
in time — ( early enough) a tiempo; ( eventually) con el tiempo
all in good time — cada cosa a su tiempo, todo a su debido tiempo
in no time (at all) — rapidísimo, en un abrir y cerrar de ojos, en un santiamén
6) u ( airtime) (Rad, TV) espacio m7) u c (for journey, race, task) tiempo mwhat's your fastest time over 400m? — ¿cuál es tu mejor tiempo or marca en los 400 metros?
8) u ( with respect to work)to take o (BrE also) have time off — tomarse tiempo libre
9)a) c (epoch, age) (often pl) época f, tiempo mat one time — en una época or un tiempo, en otros tiempos
in times of crisis — en épocas or tiempos de crisis
in Tudor times — en la época de los Tudor, en tiempos de los Tudor
there was a time when o time was when... — hubo un tiempo cuando...
in times to come — en el futuro, en tiempos venideros
to be ahead of one's time: he's ahead/he was ahead of his time se ha adelantado/se adelantó a su época; to be behind the times \<\<ideas\>\> ser* anticuado, estar* desfasado; \<\<person\>\> estar* atrasado de noticias (fam); to keep up with o abreast of the times — mantenerse* al día
b) u ( with respect to a person's life)that was before your time — eso fue antes de que tú nacieras (or empezaras a trabajar aquí etc)
I've seen some funny things in my time but... — he visto cosas raras en mi vida pero...
10)a) u ( by clock) hora fwhat's the time?, what time is it? — ¿qué hora es?
do you have the time? — ¿tienes hora?
the time is ten minutes to ten — son las diez menos diez minutos, son diez para las diez (AmL exc RPl)
to be able to tell the time o (AmE also) tell time — saber* (decir) la hora
British Summer Time — horario m de verano
Eastern Standard Time — ( in US) hora f de la costa atlántica
not to give somebody the time of day — no darle* a algn ni la hora
to pass the time of day (with somebody): now she never even passes the time of day with me ahora ni siquiera me saluda; we passed the time of day charlamos un ratito; (before n) time switch temporizador m; time zone — huso m horario
b) c u ( of event) hora fdo you know the times of the trains? — ¿sabes el horario de los trenes?
time FOR something/to + INF: we have to arrange a time for the next meeting tenemos que fijar una fecha y hora para la próxima reunión; is it time to go yet? ¿ya es hora de irse?; it's time you left o you were leaving es hora de que te vayas; at breakfast time — a la hora del desayuno
11) c ( point in time)at the present/this particular time — en este momento/este preciso momento
by that o this time we were really worried — para entonces ya estábamos preocupadísimos
from that time on — a partir de entonces, desde entonces
it's high time somebody did something — ya es hora or ya va siendo hora de que alguien haga algo
she's resigned, and not before time — ha renunciado, y ya era hora
my/her time has come — me/le ha llegado el momento
to die before one's time — morir* tempranamente or prematuramente
12) c (instance, occasion) vez fI've been there many a time o many times — he estado allí en numerosas ocasiones or muchas veces
nine times out of ten — en el noventa por ciento de los casos, la gran mayoría de las veces
let's leave it for another o some other time — dejémoslo para otro momento
you paid (the) last time — la última vez or la otra vez pagaste tú
for the last time: no! — por última vez no!
let's try one more time — probemos otra vez or una vez más
13) (in phrases)about time: it's about time someone told him ya es hora or ya va siendo hora de que alguien se lo diga; I've finished - and about time too! he terminado - ya era hora!; ahead of time: the first stage was completed ahead of time la primera fase se terminó antes de tiempo; any time: come any time ven cuando quieras or en cualquier momento; call me any time between nine and eleven llámame a cualquier hora entre las nueve y las once; I'd rather work for Mary any time yo prefiero trabajar para Mary, toda la vida (y cien años más); they should be here any time (now) en cualquier momento llegan, deben de estar por llegar de un momento al otro; at a time: four at a time de cuatro en cuatro or (AmL tb) de a cuatro; one at a time! de a uno!, uno por uno! or uno por vez!; I can only do one thing at a time sólo puedo hacer una cosa a la or por vez; for months at a time durante meses enteros; at the same time ( simultaneously) al mismo tiempo; ( however) (as linker) al mismo tiempo, de todas formas; at times a veces; at this time (AmE) ahora, en este momento; every time: I make the same mistake every time! siempre cometo el mismo error!; gin or whisky? - give me whisky every time! ¿ginebra or whisky? - para mí whisky, toda la vida; every o each time (as conj) ( whenever) cada vez; from time to time de vez en cuando; on time ( on schedule): the buses hardly ever run on time los autobuses casi nunca pasan a su hora or puntualmente; she's never on time nunca llega temprano, siempre llega tarde; time after time o time and (time) again — una y otra vez
14) c ( experience)to have a good/bad/hard time — pasarlo bien/mal/muy mal
have a good time! — que te diviertas (or que se diviertan etc)!, que lo pases (or pasen etc) bien!
don't give me a hard time — (esp AmE) no me mortifiques
thank you for a lovely time — gracias por todo, lo hemos pasado estupendamente
15) u ( Mus) compás mout of time — descompasado, fuera de compás
to beat/keep time — marcar*/seguir* el compás
to mark time — ( march on the spot) marcar* el paso; ( make no progress) hacer* tiempo; (before n)
time signature — llave f de tiempo
it's four times bigger — es cuatro veces más grande; (before n)
times table — tabla f de multiplicar
II
a) ( Sport) cronometrarb) ( choose time of)the demonstration was timeed to coincide with his arrival — la hora de la manifestación estaba calculada para coincidir con su llegada
his shot was badly timed — no calculó bien el momento en que debía chutar/disparar
-
5 axabarciar
Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.————————Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar
-
6 first
fə:st
1. adjective, adverb(before all others in place, time or rank: the first person to arrive; The boy spoke first.) primero
2. adverb(before doing anything else: `Shall we eat now?' `Wash your hands first!) primero
3. noun(the person, animal etc that does something before any other person, animal etc: the first to arrive.) primero- firstly- first aid
- first-born
- first-class
- first-hand
- first-rate
- at first
- at first hand
- first and foremost
- first of all
first1 adj primerofirst2 adv1. primerohe came first in the race llegó el primero en la carrera / ganó la carrerayou play later, first you must finish your lunch podrás jugar luego, primero acaba de comer2. por primera veztr[fɜːst]1 primero,-a■ what was your first job? ¿cuál fue tu primer trabajo?■ who was the first man on the moon? ¿quién fue el primer hombre que pisó la luna?■ for the first time in my life... por primera vez en mi vida...■ my first reaction was to... mi reacción inicial fue...1 (before anything else) primero■ when you get up, what do you do first? al levantarte, ¿qué es lo primero que haces?■ first, I have to go to the bank primero, tengo que ir al banco2 (for the first time) por primera vez■ when we first met, he hated me cuando nos conocimos, me odiaba3 (in first place) primero, en primer lugar■ there are several reasons: first,... hay varias razones: en primer lugar,...4 (in preference to) antes■ he said he'd die first dijo que antes, preferiría morir1 la primera vez■ it's a first for me too! ¡es la primera vez para mí también!1 el primero, la primera, lo primero1 (first-class degree) ≈ sobresaliente nombre masculino (título universitario que corresponde a la nota más alta)2 (gear) primera\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLat first al principioat first sight a primera vistafirst come, first served el que llega primero tiene prioridadfirst of all en primer lugarfirst thing a primera hora (de la mañana)first things first lo primero es lo primerofrom the first desde el principiofrom first to last de principio a fin, desde el principio hasta el finalfirst aid primeros auxilios nombre masculino pluralfirst class primera clase nombre femeninoFirst Communion primera comunión nombre femeninoFirst Lady Primera Damafirst lieutenant teniente nombre masculino de navíofirst mate primer oficial nombre masculinofirst name nombre nombre masculino de pilafirst night estrenofirst offender delincuente nombre masculino sin antecedentesfirst person SMALLLINGUISTICS/SMALL primera personaFirst World War Primera Guerra Mundialfirst ['fərst] adv1) : primerofinish your homework first: primero termina tu tareafirst and foremost: ante todofirst of all: en primer lugar2) : por primera vezI saw it first in Boston: lo vi por primera vez en Bostonfirst adj1) : primerothe first time: la primera vezat first sight: a primera vistain the first place: en primer lugarthe first ten applicants: los diez primeros candidatos2) foremost: principal, primerofirst tenor: tenor principalfirst n1) : primero m, -ra f (en una serie)2) : primero m, primera parte f4)at first : al principioadj.• delantero, -a adj.• original adj.• primer adj.• primero, -a adj.• principal adj.adv.• primera velocidad adv.• primero adv.n.• primero s.m.
I fɜːrst, fɜːst1)Henry I — (léase: Henry the First) Enrique I (read as: Enrique primero)
who's going to be first? — ¿quién va a ser el primero?
our horse was first — nuestro caballo llegó en primer lugar or el primero
b) (in seniority, standing) primerothe first eleven/fifteen — (BrE) el equipo titular
she's first in line to the throne — está primera or es la primera en la línea de sucesión al trono
2) ( elliptical use)he'll be arriving on the first (of the month) — llegará el primero or (Esp tb) el uno (del mes)
he fell at the first — cayó en la primera valla (or el primer obstáculo etc)
he/she was the first to arrive — fue el primero/la primera en llegar
the first she knew about it was when... — la primera noticia que tuvo de ello fue cuando...
3) (in phrases)from the first — desde el principio, desde el primer momento
II
1)a) ( ahead of others) primerowhich comes first, your family or your career? — ¿para ti qué está primero, tu familia o tu carrera?
I always put my children first — para mí antes que nada or primero están mis hijos
first come, first served: tickets will be available on a first come, first served basis — se adjudicará(n) las entradas por riguroso orden de solicitud (or llegada etc)
b) (before other actions, events) primero, en primer lugarfirst, I want to thank everyone for coming — en primer lugar or primero quiero agradecerles a todos que hayan venido
c) ( beforehand) antes, primerod) ( for the first time) por primera veze) ( rather) antesform a coalition? I'd resign first — ¿formar una coalición? antes (que eso) renuncio!
2) (in phrases)first of all — en primer lugar, antes que nada
III
a) first (gear) ( Auto) (no art) primera fb) (original idea, accomplishment) primicia f[fɜːst]1.ADJ primero; (before m sing n) primerI was first! — ¡yo iba or estaba primero!
the first three correct answers win a prize — las tres primeras respuestas correctas se llevan un premio
•
at first — al principioinstance 1., 2), thing 2)to win first place — (in competition) conseguir el primer puesto, ganar
2. ADV1) (in place, priority) primerofirst one, then another — primero uno, después otro
we arrived first — fuimos los primeros en llegar, llegamos los primeros
women and children first! — ¡las mujeres y los niños primero!
•
first of all — ante todo, antes que nada•
to come first — (in race) ganar, llegar el primero; (=have priority) estar primero, tener prioridadthe customer/your homework must come first — el cliente es lo primero/tus deberes son lo primero
•
first and foremost — ante todo, antes que nada•
you go first! — ¡tú primero!, ¡pasa tú!•
head first — de cabeza•
you have to put your children's needs first — primero están las necesidades de tus hijosfree tickets, on a first-come-first-served basis — entradas gratis, por riguroso orden de llegada
2) (in time) (=before anything else) primero, antes de nadafirst, I need a drink — primero or antes de nada or antes que nada, necesito una copa
first, I don't like it, second, I haven't got the money — lo primero: no me gusta, lo segundo: no dispongo del dinero
•
first off * — primero de todo, antes de nada3) (=for the first time) por primera vez4) (=rather) primero, anteslet him in this house? I'd kill him first! — ¿dejarle pisar esta casa? ¡primero or antes lo mato!
I'd die first! — ¡antes me muero!
3.PRONthe first of January — el primero de enero, el uno de enero
it's the first I've heard of it — ahora me entero, no lo sabía
•
he came in an easy first — llegó el primero con ventaja•
from the (very) first — desde el principio•
to be the first to do sth — ser el primero en hacer algothey were the first to arrive — fueron los primeros en llegar, llegaron los primeros
4. N1) (Aut) primera f2) (Brit) (Univ) ≈ sobresaliente mhe got a first in French — ≈ se ha licenciado en francés con una media de sobresaliente
See:see cultural note DEGREE in degree5.CPDfirst-aidfirst aider N — socorrista mf
first base N — (Baseball) primera base f
first blood N —
•
to draw first blood — anotar el primer tanto•
first blood to sb — primer tanto para algnfirst cousin N — primo(-a) m / f hermano(-a)
first degree N — licenciatura f
first edition N — primera edición f ; [of early or rare book] edición f príncipe
first family N (US) [of president] —
first form or year N — (Scol) primer curso de secundaria
first-year student — (Univ) estudiante mf de primer año (de carrera universitaria)
first gear N — (Aut) primera f
first grade N — (US) primero m de primaria; first-grade
first hand N —
•
at first hand — directamente- see sth at first handfirst lady N — (US) primera dama f
first language N — (=mother tongue) lengua f materna; [of country] lengua f principal
first lieutenant N — (US) (Aer) teniente mf ; (Brit) (Naut) teniente mf de navío
first light N — amanecer m, alba f
•
at first light — al amanecer, al albafirst mate N — primer oficial m, primera oficial f
first minister N — (in Scotland) primer(a) ministro(-a) m / f
first name N — nombre m (de pila)
first night N — (Theat) estreno m
first offender N — (Jur) delincuente mf sin antecedentes penales
first officer N — primer oficial m, primera oficial f
first performance N — (Theat, Mus) estreno m
first person N — (Ling) primera persona f
first person plural N (Gram) —
first school N — (Brit) escuela para niños entre cinco y nueve años
first secretary, First Secretary N — (in Wales) primer(a) ministro(-a) m / f de Gales
first violin N — primer violín m, primera violín f
First World N —
First World War N —
First World War battlefield N — campo m de batalla de la Primera Guerra Mundial
first year N (Scol) — = first form
* * *
I [fɜːrst, fɜːst]1)Henry I — (léase: Henry the First) Enrique I (read as: Enrique primero)
who's going to be first? — ¿quién va a ser el primero?
our horse was first — nuestro caballo llegó en primer lugar or el primero
b) (in seniority, standing) primerothe first eleven/fifteen — (BrE) el equipo titular
she's first in line to the throne — está primera or es la primera en la línea de sucesión al trono
2) ( elliptical use)he'll be arriving on the first (of the month) — llegará el primero or (Esp tb) el uno (del mes)
he fell at the first — cayó en la primera valla (or el primer obstáculo etc)
he/she was the first to arrive — fue el primero/la primera en llegar
the first she knew about it was when... — la primera noticia que tuvo de ello fue cuando...
3) (in phrases)from the first — desde el principio, desde el primer momento
II
1)a) ( ahead of others) primerowhich comes first, your family or your career? — ¿para ti qué está primero, tu familia o tu carrera?
I always put my children first — para mí antes que nada or primero están mis hijos
first come, first served: tickets will be available on a first come, first served basis — se adjudicará(n) las entradas por riguroso orden de solicitud (or llegada etc)
b) (before other actions, events) primero, en primer lugarfirst, I want to thank everyone for coming — en primer lugar or primero quiero agradecerles a todos que hayan venido
c) ( beforehand) antes, primerod) ( for the first time) por primera veze) ( rather) antesform a coalition? I'd resign first — ¿formar una coalición? antes (que eso) renuncio!
2) (in phrases)first of all — en primer lugar, antes que nada
III
a) first (gear) ( Auto) (no art) primera fb) (original idea, accomplishment) primicia f -
7 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
8 xabarciar
Xabarciar, tratar, vender, cosas de poco valor, tratantes de escasa monta. —Cundu you yera un guaxín prexenciéi 'l tibeiru que cheldarun les Xabarceires de la miou aldina con la sou pótchina Facunda ya 'l Pascualón el Xitanu, lu que non cuntaba you yera qu'al currer el tempu tamén me diba ver encibiétchau per mor de la ñecexidá en tener que faer de xabarceiru, ya nagora mesmu comu tóu nisti dicionariu xirbe d’escola, nagua mexor qu’istes estories pa comprendier con mexor vidayu les ñaturales ya ximples costumes de la Nuexa Xantiquina Tierrina, que güéi nel díe tan sous ancestrus nes manes fedientes ya utreresques de prexones tan rapiegues ya llimiagues, que l'únicu que fan ye mistificar les nuexes costumes ya Chingua, menus mal que col tempu les xeneraciones d'astures venideiras xabran poñer les couxes nel sou xeitu, pos conista esperancia trabayu you xin escanxu ya m'allegre ya enxemáu de gociu, perque you séi, ya xuru per toes mious ceyencias con tou la fuercia del miou alma, qu'angún díe non mu xeru, tous lus entroyáus trabayus fechus per lus Amigus del Bable ya de lus del Conceyu Bable, que güéi amindi me pieschen toes les portes, per el baldrayante miéu que xin me dexen xueltu, dalgún d'echus nun me valdríe amindi nin p'arrátchar el cuchu de lus bracus. Axín que ya ta tóu faláu, ya tous lus que nun s'atopen nes arrañáes pradeires del enxútchu vidayu, comprendieran, que toes istes xentaques per minde nomáes nun son namái que pioyones ou paráxitus. TRADUCCIÓN.—Cuando yo era pequeño presencié el sonado escándalo que prepararon las tratantas de mi aldea, por la causa de la su pollina Facunda y de Pascualón el Gitano, lo que no pensaba yo por aquel entonces, era que al transcurrir los años, me iba a ver envuelto por causa de la necesidad o cualquier otra razón parecida, en trabajar como tratante verdulero, frutero, xabarceiru, pero ahora mismo, y como según mi parecer todo en este diccionario ha de servir de escuela, pues nada mejor que estas historias verdaderas, para comprender con mejor entendimiento y sencillez, las naturales y simples maneras, costumbres y diversas cosas de Nuestra Santina Tierrina, pues con grande pena hoy yo estoy viendo, como sus más respetables y queridos ancestros, son manejados ultrajantemente, por personas que faltas de dignidad, amor a la Tierrina y respeto hacia sus sagrados ancestros, están dándoselas de entendidos mistificando toda la "Cultura de Asturias”, pero yo se muy bien, que con el tiempo las generaciones de astures venideras sabrán poner todas las cosas en el lugar que sabiamente les corresponde, con esta hermosa esperanza trabajo yo hoy en día con alegría y cubierto de entusiasmado gozo, porque yo sé, y juro por todas mis creencias con toda la fuerza de mi alma, que algún día y no muy lejano, todos los estercolosos trabajos sobre la materia de la LLingua D'Asturies y sus Ancestros, que fueron basurescamente hechos por los Amigos del Bable y los del Conceyu Bable, que desde siempre, pretendo decir, que desde que nacieron porque mis humildes trabajos les hicieron con afán insano intentar crecer sin tener raíces para sostener su rancuaya creencia, no hicieron otra cosa que ponerme torgas en todas las puertas, por el cobardoso miedo que tenían, pues al dejarme suelto a mí, ninguno de ellos hoy existiría, y menos me serviría ni para limpiar la cubil de los cerdos. Así que ya está dicho todo sobre este asunto de estas asociaciones de la "Trelda", y yo creo que todas las gentes que no tengan las praderas del entendimiento secas y limpias de saberes, comprenderán perfectamente, que todas estas gentes por mi nombradas nada más que son parásitos. —Esta historia que ya de seguido les voy a relatar, terminó con mis huesos en la cárcel, por haberla yo contado en un pequeño libro tal como había sucedido. La verdad que you espatuxé ya galamiéi per tous lus llugares de la miou Tierrina con mu pouca xuerti, quiciavis fora que ñaciera pa ser un esgraciaín ou que les couxes teñíen que cheldaxe axindi, güéi nel díe que ya vou pa viétchu tou contentu de ver vivíu miou vida de la maneira que lu fexe, perque xin axindi nun fora, poucu ou nagua podría cuntar de les costumes ya llingua de miou mantina Tierrina. Xin lus Roxus viexon ganáu l'engarradiétcha, que tal couxa viexen fechu senún se xebraren en tantus partíus pollíticus que nun dexaben llugar pa l'esciplina, pos tóus queríen mangoniar, escutír, ya tou 'l mamplenáu de tibeirus xabarceirus que manexaben, metantu que lus fascioxus afilaben les nabayes p'achuquinar piscuezus, falules you, que xin lus Roxus viexen ganáu, xeguramente que you nun taríe nagora fayénduyes isti dicionariu, perque xeguramente miou pá me viexe adeprendíu dalguna carreira d'inxinieru, maestru, aboguéu, etc., etc., ya me xebrarie del ñatural vivir ganándume 'l pan nes mesmes fontes ancestrales de les nuexes costumes ya llingua, que ye dou s'abaya tou 'l ancestru ximple, ñatural ya fidalgu d'Asturies, Trubiétchu de la Patria España. —Toes les prexones xebráes d'istus ñaturales y xantiquinus llugares de la miou embruxadóura ya melgueira Tierrina, nun poden querecha na fondeirá de sous raigones, nin tampoucu puén faer el munchu trabayu qu'entavía se ñecexita pa poder cheldar en bom xeitu la Nuexa Palancia, ya toa l'ancestral cultura de la Tierrina. —Existi un reflán astur que díz, que lus nenus pa que queran ben a la sou má tenen que mamar nel sou entamu fasta qu’isti d’afechu s’escose. “TERESA, LA JUSTICIA Y LOS ELEGANTES TIMADORES DE NUESTRO TIEMPO" —No son los timadores de mi tiempo, tan desgraciados y tan cándidos como lo era Pascualón el gitano, pues estos indecentes y asquerosos gitanos de hoy día, no son de la raza “calé” (pobrecitas estas humildes y desventuradas gentes, cuanto desde niño las he querido admirado, y cuantos compañeros en la vida he tenido que eran gitanos, siendo todos ellos estupendos camaradas y soberbios muchachos). —Digo que los gitanos de hoy día, son la escoria que dejo la guerra entre la raza despreciable de algunos “payos”, y a uno de ellos, le voy a retratar en estas páginas lo mejor que pueda, sin quitar, ni poner nada, simplemente voy a contar cuanto ha sucedido. —Habíame yo caído trabajando como calderero en el montaje, y rótome el cumal (la columna), quedando de resultas de este llumbazu (caída) inútil para el trabajo que profesaba, y en una situación bastante desesperada, porque las pensiones que asignan a los mutilados trabajadores españoles, son las mayores canalladas y porquerías, que no le alcanzan al desventurado lisiado, ni para comer un plato de sopas cada día. Así pues, había rótome las costillas toda mi vida trabajando para aquella miseria que me condenaba, a vivir el resto de mi existencia falto de todo, todavía para más fastidiarla, escuchando todos los días a los dirigentes de trabajo, bien con sus comedidas y estudiadas frases, que díganlas ellos y entiéndalas María Santísima, dirigiéndose al país, por el medio de la televisión, radio y prensa, que nos iban a dar tanto y cuanto. En resumen, que lo único que nos dan es una caca, tan grande tan asquerosa como ellos son. —Estaba yo de pensión por aquel entonces en casa de la señora Teresa, que era viuda de un desgraciado minero, que el pobre tuvo la triste desgracia para su esposa e hijos, de morirse en la cama abrazado por una enfermedad, y no haberlo hecho en la mina aplastado en una oscura y tenebrosa rampla por un costero, ya que si así hubiera sucedido, le quedaría a su viuda una pensión que aunque también fuese en demasía miserable, no sería tanto como la que le daban por el seguro de enfermedad, que ésta sí que no les algamía (alcanzaba) ni a ella ni a sus tres pequeños hijos, que el mayor aun no llegaba a los nueve años, ni para comer sin fartucase (hartarse), ni una vez a la semana. —Dentro de privaciones y de miserias endiabladas vivía Teresa, estirando la moleculosa pensión que no se espurría (alargaba), por ser en demasía encoyía (encogida) ya de crianza, y pensando yo que a esta triste situación que a ella acompañaba, sin galga (freno) que me detuviese en desfrenada carrera me acercaba, decidimos dedicarnos al trato, para ver si de esta forma lográbamos despegarnos de las miserias que nos rodeaban. —Creo que no hace falta decir, que la Ciencia le hizo correr al progreso con tanta prisa, que desde aquella inolvidable y lejana época de las Xabarceiras, que recorrían las aldeas, romerías y mercados, vendiendo las frutas y demás productos, que transportaban a lomos de los humildes burros, hasta nuestro tiempo, el progreso con sus ingenios modernos, mitad emparentados en el agrado del Hacedor, y la otra parte con los mismos imaginares del propio demonio, hizo a las gentes moverse con apurante desatino, y por tal suceder hoy día, las personas que pretendan dedicarse a la industria de comerciar con las frutas u otras mercancías por las ferias y mercados, no pueden hacerlo sirviéndose de un jumento como medio de transporte, ya que si tal locura hicieran, no ganarían ni para darle un mal pienso a su pollino. —Por tal lleldar (acontecer) Teresa y yo, nos decidimos hacer camino en el oficio de Zabarceirus (tratantes), por eso nos centramos en el menester de comprar una pequeña furgoneta, de ésas que suelen ser a medio uso, y que nos la dieran a plazos, ya que yo no tenía una perrina (cinco céntimos), y ella tenía que pedir prestado el dinero de la entrada que había que pagar por el vehículo, a una conocida suya que sabedora de nuestras pretensiones, habíase decidido a prestárselo. —Así pues ya con esta determinación tomada, y ya completamente decididos a ganarnos la vida en este oficio, que la verdad era el único que me quedaba a mí, ya que a pesar de aún valer para un sinfín de profesiones livianas, no podía aspirar a ellas, porque para tal menester, se necesitaba una recomendación, o ser por lo contrario hijo o pariente de algún facistón de buena marca, faceta única y sin igual, que impera desde la guerra Civil para todos los efectos en mi Patria. Por esto, a poca curiosidad que cualquiera tenga para investigar en este denigrante panorama, se darán cuenta que en todos los ministerios de la nación, desde el que más manda, hasta el conserje que le franquea la puerta, son todos fascistas, divididos en falangistas, que hermoso y Humanitario partido es éste, si sus afiliados cumplieran los Credos que tan maravillosamente creo su Fundador, y la otra parte, está compuesta por exdivisionarios, exlegionarios, excombatientes, exlicenciados de las fuerzas armadas, etc. Y si quieren ustedes encontrar algún Rojo, búsquenlo en las profesiones más bajas y avasalladas del país. Esto que les cuento señores es la pura verdad, así que consideren la libertad que tendremos, cuando detrás de cada obrero, existe un patrón que le roba, y si el trabajador protesta, entonces aparece un látigo y una pistola que le hace por la vía de la fuerza, entrar en la senda de la esclavitud. —Digo yo, que para encontrar esa furgoneta que determinado teníamos de comprar, investigamos en las páginas de anuncios de los periódicos de provincia, por si alguna venía anunciada del tamaño y condiciones que nosotros necesitábamos. Y nuestra alegría fue grande cuando observamos en uno de los diarios que la Casa de Vulcano tenía una en venta, que la vendía dando como señal una pequeña entrada, y después el resto, que se podía pagar en cómodos plazos, también estaba revisada con esmero y garantía, según las manifestaciones hechas por el propio dueño, en la propaganda que de la furgoneta había anunciado, que aseguraba que el tal vehículo, se encontraba lo mismo que si fuese nuevo. —Así pues, en los últimos días del mes de Enero, del siguiente año del primer baile que los Humanos hicieran alrededor de la Luna, ensenderámonos la Teresa y yo camino de Oviedo, ilusionados y muy gozosos dentro del ánimo que nos movía, de comprar aquel vehículo, con el que pensábamos mejorar a fuerza de trabajar arduamente nuestra situación harto deficiente. Llegamos al fin en alegrosa compañía a la Casa de Vulcano, pudimos comprobar como en el amplio escaparate de su bien saneado negocio, estaba expuesta la furgoneta limpia y reluciente, con todas las apariencias a primera vista de ser una prenda de primera mano. Sin embargo, si fuésemos capaces de leer el destino, hubiésemos observado como los faros de la hermosa furgoneta, nos parecerían ojos vivos, que nos miraban guasonamente, como si de ante mano, ya se estuvieran mofando de nuestras nobles pero ilusas pretensiones, y a fe mía que nos consideraban una xunta (yunta) de fatones (bobos) que muy pronto iban a caer en las sutiles redes de el gitano de su dueño, que era el timador más despiadado, hábil y deshumanizado, de los muchos que protegidos por la ley, comían el escaso pan del pobre en la ciudad de Oviedo. —Tras mirar un buen rato nuestro xumentu de fierru (burro de hierro) pareciéndonos cuanto más lo reparábamos más hermoso y deseable, decidimos hacer entrada al establecimiento, ya con el firme propósito de hacer nuestra aquella furgoneta, que con la necesidad que nos embargaba nos había por completo sorbido el seso. —Nada más que pusimos los pies dentro de aquella industria del timo y el atropello, presentose ante nosotros sin mediar tiempo, igual que si esperándonos estuviera, un hombre de aspecto muy agradable, que llevaba plasmado en su rostro el maravilloso don de no saber hacerle mal a nadie, por lo que a mi primera impresión yo pude apreciarle, y mirándonos con sus ojillos vivarachos, que al mismo tiempo parecían del todo inocentes, brindándonos una amplia sonrisa, que se extendía de oreja a oreja, y estaba amurallada de una dentadura tan perfecta y amarfilada, que me hizo asegurar que aquel sujeto, no tenía suyo ni un sólo diente. Digo yo que a la par que así nos saludaba, se frotaba sus finas y blancas manos con verdadera insistencia, y así con esta presentación tan capitalista, tan engañadora y confianzuda, nos preguntó con su voz exquisita y halagadora, que en nada desmerecía a sus modales: —¿En qué puedo servir a tan distinguidos señores? —Teresa que era la que llevaba la voz cantante porque era la que tenía el paperío (el dinero), ahpoyándose en el vehículo que le interesaba, díjole sonriéndose dentro de una gozosa alegría que no pasó desapercibida ante la escrutante mirada de aquel granuja de timador de los tiempos modernos: —¡Verá usted, queríamos comprar esta furgonetina, si es verdad todo lo que de ella cuenta usted en el periódico! —¡Sí, verdad es todo cuanto he dicho en el anuncio, no tengan ustedes miedo ni temor alguno al engaño, porque esta mi casa se especializa en haber sido siempre muy formal y seria! —Yo que para nada me entrometí mientras que ellos hablaban, por no cortar a la Teresa que es mujer de larga parpayuéla (muy habladora), a la par que muy enfadadiza y voluble si se le corta la palabra, y como ella era la que relativamente iba a satisfacer la entrada y hacerse responsable de la compra, pues tan sólo me limité a observarles mientras que ellos hacían el trato, y después que terminaron de ponerse de acuerdo en todo, no haciéndome ningún aprecio a mí el vendedor, y creo que hasta me había considerado según mis propias apreciaciones, hombre tranquilo y de mermados arreos, pues como cuento, después de haber cerrado el trato, el Vulcano otra vez envuelto por aquella facilona sonrisa, que en él debía de ser una de sus armas más eficientes, preguntó a la par que se frotaba sus manos lleno de un dichoso contentamiento, que le llenaba de gozo, y no tanto por el dinero que en su trato había ganado, sino por la satisfacción que deduzco sentía, cuando timaba a las gentes con su hábil y exquisita maestría: —¿Bueno... y ahora... quién es el que va a revisar esta maravilla? —¡Quiero decir...! ¿quién va a conducirla? —Yo l’acaidonaréi (conduciré), le contesté a aquel individuo del que ya no me gustaba tanto ni su presencia ni nada que de él emanase, y seguido le pregunté ya siempre dentro de la desconfianza: —¡Y ahora dígame usted! ¿Es verdad que este vehículo se encuentra en buenas condiciones? —Tenga presente y compréndame usted, que esta señora lo precisa para tratar en frutas, y no le vaya a suceder, que si desea llegar con ella dónde se propone, tenga que comprar un burro para que remolque a los dos caballos de hierro, que hacen xuntura (yunta) en la furgoneta, y que por encontrarse quemados de tanto trotar, no les quede fuerza nada más que para hacer la carrera de prueba. —Pierda usted todo cuidado, y no haga con sus ingeniosas bromas menosprecio de mis honrados intereses, que no vivo yo a cuenta de engañar a mis queridos y siempre respetados clientes. Manifestó Vulcano poniéndose muy serio, pero sin apearse en ningún momento de su sonrisa, que por ser tan permanente se hondeaba en la sospecha de ser equivocadora y seguido apuntalóse en hacer su propia propaganda de la siguiente manera: —Mire, no olvide nunca, me dijo Vulcano poniéndome cariñosamente una mano encima de mi hombro, que la Casa de Vulcano, es tan honrada como la misma Audiencia, dónde se reparte la ley castigando y persiguiendo toda trampa e injusticia, por eso yo efectúo mi trabajo, bajo la respetuosa sombra de la justicia. —¿Acaso ha pensado usted que yo soy un gitano? —¡No querido amigo, si en esa desconfianza su imaginación trabaja, siento asegurarle que se encuentra usted muy equivocado, pues todos en esta ciudad me conocen, y saben que soy un honrado industrial respetado y querido, tanto por los rectos servidores de la ley, como por todos los demás que estamos obligados a no burlarnos del eficiente sistema de la justicia, que hace que todo ciudadano se sienta protegido, tanto su integridad física, como los intereses que honradamente le pertenezcan! —Y ya por última vez les aseguro que este vehículo se encuentra en perfecto funcionamiento, y hasta puedo permitirme el lujo de decirles, que pueden viajar con esta estupenda furgoneta, sin la más mínima preocupación, y sin el menor problema posible, no sólo al más apartado rincón de Asturıas, sino hasta la alejada Barcelona, sin que este motorín, deje de funcionar ni un momento, ni se empapice (ahogue) ni una sola vez. Aseguraba Vulcano, centrándose en una encendida adulación hacía su “jumento de hierro", que tal parecía que le estuviese jurando al General Franco, que era él, el más horado y disciplinado comerciante, de toda la nación española. —Yo que ya había comprendido que aquel tipejo era una asquerosa rata que no había veneno que la matase, le dije que estaba muy bien todo cuanto había dicho, y después le pregunté, que si podíamos ir a dar una vuelta con la furgoneta, para asegurarnos, que efectivamente era el vehículo la maravilla que con tanto ardor y fuerza él nos había pintado. —¡No, hoy no puede ser! Aseguró Vulcano, y seguidamente dijo, que antes era menester de asegurarla, y abonar la entrada en el Seguro de la Patria Hispana, entidad que con buen acierto, según él, pastoreaba su negocio. —¡Así qué ahora mismo, vamos a ir la señora y yo hasta dicha agencia, para poner en orden dicho asunto, y pasado mañana ya pueden ustedes circular con el vehículo por dónde les venga en gana! “CUNDU LA TAREXA SE MEXOU DE MIEU” “CUANDO LA TERESA SE MEÓ DE MIEDO” —El sábado por la mañana que era el día señalado para recoger nuestra furgoneta, llegamos la Teresa y yo hasta los reinos de Vulcano con el ánimo plagado de alegría y embargados por una ilusión gozosa, pues íbamos a ser dueños de un vehículo, que nos permitiría sin ningún genero de dudas, llegar hasta los mercados más apartados de la Tierrina, y mejorar en el oficio de xabarceirus nuestra situación harto oprimida, tantas cuentas habíamos ya barajado y todas ellas navegantes en alegrosas ganancias, que creído nos teníamos que íbamos a ganar el oro y el moro, que incautos éramos que no nos detuvimos ni por un sólo momento en el pensar, que el que hace las cuentas adelantadas sin tener dineros para cubrirlas, por fuerza que tiene que hacerlas un par de veces, siendo la última la más válida. —Digo yo que cuando llegamos al escaparate dónde se lucía nuestra furgoneta, ya estaba al lado de ella el Vulcano, y tal a mí me pareció, que cuidaba a ésta con tanto mimo, como si fuese industriada en la herrería del mitológico dios que lleva su nombre. —Y a la par que nos saludaba con la misma sonrisa y frotamiento de manos que en anterior ocasión nos había dedicado, con su bien timbrada voz nos dijo, ocultando una guasa que no se me paso desapercibida: —¡Ya les estaba esperando señores, pues yo se muy bien por la larga experiencia que poseo en estos menesteres, que iban a ser ustedes muy puntuales, como corresponde a todas las gentes que arden dentro de los agradables deseos de hincarle el diente, a lo que de antemano han saboreado como manjar sabroso! —¡Así que aquí tienen ustedes la documentación y todos los requisitos necesarios para poder circular con la furgoneta sin que nadie les moleste. Y ahora sólo me queda desearles buena suerte, tanto en los viajes que emprendan, como en los negocios que puedan hacer, que en estos está precisamente el valer de las gentes! —Hicimos muy satisfechos y animados acomodo la Teresa y yo dentro de los dos caballos de hierro, dejando al que resultaría ser un astuto gitano, frotándose sus manos, y sonriéndose tanto para afuera como para sus podridos y asquerosos adentros, festejándose dentro del timo que terminara de hacernos. —Empezó la furgoneta a rodar dirigida por mí que no cabía en mi gozo de contento, por las calles de Oviedo abajo, con ánimo de alcanzar la carretera general y ensenderarme en la ruta de Gijón o Avilés, dónde pensado tenía probar aquella máquina, vendida por el que resultaría se el mas fino gitano, que timaba sin conciencia a las pobres gentes, sin encontrar jamás a un juez, que hiciera con él el escarmiento que años atrás había hecho Juan Antonio el falangista con Pascualín el de los enredos. —Teresa que iba sentada a mi lado, recostada cómodamente en aquel asiento, que tenía más pringue que la solapa de un mendigo a la salida de un frío invierno, me dijo endiosada de alegría por sentirse dueña de aquel maravilloso ingenio: —¡Este Vulcano tiene cara y presencia de ser una buena persona, de ser un hombre bondadoso y bueno, a par que sabe lucirse con su cautivadora sonrisa, en el agradable lugar de la educosa simpatía, la verdad que a una le presta en grande tratar con señores tan serviciales y educados. Hay que ver la finura y delicadeza que este buen señor conmigo se gastó, me trato lo mismo que si fuese una gran señora, no me cave duda que todo en él se dibuja como un caballero respetable y encantador, tan bien parecido, tan elegante, tan guapo, tan... En aquellos momentos unos empapizamientos harto sospechosos en el motor de nuestros dos caballos hízole a la Teresa hacer un descanso en el continuar ensalzando los engañosos enseñares de su hábil timador, y en la sazón que su alborozada alegría íbasele marchitando por el ya continuo pedorreo que alumbraba sin interrupción el motor, preguntóme muy apuradamente, haciendo aposiento en el lar de la nerviosa y asustadiza preocupación: —¿Per quéi demontres s’afuega la miou forgonetina que tantu se queixa Xuliu? —(¿Porqué demonios se ahoga mi furgoneta que tanto ruge Julio?). —Yo que ya sin ninguna duda empezaba a olerme el fino timo, que el cobarde y sucio Vulcano hubiera ordeñado en nuestro enflaquecido bolsillo, contestele arrugando el ceño, poniendo un gesto rabioso y despreciativo, buscando en mi imaginación con prisa, la forma de centrar en ley, aquel moderno y educado gitano de los jumentos de hierro de nuestro tiempo: —Me parece Teresa, que dentro de breves momentos, vas a ver dentro de tu cerebro, a ese encantador, respetable y guapo Vulcano, que no hace ni un minuto no tenías tu boca para aponderarle, te aseguro que le vas a ver del mismo despreciable color del diablo, y esto es así, porque esta furgoneta comienza a quejarse de una de sus muchas mortales heridas, que será con seguridad la más pronunciada de cuantas tiene. —¿Qué es lo que pretendes decirme Xuliu? Preguntó de nuevo Teresa ya ausente de toda alegría, empezando a subir la primera escalera del miedo del desespero. —La verdad Teresa, es que viajamos ajinetados encima de un montón de chatarra, por esta razón he de ir con buena cuenta hasta que de hecho me dé por sabido, qu’acaidono (que dirijo) una maquina, que ha puesto en mis manos ese desalmado de timador de Vulcano, que está predestinada sin ningún género de dudas, hacer en cualquier momento descalabros con las vidas de la inocente gente, que a cada paso cruzamos. —Ya nos hallábamos en las afueras de Oviedo, y comenzábamos a bajar una pequeña cuesta que existe a la entrada de la Corredoria, cuando un bache de los muchos que alumbrábanse por aquel entonces en la carretera, hizo que la dolorida furgoneta se bandaleara ostensiblemente, y en tal baile, abriéronse con verdadero estruendo ambas puertas, despedazándose los cristales y estropeándose en mala manera parejas portezuelas, con tal atronador ruido, que la buena Teresa encogiéndose en el asqueroso asiento, cosida por un miedo que le hizo mearse, dijo temblándole su voz que era dominada por su espantoso miedo: —¡Frena, frena en el instante Xuliu, por todos los demonios del infierno xuntus (juntos), consigue de una vez que se detenga esta asesinadora chocolatera, que bien me parece que intenciones le sobran de hacer mudanza con nuestras vidas, fayéndunus esfuechiquéus na peyeya! (haciéndonos desolladuras en el pellejo). —Hice con toda la rapidez que pude, que se detuviera aquella furgoneta tan destartalada, y al pretender asegurarla mejor con las miras de apearnos para presenciar los primeros destrozos que se rellumbraben (relucían) en aquella infernal máquina, así el freno de mano y tiré de él para colocarle en su lugar de frenada, pero no respondió a su obligación, pues rompiéndose, quedeme con la manilla entre las manos, pensando ya con toda la razón del mundo, que aquella máquina era la causante de un timo que no tenía perdón, y también poseía hechura de ser un perfecto sabotaje. —Teresa que ya se había apeado de la furgoneta movida por la rapidez que injerta el miedo, hallábase en la cuneta de la carretera hilvanada por un ataque de nervios, con sus manos puestas encima de la cabeza, centrada en el más airado desespero, envuelta en un mar de lágrimas miraba para su vehículo desilusionada y atormentada, no dando crédito a lo que presenciaba, que era a todas luces la ruina más grande que en toda su existencia le había caído encima, pero cuando me vio con aquel fino hierro en forma de manilla en mi mano, me preguntó al tenor que buscaba en su boleo un pañuelo para enxugarse (enjuagarse) las lágrimas: —¿Qué diantres de fierru ye ísi Xuliu? —(¿Qué demonios de hierro es ése Julio?). —Yo que reparaba con verdadera lástima a la Teresa, al mismo tiempo que se me escapaba la risa, y el caso no era para menos, le respondí mirando para la manilla a la par que movía la cabeza para los lados con síntomas de verdadero desprecio y asco, hacia aquel gitano timador de Vulcano: —¡Poca cosa Teresa, sólo un defecto más de los muchos que tiene este jumento de hierro que te vendió tu encantador Vulcano! ¡Vaya una rata de cábila que está hecho tu simpático timador! ¡Y ahora deja ya de chorar (llorar), y no le reclames al Cielo un favor que no ha de enviarte, y búscame con rapidez un par de cuetus (piedras), para forrar las ruedas de esta endemoniada chocolatera, con la que el tú fino señor Vulcano, por mediación de mis inocentes manos, pretendía industriar un achuquinamientu (asesinato) entre las tranquilas gentes de la ciudad de Oviedo! —Teresa atenazada por una incontrolable rabia que le raguñaba (arañaba) sus doloridas entrañas, dijo a modo de juramento clavando sus brazos palabras en el firmamento: ¡No me nomes más isi rapiegu con focicu de llabascu, non me lu nomes más, si ye que apreciesme dalgu, ya permita el Faedor que tou lu puéi y'escosá couxa fae, que lu fienda una centecha pente les pates en dos Vulcanus! —(¡No me nombres más a ese zorro con hocico de marrano, no me lo nombres más, si es que me aprecias algo, y permita el Hacedor, que todo lo puede y muy poca cosa hace, que lo parta una centella por entre sus piernas en dos Vulcanos!). —¡Nunca pensé yo que pudiese vivir en este mundo un ladrón tan desalmado y tan grande, que hace su riqueza y bienestar engañando a pobres viudas tan desventuradas como yo, que no tengo más riqueza que el Cielo sobre la cabeza y la insegura tierra bajo mis pies, y para encima de no tener nada, todavía me acompaña la triste desgracia de tener que pagar a Pilar la del Comercio las quince mil pesetas que me prestó para dar la entrada de esta endiablada furgoneta. Poco he de pedir y menos Justicia ha de haber, si a este zorrastrón, si no me devuelve los mis cuartos, no le busco una buena corripa (celda) en la cárcel. Y no sólo por el cobarde ladronizo que me hizo, sino por el pretender arrancarme la vida, y dejar a los mious protetayus fiyinus (mis pobrecitos hijos), sin el menguado pan que puedo proporcionarles y el grande cariño que por ellos siento! —No te alumbres por más tiempo en el lar del sufrimiento Teresa, pues más bien debías de ofrecerle gracias al cielo, porque permitió que nadie saliese con heridas de este descalabro. Y ahora si haces caso de lo que yo te aconseje, va tener que abonarte este despreciable de timador gitano, el dinero que le has entregado, y que se haga cargo de la furgoneta, y sino que la arregle con la decencia que encierra el caso. —Esto le decía yo a la Teresa, a la vez que valiéndome del cinto que sostenía mis pantalones, y de un precioso lazo de terciopelo que la Teresa llevaba anudado a su largo cabello, ataba entrambas portezuelas para poder salir del paso, y cuando mañosamente lo logré, díjele a la Teresa que aún seguía tan desconsolada, y lucíase aún más rabiosa que cuando nos sobrevino el accidente: —¡Güenu Teresa, deixa ya de mexaretar tal corrompináu de chárimes que v’escosásete la fuercia pel furacu lus güeyus (bueno Teresa, déjate ya de mear tantas lágrimas, que se te va a escapar la fuerza por el agujero de tus ojos), y súbete a la furgoneta que nos vamos a ir hasta Noreña a visitar el garaje de un conocido mío, para que revise a conciencia este endemoniado ingenio, y nos diga de una vez, las hendiduras que tiene ocultas esta chocolatera que nos ha vendido el timador de Vulcano. —Teresa que en esto ya se había serenado un poco, aunque todavía alumbrara algunas rebeldes lágrimas, dijo dentro de su maurera de miéu (madurera de miedo): —¡No me ofendas, no lo hagas por el amor que le tengo a la santina de Covadonga, no me tientes por el mismo hacedor que debe de estar riéndose de mi allá en su Cielo, no me empujes para que haga lo que no deseo Xuliu. Pues no me sentare dentro de esa infernal máquina de asesinar gente, ni por todo el oro que tiene el Banco de España almacenado en forma de relucientes y apetitosas barras, y mira que es abundante lo que el otro día nos enseñaron por la Televisión sus manejadores. Vete tu sólo si deseas morir donde te plazca, ya que nada más que tu pobre vida tienes que perder, pero yo tengo tres hijos inocentes y pequeninus, que cuélgame con grande fuerza de las entretelas de mis sentidos, no quiero morirme y dejarlos desamparadinos, a merced de este endemoniado mundo, que cada día me parece que tiene menos verdad y menos justicia, que cada día me parece que el pobre dentro de él, si suprimimos las calamidades y las sufriencias, tiene muy poco que hacer. ¿Qué sería de los tres pedacinos de mi corazón, si se quedaran si su madre, en la triste edad que los probitinus aun no saben de dónde comen? (EL GARAXISTA) "EL GARAJISTA" —Por muchos razonamientos que sostuve con Teresa para convencerla con el fin de que me acompañase, no llegué a persuadirla ni en lo más mínimo, pues todas mis razones nada valían, para vencer el miedo que en aquellos desventurados momentos la dominaba, y no consiguiendo ni de una forma ni otra que subiese a la furgoneta, encaminome yo sólo hacía Noreña, al cansino paso de los viejos jumentos de los antiguos gitanos, conduciendo aquel destartalado ingenio, que era en verdad un innegable peligro público. —Llegué a la postre a mi destino, y contéle sin demora cuanto me había sucedido al garajista por mí conocido. Este esperó unos momentos para que se desfatigase el cansado ahogado motor, después volviéndole a poner en marcha, escuchole atentamente el trote quejumbroso que alumbraba, y seguido dio comienzo con seguro tiento a desmontarle algunas de sus piezas, y cuando le encontró las variadas enfermedades que tenía, dijo envuelto su rostro en una sonrisa que podía tener todos los significados: —Desde luego amigo mío, no sé como has sido capaz de llegar desde Oviedo hasta aquí con esta chocolatera, suerte has tenido de no partirte la sesera por el camino. ¡Tuvo que quedarle la conciencia “si es que la tiene” a ese gitano de Vulcano harto desajustada, porque hay que tener muy poco amor hacía el prójimo, y ser un timador sin la menor entraña, para vender un coche en las condiciones que se encuentra éste. Ahora que tratándose de Vulcano no me extraña en absoluto, ya que todo el mundo sabe en Oviedo la clase de elemento que está hecho! —Ten presente, y esto que te voy a contar ya lo he discutido muchas veces con otras personas, que algunas de las desgracias que suceden en las carreteras es por culpa de estos timadores gitanos de los jumentos de hierro, que venden coches usados, que son verdaderos cacharros que ni para el desguace sirven, y lo peor de todo, es que saben hacer de la ley un pandero, y enriquecerse a cuenta de las inocentes gentes, que no comprenden en el peligro que se divierten cuando compran un vehículo usado, pero todo esto ten por seguro que algún día ha de terminarse, cuando algún juez con buen ingenio, colóqueles un anillo que encarcele ya para siempre sus astutos timos, con una nueva ley para tal menester, que todavía nadie ha creado. —Bien dices amigo mío, pues todo este ladronizo y peligro público que tenemos todos de perder en cualquier momento la pelleja en la carretera, por la causa de estos desalmados gitanos de los jumentos de hierro, silenciárase d’afechu si la ley les castigara y persiguiera con más entusiasmo. —Recuerdo que cuando yo era pequeño la ley perseguía y castigaba a los gitanos que en aquella difícil época había sin tener la más mínima consideración con ellos. Y todo era, porque aquellos gitanucos de los tiempos d’endenantes (de antes), eran pobres de toda riqueza y ciegos de toda cultura, pues aquellos desarropadinos y desventurados gitanos, por muy listos que se alumbrasen, no podían hacer grandes cosas, y por eso vivían tirados por los caminos, despreciados por las gentes y perseguidos en todo instante por una ley que no les dejaba de su mano ni a sol ni a sombra, arrastrando cansina y resignadamente sus estómagos cosidos por el hambre, enseñando un color cadavérico en sus huesudos rostros, por el que uno imaginaba a la negra hambre a la que estaban condenados siempre, luciendo sus vestiduras con tantos y dispares remiendos, que uno no lograba adivinar, cual de ellos pertenecía a la prenda original. —No podían crecer aquellos auténticos gitanos que yo he conocido nada más que en asustadizas carreras y crecidas barrigadas de frío y hambre, y algunas veces solían entrar en calor, cuando les aplicaban una supliciada albarda de vergajazos, que las autoridades les regalaban encima de sus enflaquecidos cuerpos, todo porque a lo mejor un aldeano que muy fácil fuese el mismo ladrón, daba cuenta de ellos, a las autoridades al notar que les faltaba alguna gallina, que muy fácil pudiera habérsela merendado el raposo, o ser equivocados en el trato de un jumento de los naturales, no como estos endemoniados ingenios de fierru (hierro), siendo tan entendido en estas bestias el aldeano como el gitano, y aquí si que no valía engaño, porque cada cual iba a su propia conveniencia, porque cuando un aldeano le cambiaba un burro a un gitano, es que su pollino alguna tara tenía, por esto, no he conocido nunca a un gitano que cambiase su burro con el aldeano pelo a pelo, sino que siempre le pedía encima algo, ya que estas gentes agudas y listas sabían, que la única ganancia que conseguían por lo regular en sus tratos, eran los pocos o muchos dineros que pudieran arrancarle al aldeano encima del cambio. —Poco mal podían hacer aquellas pobres y desgraciadas gentes dignas de toda compasión y lástima, y mermado mal sembraban entre las comunidades que visitaban, porque en todo tiempo vivían cultivando la más denigrante de las miserias, que por ellas se deducía el escaso timo que industriaban, pero a pesar de todo, nadie los dejaba nunca fuera de una celosa vigilancia, de lo que se saca en consecuencia que la ley en aquella difícil época estaba mucho más adelantada que hoy en día, por donde uno comprende que en nuestro país, todo ha progresado grandemente menos la asiste de la Soberana Justicia, que para castigar al pobre siempre sí está en vanguardia, pero para favorecerle siempre se encuentra de veraneo en la retaguardia del capitalista. —Y sino la prueba está bien a la vista, ya que los temidos gitanos de nuestro tiempo, no son otra cosa nada más que astutos y deshumanizados payos, que ya no llevan marcado en su rostro el ceniciento color del que navega con el hambre, sino que se pasean bien hartos y cuidados, envanecidos por su boyante posición, tanto en lo social como en lo económico, ya que gran parte de ellos, precisamente los más principales, son poseedores de una buena carrera que al final les otorgó el título con el cual se avalan en el asqueroso oficio de la explotación y el timo, que faenan a diario entre las humildes y trabajadoras gentes, bien como dirigentes de empresa, engañosos servidores de la Justicia, etc., y también estos timadores gitanos de última categoría, cuyo único representante por mí conocido es el guripa de Vulcano que ya empieza a traerme de cabeza. Pero yo te aseguro Marcelino, que si la Teresa me hace caso de lo que yo tengo barajado en mi mente, no se ha de escapar este raposo de Vulcano haciendo risa y guasa despreciativa de los honrados intereses que les roba a las personas decentes, pues en este presente acaecer se topó con un cliente, que le va hacer coscas (cosquillas) en el lugar donde no ha de nacerle la risa. —Y ahora... dime Marcelino, tu que eres un hábil veterinario en la cura y compostura de estas caballerías de hierro. ¿Cuánto puede costar arreglar esta furgoneta para que quede decentemente? —Quedose el bueno del garajista mirando unos instantes en el más completo silencio hacía el cielo, haciendo con aproximación las cuentas en su cerebro, y después dijo muy serio clavando sus inteligentes ojos encima del jumento de hierro: —Te ha de costar alrededor de unas ocho mil pesetas, tal vez sea algo más, eso depende si al desmontarla aparecen otras averías que ahora no agüeyu (no veo). Pero no pienses ni en broma que el Vulcano va hacerse cargo de esta arregladura, pues yo se que él, sabrá lavarse sus manos no queriendo pagar ni un céntimo, y es inútil que le lleves a los tribunales, ya que él es un gitano listo, que tiene buenos abogados y harán de la ley su propio juego, y estoy por apostarte que es muy capaz de timar al mismo juez en la sesión del juicio, si tiene modo de venderle uno de sus endemoniados ingenios. —Por lo que observo Marcelino, tanto tú como yo mismo coincidimos en, que la ley en nuestra Patria está al servicio del dinero, que es tanto como decir, que el que no tiene un cuarto no debe de meterse en líos por muy honrados que le parezcan, porque no ha de sacar de ellos nada más que disgustos por bien parado que salga, en fin, ya veremos haber lo que resulta de todo esto, yo ahora me voy para Oviedo, y tu no arregles este cacharro hasta que la Teresa no sostenga una conversación con el raposo del Vulcano, pues a lo mejor, este habilidoso gitano no es tan mentecato como lo hemos pintado, y puede que se compongan las cosas sin necesidad de ningún otro teatro. El garajista sonriéndose ladinamente a la vez que de mí se despedía me dijo: —¡Si tales esperanzas hacen aposento en tu imaginación, no sé lo que en verdad has aprendido tú en el mundo, tanto como por él zapatillaste, pero bueno es que sigas creyendo en la bondad de las gentes aunque tan sólo sea por breves instantes! —¡No creo yo en nada ni en nadie Marcelino, a no ser en el plato de cocido cuando tengo hambre, pero hácete buena falta a ti saber, que existe un sistema que todo el mundo receta cuando le conviene. Así por ejemplo, sabemos que Vulcano es un timador inteligente y práctico en el asunto de saber defender sus enredos e intereses, por esto se dará cuenta en el instante, de la peligrosa timadura que industrió, por tal razón procurará que no se airee su sucio negocio, para que las futuras víctimas no huyan a causa del mal olor que emana de la ladroniza industria que maneja. Por esto, muy fácil creo yo que se avenga a razones! —¡Puede que tengas razón, amigo Julio, pero yo no entraré a creer tal cosa, hasta que no lo vea con mis propios ojos! “TERESA Y VULCANO” —El lunes bien de mañana se hizo en el camino de Oviedo la envilecida Teresa, portando en su cerebro los asesoramientos que yo le había prodigado, mucho me hubiese gustado a mí entendérmelas con aquel desalmado granuja, pero como yo no había tenido tratos con él, sólo podía hacer aconsejar a la Teresa en lo que mejor pudiese. Digo que iba ésta alumbrando en sus sentidos rabiosa inquina hacía el Vulcano, pero no era la Teresa tan aunque valiente y decidida engarradietchóusa como la Manola de mi aldea, pues si así fuese, hubiese logrado más provecho que usando la política, que al fin de cuentas ésta de poco sirve cuando con ella menester es por entrambas partes defender los intereses. Llegó al fin la Teresa a la casa del Vulcano, tan dolida y gafa en su desgracia que debatíase con apremiante desatino en el atajo de prepararle un sonado escándalo, si no conseguía lo que ella consideraba justo y honrado. El caso fue que nada más que sus enrojecidos ojos encarnispados por la ira que la desacompasaba retrataron al causante de su desgracia, díjole encasquillándosele la lengua por la rabia que la dominaba: —¡Vengo a darle las gracias estafador de los infiernos por la furgoneta que me ha vendido, que tal de endemoniada se encontraba, que por eso me brindó la mayor cosecha de miedo que he tenido en toda mi existencia. Porque me he visto por unos instantes ajinetada encima de una satánica máquina, que parecíame había sido fabricada por todos los diablos del infierno juntos con el firme propósito de servirle a usted, para que por su mediación me robase mis dineros y me quitase la vida. Hay que ver la poca vergüenza que usted tiene, y la nada consideración que siente hacía las personas, para venderme un vehículo portador de la muerte, y quedarse usted tan tranquilo, como si de malo no hubiera hecho nada. —Vulcano, sin deshacer de sus labios la hipócrita sonrisa que le caracterizaba, díjole tranquilizadora y prometedoramente a la Teresa: —¡Bueno señora, no se me enfade, y céntreseme en el respeto, ya que en este civilizado lugar se consigue conmigo la razón que según me parece es lo que usted anda buscando. Y ahora cuénteme con entera tranquilidad todo cuanto le ha sucedido, que yo por adelantado le prometo arreglarle su vehículo sin cobrarle ningún dinero! —Estas palabras bien dichas y a tiempo por el ingenioso Vulcano, entrelazadas con teatrales gestos de compasión y condolencia, que con postura de consumado actor plasmaba en su rostro y movimientos aquel timador de gitano, pues como cuento, con todo este ratonil teatro logró que los encendidos ánimos de Teresa, abandonaran el envilecido aposento dónde moraban, e hicieran andadura más alegrados por el camino de la contentura, que no era otro que el haber conseguido lo que en justicia le pertenecía. Así pues ya más aplacada la encendida voz de Teresa, en el lleldar que hacía asomo en su boca una alentadora sonrisa, le dijo en el comienzo de estar de nuevo tranquila: —Tiene que perdonarme por haberle ofendido con mis insultante palabras señor Vulcano, pues yo quiero que comprenda que si usted se hallara en mi lugar, muy fácil se desarrendara como yo en tamaño desatino. Y seguidamente le explicó al Vulcano que no podía remediar que la risa aflorara con verdadera alegría, el corto y accidentado viaje que habían hecho con la furgoneta. Y al concluir la Teresa de relatarle su odisea, respondiole el Vulcano con una amabilidad,que tal parecía que alumbrábase en ser cierta: —Créame señora si le digo, que no hay sitio en mi conciencia para poder hacerle el más pequeño daño a nadie, y con toda sinceridad le prometo, que este doloroso descalabro que quizás por un error mío usted ha sufrido, yo haré que con prontitud se mude al sitio que para ambos mejor convenga. Y ahora mismo ordenaré a mis mecánicos, que sin ninguna demora vayan a recoger su vehículo a Noreña, para que le revisen y arreglen en mi garaje, que sin lugar a dudas ha de quedar mejor compuesto, y acomodárseme en un precio más justo, que si lo arreglasen en otro lugar, ya que yo no me fiaría de ningún otro garajista, supuesto que son todos tan careros como chapuceros. —Y ya no más tristezas ni penas señora, pues ninguno de estos dos sentimientos nace feliz al entendimiento, así que destierre sin demora el mal que en su espíritu se enreda, ya que muy pronto será atajado para convertirle en beneficio de su propio remedio. Y sitúese ya desde este preciso momento dentro de la placida pradera de la tranquilidad, considerando ya por adelantado solucionado a su agrado y conformidad este asunto que la atañe, y dentro de tres días puede venir a recoger su furgoneta, en la inteligencia de hallarla como si otra vez fuese hecha de nuevo. —En el día señalado por Vulcano, volví yo acompañando a Teresa a recoger su vehículo, y al lado de él como en anteriores ocasiones se encontraba Vulcano con la misma sonrisa de siempre pintada en su hocico, y frotándose sus manos como al parecer era su costumbre, dijo amablemente: —Ya tiene su vehículo compuesto señora, y muy bien ajustado que por cierto se encuentra ahora, ya que le canta su motorín, con parecido sonar al que tuvo cuando era nuevo. —Muchas gracias señor Vulcano, contestole con rapidez y alegría Teresa, lleldándose en satisfactoria dicha que retornaría a la rabia a los breves momentos. —¡No señora, no me dé usted las gracias pues para esto estamos, que no es otro menester que servir al cliente y dejarle satisfecho! —Pero ahora... y créame que lo siento con toda mi alma, tengo que comunicarle una noticia que no ha de serle en nada agradable, pero comprenda usted que por encima de todo los negocios son los negocios, y si yo no los cuido, aunque eso sí con toda honradez, creo que algún día terminaría pidiendo. —¡Dígame señor Vulcano! ¿Qué clase de contrariedad es la que me tiene que comunicar ahora? —Pregontó Teresa ya en las empinadas vías de perder de nuevo su alegría y tranquilidad, y floreciéndole en el mismo lleldar una apesadumbrada tristeza que le decía, que todo su gozo iba a ser de afechu desfechu (del todo deshecho). —Pues... verá usted señora, los mecánicos me han dicho (dio comienzo Vulcano a su charla pretendiendo muciye "ordeñarle" importancia a la cuestión), que toda la culpa de haberse estropeado la furgoneta, sólo la tiene el chofer que la conducía, que según ellos está muy deficiente en el oficio de conducir estos vehículos. Así que dentro de toda la pena que a mí me acompaña, y no crea usted que es pequeña, tengo que comunicarle que si desea llevar su vehículo, tiene que abonarme la mitad de su compostura, y si no le retira en toda esta semana del garaje, me veré obligado a cobrarle como demasía, el espacio que ocupa la furgoneta en el taller, ya que están los aparcamientos hoy día al precio que uno quiera cobrar por ellos. —Teresa tras escuchar las asquerosas e hipócritas palabras que le había sonrientemente dirigido Vulcano, comenzóle a crecer en sus entrañas la cosecha de la gafez, a parejándose en fuerza y desespero a la que ya padeciera el día que había viajado por primera vez en aquella furgoneta de todos los diablos, y conducida por este envenenador desatino, no me dejó a mí contradecirle al Vulcano la acusación que me había hecho, ya que cogiendo ella la palabra airada y medio enloquecida, hablole de la siguiente manera: —Me parece a mí condenado timador gitano de todos los infiernos, que no tiene usted de hombre, ni palabra, ni presencia, ni tampoco nada. Todo en su persona esta asquerosamente podrido, y en conjunto toda su valía como hombre, tiene menos valor para la decente Humanidad, que un repugnante pioyu (piojo), entre las uñas de una eficiente despioyadora (despiojadora). —¿Sabe usted acaso condenado ladrón y despreciable llimiagu (baboso), que destreza tiene mi chofer en este oficio para tratarle con tanto menosprecio? —¡Síii... por lo que me han dicho los mecánicos, no tiene ni idea, de lo que es manejar un vehículo! —¡Pues sepa usted asqueroso madrazas, y apestoso gusano de timador, que mi chofer, que es este muchacho que usted ve aquí, que no quiere dirigirle la palabra por no ensuciar su lengua al contacto con su mierdosa presencia, aparte de ser un conductor que en nada puede envidiar al mimísimo Fangio, es también un excelente mecánico, con ingenio suficiente de hacer que ruede un coche si preciso fuere tan sólo con la invisible fuerza que tiene el aire, y si le apuran un poco, hasta que vuele como los aviones! —¡Bueno señora, haga el favor de no ofenderme, sino quiere que llame a la autoridad para que le enseñen los modales necesarios que se necesitan para tratar con la gente. Y tenga también bien presente que yo no he ofendido a este muchacho en nada, lo que yo he dicho es que no sabe conducir como es debido un vehículo. Y no crea que me extraña, porque hoy en día, le dan el permiso de conducir a cualquiera que tenga la agudeza de entregarle solapadamente dos o tres mil pesetas al jefe de tráfico! —Y ahora ya para terminar, si no quiere pagar la compostura que se le hizo a su furgoneta, no la lleva usted de aquí bajo ningún concepto, y si cree que tiene algún derecho para formular alguna reclamación, encamínese al Seguro de la Patria Hispana, y entiéndase con ellos de la manera que mejor le cuadre, ya que esa aseguradora a mí ya me ha abonado todo el valor de la furgoneta, y a usted por si se le ha olvidado le digo, que tiene que abonar las letras de banco que ha firmado en blanco a ellos no a mí, así es que yo me lavo las manos en este asunto lo mismo que hizo el romano Pilatos en el Juicio que condenó a Cristo. —Teresa acunada por una enloquecedora rabia que la hacía temblar sacudida por los nervios emanantes de la ira, la rabia, el desprecio y el odio que sentía hacía aquel miserable, le decía mientras que yo procuraba de aquel lugar alejarla sabiendo que nada lograría resolverse: —¡Lo que tiene que lavar usted sin hacer demora es su conciencia que la tiene más negra que la boca de un sanguinario lobo, y tiene un olor más repugnante y asqueroso, que el que producen las podridas inmundicias de un apestoso estercolero. No sé como tiene valor para lucirse entre las gentes, siendo portador de ese nefastoso olor que en todo momento de usted se desprende, por el que todo el mundo puede comprender, la clase de cobardoso timador que se esconde en su enclenque cuerpo! "TERESA Y LA ASEGURADORA" —Es para mí un triste desconsuelo decir, que todo o casi todo en mi Patria lo relacionado con el comercio y otras industrias similares, es una grotesca trampa mal urdida, pero muy bien protegida por las leyes del país, que ya desde antiguo saben que todo se mueve por la fuerza de la riqueza y el poder, y entrambas cosas no están en el poder del pobre, por lo tanto este desventurado ser, por mucha razón que le acompañe siempre llevara las de perder, ¡ y sino que me lo pregunten a mí! —Así pues, que dejando la Teresa al timador de Vulcano haciendo risas y guasas de su desgracia, se dirigió con la prisa del alma que lleva caminaba el diablo, y en aquellos sus momentos tan endemoniada caminaba como el mismo satán, por mor de la condoliente desgracia que le acompañaba, al lugar donde tiene aposentadas las oficinas la Patria Hispana, y subió las escaleras de dos y sin dar ni tan siquiera cuenta, se encontró ante la presencia del señor notario, al que le explico muy desconsoladoramente el timo que en ella había realizado Vulcano, al venderle aquella furgoneta, que tenía más heridas por todas sus piezas, que el heroico Millan Astray, que fue el Fundador de la Legión Española, dónde si el Vulcano tuviese la valentía y el coraje, que por ser un despreciable cobarde le faltaba, digo que si este despreciable timador como legionario ingresase en ella, no viviría allí mucho tiempo, pues entre el “saco terrero”, y los vergajazos que los vigilantes del Pelotón de Castigo, le brindan a las gentes de su condición y calaña, terminarían con tal carroña humana en poco tiempo. —¡Hay de él si lo cogiese por su cuenta y riesgo el famoso sargento Molina, que en cierta ocasión a un legionario, por tan sólo robarle una camisa a un compañero, diole palos encima de sus costillas hasta que se le hundieron sus pecadores huesos, y después que sanó de tal descomunal paliza, colocóle encima de sus aún doloridas espaldas un saco terrero de cincuenta quilos amarrado con recias correas!, con un letrero que más o menos así decía: —¡Yo soy un ladrón, despreciadme todos por tener el oficio más asqueroso de toda la Humanidad! —Y con dos letrerinos como éste, uno en la espalda y otro en el pecho, tenía que caminar Vulcano por todas las calles de Oviedo, para que supieran toda la cuadrilla de compañeros de su calaña, que hay a fatáus (muchos) que vivían como marqueses y se las dan de personas decentes, el vergonzoso fin que tendrían si no dejaban de robar. —El tal notario que como se verá tenía las mismas nefastosas zunas de engañar a las gentes que su consorte de oficio el timador Vulcano, sonriéndose de las graciosas y muy atinadas ocurrencias de Teresa le dijo: —Tenga bien presente señora que nosotros nada tenemos que ver en este asunto, pues toda la culpa de cuanto le ha acontecido, sólo la tiene el señor Vulcano, así que si usted considera que efectivamente fue engañada como manifiesta, reclámele o denúnciele a él, y deje de molestarnos a nosotros, ya que en vez de importunarnos con esta historia sin ninguna importancia para esta sería aseguradora, mejor sintiera usted hacia nosotros un sincero y respetuoso agradecimiento que sin conocerla de nada, le hemos prestado a usted los dineros para que comprase a Vulcano ese vehículo que usted comenta, que a no ser por nuestra desinteresada y magnánima colaboración, no hubiese podido hacerlo, a no ser que se la pagase con dinero en mano. —Cuando Teresa sintió de labios del notario estas palabras le miró entre temerosa y asombrada y preguntole pensando que o había entendido mal, o desde luego se estaba volviendo loca y ya no razonaba: —¡Oígame señor! —¿Me ha dicho usted acaso que me han prestado ustedes a mí dineros sin yo saberlo? —¡Sí señora, eso mismo le he dicho, y no tiene usted de que asombrarse, ya que es una cosa común y muy corriente, nosotros simplemente le hemos abonado al señor Vulcano el valor de su furgoneta, haciendo uso de unas prestaciones modernas que dan a todo negocio un buen resultado! —Diose cuenta la Teresa por primera vez, del teje maneje nada claro que entre manos se traían el hábil timador Vulcano y la no menos honrada Aseguradora, por esto, haciendo un gran esfuerzo para remansar su alterado espíritu, le dijo al notario viviendo el mayor asombro que en toda su existencia conociera: —La verdad quisiera decir pero no sé como explicarla, porque no puedo precisar, dónde termina la mentira y comienza la verdad, porque si ésta existe, la pobre anda bien desgraciada, ya que esto que me está sucediendo a mí, que es verdad siendo mentira, paréceme a mí, que está muy fuera de toda Justicia, pero dentro de la ley que ustedes bien estudian, para robar sin el menor temor a todo pobre desgraciado. —¿Qué pretende decirme usted señora? —Preguntó el notario empezando hacer acopios de enfado. —Que si no me sucediera a mí misma, lo que con ustedes me está pasando, no creería que a nadie pudiérale acaecer tan endemoniado enredo aunque el mismo Padre Santo me jurase con la mano puesta encima de la Biblia que todo este desalmado engaño, era tan cierto como la propia Pasión del Nazareno, que el Pobre murió, para que otros listos como ustedes, hiciesen de su muerte un buen saneado negocio. —Porque tanto ustedes como éstos, tienen una forma de prestar tanto el dinero como la gloria del Cielo, que uno no se entera que la ha recibido, hasta que no le roban lo mucho o poco que posea el crédulo. —Bien comprendo ahora que hállome ahogada dentro del teatro de la discordia, y estoy enflaquecida de riquezas y seca de poderes, que el primer tejedor de la ley, fue en el mismo instante encaldador de la trampa, y en esta despreciable xaceda (cama), barajan ustedes como consumados timadores el mal que trenzada me ata. Por esto desde ahora mismo, jamás se me borrará de mi imaginación, que tanto ustedes como el zorramplón de Vulcano, son lobos de la misma camada, con diferente color, dibujadores de bien parecidos santos, pero con la misma conciencia del despreciable diablo. —Pero señora, de nuevo le vuelvo a repetir, que nada tenemos nosotros de ganancias en los tejes manejes que industria el señor Vulcano, y ahora si me quiere escuchar unos momentos, yo le explicaré con toda la claridad como funciona el honrado negocio de la Patria Hispana, para que ya de una vez y por todas, se quede convencida, y no perjudique a esta Aseguradora con su pregonar que somos tan estafadores como el señor Vulcano. Dijo el notario con seriedad y conciliadoramente. —No hace falta que desgañite su lengua en más araneras explicaciones, ya que los enredos que entrambos y dos se traen, el más fatón (tontón) de mi aldea los vería tan claros como yo los veo, si tuviese la desgracia de pasar por ellos lo mismo que yo los estoy viviendo. —Por lo que se ve, ustedes prestan dineros a quienes no saben que los han recibido, para que los timadores como el asqueroso raposo de Vulcano, hagan sus desalmados negocios y en sus ganancias tienen ustedes como compensación un rentable provecho. —Para mí el caso está tan claro, como que existe Dios y una Justicia que ninguna ley sirve con decencia, y que ustedes no respetan y tratan a la baqueta, porque no son otra cosa nada más que timadores gitanos de los tiempos modernos, que han aprendido muy bien en la universidad las leyes para después sin ninguna traba poder con satisfacción gananciosa burlarlas, aprovechándose de las enormes lagunas que en todas las leyes adolecen, dónde ustedes se refugian para efectuar los atropellos que a todas luces articuladas por la ley son legales. —El asunto es, de que Vulcano me aseguró que toda la culpa la tenían ustedes, y ustedes lavan sus sucias manos con el hipócrita de Vulcano, afirmándome que él es el único culpable, y entre dimes y diretes entrambos y dos me quieren cobrar la peseta a siete reales. Pero yo no estoy dispuesta a dejarme robar de mano de entre juntos estafadores, y por esta razón ahora mismo los voy a denunciar, haber si la ley es capaz de desenredar tanta trapecería y engaño como barajan ustedes encima de esta pobre trabajadora, que poco puede medrar si tiene que abrirse camino entre una bien organizada banda de inteligentes timadores, que ni temen a Dios ni a la ley, ni menos respetan los intereses ajenos. “TERESA Y LA POLICÍA" —Dejó Teresa al notario con su palabra bailándole en los labios y abandonó la oficina de la Patria Hispaña con tanto desprecio hacía sus representantes, como el que sentía hacía el timador Vulcano, y con este profundo y airado malestar que la embargaba, privándola de su sosiego que ya del todo nada de él quedaba, y animada siempre por su espíritu combativo, hizo su entrada en el aposento de la Policía, creyendo firmemente la pobre, que los guardias podían arreglarle en el momento aquel desaguisado que enloquecida la traía. —Dos agentes de la ley enfrascados se hallaban en la comisaría faenando por sus deberes cuando la Teresa hizo aparición ante ellos, con su rostro por completo desarmado en el descosido sufrimiento que la debatía, uno de los policías que se percató en el instante del apurante desespero que a la desventurada Teresa consumía, le dijo a la vez que se levantaba de su asiento, para rogarle gentilmente que ella se sentara, menester que no quiso hacer la Teresa porque manifestole al amable policía, que los nervios no la dejaban estarse queda, ya que entrelazábanse con tal fuerza enfurecida y desatinada en su sentimiento, que la ensenderaban en la enloquecedora postura que a todas luces enseñaba. —¡Está bien señora! Le dijo sonriéndola tranquilizadoramente el policía a la par que le rogaba, que se calmara, que se serenara, y que les contase lo que le sucedía, afirmándole que si en sus manos se encontraba el remedio, podía de antemano considerarlo satisfactoriamente resuelto. —Relató la Teresa por segunda vez en aquella trágica mañana el nefastoso timo que entre el Vulcano y la Aseguradora le habían hecho, que tal ladronizo la traían centrada, en el espineroso sufrir y parejo desarreglo. —El agente que habíala escuchado sin hacerle la más leve interrupción a su diálogo, y ayudándola con sus gestos de protección y confianza para que mejor se despachase en sus acusadores decires, cuando la Teresa terminó de contarles su desgracia, y ya teniendo creído que la policía iba a componerles las torcidas cuentas que industriaran encima de su humilde persona aquellos desalmados timadores modernos, desmoronósele en sentida desilusión tan cándida aspiración, cuando le dijo el agente compadeciéndola: —Siento mucho señora el no poder ayudarla en esta clara injusticia que estos señores le han hecho, y yo creo que de todo este sucio negocio que le han hecho, no ha de sacar usted en su provecho nada. Mi consejo es, que debe de abonarle al señor Vulcano la mitad de la arregladura del vehículo que le reclama, y no olvide nunca, y esto se lo digo yo por la mucha experiencia que en tales asuntos tengo, que todos los ricos se dan la mano, al igual que hacen todos los ladrones, ya que ellos no ignoran, que si uno de ellos se hunde, corren el peligro de ahogarse los demás por eso se protegen mutuamente, y como ellos son los que pagan y los que mandan, pues al pobre no le queda más recurso, que cerrar el pico y aguantar sin la menor protesta todo cuanto le echen. —Ahora bien, si usted no está conforme con hacer esto que le he aconsejado, entonces vaya usted a visitar a un abogado para que formule la consiguiente denuncia al juzgado, pero tenga presente, que si el juez estima que no existe tal timo, entre el juzgado y su abogado le han de cobrar más de lo que vale el vehículo, y hasta inclusive la pueden encarcelar por levantar un falso testimonio a tan respetables señores. —Teresa al escuchar estas palabras no podía a ciencia cierta pensar, que si todo aquello que le estaba sucediendo no era nada más que una endemoniada pesadilla de la cual en cualquier momento iba a despertar pudiendo recuperar en el instante su sosiego y tranquilidad, pero no, era bien cierto que estaba despierta, y que todo cuanto le estaba sucediendo era la triste, canallesca y sucia verdad que al pobre le brinda la vida, ahora se daba cuenta de que todo el entramado de la ley, no más era una vergonzosa y engañativa mentira, por esto, airada, descompuesta, envilecida y rabiosamente desatinada les dijo a los policias: —¡Díganme ustedes señores policías que misión es la que tienen que cumplir en esta mi Patria tan falta de Justicia! —¿Acaso están ustedes nada más que para perseguir y encarcelar a los pobres y desgraciadinos mineros cuando se ponen en huelga, por reclamar lo que Humanamente y en Justicia les pertenece, que no es otra cosa nada más que el fruto de su peligroso trabajo y harto enfermo, y que por hacer tal cosa ustedes les detienen, los encarcelan y les mayan (majan) a vergajazos sus cuerpos hasta arrancarles dentro de atroces sufrimientos, como hicieron una vez con mi difunto marido que a fuerza de llevar centenares de latigazos le sacaban el pellejo a tiras. Para también encarcelar a sus mujeres y cortarles el pelo al cero, como también hicieron con una vecina mía, que su pobre marido que era un santo del cielo, de resultas de una soberana paliza que le propinó la policía, dejó para siempre este podrido mundo al mismo tiempo que a su mujer cargadina de hijos la dejaba también viuda. No siendo su delito otro que haber trabajado desde su niñez en la mina, el haber querido reclamar el sudor que el patrono le robaba. ¿Ustedes que misión es la que tienen? ¡Acaso detener a los borrachos que se entarrascan (embriagan), y no porque sean beodos de profesión, sino que siendo obreros cobrando un miserable sueldo, se ven aburridos porque en sus hogares falta de todo, y entonces buscan en la bebida el olvido, porque saben que no pueden luchar contra un régimen que los oprime, con la poderosa fuerza que detrás de cada trabajador hay un policía! —Quizás hubiese seguido la enloquecida Teresa hablando largo tiempo por este camino, si uno de los policías enérgicamente no se le impusiera a la vez que amenazadoramente le decía: —¡Haga el favor señora de no dar a luz tantas insultantes tonterías, porque me parece a mi, que usted va a terminar muy mal, y tengo la impresión de que se va a quedar aquí, para ser encarcelada juzgada por ofender a la autoridad. Así que no despegue más su boca lárguese pronto antes de que me arrepienta! —No siguió hablando Teresa, no pudo seguir diciéndoles tantas cosas como ella sabía, tantas nefastosas cosas que en las cuencas mineras asturianas la policía había hecho, pero ahora lo que verdaderamente a ciencia cierta ya sabía, era que si el honrado y desventurado trabajador quería vivir con tranquilidad, debía de hacerlo siempre de rodillas. "LA TERESA Y LOS ABOGADOS" —Xebrose (marchose) la Teresa de la comisaría, y corriendo como una desesperada por las calles de Oviedo llegó hasta el Sindicato con intenciones de consultar su caso con un abogado que conocía que tenía ganada fama de ser un buen defensor del trabajador, y no un “tragón" como existen muchos en estas instituciones en otras muchas, ya que este letrado es un hombre recto (y también falangista), tan agudo e inteligente como lo fuera el propio Muñón de Diego, y por tercera vez, y comenzándole ya a enronquecérsele la voz, le relató el escabroso asunto que la traía desatinada. —El ilustre abogado del Sindicado escuchola sopesando todas sus palabras, y antes de responderle a la conclusión que había de aquel teatro sacado, le arrancó con profundidad un par de fumadas a su cigarro, y a la vez que lo estrujaba con rabia en el cenicero, dijo haciendo un marcado gesto de desprecio hacía los promotores de aquel despreciable y cobardoso timo: —¡Esto que le han hecho a usted es un timo asqueroso y despreciable, pero no se preocupe usted más, y deje ya de desesperarse, ya que toda la razón está de su parte, y a esos miserables no ha de quedarles más remedio, que componerle en condiciones las averías que tiene su furgoneta, o por lo contrario, deshacer la venta y entregarle el dinero que usted le dio como entrada! —No se puede imaginar don Pedro el bien que me hacen sus consolativas palabras, ya que he sufrido toda la mañana lo indecible en mi caminar de Herodes para Pilatos, y mis sentidos ya se me estaban avecinando con la pérdida de la razón. Y ahora pagándole lo que fuera menester, yo le ruego por la santina de Covadonga, que me ataña este asunto en el juzgado, para poder meter en el honrado riego a estos endiablados timadores. —Bien quisiera yo hacer lo que me está pidiendo, pero yo sólo puedo actuar en los menesteres que sean de tipo laboral, pero no se apene usted, porque la voy a enviar a un colega amigo mío, que sabe hilar muy derecho en estos asuntos, ya verá como le arregla esta cuestión con prontitud y a su agrado. —Más esperanzada por el motivo de las alentadoras palabras que le había dicho el abogado del Sindicato, hizo Teresa entrada en aquella su aciaga mañana en la casa del letrado a donde iba dirigida, y parecíale que su emprendedor valiente ánimo se encontraba en derechura de sosegarse, y su apagada alegría en hechura de florecer de nuevo, pues ya pensaba que su avisperoso negocio navegaba en las tranquilas aguas que le conducirían a ser resuelto en su favor. —Por esto, tras las consiguientes palabras de presentación que sostuvo con aquel nuevo abogado que visitaba, éste le mandó que se sentase, por primera vez en aquella su ajetreada mañana, acomodose en el mullido sillón la Teresa, medio rendida sofocada por la continua tensión en que había estado sometida, y el grande cansancio que sentía por tantas vueltas como había dado. Así pues empezó Teresa por cuarta vez en tan corto espacio, a poner en el oído del letrado, todo cuanto le aconteciera con el rapiegu de Vulcano, los foínus (garduños) de la Aseguradora, los llimiagus (babosos) de los policías, así como lo que hablara con el estupendo abogado del Sindicato. —No despegó su lengua aquel letrado en todo el tiempo que la Teresa invirtió en narrarle su caso, pero se observaba que hacía trabajar a su imaginación en el silencio, con las miras de encontrar en aquel entuerto el nudo dónde se encontraba atado el delito, y de cuando en cuando sacudía su cabeza y se sonreía, lo mismo que si le hiciera cierta gracia aquel descantoyamientu (descalabro), y cuando a la postre la Teresa terminó su historia, él hablando con seguridad dijo: —Está visto señora que todo este endiablado teatro que le han preparado, tiene el indecente hocico de ser un canallesco y cobardoso timo, pero no se preocupe usted ya que lleva la entera razón, y aunque la ley tiene unas lagunas abismales, no considero yo de que le puedan robar lo que es únicamente suyo. —Mire... voy ha procurar arreglarle este caso sin que usted tenga necesidad de gastar dinero, ya que por lo que observo, usted es una pobre trabajadora, y en los bolsillos de los necesitados no suelo hacer yo cobranzas de mis salarios. Verá, ahora mismo le voy a telefonear al jefe de la policía que es conocido mío, para preguntarle si este asunto se puede enjuiciar por lo criminal y elevarlo directamente ante el señor juez. —Después de conferenciar unos instantes el desinteresado abogado con el jefe de la policía, dijo con marcada satisfacción por haber hallado la solución que buscaba: —¡Bueno señora hemos tenido suerte, ya que se puede hacer lo que yo había pensado, así que vaya ahora mismo al juzgado de lo Criminal, y explíquele al señor juez todo cuanto le ha sucedido, y ya verá usted como le arregla este asunto rápidamente! “TERESA ANTE EL SEÑOR JUEZ” —En pocos minutos ganó corriendo la plaza del Ayuntamiento la esperanzada Teresa, y ágil, decidida y entusiasmada, subió con rapidez las escaleras del juzgado de primera instancia, y allí dijo que venía a visitar al señor juez, y que precisaba hacerlo sin demora, porque ya era demasiado tarde y tenía temor de no poder resolver su cuestión aquella mañana. —Uno de los chupatintas que en aquel despacho aparentemente trabajaba, si es que en verdad sabía hacer algo de provecho, dijo dirigiéndose a un compañero con marcado aire de altanería a la par que miraba a la Teresa de soslayo, como si le tomara la medida a su valía social, y de hecho ya supiera que no tenía facha ni de posición adinerada, ni de poder de ninguna clase: —¡Algunas personas cuentan que hablar con el señor juez es lo mismo que dirigirse a un verdulero, que poca preparación y cuanta ignorancia tenemos en España que hasta los mismos aldeanos que están como el mismo ganado piensan, que todos somos iguales y que un magistrado es parecido al vecino de la puerta de casa! —Pero no todos en aquella dependencia pensaban como este payaso, y como tantas y tantos payasos que pueblan arrastrándose como asquerosos reptiles, la mayor parte de las oficinas de nuestra Patria, pues una joven secretaria que allí también trabajaba, preguntole a Teresa con natural educación y pareja simpatía, el por qué precisaba ver al señor juez con tanto apremio como el que tenía, para ella comunicárselo y señalarle la visita. Y de nuevo la pobre Teresa por quinta vez tuvo necesidad de contar cuanto le había acontecido, condoliendo con su historia el ánimo de la muchacha, la cual le dijo: —¡Yo no sé señora si este caso que usted me explicó pertenece a este juzgado, bueno no obstante espere aquí un poco, que se lo voy a comunicar al señor juez haber si la puede recibir! —No debía de tener mucho trabajo en aquel tiempo de la casi finalizada mañana el señor juez, porque al corto instante sonriéndose satisfecha la buena secretaria con haber conseguido la entrevista, regresando a lado de Teresa le dijo: —Ya puede pasar usted señora, pues el señor juez la espera, hizo acto de presencia en la sala donde el repartidor de ley aguardándola estaba, y nada más que el juez la vio ante su presencia, preguntó con seriedad ajusticiadora: —¡Dígame señora! —¿Qué clase de gravedad la ha guiado ante mi presencia? —Teresa ya casi afónica del todo, y sofocada hasta lindar en el mismo ahogo, le contestó con todo el respeto y educación que poseía: —¡Perdóneme señor juez por molestarle, pero el caso es que mi abogado, me aconsejó que viniese ante su justa presencia para hacerle sabedor de la desgracia que me acompaña, que barrunto por anticipado, que ha de borrarla Su Señoría de mi triste sentimiento de un sólo plumazo! —Y seguidamente le explicó por sexta vez aquella mañana el mal que la desarrendaba, que en tan corto tiempo le había producida más sufrimiento, que los dolores que la embargaran en el haber traído al mundo tres futuros soldados para el Ejército de la Patria. —El señor juez que al parejo que la escuchaba estaba en animada conversación con unos despreciables sujetos que le acompañaban, que tuvieron la poca vergüenza de dialogar con el juez cuando la Teresa a éste hablaba, como si fuese más importante lo que trataban, que la simpleza de la pobre Teresa, que hasta aquellos momentos todavía creía en la eficiencia de la ley, cosa que a los pocos minutos despreciaría con toda su alma. Así que Teresa concluyó su narrativa sin haber sido interrumpida como al parecer tampoco escuchada, el señor juez quitándose sus lentes dijo con marcados síntomas de enojo: —¡Bueno…! ¿A mí que me cuenta usted señora? —¿Qué es lo que pretende usted...? —¿Acaso que yo ordene que le devuelvan con rapidez sus intereses que cualquiera sabe si son razonados, y que su abogado le lleve los cuartos? —Si usted en verdad quiere resolver este su asunto, haga el favor de hacer con la denuncia el debido camino, y no ensenderarse en el del atajo, y cuando el pleito llegue a mis manos, yo lo juzgare ateniéndome a las leyes, y entonces se sabrá quién es el culpable, si el denunciado ó el denunciante! —Salió Teresa del aposento del juez perdiendo ya para siempre toda creencia el la ley, que si en verdad en España algo de ella existe, cuando uno termina de dar las vueltas y revueltas que para todo proceso se necesitan, el más joven se torna viejo, y éste pasa a mejor vida. Y lo que no sabe la ley española con tanto cuento barato como se traen sus compositores que el pobre necesita presto su justicia, de lo que se saca en consecuencia que la ley, es patrimonio eminentemente propio de las clases poderosas. —Pobre Teresa, que no había tenido la suerte de toparse con un juez como el Juan Antonio de mi aldea que supo repartir la justicia entre Pascualín el de los enredos y las gafuros xabarceiras, con un juez que por experiencia sabia lo que era el trabajo, la necesidad, la justicia y la injusticia, por eso ahora Teresa caminaba con paso cansino, ya sin ninguna prisa, iba desilusionada, afligida, herida en lo más profundo de su alma, entristecida y empobrecida, observando por vez primera a un mundo que ella jamás había pensado que existía. Y así con tanta desesperación desventurada dirigíase a la casa de su abogado para contarle las enflaquecidas ganancias que sacara del repartidor de la justicia. —Y su abogado no supo decirle nada más que esto: —¡Creame señora, pues le juro que yo hice todo cuanto estaba a mi alcance por ayudarla, pero ya veo por lo que usted me cuenta que no fuimos capaces de conseguir nada, ahora no le queda más recurso que hacer esto que le digo! —¡Vaya a la casa de ese despreciable timador de Vulcano, páguele la mitad de la compostura que él le reclama por arreglarle el vehículo, de esta manera se encontrará pronto con la tranquilidad que le está haciendo falta, por otra parte ahorrará usted dinero, pues si este asunto lo llevamos hasta el final, se va a gastar usted mucho más de lo que vale el xumentu de fierru, sin tener la garantía de ganar el xuiciu, a pesar de ser usted dueña y señora de toda la verdad! —Llegó tras mucho bregar en busca de la Justicia y la razón que en aquellos tiempos no habla para los menesterosos, cuento que llegó la desdichada Teresa ante la presencia del rapiegu de Vulcanu, y cuando le empezó a hablar, lo hacía la pobre con tan afónica ronquera, que por esto el fuín de su timador sonriéndose muy satisfecho, le pregunto con marcada y despreciativa guasa. —¿Qué ye lu que l'axucéi nagora xiñora, que trái tan afogáu 'l glachu gafu ya endiañáu que nun principiu tal paicióme que querie achuquiname? —Pues me parece que viene muy mermada de voz y enflaquecida de genio. Mucho ha tenido usted que tejer y destejer, hablar, gritar, y desesperarse, para que se le hallan secado entrambas fuentes de mala leche, ya que cuando salió de aquí esta mañana después de ponerme a mi como un verdadero pingayu, todavía se le apreciaba la suficiente fuerza para poner en verdadera revolución a todas las autoridades de Oviedo, que como es muy natural la han escuchado a usted por cuento. —Pero tenga paciencia señora, que en las derrotas que hoy coseche, si sabe aprender de ellas como hicimos los demás, sacará usted las victorias de mañana, y puede que desde ahora ya jamás ponga en duda, que quienes tienen el dinero son los que mandan, y aquellos que luchan con la fuerza de la dialéctica contra el dinero, no son en verdad locos sino simplemente tontos. —Nada le contestó Teresa a los razonamientos atinados de ‘l Rapiegón del Vulcanu, sino que mirándole con endemoniado desprecio, señalada rabia y marcado odio, sacó de su bolso los dineros y al cuidado que se los ponía entre sus fuinesques manes le dijo: —Aquí tiene el importe del arreglo de mi furgonetina, y quiera el Xantiquín del Faidor que le sirva para melecinas. —Con aquella furgoneta anduvimos xabarciandu por todos los mercados de Asturias, y al final tuvimos que dejar tal oficio porque casi no ganábamos para encantexus de la dichosa furgonetina.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xabarciar
-
9 por
prep.1 because of (causa).por mí no te preocupes don't worry about me¿por qué? why?¿por qué lo dijo? why did she say it?¿por qué no vienes? why don't you come?¿por? (informal) why?se enfadó por tu comportamiento she got angry because of your behaviorlo hizo por amor he did it out of o for love2 (in order) to.lo hizo por complacerte he did it to please youlo hice por ella I did it for her3 by (medio, modo, agente).por mensajero/fax/teléfono by courier/fax/telephoneestuvimos hablando por teléfono we were talking on the phonepor escrito in writinglo cogieron por el brazo they took him by the armel récord fue batido por el atleta the record was broken by the athlete4 through.vamos por aquí/allí let's go this/that wayiba paseando por el bosque/la calle she was walking through the forest/along the streetpasar por la aduana to go through customs5 for (a cambio de, en lugar de).lo ha comprado por poco dinero she bought it for very littlecambió el coche por la moto he exchanged his car for a motorbikeél lo hará por mí he'll do it for me6 per.80 céntimos por unidad 80 cents eachmil unidades por semana a thousand units a o per weekuno por uno one by one20 kms por hora 20 km an o per hour7 for.baja por tabaco go down to the shops for some cigarettes, go down to get some cigarettesa por forvino a por las entradas she came for the tickets8 times, multiplied by.* * *1 (gen) for2 (a través de) through, by3 (calle, carretera) along, down, up■ íbamos por la calle cuando... we were walking along the street when...4 (lugar aproximado) in, near, round5 (causa) because of6 (tiempo) at, for7 (medio) by8 (autoría) by9 (distribución) per10 (tras) by11 (con pasiva) by12 (a favor de) for, in favour of, US in favor of13 (en calidad de) as14 (en lugar de) instead of, in the place of15 (multiplicado por) times, multiplied by■ tres por cuatro, doce three fours are twelve, three times four is twelve■ por caro que sea, lo voy a comprar no matter how expensive it is I'm going to buy it■ por viejo que parezca funciona even though it looks old, it still works\estar por hacer to remain to be done, not to have been done yetpor aquí around herepor lo tanto thereforepor lo visto apparentlypor más que + subjuntivo however much, no matter how muchpor mucho que + subjuntivo however much, no matter how muchpor mí as far as I am concerned¿por qué? why?por supuesto of coursepor tanto therefore, so* * *prep.1) for2) during3) by4) through5) along6) around7) per8) from9) because of10) instead of•* * *PREPOSICIÓN1) [causa]a) + sustantivo because of•
por temor a — for fear ofb) + infinc) + adj2) [objetivo]a) + sustantivo forb) + infinpor no llegar tarde — so as not to arrive late, in order not to be late
3) (=en favor, defensa de) forhazlo por mí — do it for me, do it for my sake
4) [elección]5) [evidencia] judging by, judging frompor lo que dicen — judging by o from what they say
por la cara que pone no debe de gustarle — judging by o from his face I don't think he likes it
por las señas no piensa hacerlo — apparently he's not intending to do it, it doesn't seem like he's intending to do it
6) [medio]7) [agente] by"dirigido por" — "directed by"
8) [modo] by•
por orden alfabético — in alphabetical order9) [lugar]¿por dónde? — which way?
10) [aproximación]por aquí cerca — near o around here
por la feria — round about o around carnival time
11) [tiempo]por la mañana siempre tengo mucho trabajo — I always have a lot of work in o during the morning
12) [duración] for13) [sustitución, intercambio] (=a cambio de) for; (=en lugar de) instead ofhoy doy yo la clase por él — today I'm giving the class for him o in his place
14) [representación]hablo por todos — I speak on behalf of o for everyone
interceder por algn — to intercede on sb's behalf, intercede for sb
vino por su jefe — he came instead of o in place of his boss
15) [distribución]80km por hora — 80km per o an hour
tres dólares por persona — three dollars each, three dollars per person
16) [en multiplicaciones]cinco por tres, quince — five times three is fifteen, five threes are fifteen
17) (=en cuanto a)por mí no hay inconveniente — that's fine as o so far as I'm concerned
por mí, que se vaya — as o so far as I'm concerned he can go, for all I care he can go
por mí, como si quieres pasar una semana sin comer — I don't care if you want to go for a week without eating
si por mi fuera, tú estarías trabajando — if it were o was down to me, you'd be working
18) (=como)•
tomar a algn por esposo/esposa — to take sb to be one's husband/wife19) [concesión]+ subjunpor (muy) difícil que sea — however hard it is o may be
por mucho que lo quisieran — however much they would like to, much as they would like to
por más que lo intente — no matter how o however hard I try, try as I might
20) [acción inacabada]+ infin21) ir (a) por algo/algn (=en busca de) to go and get sth/sbvoy por el médico — I'll go and fetch o get the doctor
voy a por él — [a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him
solo van a por las pelas — * they're only in it for the money
¡a por ellos! — get them!
22) [en preguntas]por qué why¿por? * why (do you ask)?¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?
* * *1) ( en relaciones causales) because ofpor falta de dinero — because of o owing to lack of money
si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...
por + inf — for -ing
me pidió perdón por haberme mentido — he apologized for lying o for having lied to me
2) ( según)por lo que parece... — it seems o it would seem...
3) (en locs)¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?
por más que me esfuerzo — however hard o no matter how hard I try
por (muy) fácil que sea — however easy o no matter how easy it is
5)a) ( en expresiones de modo)colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height
b) ( indicando el medio)por avión/barco/carretera — by air/sea/road
me enteré por un amigo — I heard from o through a friend
lo intenté por todos los medios — I tried everything possible o every possible way
c) (Educ) from6)cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class
120 kilómetros por hora — 120 kilometers an o per hour
uno por uno — one by one; ciento II
b) ( en multiplicaciones)tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve
7)a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) forsu secretaria firmó por él — his secretary signed for him o on his behalf
yo puedo ir por ti — I can go for you o in your place
podrías pasar por inglesa — you could pass as English o for an Englishwoman
b) ( como)¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?
8) ( introduciendo el agente) by9) (expresando finalidad, objetivo)por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her
eso es hablar por hablar — that's talking for the sake of talking o for the sake of it
por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him
10) (indicando consideración, favor) forpor mí no lo hagas — don't do it just for me o for my sake
11) (indicando inclinación, elección)12) ( en busca de)salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
13) ( en lo que respecta a)por mí no hay inconveniente — I don't mind
por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes
por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean
15) (esp AmL)estar por + inf — ( estar a punto de)
16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?
¿por dónde has venido? — which way did you come?
¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?
17)¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?
¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?
por todos lados or por todas partes — everywhere
voy por la página 15 — I'm up to o I'm on page 15
c) ( indicando extensión)viajamos por el norte de Francia — we travelled around o in the North of France
pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc
18) ( expresando tiempo aproximado)por aquella época or por aquel entonces — at that time
19) (Esp) ( indicando una ocasión) for20) ( durante) forpor el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche
* * *= across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.Ex. This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.Ex. I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.Ex. This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.Ex. A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.Ex. Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.Ex. Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.Ex. There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.Ex. Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.Ex. Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.Ex. AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.Ex. Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.Ex. The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.Ex. 4 days times 30 cents per day = 120 cents.Ex. One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.Ex. Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.Ex. Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.Ex. But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.Ex. This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.----* actuar por impulso = act on + impulse.* aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).* aunque por otro lado = but otherwise.* búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.* coger por sorpresa = catch out.* Día + por la tarde = late + Día.* digamos por ejemplo = let us say.* dominar por completo = sweep + the board.* encontrar por casualidad = come across.* encuadernación por encargo = bespoke binding.* error por omisión = omission failure.* estar por delante de = be ahead of.* hecho por encargo = bespoke.* introducir por primera vez = pioneer.* leer por encima = browse.* llamar por teléfono = call up.* muy por encima de todo = over and above all.* Nombre + por primera vez = Nombre + ever.* ordenado por fecha = in date order.* pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.* pongamos por ejemplo = let us say.* por accidente = accidentally.* por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].* por ahí = out there.* por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.* por ahora todo va bien = so far, so good.* por alguna razón = for some reason, for whatever reason.* por algún motivo = for whatever reason.* por algún tiempo = for sometime.* por allí = nearby [near-by].* por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por analogía = by analogy.* por anticipado = in advance (of).* por antonomasia = quintessential, unique.* por añadidura = in addition (to), on top of everything else.* por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.* por aquí = around here, nearby [near-by], round here.* por aquí y por allí = hanging about.* por así decir = as it were.* por boca de = by word of mouth.* por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por cabeza = per person.* por cable = wireline, corded.* por caminos apartados = off-road.* por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.* por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.* por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.* por ciento = per cent [percent] (%).* por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.* por coincidencia = by coincidence.* por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.* por completo = fully.* por confirmar = to be announced, to be confirmed.* por consideración a = out of respect for.* por consideración a = out of consideration for.* por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.* por contra = in contrast.* por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.* por correo = by post, mailed.* por cortesía de = courtesy of.* por cualquier motivo = for whatever reason.* por cualquier razón = for whatever reason.* por cuanto que = because.* por cuenta ajena = vicariously.* por cuenta de uno = privately.* por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.* por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.* por curiosidad = out of curiosity.* por debajo de = below, beneath, underneath.* por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.* por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.* por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.* por debajo de la media = sub-par, below-average.* por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.* por debajo de lo normal = below-normal.* por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].* por debajo del peso nomral = underweight.* por décadas = ten-yearly.* por decidir = to be decided.* por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.* por decirlo de alguna manera = so to speak.* por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.* por decisión propia = by choice.* por defecto = by default, default.* por deferencia a = in deference to.* por definición = by definition.* por delante = ahead.* por delante de = ahead of.* por delante de la competencia = ahead of the game.* por delante y por detrás = front and back.* por dentro = inwardly.* por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.* por despecho = spitefully, out of spite.* ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.* ¡por Dios! = for crying out loud!.* por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.* por divertirse = for kicks.* por doquier = all around.* por dos años = two-year.* por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.* por (el) amor a = for the love of.* ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.* por el bien del saber = for knowledge's sake.* por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.* por el cual = whereby, whereupon.* por el detalle = for detail.* por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.* por el día o por la noche = day or night.* por el día y por la noche = day and night, night and day.* por elección propia = by choice.* por el gobierno = governmentally + Adjetivo.* por el gobierno federal = federally.* por el hecho de que = because of the fact that.* por el hombre = humanly.* por ello = on this basis, on that basis, accordingly.* por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.* por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.* por el modo = by the way.* por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.* por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.* por el que se puede cobrar = chargeable.* por el receptor = at the receiving end.* por el sexo = gendered.* por encargo = custom, bespoke.* por encima = overhead, cursorily.* por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.* por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* por encima de eso = beyond that.* por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.* por encima de la media = above average.* por encima de la tierra = aboveground.* por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda razón = beyond reason.* por encima de toda sospecha = above suspicion.* por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.* por ende = thereby, accordingly, therefore.* por enfado = out of anger.* por enojo = out of anger.* por error = by mistake.* por esa razón = thereby, for that reason.* por escrito = in writing, in print, written.* por eso = on that score, therefore.* por eso que = hence.* por esta razón = for this reason.* por esta única razón = for this reason alone.* por este motivo = for this reason.* por esto = thus, accordingly, therefore.* por etapas = staged.* por excelencia = par excellence, quintessential, unique.* por exceso = excessively, to excess.* por explotar = untapped.* por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.* por extensión = by extension.* por extenso = in full, at length.* por falta de = for want of, for lack of.* por fases = staged.* por favor = please.* por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].* por fin = at length, at last, finally, at long last.* por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).* por frustración = out of frustration.* por fuera = outwardly, outwardly.* por grupos = in batches.* por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por hora = hourly.* por horas = on an hourly basis.* por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).* por imitación = copycat.* por incremento gradual = incremental.* por incrementos graduales = incrementally.* por individuo = per capita, per person.* por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.* por instinto = instinctively.* por interés = out of interest.* por interés personal = self-interested.* por investigar = unresearched.* por invitación = invitational.* por invitación de = at the invitation of.* por la borda = overboard.* por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.* por la forma = by the way.* por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.* por la fuerza = forcibly.* por la mala fortuna = by ill fate.* por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.* por la manera = by the way.* por la mañana = in the morning.* por la mañana y por la noche = morning and night.* por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.* por la posibilidad de = at the prospect of.* por la presente = hereby.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* por la sencilla razón = for no other reason.* por las nubes = soaring.* por la tarde = in the evening.* por ley = mandated.* por libre = freelance.* por línea telefónica = over the telephone line.* por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.* por lo pronto = for the time being.* por lo que = so.* por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.* por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.* por lo que dicen todos = by all accounts.* por lo que es = in + Posesivo + own right.* por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.* ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.* por lo que se refiere a = moving on to.* por lo que son = in + Posesivo + own right.* por lo que yo sé = to the best of my knowledge.* por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.* por los siguientes motivos = on the following counts.* por los suelos = in tatters.* por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.* por lo visto = apparently, apparently.* por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.* por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.* por mal camino = astray.* por más que lo intento = for the life of me.* por materias = subject-based, topically.* por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.* por medio = out of.* por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.* por medio de isótopos = isotopically.* por medio de otro(s) = by proxy.* por medio de una agencia = on a bureau basis.* por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.* por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.* por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.* por mencionar unos pocos = just to name a few.* por menús = menu-driven.* por méritos = meritorious.* por mes = per month.* por miedo de = for fear of/that.* por millones = in the millions, by the millions.* por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.* por motivo de = in the interest(s) of.* por motivos de = for the sake of, on grounds.* por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.* por muchas razones = in many ways.* por mucho que lo intento = for the life of me.* por mucho tiempo = for long, for long periods of time.* por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.* por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.* por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.* por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.* por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.* por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.* por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.* por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.* por nada = for nothing.* por nada del mundo = for the life of me.* por nada or casi nada = at little or no extra cost.* por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.* por necesidad = of necessity, out of necessity.* por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.* por no decir algo peor = to put it mildly.* por no decir nada de = to say nothing of.* por no decir nunca = if ever.* por no decir otra cosa peor = to say the least.* por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.* por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.* por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.* por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.* por no mencionar = not to mention.* por norma = as a rule.* por + Número + cosas = on + Número + counts.* por orden de = mandated.* por orden del congreso = congressionally mandated.* por orden de llegada = on a first come first served basis.* por orden numérico = in numerical order.* por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.* por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.* por parejas = in pairs.* por parte de = on the part of.* por parte de uno = on + Posesivo + part.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por pereza = lazily.* por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.* por persona = per person.* por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por poco dinero = cheaply.* por poco o nada = at little or no extra cost.* por poderes = by proxy.* por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.* por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.* por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.* por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.* por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.* por principio = on principle.* por principios = as a matter of principle.* por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.* por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.* por propia iniciativa = self-directed.* por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.* por pura diversión = for kicks.* por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por qué = why.* por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.* por razones de = for the sake of.* por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.* por razones éticas = on moral grounds.* por razones morales = on moral grounds.* por razones personales = for personal reasons.* por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.* por rencor = out of spite.* por respeto a = out of respect for, out of consideration for.* por rumores = grapevine.* por rutina = routinely.* por sacos = by the sackful.* por satélite = satellite-based.* por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.* por seguridad = for safety reasons.* por semana = per week.* por separado = at different times, in isolation, separately, singly.* por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.* por sexo = along gender lines.* por si = in the chance that.* por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.* por si casualidad = in the chance that.* por si era poco = for good measure.* por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.* por si las moscas = just in case, on spec.* por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.* por sí mismos = in themselves.* por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.* por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].* por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.* por sí solos = by themselves, in themselves.* por si + tener + suerte = on spec.* por sorpresa = unawares.* por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.* por suerte = luckily, fortunately, happily.* por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.* por su naturaleza = by + Posesivo + nature.* por su papel = in its role.* por su parte = in + Posesivo + own right.* por su propia voluntad = of its own accord.* por su propio derecho = in + Posesivo + own right.* por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.* ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.* por suscripción = subscriber + Nombre.* por su volatilidad = mercurially.* por su volubilidad = mercurially.* por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.* por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.* por temas = topically.* por temor a = for fear of/that.* por temor a represalias = under duress.* por término medio = on average.* por toda la ciudad = citywide [city-wide].* por toda la Internet = Internet-wide.* por toda la nación = nationwide [nation-wide].* por toda la provincia = province-wide.* por toda la vida = lifetime [life-time].* por todas las instituciones oficiales = government-wide.* por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.* por toda una vida = lifetime [life-time].* por todo = all over, throughout, all the way through.* por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].* por todo el continente = continent-wide.* por todo el distrito = district-wide [districtwide].* por todo el gobierno = government-wide.* por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.* por todo el planeta = across the planet, planet-wide.* por todo el servicio = service-wide.* por todo lo alto = grandly, on a grand scale.* por todo + Lugar = up and down + Lugar.* por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.* por todos conocido = well-known.* por todos lados = left, right and centre, far and wide.* por todos los medios = by all means.* por todos sitios = everywhere.* por triplicado = in triplicate.* por trueque = in kind.* por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.* por última vez = for the last time, one last time.* por último = finally, last, lastly, ultimately.* por último pero no menos importante = last but not least.* por una lado... por otro = at one end... at the other.* por unanimidad = unanimously.* por una parte = on the one hand, on the one side.* por un gran margen = by a huge margin.* por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.* por unidad = per unit.* por un lado = for one, on the one hand, on the one side.* por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.* por un momento = for a moment.* por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.* por unos momentos = for a few moments, for a short time.* por uno solo = solo.* por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.* por un tiempo = for a time.* por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.* por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.* por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.* por varios motivos = for a number of reasons.* por venganza = out of spite.* por voluntad propia = voluntarily.* quedar por ver = remain + to be seen.* tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.* transporte por tierra = land transport.* utilizar por primera vez = pioneer.* venta al por mayor = wholesaling.* * *1) ( en relaciones causales) because ofpor falta de dinero — because of o owing to lack of money
si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...
por + inf — for -ing
me pidió perdón por haberme mentido — he apologized for lying o for having lied to me
2) ( según)por lo que parece... — it seems o it would seem...
3) (en locs)¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?
por más que me esfuerzo — however hard o no matter how hard I try
por (muy) fácil que sea — however easy o no matter how easy it is
5)a) ( en expresiones de modo)colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height
b) ( indicando el medio)por avión/barco/carretera — by air/sea/road
me enteré por un amigo — I heard from o through a friend
lo intenté por todos los medios — I tried everything possible o every possible way
c) (Educ) from6)cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class
120 kilómetros por hora — 120 kilometers an o per hour
uno por uno — one by one; ciento II
b) ( en multiplicaciones)tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve
7)a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) forsu secretaria firmó por él — his secretary signed for him o on his behalf
yo puedo ir por ti — I can go for you o in your place
podrías pasar por inglesa — you could pass as English o for an Englishwoman
b) ( como)¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?
8) ( introduciendo el agente) by9) (expresando finalidad, objetivo)por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her
eso es hablar por hablar — that's talking for the sake of talking o for the sake of it
por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him
10) (indicando consideración, favor) forpor mí no lo hagas — don't do it just for me o for my sake
11) (indicando inclinación, elección)12) ( en busca de)salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
13) ( en lo que respecta a)por mí no hay inconveniente — I don't mind
por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes
por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean
15) (esp AmL)estar por + inf — ( estar a punto de)
16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?
¿por dónde has venido? — which way did you come?
¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?
17)¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?
¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?
por todos lados or por todas partes — everywhere
voy por la página 15 — I'm up to o I'm on page 15
c) ( indicando extensión)viajamos por el norte de Francia — we travelled around o in the North of France
pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc
18) ( expresando tiempo aproximado)por aquella época or por aquel entonces — at that time
19) (Esp) ( indicando una ocasión) for20) ( durante) forpor el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche
* * *= across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
Ex: This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.Ex: I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.Ex: This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.Ex: A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.Ex: Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.Ex: Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.Ex: There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.Ex: Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.Ex: Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.Ex: AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.Ex: Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.Ex: The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.Ex: 4 days times 30 cents per day = 120 cents.Ex: One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.Ex: Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.Ex: Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.Ex: But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.Ex: This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.* actuar por impulso = act on + impulse.* aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).* aunque por otro lado = but otherwise.* búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.* coger por sorpresa = catch out.* Día + por la tarde = late + Día.* digamos por ejemplo = let us say.* dominar por completo = sweep + the board.* encontrar por casualidad = come across.* encuadernación por encargo = bespoke binding.* error por omisión = omission failure.* estar por delante de = be ahead of.* hecho por encargo = bespoke.* introducir por primera vez = pioneer.* leer por encima = browse.* llamar por teléfono = call up.* muy por encima de todo = over and above all.* Nombre + por primera vez = Nombre + ever.* ordenado por fecha = in date order.* pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.* pongamos por ejemplo = let us say.* por accidente = accidentally.* por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].* por ahí = out there.* por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.* por ahora todo va bien = so far, so good.* por alguna razón = for some reason, for whatever reason.* por algún motivo = for whatever reason.* por algún tiempo = for sometime.* por allí = nearby [near-by].* por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por analogía = by analogy.* por anticipado = in advance (of).* por antonomasia = quintessential, unique.* por añadidura = in addition (to), on top of everything else.* por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.* por aquí = around here, nearby [near-by], round here.* por aquí y por allí = hanging about.* por así decir = as it were.* por boca de = by word of mouth.* por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por cabeza = per person.* por cable = wireline, corded.* por caminos apartados = off-road.* por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.* por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.* por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.* por ciento = per cent [percent] (%).* por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.* por coincidencia = by coincidence.* por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.* por completo = fully.* por confirmar = to be announced, to be confirmed.* por consideración a = out of respect for.* por consideración a = out of consideration for.* por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.* por contra = in contrast.* por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.* por correo = by post, mailed.* por cortesía de = courtesy of.* por cualquier motivo = for whatever reason.* por cualquier razón = for whatever reason.* por cuanto que = because.* por cuenta ajena = vicariously.* por cuenta de uno = privately.* por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.* por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.* por curiosidad = out of curiosity.* por debajo de = below, beneath, underneath.* por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.* por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.* por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.* por debajo de la media = sub-par, below-average.* por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.* por debajo de lo normal = below-normal.* por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].* por debajo del peso nomral = underweight.* por décadas = ten-yearly.* por decidir = to be decided.* por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.* por decirlo de alguna manera = so to speak.* por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.* por decisión propia = by choice.* por defecto = by default, default.* por deferencia a = in deference to.* por definición = by definition.* por delante = ahead.* por delante de = ahead of.* por delante de la competencia = ahead of the game.* por delante y por detrás = front and back.* por dentro = inwardly.* por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.* por despecho = spitefully, out of spite.* ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.* ¡por Dios! = for crying out loud!.* por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.* por divertirse = for kicks.* por doquier = all around.* por dos años = two-year.* por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.* por (el) amor a = for the love of.* ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.* por el bien del saber = for knowledge's sake.* por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.* por el cual = whereby, whereupon.* por el detalle = for detail.* por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.* por el día o por la noche = day or night.* por el día y por la noche = day and night, night and day.* por elección propia = by choice.* por el gobierno = governmentally + Adjetivo.* por el gobierno federal = federally.* por el hecho de que = because of the fact that.* por el hombre = humanly.* por ello = on this basis, on that basis, accordingly.* por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.* por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.* por el modo = by the way.* por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.* por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.* por el que se puede cobrar = chargeable.* por el receptor = at the receiving end.* por el sexo = gendered.* por encargo = custom, bespoke.* por encima = overhead, cursorily.* por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.* por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* por encima de eso = beyond that.* por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.* por encima de la media = above average.* por encima de la tierra = aboveground.* por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.* por encima de toda razón = beyond reason.* por encima de toda sospecha = above suspicion.* por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.* por ende = thereby, accordingly, therefore.* por enfado = out of anger.* por enojo = out of anger.* por error = by mistake.* por esa razón = thereby, for that reason.* por escrito = in writing, in print, written.* por eso = on that score, therefore.* por eso que = hence.* por esta razón = for this reason.* por esta única razón = for this reason alone.* por este motivo = for this reason.* por esto = thus, accordingly, therefore.* por etapas = staged.* por excelencia = par excellence, quintessential, unique.* por exceso = excessively, to excess.* por explotar = untapped.* por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.* por extensión = by extension.* por extenso = in full, at length.* por falta de = for want of, for lack of.* por fases = staged.* por favor = please.* por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].* por fin = at length, at last, finally, at long last.* por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).* por frustración = out of frustration.* por fuera = outwardly, outwardly.* por grupos = in batches.* por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por hora = hourly.* por horas = on an hourly basis.* por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).* por imitación = copycat.* por incremento gradual = incremental.* por incrementos graduales = incrementally.* por individuo = per capita, per person.* por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.* por instinto = instinctively.* por interés = out of interest.* por interés personal = self-interested.* por investigar = unresearched.* por invitación = invitational.* por invitación de = at the invitation of.* por la borda = overboard.* por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.* por la forma = by the way.* por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.* por la fuerza = forcibly.* por la mala fortuna = by ill fate.* por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.* por la manera = by the way.* por la mañana = in the morning.* por la mañana y por la noche = morning and night.* por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.* por la posibilidad de = at the prospect of.* por la presente = hereby.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* por la sencilla razón = for no other reason.* por las nubes = soaring.* por la tarde = in the evening.* por ley = mandated.* por libre = freelance.* por línea telefónica = over the telephone line.* por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.* por lo pronto = for the time being.* por lo que = so.* por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.* por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.* por lo que dicen todos = by all accounts.* por lo que es = in + Posesivo + own right.* por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.* ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.* por lo que se refiere a = moving on to.* por lo que son = in + Posesivo + own right.* por lo que yo sé = to the best of my knowledge.* por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.* por los siguientes motivos = on the following counts.* por los suelos = in tatters.* por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.* por lo visto = apparently, apparently.* por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.* por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.* por mal camino = astray.* por más que lo intento = for the life of me.* por materias = subject-based, topically.* por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.* por medio = out of.* por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.* por medio de isótopos = isotopically.* por medio de otro(s) = by proxy.* por medio de una agencia = on a bureau basis.* por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.* por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.* por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.* por mencionar unos pocos = just to name a few.* por menús = menu-driven.* por méritos = meritorious.* por mes = per month.* por miedo de = for fear of/that.* por millones = in the millions, by the millions.* por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.* por motivo de = in the interest(s) of.* por motivos de = for the sake of, on grounds.* por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.* por muchas razones = in many ways.* por mucho que lo intento = for the life of me.* por mucho tiempo = for long, for long periods of time.* por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.* por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.* por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.* por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.* por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.* por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.* por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.* por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.* por nada = for nothing.* por nada del mundo = for the life of me.* por nada or casi nada = at little or no extra cost.* por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.* por necesidad = of necessity, out of necessity.* por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.* por no decir algo peor = to put it mildly.* por no decir nada de = to say nothing of.* por no decir nunca = if ever.* por no decir otra cosa peor = to say the least.* por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.* por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.* por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.* por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.* por no mencionar = not to mention.* por norma = as a rule.* por + Número + cosas = on + Número + counts.* por orden de = mandated.* por orden del congreso = congressionally mandated.* por orden de llegada = on a first come first served basis.* por orden numérico = in numerical order.* por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.* por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.* por parejas = in pairs.* por parte de = on the part of.* por parte de uno = on + Posesivo + part.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por pereza = lazily.* por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.* por persona = per person.* por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por poco dinero = cheaply.* por poco o nada = at little or no extra cost.* por poderes = by proxy.* por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.* por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.* por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.* por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.* por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.* por principio = on principle.* por principios = as a matter of principle.* por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.* por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.* por propia iniciativa = self-directed.* por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.* por pura diversión = for kicks.* por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* por qué = why.* por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.* por razones de = for the sake of.* por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.* por razones éticas = on moral grounds.* por razones morales = on moral grounds.* por razones personales = for personal reasons.* por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.* por rencor = out of spite.* por respeto a = out of respect for, out of consideration for.* por rumores = grapevine.* por rutina = routinely.* por sacos = by the sackful.* por satélite = satellite-based.* por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.* por seguridad = for safety reasons.* por semana = per week.* por separado = at different times, in isolation, separately, singly.* por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.* por sexo = along gender lines.* por si = in the chance that.* por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.* por si casualidad = in the chance that.* por si era poco = for good measure.* por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.* por si las moscas = just in case, on spec.* por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.* por sí mismos = in themselves.* por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.* por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].* por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.* por sí solos = by themselves, in themselves.* por si + tener + suerte = on spec.* por sorpresa = unawares.* por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.* por suerte = luckily, fortunately, happily.* por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.* por su naturaleza = by + Posesivo + nature.* por su papel = in its role.* por su parte = in + Posesivo + own right.* por su propia voluntad = of its own accord.* por su propio derecho = in + Posesivo + own right.* por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.* ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.* por suscripción = subscriber + Nombre.* por su volatilidad = mercurially.* por su volubilidad = mercurially.* por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.* por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.* por temas = topically.* por temor a = for fear of/that.* por temor a represalias = under duress.* por término medio = on average.* por toda la ciudad = citywide [city-wide].* por toda la Internet = Internet-wide.* por toda la nación = nationwide [nation-wide].* por toda la provincia = province-wide.* por toda la vida = lifetime [life-time].* por todas las instituciones oficiales = government-wide.* por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.* por toda una vida = lifetime [life-time].* por todo = all over, throughout, all the way through.* por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].* por todo el continente = continent-wide.* por todo el distrito = district-wide [districtwide].* por todo el gobierno = government-wide.* por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.* por todo el planeta = across the planet, planet-wide.* por todo el servicio = service-wide.* por todo lo alto = grandly, on a grand scale.* por todo + Lugar = up and down + Lugar.* por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.* por todos conocido = well-known.* por todos lados = left, right and centre, far and wide.* por todos los medios = by all means.* por todos sitios = everywhere.* por triplicado = in triplicate.* por trueque = in kind.* por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.* por última vez = for the last time, one last time.* por último = finally, last, lastly, ultimately.* por último pero no menos importante = last but not least.* por una lado... por otro = at one end... at the other.* por unanimidad = unanimously.* por una parte = on the one hand, on the one side.* por un gran margen = by a huge margin.* por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.* por unidad = per unit.* por un lado = for one, on the one hand, on the one side.* por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.* por un momento = for a moment.* por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.* por unos momentos = for a few moments, for a short time.* por uno solo = solo.* por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.* por un tiempo = for a time.* por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.* por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.* por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.* por varios motivos = for a number of reasons.* por venganza = out of spite.* por voluntad propia = voluntarily.* quedar por ver = remain + to be seen.* tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.* transporte por tierra = land transport.* utilizar por primera vez = pioneer.* venta al por mayor = wholesaling.* * *A en relaciones causalesB segúnC ¿por qué?D en locucionesE en expresiones concesivasF1 en expresiones de modo2 indicando el medio3 EducaciónG1 en relaciones de proporción2 en multiplicacionesH1 en relaciones de sustitución etc2 por ejemploI comoA al expresar finalidad, objetivoB indicando consideración, favorC indicando inclinación, elecciónD en busca deE en lo que respecta aF indicando una situación pendienteG estar porA indicando lugar de acceso, salidaBC expresando lugar determinadoD indicando extensiónA expresando tiempo aproximadoB indicando una ocasiónC duranteA (en relaciones causales) because ofhe puesto esto aquí por el gato I've put this here because of the catnunca se lo dijo por miedo a perderla he never told her out of fear of losing her o because he was afraid of losing hereso te pasa por crédulo that's what you get for being (so) gulliblelo conseguimos por él we got it thanks to himella es así por naturaleza she's like that by naturelo hace por necesidad he does it out of necessityno se acabó por falta de dinero it wasn't finished for o because of o owing to lack of moneyel final no por conocido me resulta menos triste knowing how it ends doesn't make it any less sadpor su alto contenido en proteínas because of o owing to its high protein contenttanto por su precio como por su practicidad both for its price and its practical designfue por eso por lo que no te llamé or fue por eso que no te llamé that was the reason o that was why I didn't call youprecisamente por eso no dije nada that's precisely why I didn't say anythingla muerte se produjo por asfixia he suffocated, death was caused by suffocation ( frml)éste serviría si no fuera por el color this one would do if it weren't for the colorfue elogiado por su excelente actuación he was praised for his excellent performancepor + INF for -INGme pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to meB (según) frompor lo que he oído from what I've heardpor lo que parece no va a volver it seems o it would seem he's not coming backpor mi experiencia diría que … from my experience, I would say that …C ( fam):¿por? why?¿con quién vas? — con Daniel ¿por? who are you going with? — with Daniel, why? o why do you want to know?D ( en locuciones):por qué why¿por qué lloras? why are you crying?¿por qué no vienes a almorzar a casa? why don't you come to my house for lunch?por si in casellévate una muda, por si tuvieras que quedarte take a change of clothes (just) in case you have to stayE (en expresiones concesivas) por … QUE:por más que me esfuerzo me sigue saliendo mal no matter how hard I try o however hard I try, I still can't get it right(+ subj): por (muy) fácil que se lo pongan, no creo que lo sepa hacer however easy o no matter how easy they make it for him I don't think he'll be able to do itF1(en expresiones de modo): clasifícalos por tamaño classify them according to size o by sizecolóquense por orden de altura line up in order of heightpor adelantado in advancepor escrito in writing2(indicando el medio): se lo comunicaron por teléfono they told him over the phonelo dijeron por la radio they said it on the radiolo mandaron por avión/barco they sent it by air/seapor carretera by roadla conocí por la voz I recognized the o her voice, I recognized her by her voiceme enteré por un amigo I heard from o through a friendconocido por el nombre de Pancho known as Pancholo intenté por todos los medios I tried everything possible o every possible way3 ( Educación):es doctor honoris causa por Oxford he has an honorary doctorate from Oxfordun graduado en ciencias políticas por la universidad de Granada a graduate in political science from the university of GranadaG1(en relaciones de proporción): cobra $30 por clase he charges $30 a o per class120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hourlo venden por metro they sell it by the metertú comes por tres you eat enough for three peoplehabía un hombre por cada dos mujeres there was one man to every two womentiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wideya hemos hecho bastante por hoy we've done enough for todaylos hizo entrar uno por uno she made them come in one by one o one at a timeexaminar un escrito punto por punto to go through a document point by point(en multiplicaciones): tres por cuatro (son) doce three times four is twelve, three fours are twelveH1(en relaciones de sustitución, intercambio, representación): su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalfyo puedo ir por ti I can go for you o in your placepor toda respuesta se encogió de hombros all he did was shrug his shoulderstú podrías pasar por inglesa you could pass as English o for an Englishwomante dan uno nuevo por dos viejos they give you one new one in exchange for two old oneses senador por Canarias he's a senator for the Canary Islands2(como): por ejemplo for example¿acepta usted por esposa a Carmen? do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?un lugar frecuentado por muchos famosos a place frequented by many famous peoplese vieron sorprendidos por una tormenta they were caught in a sudden stormla ocupación de la fábrica por (parte de) los obreros the occupation of the factory by the workersA(al expresar finalidad, objetivo): se estaban peleando por la pelota they were fighting over the balllo hace por el dinero he does it for the moneyte lo digo por tu bien I'm telling you for your own goodpor + INF:daría cualquier cosa por verte contento I'd give anything to see you happyno entré por no molestar I didn't go in so as not to disturb him o because I didn't want to disturb himeso es hablar por hablar that's talking for the sake of talking o for the sake of itestaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to himrecemos por que lleguen a un acuerdo let's pray that they'll come to an agreementsiguieron luchando por que se hiciera justicia they continued fighting for justice to be doneB(indicando consideración, favor): haría cualquier cosa por ti I'd do anything for youintercede por nosotros intercede for uspor mí no lo hagas don't do it just for me o for my sakeC(indicando inclinación, elección): su amor por la música her love of musicdemostró gran interés por el cuadro he showed great interest in the paintingno siento nada por él I don't feel anything for himopté por no ir I chose not to govotó por ella he voted for her¿por la afirmativa? all those in favor?se manifestaron por el derecho al aborto they demonstrated for the right to abortionestar por algn ( fam); to be crazy about sbD(en busca de): salió/fue poror ( Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some breadE(en lo que respecta a): por mí no hay inconveniente I don't mindque haga lo que le dé la gana, por mí … let him do what he likes, as far as I'm concerned …F (indicando una situación pendiente) por + INF:tengo toda la casa por limpiar I've got the whole house to cleanestos cambios aún están por hacer these changes have still not been made o are yet to be madeG( AmL) estar por + INF (estar a punto de): deben de estar por llegar they should be arriving any minutela leche está por hervir the milk's about to boilA(indicando lugar de acceso, salida, trayectoria): entró por la ventana he came in through the windowsal por aquí go out this wayel acceso al edificio es por la calle Lamas you enter the building from Lamas Streetel piano no va a pasar por la puerta the piano won't go through the doorse cayó por la escalera he fell down the stairssubieron por la ladera este they went up by the east face¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?fuimos por el camino más largo we took the longer routeno vayas por ahí que te vas a perder don't go that way, you'll get lost¿por dónde has venido? which way did you come?¿puedes pasar por la tintorería? could you call in at o drop by the drycleaner's?B(expresando lugar indeterminado): está por ahí he's over there somewhere¿por dónde está or queda el restaurante? whereabouts is the restaurant?viven por el sur/por mi barrio they live in the south somewhere/around my areahace mucho que no lo vemos por aquí we haven't seen him around here for ages¿qué tal te fue por Londres? how did you get on in London?C(expresando lugar determinado): corta por aquí cut herevoy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15empieza por el principio start at the beginningagárralo por el mango hold it by the handleD(indicando extensión): lo he buscado por todos lados or por todas partes I've looked everywhere for itla epidemia se extendió por todo el país the epidemic spread throughout the (whole) countryestuvimos viajando por el norte de Francia we were traveling around o in the North of Francefuimos a caminar por la playa we went for a walk along the beachpasa un trapo por el piso give the floor a quick wipeA(expresando tiempo aproximado): por aquella época at that timepor aquel entonces vivían en Pozuelo at that time they were living in Pozuelosucedió por allá por 1960 it happened some time back around 1960B ( Esp) (indicando una ocasión) forme lo regalaron por mi cumpleaños they gave it to me for my birthdaypor Semana Santa pensamos ir a Londres we're thinking of going to London for EasterC (durante) forpor los siglos de los siglos for ever and everno se lo confío ni por un minuto I wouldn't trust him with it for a minutepuede quedar así por el momento or por ahora it can stay like that for the time being o for now* * *
por preposición
1 ( causa) because of;◊ por falta de dinero because of o owing to lack of money;
por naturaleza by nature;
por necesidad out of necessity;
por eso no dije nada that's why I didn't say anything;
fue por eso que no te llamé that was why I didn't call you;
si no fuera por mi hijo … if it wasn't for my son …;
me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
2 ( en locs)
no dijo por qué he didn't say why;
¿por qué no vienes conmigo? why don't you come with me?;
por si in case;
por si no entiende in case he doesn't understand;
See Also→ acaso 2, mosca
3 ( en expresiones concesivas):◊ por más que me esfuerzo however hard o no matter how hard I try;
por (muy) fácil que sea however easy o no matter how easy it is
4a) ( modo):
por adelantado in advance;
por escrito in writingb) ( medio):
lo dijeron por la radio they said it on the radio;
por avión by air;
la conocí por la voz I recognized her by her voice;
me enteré por un amigo I heard from o through a friend
5a) ( proporción):◊ cobra $30 por clase he charges $30 a o per class;
120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour;
por metro/docena by the meter/dozen;
tú comes por tres you eat enough for three people;
tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide;
uno por uno one by one;
See Also→ ciento sustantivo masculino bb) ( en multiplicaciones):
6
◊ su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf;
pasa por inglesa she passes for an Englishwomanb) ( como):
7 ( introduciendo el agente) by;
1 (finalidad, objetivo):
lo hace por el dinero he does it for the money;
no entré por no molestarlo I didn't go in because I didn't want to disturb him;
por que + subj (here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
2 (indicando inclinación, elección):
no siento nada por él I don't feel anything for him;
votó por ella he voted for her
3 ( en busca de): salió/fue por or (Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
4 ( en lo que respecta a):◊ por mí que haga lo que quiera as far as I'm concerned, he can do what he likes
5 (esp AmL) estar por + inf ( estar a punto de) to be about to + inf;
deben (de) estar por llegar they should be arriving any minute
1a) ( lugar):
sal por aquí go out this way;
se cayó por la escalera he fell down the stairs;
¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?;
¿por dónde has venido? which way did you come?;
está por ahí he's over there somewhere;
¿por dónde está el hotel? whereabouts is the hotel?;
viven por mi barrio they live around my area;
voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15;
empieza por el principio start at the beginning;
agárralo por el mango hold it by the handle
◊ viajamos por el norte de Francia we traveled around o in the North of France;
ver tb dentro, fuera, encima, etc
2 ( tiempo) for;
por el momento or por ahora for the time being, for now;
ver tb mañana, tarde, noche
3 (Esp) ( ocasión) for;
por preposición
1 (autoría) by: está escrito por mí, it was written by me
2 (camino, lugar) through: viajamos por Castilla, we travelled round Castilla
3 (medio) lo enviaron por avión, they sent it by plane
me enteré por el periódico, I read about it in the newspaper
4 (motivo, causa) because of
por tu culpa, because of you
(en favor de) for: hazlo por ellos, do it for their sake
por la libertad, for freedom
5 (en torno a) por San Juan, near Saint John's Day
6 (durante) por la mañana/noche, in the morning/at night
por el momento, for the time being
7 (a través) entramos por la puerta, we got in through the door
miramos por la ventana, we looked out (of) the window
pasamos por la ciudad, we went through the town
8 (sobre, por encima de) cruzaremos por el puente, we'll cross the bridge
9 (delante de) paso todos los días por tu casa, I go by your house every day
10 (a cambio de) for: te doy mi helado por tu yogur, I'll swap you my ice-cream for your yoghurt
11 (en una distribución, cálculo) por cabeza, a head, per person
mil pesetas por hora, a thousand pesetas per hour
dos mil revoluciones por minuto, two thousand revolutions per minute
12 (en una multiplicación) dos por dos, cuatro, two times two is four
un diez por ciento, ten per cent
13 (con infinitivo) in order to, so as to
trabajar por trabajar, to work for the sake of it
♦ Locuciones: por así decirlo, so to speak
por más/mucho que..., no matter how...
por qué, why
' por' also found in these entries:
Spanish:
A
- abogar
- abonar
- abonarse
- abotargada
- abotargado
- abuelo
- acabar
- acaso
- accidente
- acercarse
- acertar
- aclamación
- acomplejada
- acomplejado
- acomplejarse
- acoquinar
- acostumbrar
- actual
- adelantada
- adelantado
- adivinar
- admitir
- adoración
- aérea
- aéreo
- afanarse
- afectada I
- afectado
- afición
- agradecer
- aguantar
- ahí
- ahogada
- ahogado
- ahora
- ahorcarse
- ahorrar
- aire
- alegrarse
- algo
- allá
- allí
- almacén
- alquiler
- alta
- alto
- aludida
- aludido
- amarga
English:
A
- aback
- ablaze
- about
- above
- absence
- absorb
- accident
- accidentally
- acclaim
- accompany
- accord
- accordingly
- account
- accustom
- actual
- actually
- add to
- advocate
- after
- afternoon
- again
- against
- air
- airmail
- alert
- allowance
- alone
- alphabetically
- alternately
- amble
- amends
- amok
- angry
- annihilate
- annoy
- answer for
- answering service
- antipathy
- anxious
- anywhere
- apologetic
- apologize
- appal
- appall
- apparently
- appearance
- appease
- appointment
- appreciate
* * *por prep1. [indica causa] because of;llegó tarde por el tráfico she was late because of the traffic;lo hizo por amor he did it out of o for love;me disculpé por llegar tarde I apologized for arriving late;miré dentro por simple curiosidad I looked inside out of pure curiosity;accidentes por conducción temeraria accidents caused by reckless driving;muertes por enfermedades cardiovasculares deaths from cardiovascular disease;no quise llamar por la hora (que era) I didn't want to call because of the time;cerrado por vacaciones/reformas [en letrero] closed for holidays/alterations;por mí no te preocupes don't worry about me;Espfue por eso por lo que tuvimos tantos problemas, Am [m5] fue por eso que tuvimos tantos problemas that's why we had so many problems;eso te pasa por (ser tan) generoso that's what you get for being so generous;la razón por (la) que dimite the reason (why) she is resigning;¿por qué? why?;¿por qué no vienes? why don't you come?;¿por qué lo preguntas? – por nada why do you ask? – no reason;Fam¿por? why?;por si in case;por si se te olvida in case you forget2. [indica indicio]por lo que me dices/lo que he oído no debe de ser tan difícil from what you say/what I've heard, it can't be that difficult;por lo que tengo entendido, viven juntos as I understand it, they live together, my understanding is that they live together;por lo visto, por lo que se ve apparently3. [indica finalidad] (antes de infinitivo) (in order) to;* * *prp1 motivo for, because of;lo hace por mí he does it for me;lo hizo por amor she did it out of o for love;luchó por sus ideales he fought for his ideals;por miedo a ofenderle for fear of upsetting her;vino por verme he came to see me2 medio by;por avión by air;por correo by mail, Brtb by post3 tiempo:por un año/un segundo for a year/a second;por la mañana in the morning;por Navidad around Christmas:por la calle down the street;por un tunel through a tunnel;por aquí this way5 posición aproximada around, about;está por aquí it’s around here (somewhere);vive por el centro de la ciudad she lives somewhere around the center of town6 cambio:por cincuenta pesos for fifty pesos;por cabeza each, a head:por hora an o per hour;dos por dos two times two;¿por qué? why?;por el que … the reason why …;esa factura aún está por pagar that invoice still has to be paid;tomar por esposa marry;por difícil que sea however difficult it might be* * *por prep1) : for, duringse quedaron allí por la semana: they stayed there during the weekpor el momento: for now, at the moment2) : around, duringpor noviembre empieza a nevar: around November it starts to snowpor la mañana: in the morning3) : around (a place)debe estar por allí: it must be over therepor todas partes: everywhere4) : by, through, alongpor la puerta: through the doorpasé por tu casa: I stopped by your housepor la costa: along the coast5) : for, for the sake oflo hizo por su madre: he did it for his mother¡por Dios!: for heaven's sake!6) : because of, on account ofllegué tarde por el tráfico: I arrived late because of the trafficdejar por imposible: to give up as impossible7) : per60 millas por hora: 60 miles per hourpor docena: by the dozen8) : for, in exchange for, instead ofsu hermana habló por él: his sister spoke on his behalf9) : by means ofhablar por teléfono: to talk on the phonepor escrito: in writing10) : as forpor mí: as far as I'm concerned11) : timestres por dos son seis: three times two is six12) según: from, according topor lo que dices: judging from what you're telling me13) : as, forpor ejemplo: for example14) : byhecho por mi abuela: made by my grandmotherpor correo: by mail15) : for, in order tolucha por ganar su respeto: he struggles to win her respectestar por : to be about topor ciento : percentpor favor : pleasepor lo tanto : therefore, consequently¿por qué? : why?por... que : no matter howpor mucho que intente: no matter how hard I trypor si orpor si acaso : just in case* * *por prep1. (a través de) through2. (la calle) along / down3. (indica camino) via / by6. (a causa de) because of7. (a fin de) to / in order to8. (indica el autor) by9. (en favor o defensa de) for10. (multiplicado) times11. (a cambio de) for12. (en vez de) instead ofir por / ir a por to fetch¡ve a por mis zapatillas, por favor! fetch my slippers, please!por lo general generally / usuallypor si... in case...¿por qué? why? -
10 punto
m.1 spot, dot (marca).recorte por la línea de puntos cut along the dotted line2 full stop (British), period (United States).dos puntos (sobre i, j, en dirección de correo electrónico) colonpunto y coma semicolonpuntos suspensivos (no new paragraph) dots, suspension points3 point.ganar/perder por seis puntos to win/lose by six points4 point (asunto).punto débil/fuerte weak/strong pointpuntos a tratar matters to be discussedpunto de vista point of view, viewpoint5 spot, place (place).este es el punto exacto donde ocurrió todo this is the exact spot where it all happenedpunto de contacto point of contactpunto de encuentro meeting point6 point, moment (momento).llegar a un punto en que… to reach the stage where…estando las cosas en este punto things being as they arepunto culminante high pointpunto de ebullición/fusión boiling/melting pointpunto de inflexión turning pointpunto de partida starting point7 stitch (puntada).punto de cruz cross-stitch8 knitting.hacer punto to knitun jersey de punto a knitted jumperpunto de ganchillo crochet9 period, full stop.10 guy.11 pixel.12 punctus, punctum.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: puntar.* * *1 (gen) point2 (marca) dot3 (tanto) point4 (detrás de abreviatura) dot; (al final de la oración) full stop, US period5 (lugar) spot■ ¿en qué punto de la carretera se encuentran? exactly where on the road are they?6 (tema) point7 (tejido) knitwear8 (en costura, sutura) stitch9 (de libro) bookmark10 (en la media) ladder, US run\a punto de nieve stiffal punto (rápidamente) immediatelycoger un punto familiar to get tipsy, get merrycon puntos y comas in detaildar en el punto to hit the nail on the headde todo punto absolutelyen punto sharp, on the dotestar a punto to be readyestar a punto de to be about to, be on the point ofestar en su punto (comida) to be cooked to perfectionganar puntos to win pointsganar por puntos to win on pointshacer punto to knithasta cierto punto up to a certain pointhasta tal punto que... to such an extent that...llegar a punto to arrive on timeponer los puntos sobre las íes to dot one's i's and cross one's t'sponer punto final a algo to put an end to something¡punto en boca! mum's the word!punto por punto in detaildos puntos colonpunto cadena chain stitchpunto cardinal cardinal pointpunto culminante climaxpunto de arranque beginningpunto de break break pointpunto de congelación freezing pointpunto de contacto point of contactpunto de cruz cross-stitchpunto de ebullición boiling pointpunto de encuentro meeting pointpunto de fusión melting pointpunto de libro bookmarkpunto de media stocking stitchpunto de partida starting pointpunto de partido match pointpunto de referencia point of referencepunto de ruptura break pointpunto de servicio service pointpunto de set set pointpunto de sutura stitchpunto de venta sales outletpunto de vista point of viewpunto débil weak pointpunto decimal decimal pointpunto del revés purl stitchpunto final (en dictado) full stop, US periodpunto flaco weak pointpunto fuerte strong pointpunto neurálgico nerve centrepunto y aparte (en ortografía) full stop, new paragraph, US period, new paragraphpunto y coma semicolonpunto y seguido full stop, new sentence, US period, new sentence* * *noun m.1) point2) dot3) period4) stitch•- punto final
- punto y coma* * *SM1) (=topo) [en un diseño] dot, spot; [en plumaje] spot, speckle; [en carta, dominó] spot, pippunto negro — (=espinilla) blackhead
2) (=signo) [en la i] dot; [de puntuación] full stop, period (EEUU)•
dos puntos — colonles contó con puntos y comas lo que había pasado — she told them what had happened down to the last detail
le puso los puntos sobre las íes — she corrected him, she drew attention to his inaccuracies
y punto —
¡lo digo yo y punto! — I'm telling you so and that's that!
punto acápite — LAm [en dictado] full stop, new paragraph, period, new paragraph (EEUU)
punto final — full stop, period (EEUU); (fig) end
poner punto final a la discusión — to put an end to the argument, draw a line under the argument
puntos suspensivos — [gen] suspension points; [en dictado] dot, dot, dot
punto y aparte — [en dictado] full stop, new paragraph, period, new paragraph (EEUU)
esto marca un punto y aparte en la historia del teatro — this marks a break with tradition o the past in the theatre
este es un vino punto y aparte — this is an uncommonly good o exceptional wine
punto y seguido — [en dictado] full stop (no new paragraph), period (no new paragraph) (EEUU)
3) (Dep) pointganar o vencer por puntos — to win on points
- perder muchos puntos¡qué punto te has marcado con lo que has dicho! — * what you said was spot-on *
4) (=tema) [gen] point; [en programa de actividades] itemlos puntos en el orden del día son... — the items on the agenda are...
5) (=labor) knitting; (=tejido) knitted fabric, knit•
hacer punto — to knit6) (Cos, Med) (=puntada) stitch; [de media] loose stitchpunto de costado — (=dolor) stitch
tengo un punto de costado — I've got a stitch, I've got a pain in my side
7) (=lugar) [gen] spot, place; (Geog, Mat) point; [de proceso] point, stage; [en el tiempo] point, momental llegar a este punto — at this point o stage
punto ciego — (Anat) blind spot
punto de asistencia — (Aut) checkpoint
punto débil — weak point o spot
punto de equilibrio — (Com) break-even point
punto de mira — [de rifle] sight; (=objetivo) aim, objective; (=punto de vista) point of view
estar en el punto de mira de algn —
su comportamiento está en el punto de mira de la prensa — his behaviour has come under scrutiny in the press
punto de taxis — taxi stand, cab rank
está presente en 3.000 puntos de venta — it's available at 3,000 outlets
punto de vista — point of view, viewpoint
él lo mira desde otro punto de vista — he sees it differently, he looks at it from another point of view
punto flaco — weak point, weak spot
punto muerto — (Mec) dead centre; (Aut) neutral (gear); (=estancamiento) deadlock, stalemate
las negociaciones están en un punto muerto — the negotiations are deadlocked, the talks have reached a stalemate
punto negro — (Aut) (accident) black spot; (fig) blemish
punto neurálgico — (Anat) nerve centre o (EEUU) center; (fig) key point
punto neutro — (Mec) dead centre; (Aut) neutral (gear)
8) [otras locuciones]•
a punto — ready•
al punto — at once, immediatelyestar al punto — LAm * to be high **
•
bajar de punto — to decline, fall off, fall away•
a punto de, a punto de caramelo — caramelizedbatir las claras a punto de nieve — beat the egg whites until stiff o until they form stiff peaks
estar a punto de hacer algo — to be on the point of doing sth, be about to do sth
•
en punto, a las siete en punto — at seven o'clock sharp o on the dot•
hasta cierto punto — up to a point, to some extenthasta tal punto que... — to such an extent that...
la tensión había llegado hasta tal punto que... — the tension had reached such a pitch that...
si me da el punto, voy — if I feel like it, I'll go
9) Esp * (=hombre) guy *; pey rogue¡vaya un punto!, ¡está hecho un punto filipino! — he's a right rogue! *
10) (=agujero) hole11) (Inform) pixel* * *1)a) (señal, trazo) dotun punto en el horizonte — a dot o speck on the horizon
b) (Ling) (sobre la `i', la `j') dot; ( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE)a punto fijo — exactly, for certain
... y punto: lo harás y punto you'll do it and that's that; poner los puntos sobre las íes — ( aclarar algo) to make something crystal clear; ( detallar algo) to dot the i's and cross the t's; dos I
2)a) (momento, lugar) pointel punto donde ocurrió el accidente — the spot o place where the accident happened
b) ( en geometría) point3) ( grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón — she's right, up to a point
hasta tal punto que... — so much so that...
4) (asunto, aspecto) pointlos puntos a tratar en la reunión — the matters o items on the agenda for the meeting
5) (en locs)a punto DE + INF: estábamos a punto de cenar we were about to have dinner; estuvo a punto de caerse he almost fell over; a punto de llorar on the verge of tears; en su punto just right; al punto (Esp) at once; en punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharp; son las tres en punto it's exactly three o'clock; llegaron en punto they arrived exactly on time; de todo punto — absolutely, totally
6)a) (en costura, labores) stitchhacer punto — (Esp) to knit
punto en boca — (fam)
tú punto en boca — keep your mouth shut
b) ( en cirugía) tb7) (Dep, Jueg) point; (Educ) point, mark; (Fin) pointtiene dos punto de ventaja sobre Clark — he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clark
matarle el punto a alguien — (CS fam) to go one better than somebody
8) (Per, RPl arg) ( tonto) idiotagarrar or tomar a alguien de punto — (Per, RPl arg)
lo agarraron de punto — ( burlándose de él) they made him the butt of their jokes; ( aprovechándose de él) they took him for a ride
* * *1)a) (señal, trazo) dotun punto en el horizonte — a dot o speck on the horizon
b) (Ling) (sobre la `i', la `j') dot; ( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE)a punto fijo — exactly, for certain
... y punto: lo harás y punto you'll do it and that's that; poner los puntos sobre las íes — ( aclarar algo) to make something crystal clear; ( detallar algo) to dot the i's and cross the t's; dos I
2)a) (momento, lugar) pointel punto donde ocurrió el accidente — the spot o place where the accident happened
b) ( en geometría) point3) ( grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón — she's right, up to a point
hasta tal punto que... — so much so that...
4) (asunto, aspecto) pointlos puntos a tratar en la reunión — the matters o items on the agenda for the meeting
5) (en locs)a punto DE + INF: estábamos a punto de cenar we were about to have dinner; estuvo a punto de caerse he almost fell over; a punto de llorar on the verge of tears; en su punto just right; al punto (Esp) at once; en punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharp; son las tres en punto it's exactly three o'clock; llegaron en punto they arrived exactly on time; de todo punto — absolutely, totally
6)a) (en costura, labores) stitchhacer punto — (Esp) to knit
punto en boca — (fam)
tú punto en boca — keep your mouth shut
b) ( en cirugía) tb7) (Dep, Jueg) point; (Educ) point, mark; (Fin) pointtiene dos punto de ventaja sobre Clark — he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clark
matarle el punto a alguien — (CS fam) to go one better than somebody
8) (Per, RPl arg) ( tonto) idiotagarrar or tomar a alguien de punto — (Per, RPl arg)
lo agarraron de punto — ( burlándose de él) they made him the butt of their jokes; ( aprovechándose de él) they took him for a ride
* * *punto11 = point, pointer.Ex: Parts of the abstract are written in the informative style, whilst those points which are of less significance are treated indicatively.
Ex: Seven pointers follow which are useful for discriminating between documents to be abstracted and those not worth abstracting.* aclarar un punto = clarify + point.* adoptar un punto de vista = embrace + view.* analizar desde un punto de vista crítico = cast + a critical eye over.* argumento que presenta los dos puntos de vista = two-sided argument.* argumento que presenta sólo un punto de vista = one-sided argument.* comprender un punto de vista = take + point.* desde cualquier punto de vista = by any standard(s).* desde el punto de vista de la nutrición = in terms of, from the vantage of, as far as + Nombre + be + concerned, mitotically, nutritionally speaking, nutritionally.* desde el punto de vista del trabajador = in the trenches.* desde el punto de vista de la archivística = archivally.* desde el punto de vista de la calidad = on quality grounds.* desde el punto de vista de la competitividad = competitively.* desde el punto de vista de la conservación = preservationally.* desde el punto de vista de la funcionalidad = functionally.* desde el punto de vista de la informática = computationally.* desde el punto de vista de la logística = logistically.* desde el punto de vista de la medicina = medically.* desde el punto de vista de la música = musically.* desde el punto de vista de la notación = notationally.* desde el punto de vista de la química = chemically.* desde el punto de vista de la realidad = factually.* desde el punto de vista de las matemáticas = mathematically.* desde el punto de vista de la tonalidad = tonally.* desde el punto de vista del contexto = contextually.* desde el punto de vista del estilo = stylistically.* desde el punto de vista del funcionamiento = operationally.* desde el punto de vista del + Nombre = as seen through the eyes of + Nombre.* desde el punto de vista de los hechos = factually.* desde el punto de vista del uso = in terms of use.* desde el punto de vista de + Nombre = in + Nombre + eyes.* desde el punto de vista judicial = judicially.* desde el punto de vista lingüístico = linguistically.* desde el punto de vista político = politically.* desde el punto de vista profesional = career-wise [careerwise].* desde este punto de vista = viewed in this light.* desde mi punto de vista = in my opinion, in my view, in my books.* desde + punto de vista = against + backdrop.* desde todos los puntos de vista = in every sense.* desde un punto de vista académico = academically.* desde un punto de vista antropológico = anthropologically.* desde un punto de vista clínico = medically, clinically.* desde un punto de vista crítico = judgmentally [judgementally], with a critical eye, critically.* desde un punto de vista cultural = culturally.* desde un punto de vista económico = economically, monetarily.* desde un punto de vista estético = aesthetically [esthetically, -USA].* desde un punto de vista estrictamente técnico = technically speaking.* desde un punto de vista étnico = ethnically.* desde un punto de vista filosófico = philosophically.* desde un punto de vista general = in a broad sense.* desde un punto de vista histórico = historically.* desde un punto de vista más amplio = in a broader sense.* desde un punto de vista más general = in a broader sense.* desde un punto de vista médico = medically.* desde un punto de vista medioambiental = environmentally.* desde un punto de vista morfológico = morphologically.* desde un punto de vista operativo = operationally.* desde un punto de vista racista = racially + Adjetivo.* desde un punto de vista religioso = religiously.* desde un punto de vista socioeconómico = socioeconomically.* desde un punto de vista técnico = technically.* fiel desde el punto de vista de la historia = historically accurate.* manifestar un punto de vista = air + view.* mencionar un punto = touch on + a point.* mi punto de vista = in my view.* neutral desde el punto de vista de la raza = race-neutral.* no concebirse desde ningún punto de vista = be impossible under any hypothesis.* probar un punto = prove + point.* promover un punto de vista = promote + view.* punto a favor = asset.* punto conflictivo = hot spot.* punto de la agenda = agenda item.* punto del orden del día = agenda item.* punto de una agenda = item of business.* punto de vista = angle, point of view, side, stance, standpoint, view, viewpoint, outlook, eye, world view [worldview/world-view], bent of mind.* punto principal = main point.* puntos a favor y puntos en contra = pros and cons.* puntos comunes = common ground.* puntos principales = key issues.* puntos secundarios = secondary points.* que consta de tres puntos = three-point.* sostener un punto de vista = assert + view, hold + point of view.* tener en cuenta un punto de vista = contemplate + view.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint.* tocar un punto = touch on + a point.* ver Algo desde el punto de vista + Adjetivo = view + Nombre + through + Adjetivo + eyes.punto22 = bullet point.Ex: Readers like bullet points because they are visually appealing and make it easy to quickly find pertinent information.
* alcanzar el punto crítico = come to + a head.* alcanzar el punto culminante = climax.* alcanzar el punto más álgido = peak, come into + full bloom.* alcanzar + Posesivo + punto álgido = reach + Posesivo + peak.* a punto de = on the verge of, a heartbeat away from.* a punto de + Infinitivo = about to + Infinitivo.* a punto de irse a pique = on the rocks.* a punto de morir = on + Posesivo + deathbed.* el punto más bajo = rock-bottom.* encontrar el punto medio = strike + the right note.* en qué punto = at what point.* en su punto = ripe [riper -comp., ripest -sup.].* en su punto más álgido = at its height.* en su punto más bajo = at its lowest ebb.* en un punto bajo = at a low ebb.* estar a punto de = be poised to, be about to, be on the point of, stand + poised, come + very close to.* estar a punto de cascarlas = be on + Posesivo + last legs.* estar a punto de decir = be on the tip of + Posesivo + tongue to say.* estar a punto de + Infinitivo = be about + Infinitivo.* fichero de punto de acceso = access-point file.* hasta cierto punto = up to a point, to some degree, to some extent.* hasta el punto de = to the point of, up to the point of.* hasta el punto que = up to the point where, to the point where.* hasta qué punto = how far, the extent to which, to what extent.* hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.* hasta tal punto que = to a point where.* hasta un punto limitado = to a limited extent.* las cosas + volver + a su punto de partida = the wheel + turn + full circle.* llegado este punto = at this juncture.* llegado un punto = beyond a certain point, beyond a point.* llegar al punto álgido = reach + a head.* llegar al punto crítico = come to + a head.* llegar al punto de = be at the point of.* llegar al punto de + Infinitivo = go + (as/so) far as + Infinitivo.* llegar a un punto crítico = reach + turning point.* no tener ni punto de comparación = be in a different league.* pasado un punto = beyond a certain point, beyond a point.* poner a punto = overhaul, hone, fine tune [fine-tune], tune-up.* primer punto de contacto = port of first call.* primer punto de contacto, el = first port of call, the.* puesta a punto = fine tuning [fine-tuning], tuning, tune-up.* punto álgido = peak.* punto a punto = point-to-point.* punto central = focal point.* punto ciego = blind spot.* punto clave = key point, watershed, tipping point.* punto crítico = turning point, Posesivo + road to Damascus.* punto culminante = zenith, climax, peak, capstone.* punto de acceso = access point, entry point, entry term, index entry, retrieval access, search key, access point, service point, point of access, entrance point.* punto de apoyo = foothold.* punto débil = downside, weak point, weak link.* punto débil, el = chink in the armour, the.* punto débl = blind spot.* punto de contacto = point of contact, interface, contact point.* punto de convergencia = junction point, similarity.* punto de discusión = bone of contention.* punto de distribución = outlet.* punto de divergencia = stepping-off point.* punto de división = break.* punto de encuentro = meeting point.* punto de entrada = entry point, entrance point, point of entry.* punto de equilibrio = break-even, break-even point.* punto de información = information kiosk.* punto de interés = point of interest.* punto de llegada = point of arrival.* punto de luz = power point, electrical outlet, socket outlet, outlet.* punto de partida = point of departure, starting point, take-off point, baseline [base line], beginning point.* punto de penalti, el = penalty mark, the.* punto de recepción y envío = shipping point.* punto de recogida = pick-up point, drop-off point.* punto de referencia = benchmark, frame of reference, signpost, signposting, point of reference, anchor, anchor point, referral point, switching point, reference point, reference point.* punto de referencia común = common framework.* punto de ruptura = breaking point.* punto de separación = cut-off point, stepping-off point, cut off [cutoff].* punto de servicio = service point.* punto de una lista = bullet point.* punto de venta = outlet, point of sale.* punto esencial = essential point.* punto final = end point [endpoint].* punto flaco = foible, weak point, blind spot, weak link.* punto flaco, el = chink in the armour, the.* punto fuerte = strength, upside, forte, strong point.* punto g, el = G-spot, the.* punto intermedio = middle ground.* punto medio = happy medium, mid-point.* punto muerto = dead end, impasse, stalemate, dead end street, deadlock, standoff.* punto negro = blackhead.* punto positivo = asset.* puntos de acceso = entry vocabulary.* punto silla = saddle point.* ser el punto de partida de = form + the basis of.* ser el punto más débil de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* ser el punto más flaco de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* servir de punto de partida = point + the way to.* tomar como punto de partida = build on/upon.* volver al punto de partida = come + full circle, bring + Pronombre + full-circle, go back to + square one, be back to square one.punto33 = dot, full stop (.), period, stop.Ex: Braille is the term used to refer to material intended for the visually impaired and using embossed characters formed by raised dots in six-dot cells.
Ex: You have observed the correct use of the facet indicators. (full stop) for S and ' (single inverted comma) for T.Ex: Such as categorisation may depend rather arbitrarily upon whether stops have been used between letters or not.* arco de medio punto = round arch.* arco de punto rebajado = segmental arch.* dos puntos (:) = colon (:).* dpi (puntos por pulgada) = dpi (dots per inch).* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en + Posesivo + punto de mira = in + Posesivo + sights.* línea de puntos = dotted line.* matriz de puntos de impacto = impact dot matrix.* nube de puntos = scatterplot, cloud of points.* poner punto final a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end, close + the book on.* poner punto y final a = put + a stop to, sound + the death knell for.* punto (.) = point (.).* puntos por pulgada = dots per inch.* punto y coma (;) = semi-colon (;).* subrayar con puntos = underdot.punto44 = point.Ex: Taking 197 as the base year, the price index of journals for an academic veterinary library has risen 143.00 points, an annual average of 15.89 points through 1986.
* alcanzar el punto de ebullición = reach + boiling point.* punto de ebullición = boiling point.* punto de fundición = melting point.* punto de fusión = melting point, fusion point.* punto de saturación = saturation point.* punto porcentual = percentage point.* sistema de deducción de puntos = points system.punto55 = stitch.Ex: It may be seen that one or more pairs of leaves, joined to each other at the back, are held in place by a double stitch of thread running up the fold.
* aguja de hacer punto = knitting needle.* géneros de punto = knitwear.* hacer punto = knitting.* patrón de hacer punto = knitting pattern.* ¡punto en boca! = mum's the word!.* ¡punto en boca! = not a word to anyone!, shut your mouth!, shut your face!.* * *A1 (señal, trazo) dotdesde el avión la ciudad se veía como un conjunto de puntos luminosos from the plane the city looked like a cluster of pinpoints of light o of bright dotsel barco no era más que un punto en el horizonte the boat was no more than a dot o speck on the horizona punto fijo exactly, for certainno le sabría decir a punto fijo cuándo llegan I couldn't tell you exactly o for certain when they will be arriving… y punto: si te parece mal se lo dices y punto if you don't like it you just tell him, that's all there is to itlo harás como yo digo y punto you'll do it the way I tell you and that's that, you'll do it the way I tell you, period ( AmE) o ( BrE) full stopponer los puntos sobre las íes (dejar algo en claro) to make sth crystal clear; (terminar algo con mucho cuidado) to dot the i's and cross the t'ssin faltar un punto ni una coma down to the last detailCompuestos:[ Vocabulary notes (Spanish) ] decimal pointponer punto final a algo to end sthdecidió poner punto final a sus relaciones he decided to end their relationshipsemicolonB1 (momento) pointen ese punto de la conversación at that point in the conversationsu popularidad alcanzó su punto más bajo his popularity reached its lowest ebb o point2 (lugar) point; (en geometría) pointfijó la mirada en un punto lejano del horizonte she fixed her gaze on a distant point on the horizonestán buscando un local en un punto céntrico they are looking for premises somewhere centralen el punto en que la carretera se divide at the point where the road dividesel punto donde ocurrió el accidente the spot o place where the accident happenedCompuestos:crucial moment o pointcardinal pointblind spotcritical pointhigh point(para una palanca) fulcrumno hay ningún punto de apoyo para la escalera there is nowhere to lean the ladderconstituía el punto de apoyo de su defensa it formed the cornerstone of his defenseweak pointa punto de caramelo ‹almíbar› caramelized(en su mejor momento) ( fam): este queso está a punto de caramelo this cheese is just right (for eating)yo no lo encuentro viejo, para mí está a punto de caramelo I don't think he's old, if you ask me he's in his prime o he's just rightla situación está a punto de caramelo para otro golpe militar the situation is ripe for another military coupfreezing pointpoint of contactel movimiento tiene muchos puntos de contacto con el surrealismo the movement has a lot in common with surrealismcheckpointboiling pointvanishing pointmelting pointpoint of inflexion ( on a curve)( Inf) breakpoint( Esp) bookmark(de un rifle) front sight; (blanco) target; (objetivo) aim, objective; (punto de vista) point of viewbatir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peakspoint of no return(sitio) starting point; (de un proceso, razonamiento) starting pointesta dramática escalada tiene un claro punto de partida en los sucesos del mes pasado this dramatic escalation clearly has its origins in the events of last month● punto de penalty or penaltipenalty spotreference pointmeeting place, assembly pointpoint of sale, outlet, sales outletunique selling pointdesde un punto de vista técnico from a technical viewpoint, from a technical point of viewtodos conocen mi punto de vista sobre este asunto you all know my views on this matterestá en punto fijo toda la noche he is on guard duty all nightweak pointhabrá que esperar a que las cosas lleguen a su punto medio we'll have to wait until things sort themselves outhay que buscar el punto medio entre las dos cosas you have to strike a balance between the two thingslas conversaciones han llegado a un punto muerto the talks have reached deadlock o stalemateel proceso está en punto muerto the process is deadlocked(en la carretera) black spot; (en la piel) blackhead( Anat) nerve center*; (de una organización, un sistema) nerve center*un accidente en uno de los puntos neurálgicos de la ciudad an accident at one of the busiest spots o points in the cityuno de los puntos neurálgicos de la economía one of the key elements of the economyC (grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón she's right, up to a pointhasta cierto punto me alegro de que se vaya to a certain extent o in a way I'm glad she's goingclaro que fue atento y amable, hasta tal punto que llegó a resultarnos pesado of course he was attentive and kind, so much so that it got a bit much for usD (asunto, aspecto) pointen ese punto no estoy de acuerdo contigo I don't agree with you on that pointlos puntos a tratar en la reunión de hoy the matters o items on the agenda for today's meetinghay algunos puntos de coincidencia entre los dos enfoques the two approaches have some points in commonanalizamos la propuesta punto por punto we analyzed the proposal point by pointE ( en locs):a punto (a tiempo) just in time( Coc) en su puntohas llegado a punto para ayudarme you've arrived just in time to help mea punto DE + INF:estábamos a punto de cenar cuando llamaste we were about to have dinner when you phonedestuvo a punto de matarse en el accidente he was nearly killed in the accident, he came within an inch of being killed in the accidentestaba a punto de decírmelo cuando tú entraste she was on the point of telling me o she was about to tell me when you came inse notaba que estaba a punto de llorar you could see she was on the verge of tearsen su punto just rightel arroz está en su punto the rice is just rightla carne estaba en su punto the meat was done to a turnen punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharpson las tres en punto it's exactly three o'clockllegaron en punto they arrived exactly on time, they arrived on the dot o dead on time ( colloq)de todo punto absolutely, totallyeso es de todo punto inaceptable that is totally o completely unacceptablese negaba de todo punto a hacerlo she absolutely o flatly refused to do itF1 (en costura) stitchpunto en boca ( fam): y ya saben, diga lo que diga él, nosotros punto en boca and remember, whatever he says, we keep our mouths shut2 (en cirugía) tbpunto de sutura stitchle tuvieron que poner puntos she had to have stitches3 (en labores) stitchse me ha escapado un punto I've dropped a stitchartículos de punto knitwearhacer punto ( Esp); to knitCompuestos:backstitchchain stitchherringbone stitchcross-stitchherringbone stitchplain stitchpurl stitchstocking stitchrib, ribbingstocking stitchgarter stitchshadow stitchGvenció por puntos he won on pointstiene dos punto de ventaja sobre Clark he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clarkpierdes dos puntos por cada falta de ortografía you lose two marks o points for every spelling mistakeanotarse/marcarse un punto ( fam): la paella está exquisita, te has anotado un punto ten out of ten o ( BrE) full marks for the paella, it's delicioussubir de punto «ira/admiración» to grow;«discusión» to heat up, grow heated2 ( Fin) pointCompuestos:● punto de or para partidomatch pointbreak point● punto de or para setset pointpercentage pointH(poco, pizca): es orgulloso, con un punto de bravuconería he's proud, with just a touch o hint of boastfulness about himIagarrar or tomar a algn de punto (Per, RPl arg): lo han agarrado de punto (burlándose de él) they've made him the butt of their jokes; (aprovechándose de él) they've taken him for a ride ( colloq)la profesora me ha agarrado de punto the teacher has it in for me ( colloq)* * *
punto sustantivo masculino
1
( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE);
punto final period (AmE), full stop (BrE);
puntos suspensivos ellipsis (tech), suspension points (pl) (AmE), dot, dot, dot;
punto y aparte period (AmE) o (BrE) full stop, new paragraph;
punto y coma semicolon;
punto com (Com, Inf) dot.com;
a punto fijo exactly, for certain;
… y punto … and that's that, … period (AmE);
See Also→ dos
2
el punto donde ocurrió el accidente the spot o place where the accident happened;
punto cardinal cardinal point ;
punto ciego blind spot;
punto de apoyo ( de palanca) fulcrum;
no hay ningún punto de apoyo para la escalera there is nowhere to lean the ladder;
punto de vista ( perspectiva) viewpoint, point of view;
( opinión) views;◊ punto flaco/fuerte weak/strong point;
punto muerto (Auto) neutral;
( en negociaciones) deadlock
3 ( grado) point, extent;◊ hasta cierto punto tiene razón she's right, up to a point;
hasta tal punto que … so much so that …
4 (asunto, aspecto) point;
los puntos a tratar en la reunión the matters o items on the agenda for the meeting
5 ( en locs)
estábamos a punto de cenar we were about to have dinner;
estuvo a punto de caerse he almost fell over;
batir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peaks;
en su punto just right;
en punto: a las 12 en punto at 12 o'clock sharp;
son las tres en punto it's exactly three o'clock;
llegaron en punto they arrived exactly on time
6
hacer punto (Esp) to knit;
punto (de) cruz cross-stitch
7 ( unidad)a) Dep, Jueg) point;◊ punto para partido/set (Méx) match/set point
(Fin) point
punto sustantivo masculino
1 point
punto de vista, point of view
punto flaco, weak point
punto muerto, (situación sin salida) deadlock, Auto neutral
2 (lugar) place, point: está perdido en algún punto de Marruecos, it's way out somewhere in Morocco
3 (pintado, dibujado) dot
línea de puntos, dotted line
4 (en una competición) point: le dieron tres puntos a Irlanda, Ireland scored three points
5 (en un examen) mark: la pregunta vale dos puntos, the question is worth two marks
6 Cost Med stitch: se le infectó un punto, one of the stitches became infected
7 (grado, medida) point: hasta cierto punto, to a certain extent
8 Ling full stop
dos puntos, colon
punto y aparte, full stop, new paragraph
punto y coma, semicolon
puntos suspensivos, dots
♦ Locuciones: hacer punto, to knit
a punto, ready
a punto de, on the point of
en punto, sharp, on the dot: a las seis en punto, at six o'clock sharp
Culin en su punto, just right
' punto' also found in these entries:
Spanish:
álgida
- álgido
- aparte
- borde
- cadeneta
- caer
- caramelo
- cardinal
- cerca
- cierta
- cierto
- coincidir
- coma
- concretar
- culminante
- cúspide
- débil
- desde
- distanciarse
- ebullición
- Ecuador
- este
- extrema
- extremo
- flaca
- flaco
- fuerte
- luminosa
- luminoso
- mareada
- mareado
- media
- medio
- muerta
- muerto
- nivel
- novedosa
- novedoso
- para
- puesta
- referencia
- regresar
- relativamente
- respetable
- sazón
- sesgar
- talón
- tanta
- tanto
- tomate
English:
about
- angle
- aspect
- bankrupt
- benchmark
- blackhead
- boiling point
- cardigan
- certain
- chink
- circle
- climax
- close
- cluster
- coast
- conclude
- contention
- cottage industry
- crop up
- cross-stitch
- crossroads
- crunch
- culmination
- cut-off
- deadlock
- degree
- dot
- essential
- extent
- eye
- failing
- feature
- focal point
- follow through
- foothold
- forthcoming
- freezing point
- full stop
- head
- height
- high
- impasse
- interface
- item
- just
- knit
- knitting
- knitting needle
- knitwear
- labour
* * *♦ nm1. [marca] dot, spot;[en geometría] point;recorte por la línea de puntos cut along the dotted linepunto de fuga vanishing point2. [signo ortográfico] [al final de frase] Br full stop, US period;[sobre i, j, en dirección de correo electrónico] dot;dos puntos colon;Famno vas a ir, y punto you're not going, and that's that;poner los puntos sobre las íes to dot the i's and cross the t'sBol, Perú punto acápite semicolon;punto y coma semicolon;poner punto final a algo to bring sth to an end;puntos suspensivos suspension points3. [unidad] [en juegos, competiciones, exámenes, bolsa] point;ganar/perder por seis puntos to win/lose by six points;ganar por puntos [en boxeo] to win on points;el índice Dow Jones ha subido seis puntos the Dow Jones index is up six points;los tipos de interés bajarán un punto interest rates will go down by one (percentage) pointpunto de break break point;punto de juego game point;punto de partido match point;punto porcentual percentage point;punto de set set point4. [asunto, parte] point;pasemos al siguiente punto let's move on to the next point;te lo explicaré punto por punto I'll explain it to you point by point;tenemos los siguientes puntos a tratar we have the following items on the agendapunto débil weak point;punto fuerte strong point5. [lugar] spot, place;éste es el punto exacto donde ocurrió todo this is the exact spot where it all happened;hay retenciones en varios puntos de la provincia there are delays at several different points across the provincepunto de apoyo [en palanca] fulcrum; Ling punto de articulación point of articulation;los puntos cardinales the points of the compass, Espec the cardinal points;punto ciego [en el ojo] blind spot;punto de encuentro meeting point;Dep punto fatídico penalty spot;punto G g-spot;punto de inflexión tipping point;punto de mira [en armas] sight;está en mi punto de mira [es mi objetivo] I have it in my sights;punto negro [en la piel] blackhead;[en carretera] accident Br blackspot o US hot spot;punto neurálgico [de ser vivo, organismo] nerve centre;la plaza mayor es el punto neurálgico de la ciudad the main square is the town's busiest crossroads;éste es el punto neurálgico de la negociación this is the central issue at stake in the negotiations;punto de partida starting point;punto de referencia point of reference;punto de reunión meeting point;Com punto de venta:en el punto de venta at the point of sale;tenemos puntos de venta en todo el país we have (sales) outlets across the country;punto de venta autorizado authorized dealer;punto de venta electrónico electronic point of sale;punto de vista point of view, viewpoint;bajo mi punto de vista… in my view…;desde el punto de vista del dinero… in terms of money…6. [momento] point, moment;lo dejamos en este punto del debate y seguimos tras la publicidad we'll have to leave the discussion here for the moment, we'll be back after the break;al punto at once, there and then;en punto exactly, on the dot;a las seis en punto at six o'clock on the dot, at six o'clock sharp;son las seis en punto it's (exactly) six o'clock;estar a punto to be ready;estuve a punto de cancelar el viaje I was on the point of cancelling the trip;estamos a punto de firmar un importante contrato we are on the verge o point of signing an important contract;estaba a punto de salir cuando… I was about to leave when…;estuvo a punto de morir ahogada she almost drowned;llegar a punto (para hacer algo) to arrive just in time (to do sth)punto crítico critical moment o point; [de reactor] critical point;alcanzar el punto crítico [reactor] to go critical7. [estado, fase] state, condition;estando las cosas en este punto things being as they are;llegar a un punto en que… to reach the stage where…;estar en su punto to be just right;poner a punto [motor] to tune;Fig [sistema, método] to fine-tune punto de congelación freezing point;punto culminante high point;punto de ebullición boiling point;punto de fusión melting point;punto muerto [en automóviles] neutral;Fig [en negociaciones] deadlock;estar en un punto muerto [negociaciones] to be deadlocked;ir en punto muerto [automóvil] to freewheel;punto de nieve: [m5] batir a punto de nieve to beat until stiff8. [grado] degree;de todo punto [completamente] absolutely;hasta cierto punto to some extent, up to a point;el ruido era infernal, hasta el punto de no oír nada o [m5] de que no se oía nada the noise was so bad that you couldn't hear a thing;hasta tal punto que to such an extent that9. [cláusula] clause10. [puntada] [en costura, en cirugía] stitch;[en unas medias] hole;tienes o [m5] se te ha escapado un punto en el jersey you've pulled a stitch out of your jumper, you've got a loose stitch on your jumper;le dieron diez puntos en la frente he had to have ten stitches to his forehead;coger puntos to pick up stitchespunto atrás backstitch;punto de cadeneta chain stitch;punto de cruz cross-stitch;punto del revés purl;Med punto de sutura suture11. [estilo de tejer] knitting;un jersey de punto a knitted sweater;prendas de punto knitwear;hacer punto to knitpunto de ganchillo crochet12. [pizca, toque] touch;son comentarios un punto racistas they are somewhat racist remarks15. Esp Fam [reacción, estado de ánimo]le dan unos puntos muy raros he can be really weird sometimes;le dio el punto generoso he had a fit of generosity17. CompRP Famagarrar a alguien de punto to tease sb, Br to take the mickey out of sb♦ punto com nf[empresa] dotcom* * *m1 point;punto por punto point by point;ganar por puntos win on points2 señal dot;en punto on the dot;a las tres en punto at three sharp, at three on the dotfull stop;dos puntos colon;punto y coma semicolon;con puntos y comas fig in full detail;poner punto final a algo fig end sth, put an end to sth;y punto period;poner los puntos sobre las íes fam make things crystal clear;empresa punto.com dot.com (company)hacer punto knit;de punto knitted5:estar a punto be ready;estar a punto de be about to;el arroz está en su punto the rice is ready;poner a punto TÉC tune;puesta a punto tune-up6 alcance:hasta cierto punto up to a point;hasta qué punto to what extent;me pregunto hasta qué punto lo que dice es verdad o una exageración I wonder how much of what he says is true and how much is exaggeration;hasta tal punto que to such an extent that7:batir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peaks* * *punto nm1) : dot, point2) : period (in punctuation)3) : item, question4) : spot, place5) : moment, stage, degree6) : point (in a score)7) : stitch8)en punto : on the dot, sharpa las dos en punto: at two o'clock sharp9)al punto : at oncea punto fijo : exactly, certainlydos puntos : colonhasta cierto punto : up to a pointpunto decimal : decimal pointpunto de vista : point of viewpunto y coma : semicolony punto : periodes el mejor que hay y punto: it's the best there is, periodpuntos cardinales : points of the compass* * *punto n1. (en general) point2. (señal) dot3. (lugar) spot / place¿en qué punto de la ciudad? where exactly in the city?4. (puntada) stitch5. (signo ortográfico) full stop -
11 que
conj.1 that.es importante que me escuches it's important that you listen to meque haya pérdidas no es un problema insuperable the fact that we've suffered losses isn't an insurmountable problem2 that.me ha confesado que me quiere he has told me that he loves me3 than.es más rápido que tú he's quicker than youantes morir que vivir la guerra I'd rather die than live through a war4 that (expresa consecuencia).tanto me lo pidió que se lo di he asked me for it so insistently that I gave it to him5 so (that).ven aquí que te vea come over here so (that) I can see you6 that (expresa deseo).quiero que lo hagas I want you to do itespero que te diviertas I hope (that) you have fun7 if.que no quieres hacerlo, pues no pasa nada it doesn't matter if you don't want to do it8 or.quieras que no, harás lo que yo mando you'll do what I tell you, whether you like it or notpron.1 who, that (person).la mujer que me saluda the woman (who o that is) waving to meel que me lo compró the one who bought it from mela moto que me gusta the motorbike (that) I likeel hombre, que decía llamarse Simón, era bastante sospechoso the man, who said he was called Simón, seemed rather suspiciousel que más y el que menos every last one of us, all of us without exception2 who, whom (person).el hombre que conociste ayer the man (who o whom) you met yesterdayla persona/el lugar que estás buscando the person/the place you're looking forese libro es el que me quiero comprar that book is the one (that o which) I want to buy* * *1 that2 (en comparaciones) than3 (deseo, mandato)■ ¡que esperes un momento! wait a moment!■ ¡que te diviertas! enjoy yourself!4 (duda, extrañeza)■ ¿que no te hicieron pagar nada? (you say) they didn't make you pay anything?5 (causal, consecutiva)■ ¡arriba, que ya son las ocho! get up, it's eight o'clock!6 (tanto si... como si...) whether... or not...■ que llueva que no llueva, iremos de excursión whether it rains or not, we're going on a trip7 (reiterativo) and8 (final) so that9 familiar (condicional) if■ que te gusta, te lo quedas; que no te gusta, lo cambias if you like it, keep it; if you don't, you can change it10 que no (adversativa) not■ justicia pido, que no gracia I want justice, not mercy\¿a que no? / ¿a que sí? right?, isn't that right?¿a que no...? I bet you can't...!¡con lo que...! you know how much...■ ¡con lo que le gusta el queso y se lo han prohibido! you know how much he likes cheese, and now he's not allowed to have any!que si esto que si lo otro what with one thing and the other■ que si esto, que si lo otro, total que no lo ha traído what with one thing and another, in the end he didn't bring it■ hace un frío que para qué it's really cold, it's so cold, it's freezing coldque yo sepa as far as I knowyo que tú... if I were you...————————1 (sujeto, persona) who, that; (cosa) that, which■ este árbol, que parecía muerto en invierno, está rebrotando this tree, which looked dead in winter, is sprouting2 (complemento, persona) whom, who; (cosa) that, which■ la pistola con que le hirieron era nuestra the gun with which he was wounded was ours, the gun he was wounded with was ours4 def art + que the one which, the one that* * *1. pron.1) that2) who3) which4) whom2. conj.1) that, than2) let* * *IPRON REL1) [refiriéndose a personas]a) [como sujeto] who, thatel hombre que vino ayer — the man who o that came yesterday
b) [como complemento: a menudo se omite] that2) [refiriéndose a cosas]a) [como sujeto] that, whichla película que ganó el premio — the film that o which won the award
b) [como complemento: a menudo se omite] that, whichel coche que compré — the car (that o which) I bought
el libro del que te hablé — the book (that o which) I spoke to you about
el día que ella nació — the day (when o that) she was born
la cama en que pasé la noche — the bed in which I spent the night, the bed I spent the night in
3)4)IICONJ1) [en subordinada sustantiva: a menudo se omite]a) + indic thatb) + subjun thatc)claro 2., 4)2) [en comparaciones]•
eres igual que mi padre — you're just like my father•
más que — more than•
menos que — less than•
prefiero estar aquí que en mi casa — I'd rather be here than at home•
yo que tú — if I were youyo que tú, iría — I'd go, if I were you
3) [expresando resultado]a) [a menudo se omite] that•
tan... que, es tan grande que no lo puedo levantar — it's so big (that) I can't lift it•
tanto... que, las manos le temblaban tanto que apenas podía escribir — her hands were shaking so much (that) she could hardly writeb)bendición 2), primor 2)4) [expresando causa]llévate un paraguas, que está lloviendo — take an umbrella, it's raining
no lo derroches, que es muy caro — don't waste it, it's very expensive
¡vamos, que cierro! — come on now, I'm closing!
¡cuidado, que te caes! — careful or you'll fall!, mind you don't fall!
¡suélteme, que voy a gritar! — let go or I'll scream!
5) [expresando reiteración o insistencia]•
¡que sí!, -es verde -¡que no! -¡que sí! — "it's green" - "no it isn't!" - "yes it is!"-no funciona -que sí, es que lo haces mal — "it doesn't work" - "yes it does, you're just doing it wrong"
6) [sin antecedente expreso]a) [expresando mandato]¡que lo haga él! — let him do it!, he can do it himself!
¡que entre! — send him in!, let him come in!
b) [expresando deseo]¡que venga pronto! — let's hope he comes soon!
¡que te mejores! — get well soon!
¡que os guste la película! — enjoy the film!
c) [expresando sorpresa]¿que no estabas allí? — (are you telling me) you weren't there?
7)• el que — + subjun (=el hecho de que) the fact that
el que quiera estar con su madre es natural — it is natural (that) he should want to be with his mother
* * *I1) (introduciendo complemento, sujeto)a)que + INDIC — that
¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?
eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie
b)que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come
c)es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?
2)a) ( en expresiones de deseo)que te calles! — shut up! (colloq)
¿que se casa? — she's getting married?
¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?
3) ( uso enfático)a) ( reafirmando algo)que no, que no voy! — no! I'm not going!
que sueltes, te digo! — I said, let go!
¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here
¿que cómo me llamo? — what's my name?
c) ( indicando persistencia)4)a) ( introduciendo una razón)escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you
ven, que te peino — come here and let me comb your hair
b) ( introduciendo una consecuencia) that5) ( en comparaciones)6) (fam) ( en oraciones condicionales) ifII1) ( refiriéndose a personas)a) (sujeto) wholos que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here
es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here
las chicas que entrevistamos — the girls (that o who) we interviewed
el paciente del que te hablé — the patient (that o who) I spoke to you about
2) (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)a) (sujeto) that, whichla pieza que se rompió — the part that o which broke
el disco que le regalé — the record (which o that) I gave her
la forma/el lugar en que ocurrió — the way/the place (in which) it happened
* * *= than, what, which, which, who, that.Ex. A synthetic scheme needs less categories or headings than an equivalent enumerative scheme.Ex. Before examining the two main means of constructing classification schedules it is as well to consider what the objective of the designer of a classification scheme should be.Ex. There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex. There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex. This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.Ex. The (F) operator specifies that terms must be in the same field of the same record, in any order.----* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* ¿qué sentido tiene = what is/was the point of...?.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de los que = whereof.* de qué se trata = what it's all about.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* el que = the one.* el que no se aventura no cruza el mar = nothing ventured, nothing gained.* en qué momento = at what point.* en qué punto = at what point.* hasta qué punto = the extent to which.* la que = the one.* lo que es más = what's more.* más... que... = more... than....* menos... que... = less... than....* no saber qué hacer = be at a nonplus.* o qué sé yo = or whatever.* por qué = why.* puesto que = for.* que abarca = girdling.* que actúa de apoyo = supporting.* que actúa de soporte = supporting.* que afecta a = surrounding.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que afecta a varias generaciones = cross-generational.* que ahorran dinero = dollar-saving.* que amplia los horizontes = expansive.* que apoya moralmente = supportive.* que aquí presentamos = present.* que arde lentamente = smouldering [smoldering, -USA].* que atraviesa la ciudad = cross-town.* que avanza lentamente = crawling.* que avanza rápidamente = fast-moving, fast-developing.* que ayuda a recordar = memory-jogging.* que ayuda a refrescar la memoria = memory-jogging.* que baja los humos = humbling.* que bate todos los récords = record breaking.* que bota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que busca el beneficio propio = self-serving.* que cambia con el tiempo = ever-changing [ever changing], time-variant, ever-shifting.* que cambia la vida = life-changing, life-altering.* que cambia rápidamente = rapid-fire.* que combina diferentes enseñanzas = multi-track [multitrack].* que combina diferentes tipos de recursos = multi-source [multi source].* que concede becas = grant-making.* que concede subsidios = grant-making.* que concierne a = surrounding.* que confiere cierto estatus social = status-conferring.* que confunde = confounding.* que conlleva = attendant, associated with.* que conserva su encanto natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que conserva su estado natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que consta de tres puntos = three-point.* que constituye un reto = challenging.* que consume mucha CPU = CPU intensive.* que consume mucha energía = energy-intensive, power-hungry.* que consume tiempo = time-consuming [time consuming].* que contengan los caracteres = hit by.* que contiene = therein.* que contiene muchas imágenes = image intensive.* que contribuye a la predisposición = predisposing.* que coocurre = co-occurring.* que corroe por dentro = gnawing.* que crea adicción = addictive.* que crea hábito = addictive.* que crece despacio = slowly growing.* que crece hacia dentro = ingrown.* que cruza fronteras = boundary spanning.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que cuelga = hanging.* que cumple los requisitos = qualifying.* que da agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que da miedo = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da que pensar = sobering.* que da susto = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da vida = life-giving.* que deja mucho al azar = hit-or-miss.* ¿qué demonios...? = what on (this) earth...?.* ¿qué demonios...? = What the heck...?.* que demuestra desequilibrio de carácter = off-balance.* que depende del tiempo = time-dependent.* que desee(n) = of + Posesivo + choice, of + Posesivo + choosing.* que desempata = tie-breaking [tiebreaking].* ¿qué diablos...? = Heck!, What the heck...?.* que diferencia entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distingue entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distrae la atención = distracting.* que dura todo el año = year-round.* que el agua disuelve = water-fugitive.* ¿qué elegir? = which way to go?.* que encompasa = girdling.* que entran en juego = at play.* que era común anteriormente = once-common.* qué es cada cosa = what is what.* que escapan a + Posesivo + control = beyond + Posesivo + control.* que escuece = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que espera demasiado = over expectant.* que está creciendo = growing.* que está en constante evolución = ever-evolving.* que están apareciendo = emerging.* que estrope el paisaje = eyesore.* que exalta los ánimos = inflammatory.* que excede + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que expresa dos puntos de vista opuestos = bipolar [bi-polar].* que falta = missing.* que faltan = wanting.* que florece en primavera = spring-flowering.* ¡qué follón! = what a palaver!.* que fomenta = conducive (to).* que forma parte de la cultura = culturally-embedded.* que fue = one-time.* que fue común antes = once-common.* que fuera = once.* que fuerza los músculos = muscle-straining.* que funciona = working.* que funciona a base de órdenes = command-driven.* que funciona con electricidad = electrically-powered, electrically-operated.* que funciona con energía eólica = wind-powered.* que funciona con monedas = coin-operated, coin-op.* que funciona con pilas = battery-operated, battery-powered.* que funciona con vapor = steam-powered.* que funciona manualmente = manually operated.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* que genera polémica = confrontational.* que gotea = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que guarde relación con = in keeping with.* que habla bien = elocuted.* que habla en voz baja = quietly spoken.* que hace entrar en calor = warming, warming.* que hace época = epoch-making.* que hace historia = history-making.* que hace la boca agua = mouth-watering.* qué hacer con (algo) = disposition, disposition.* que hacer reflexionar = provocative of.* ¿Qué ha dicho? = I beg your pardon?.* que ha sobrevivido = surviving.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* que hay que dedicarle mucho tiempo = time-intensive.* que hizo época = epochal.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que incita a la reflexión = provocative of.* que induce a confusión = confounding.* que intervienen = at play.* que intimida = forbidding.* que invita a la reflexión = thought-provoking.* ¡qué jaleo! = what a palaver!.* ¡qué lástima! = what a pity!, what a pity!.* que le afecta a todo = crosscutting [cross cutting].* que le gusta arriesgarse = risk-taking.* que le gusta la mecánica = mechanically minded.* que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.* que levanta el ánimo = uplifting.* que levanta el espíritu = uplifting.* ¡qué lío! = what a palaver!.* que llega = incoming.* que llega hasta la cintura = waist high, waist deep, waist length.* que llega hasta los hombres = shoulder-length.* que lleva tiempo en cartelera = long-running.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo hace uno mismo = do-it-yourself (DIY).* que lo incluye todo = all-embracing.* que marca época = landmark.* que marca un hito = epoch-making.* qué más = what else.* qué me dices de... = what about....* que mejora el estatus social = status-enhancing.* que mejora la calidad de vida = life-enhancing.* que merece la pena = worthwhile.* que mezcla sensaciones = synesthetic, cross-sensory.* que mira al sur = south facing.* que nace de = born out of.* ¿qué narices...? = What the heck...?.* que necesita bastante dedicación de personal = labour-intensive [labour intensive], staff-intensive [staff intensive].* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* que necesita de un trabajo intelectual previo = knowledge-intensive.* que necesita la información = information-dependent.* que ni ama ni es amado = loveless.* que no absorbe el agua o la humedad = non-hygroscopic.* que no admite reserva = unreserved.* que no ajusta bien = ill-fitting.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que no ayuda a distinguir = nondistinctive.* que no causa dolor = painless.* que no cierra bien = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que no conduce a nada = circuitous.* que no cuadra = unreconciled.* que no da más de sí = overstretched.* que no daña el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound, eco-friendly.* que no desaparece = lingering.* que no es de fiar = untrustworthy.* que no es de la India = non-Indic.* que no es libro de texto = non-textbook.* que no está en papel = non-paper [non paper].* que no es texto = non-text.* que no excluye otras posibilidades = non-exclusive.* que no fuma = non-smoking.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* que no llama la atención = inconspicuous.* que no ofrece doctorado = non-doctoral granting.* que no perdona = unforgiving.* que no perjudica el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound.* que no perjudica el medio ambiente = eco-friendly.* que no pertenece a una confesión religiosa concreta = nondenominational [non-denominational].* que no pertenece a un sindicato = non-unionised.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* que no queda bien = ill-fitting.* que no recibe enseñanza formal = out-of-school.* que no representa reto = unchallenging.* que no sea(n) = other than.* que no se hace añicos = shatterproof.* que no se ha cuestionado = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se ha puesto en duda = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se le puede dar un nombre = unnameable.* que no se puede comparar = incomparable.* que no se puede conseguir = unobtainable.* que no se puede entregar = undeliverable.* que no se puede hacer cumplir = unenforceable.* que no se puede identificar con un término = unnameable.* que no se puede sacar en préstamo = non-circulating [noncirculating].* que no se puede uno perder = unmissable.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que no se utiliza = unused.* que nos rodea = ambient.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* que no tiene precio = priceless.* que no tiene que ver con el tema debatido = off-topic.* que no viene a cuento = off-topic.* que obstruye = obstructive.* que ocupa la mejor posición = best-positioned.* que ocupa mucho espacio = space-consuming.* que ocupa poco espacio = space-saving.* que ocupa un puesto de mayor responsabilidad = senior.* ¿qué ocurre si... ? = what if... ?.* qué otra cosa = what else.* que padece de cólicos = colicky newborn.* que padece de peritonitis = peritonitic.* ¡qué palabras son esas! = watch your language!.* que parece dudoso = dubious-sounding.* que parece sospechoso = dubious-sounding.* que participan = at play.* ¿Qué pasa? = What's up?, What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que pasa desapercibido = inconspicuous, unobserved.* que pasa inadvertido = inconspicuous.* ¿qué pasará a continuación? = What's next?, What's next?, What next?, What next?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que pela = piping hot, baking hot.* que perdura = lingering.* que permite desarrollar menús de consulta = menu-making.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que pierde agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que pincha = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* qué poco común = how odd.* que pone a Uno en su sitio = humbling.* que pone la vida en peligro = life threatening.* que pone obstáculos = obstructive.* que prefiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* que procede del exterior = inbound.* que produce ansiedad = anxiety-producing.* que progresa rápidamente = fast-moving.* que + Pronombre + recordar = to the best of + Posesivo + recollection.* que puede causar detención = arrestable.* que puede demostrarse = demonstrably.* que puede salir en préstamo = loanable.* que puede ser apilado = stacking.* que puede ser usado a través de la web = web-compliant.* que puede volver a cerrarse herméticamente = resealable.* que queda = left-over [left over], surviving.* que queda mal = ill-fitting.* que quede entre nosotros = between you and me, between ourselves.* que quiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* ¡qué raro! = how strange!.* que raya = jarring.* que rebota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que reduce el estrés = stress-reducing.* que resulta irreconocible = out of all recognition.* que retiene el calor = heat absorbing.* que reúne las condiciones = qualified.* que rodea = surrounding.* ¡qué rollo macabeo! = what a palaver!.* que rompe la armonía = eyesore.* que sabe lo que = who knows what.* que sale de = off.* que se abrocha por atrás = back-buttoning.* que se acerca = oncoming.* que se acumula = accruable.* que se alaba a uno mismo = self-congratulatory.* que se alquila = rentable.* que se aproxima = oncoming.* que se atiene a una norma = compliant (with).* que se autoperpetúa = self-perpetuating.* que se avecina = oncoming.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* que se coloca en lo alto del televisor = set-top.* que se compra = priced.* que se concede en función de las necesidades económicas = means-tested.* que se congratula a sí mismo = self-congratulating.* que se contradice a sí mismo = self-contradicting.* que se cuentan por millones = numbered in millions.* que se denomina a si mismo = self-proclaimed.* que se derrama = overflowing.* que se derrite en la boca = mellow [mellower -comp., mellowest -sup.].* que se desarrollan = at play.* que se descompone en migajas = crumby.* que se desmenuza fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se desmigaja fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se encuentra en la naturaleza = naturally-occurring.* que se enrolla = roll-up [rollup].* que se entrecruzan = intertwined.* que se está desarrollando = evolving.* que se está descascarillando = flaking.* que se está desintegrando = crumbling, disintegrating.* que se está examinando = under review.* que se está hundiendo = sinking.* que se está investigando = under investigation.* que se está pelando = flaking.* que se explica por sí mismo = self-explanatory [self explanatory/selfexplanatory].* que se expresa bien = articulate.* que se gestiona a sí mismo = self-managed.* que se guía por sí mismo = self-guiding.* que se inicie la contienda = let battle commence.* que se le puede dar un nombre = nameable.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* (que se menciona) a continuación = below.* que se necesita urgentemente = sorely needed.* que se organiza a sí mismo = self-organising [self-organizing, -USA].* que se percibe desde hace mucho tiempo = long-felt.* que se piensa = perceived.* que se puede aplicar a rajatabla = hard and fast, ironclad [iron-clad].* que se puede arreglar = fixable.* que se puede buscar = searchable.* que se puede cambiar de tamaño = resizeable [re-sizeable].* que se puede clasificar = classifiable.* que se puede compartir = shareable.* que se puede conocer = knowable.* que se puede consultar = queriable.* que se puede contestar = answerable.* que se puede copiar = downloadable.* que se puede distribuir = redistributable.* que se puede enviar = deliverable.* que se puede escuchar = playable.* que se puede especificar = specifiable.* que se puede evitar = avoidable.* que se puede hacer cumplir = enforceable.* que se puede identicar con un término = nameable.* que se puede imprimir = printable.* que se puede lavar con lejía = bleachable.* que se puede obtener = obtainable.* que se puede quitar = detachable, removable.* que se puede reservar = bookable.* que se puede responder = answerable.* que se puede separar = detachable.* que se recuerde = in living memory.* que se repite = repetitious.* que se repite una y otra vez = recurring.* que se solapan = overlapping.* que se toma las cosas con calma = laid-back.* que se vende = priced.* que siempre va a la última moda = fashion-conscious.* que sienta precedente = landmark.* que sigue = ensuing.* que sigue la última moda = fashion-conscious.* que sigue una norma = compliant (with).* que siguió = ensuing.* ¿qué si no...? = what else but...?.* que sobrepasa + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que sobresale = protruding.* que sólo se hace una vez = once-off.* que suena = ringing.* ¡Qué suerte! = What luck!, What luck!.* que supone = associated with.* que surge de = born out of.* qué te parece que... = what about....* que tiene el cenizo = jinxed.* que tiene el gafe = jinxed.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que trabaja desde casa = home-based.* que trabajan para él = in its employ.* que transmite información = information-bearing.* que trata de = surrounding.* que tuvo lugar a continuación = ensuing.* que uno sigue a su propio ritmo = self-paced, self-guided.* que usa el estándar MIME = MIME-compliant.* que utiliza el tiempo como variable = time-dependent.* que utiliza muchos recursos = resource-intensive.* que vale la pena = worthwhile.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* ¡qué verdad que es! = how true!.* que viene = incoming, next + Expresión Temporal.* que viene de largo = long-running.* que viene el lobo = crying wolf.* que vuela bajo = low-flying.* ¡que + Pronombre + zurcir! = be damned!.* quién sabe lo que = who knows what.* quién sabe qué = who knows what.* sin importar qué = no matter what/which.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* tal que = such that.* un no sé qué = a je ne sais quoi.* ¿Y ahora qué? = What's next?, What next?.* ya que = for, in that.* y Dios sabe qué más = and Heaven knows what else.* ¡y qué más da! = so what!.* * *I1) (introduciendo complemento, sujeto)a)que + INDIC — that
¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?
eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie
b)que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come
c)es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?
2)a) ( en expresiones de deseo)que te calles! — shut up! (colloq)
¿que se casa? — she's getting married?
¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?
3) ( uso enfático)a) ( reafirmando algo)que no, que no voy! — no! I'm not going!
que sueltes, te digo! — I said, let go!
¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here
¿que cómo me llamo? — what's my name?
c) ( indicando persistencia)4)a) ( introduciendo una razón)escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you
ven, que te peino — come here and let me comb your hair
b) ( introduciendo una consecuencia) that5) ( en comparaciones)6) (fam) ( en oraciones condicionales) ifII1) ( refiriéndose a personas)a) (sujeto) wholos que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here
es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here
las chicas que entrevistamos — the girls (that o who) we interviewed
el paciente del que te hablé — the patient (that o who) I spoke to you about
2) (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)a) (sujeto) that, whichla pieza que se rompió — the part that o which broke
el disco que le regalé — the record (which o that) I gave her
la forma/el lugar en que ocurrió — the way/the place (in which) it happened
* * *= than, what, which, which, who, that.Ex: A synthetic scheme needs less categories or headings than an equivalent enumerative scheme.
Ex: Before examining the two main means of constructing classification schedules it is as well to consider what the objective of the designer of a classification scheme should be.Ex: There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex: There are a number of features of a catalogue or index which benefit from some standardisation.Ex: This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.Ex: The (F) operator specifies that terms must be in the same field of the same record, in any order.* ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.* ¿qué sentido tiene = what is/was the point of...?.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours.* de los que = whereof.* de qué se trata = what it's all about.* el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.* el que = the one.* el que no se aventura no cruza el mar = nothing ventured, nothing gained.* en qué momento = at what point.* en qué punto = at what point.* hasta qué punto = the extent to which.* la que = the one.* lo que es más = what's more.* más... que... = more... than....* menos... que... = less... than....* no saber qué hacer = be at a nonplus.* o qué sé yo = or whatever.* por qué = why.* puesto que = for.* que abarca = girdling.* que actúa de apoyo = supporting.* que actúa de soporte = supporting.* que afecta a = surrounding.* que afecta a toda la empresa = enterprise-wide.* que afecta a toda la sociedad = culture-wide.* que afecta a todas las culturas = culture-wide.* que afecta a varias generaciones = cross-generational.* que ahorran dinero = dollar-saving.* que amplia los horizontes = expansive.* que apoya moralmente = supportive.* que aquí presentamos = present.* que arde lentamente = smouldering [smoldering, -USA].* que atraviesa la ciudad = cross-town.* que avanza lentamente = crawling.* que avanza rápidamente = fast-moving, fast-developing.* que ayuda a recordar = memory-jogging.* que ayuda a refrescar la memoria = memory-jogging.* que baja los humos = humbling.* que bate todos los récords = record breaking.* que bota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que busca el beneficio propio = self-serving.* que cambia con el tiempo = ever-changing [ever changing], time-variant, ever-shifting.* que cambia la vida = life-changing, life-altering.* que cambia rápidamente = rapid-fire.* que combina diferentes enseñanzas = multi-track [multitrack].* que combina diferentes tipos de recursos = multi-source [multi source].* que concede becas = grant-making.* que concede subsidios = grant-making.* que concierne a = surrounding.* que confiere cierto estatus social = status-conferring.* que confunde = confounding.* que conlleva = attendant, associated with.* que conserva su encanto natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que conserva su estado natural = unspoilt [unspoiled, -USA].* que consta de tres puntos = three-point.* que constituye un reto = challenging.* que consume mucha CPU = CPU intensive.* que consume mucha energía = energy-intensive, power-hungry.* que consume tiempo = time-consuming [time consuming].* que contengan los caracteres = hit by.* que contiene = therein.* que contiene muchas imágenes = image intensive.* que contribuye a la predisposición = predisposing.* que coocurre = co-occurring.* que corroe por dentro = gnawing.* que crea adicción = addictive.* que crea hábito = addictive.* que crece despacio = slowly growing.* que crece hacia dentro = ingrown.* que cruza fronteras = boundary spanning.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* que cuelga = hanging.* que cumple los requisitos = qualifying.* que da agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que da miedo = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da que pensar = sobering.* que da susto = scary [scarier -comp., scariest -sup.].* que da vida = life-giving.* que deja mucho al azar = hit-or-miss.* ¿qué demonios...? = what on (this) earth...?.* ¿qué demonios...? = What the heck...?.* que demuestra desequilibrio de carácter = off-balance.* que depende del tiempo = time-dependent.* que desee(n) = of + Posesivo + choice, of + Posesivo + choosing.* que desempata = tie-breaking [tiebreaking].* ¿qué diablos...? = Heck!, What the heck...?.* que diferencia entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distingue entre mayúscula y minúscula = case-sensitive.* que distrae la atención = distracting.* que dura todo el año = year-round.* que el agua disuelve = water-fugitive.* ¿qué elegir? = which way to go?.* que encompasa = girdling.* que entran en juego = at play.* que era común anteriormente = once-common.* qué es cada cosa = what is what.* que escapan a + Posesivo + control = beyond + Posesivo + control.* que escuece = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que espera demasiado = over expectant.* que está creciendo = growing.* que está en constante evolución = ever-evolving.* que están apareciendo = emerging.* que estrope el paisaje = eyesore.* que exalta los ánimos = inflammatory.* que excede + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que expresa dos puntos de vista opuestos = bipolar [bi-polar].* que falta = missing.* que faltan = wanting.* que florece en primavera = spring-flowering.* ¡qué follón! = what a palaver!.* que fomenta = conducive (to).* que forma parte de la cultura = culturally-embedded.* que fue = one-time.* que fue común antes = once-common.* que fuera = once.* que fuerza los músculos = muscle-straining.* que funciona = working.* que funciona a base de órdenes = command-driven.* que funciona con electricidad = electrically-powered, electrically-operated.* que funciona con energía eólica = wind-powered.* que funciona con monedas = coin-operated, coin-op.* que funciona con pilas = battery-operated, battery-powered.* que funciona con vapor = steam-powered.* que funciona manualmente = manually operated.* ¡que gane el mejor! = may the best man win!, may the best man win!.* que genera polémica = confrontational.* que gotea = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que guarde relación con = in keeping with.* que habla bien = elocuted.* que habla en voz baja = quietly spoken.* que hace entrar en calor = warming, warming.* que hace época = epoch-making.* que hace historia = history-making.* que hace la boca agua = mouth-watering.* qué hacer con (algo) = disposition, disposition.* que hacer reflexionar = provocative of.* ¿Qué ha dicho? = I beg your pardon?.* que ha sobrevivido = surviving.* que hay que dar muchas vueltas = circuitous.* que hay que dedicarle mucho tiempo = time-intensive.* que hizo época = epochal.* que huele a lugar cerrado = fusty.* que incita a la reflexión = provocative of.* que induce a confusión = confounding.* que intervienen = at play.* que intimida = forbidding.* que invita a la reflexión = thought-provoking.* ¡qué jaleo! = what a palaver!.* ¡qué lástima! = what a pity!, what a pity!.* que le afecta a todo = crosscutting [cross cutting].* que le gusta arriesgarse = risk-taking.* que le gusta la mecánica = mechanically minded.* que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.* que levanta el ánimo = uplifting.* que levanta el espíritu = uplifting.* ¡qué lío! = what a palaver!.* que llega = incoming.* que llega hasta la cintura = waist high, waist deep, waist length.* que llega hasta los hombres = shoulder-length.* que lleva tiempo en cartelera = long-running.* que lo abarca todo = all-embracing.* que lo hace uno mismo = do-it-yourself (DIY).* que lo incluye todo = all-embracing.* que marca época = landmark.* que marca un hito = epoch-making.* qué más = what else.* qué me dices de... = what about....* que mejora el estatus social = status-enhancing.* que mejora la calidad de vida = life-enhancing.* que merece la pena = worthwhile.* que mezcla sensaciones = synesthetic, cross-sensory.* que mira al sur = south facing.* que nace de = born out of.* ¿qué narices...? = What the heck...?.* que necesita bastante dedicación de personal = labour-intensive [labour intensive], staff-intensive [staff intensive].* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* que necesita de un trabajo intelectual previo = knowledge-intensive.* que necesita la información = information-dependent.* que ni ama ni es amado = loveless.* que no absorbe el agua o la humedad = non-hygroscopic.* que no admite reserva = unreserved.* que no ajusta bien = ill-fitting.* que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].* que no ayuda a distinguir = nondistinctive.* que no causa dolor = painless.* que no cierra bien = leaky [leakier -comp., leakiest -sup], leaking.* que no conduce a nada = circuitous.* que no cuadra = unreconciled.* que no da más de sí = overstretched.* que no daña el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound, eco-friendly.* que no desaparece = lingering.* que no es de fiar = untrustworthy.* que no es de la India = non-Indic.* que no es libro de texto = non-textbook.* que no está en papel = non-paper [non paper].* que no es texto = non-text.* que no excluye otras posibilidades = non-exclusive.* que no fuma = non-smoking.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* que no llama la atención = inconspicuous.* que no ofrece doctorado = non-doctoral granting.* que no perdona = unforgiving.* que no perjudica el medio ambiente = environmentally friendly, environmentally sound.* que no perjudica el medio ambiente = eco-friendly.* que no pertenece a una confesión religiosa concreta = nondenominational [non-denominational].* que no pertenece a un sindicato = non-unionised.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* que no queda bien = ill-fitting.* que no recibe enseñanza formal = out-of-school.* que no representa reto = unchallenging.* que no sea(n) = other than.* que no se hace añicos = shatterproof.* que no se ha cuestionado = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se ha puesto en duda = unquestioned, unscrutinised [unscrutinized, -USA].* que no se le puede dar un nombre = unnameable.* que no se puede comparar = incomparable.* que no se puede conseguir = unobtainable.* que no se puede entregar = undeliverable.* que no se puede hacer cumplir = unenforceable.* que no se puede identificar con un término = unnameable.* que no se puede sacar en préstamo = non-circulating [noncirculating].* que no se puede uno perder = unmissable.* que no se rompe en mil pedazos = shatterproof.* que no se utiliza = unused.* que nos rodea = ambient.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* que no tiene precio = priceless.* que no tiene que ver con el tema debatido = off-topic.* que no viene a cuento = off-topic.* que obstruye = obstructive.* que ocupa la mejor posición = best-positioned.* que ocupa mucho espacio = space-consuming.* que ocupa poco espacio = space-saving.* que ocupa un puesto de mayor responsabilidad = senior.* ¿qué ocurre si... ? = what if... ?.* qué otra cosa = what else.* que padece de cólicos = colicky newborn.* que padece de peritonitis = peritonitic.* ¡qué palabras son esas! = watch your language!.* que parece dudoso = dubious-sounding.* que parece sospechoso = dubious-sounding.* que participan = at play.* ¿Qué pasa? = What's up?, What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa de + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que pasa desapercibido = inconspicuous, unobserved.* que pasa inadvertido = inconspicuous.* ¿qué pasará a continuación? = What's next?, What's next?, What next?, What next?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que pela = piping hot, baking hot.* que perdura = lingering.* que permite desarrollar menús de consulta = menu-making.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* que pierde agua = leaking, leaky [leakier -comp., leakiest -sup].* que pincha = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* qué poco común = how odd.* que pone a Uno en su sitio = humbling.* que pone la vida en peligro = life threatening.* que pone obstáculos = obstructive.* que prefiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* que procede del exterior = inbound.* que produce ansiedad = anxiety-producing.* que progresa rápidamente = fast-moving.* que + Pronombre + recordar = to the best of + Posesivo + recollection.* que puede causar detención = arrestable.* que puede demostrarse = demonstrably.* que puede salir en préstamo = loanable.* que puede ser apilado = stacking.* que puede ser usado a través de la web = web-compliant.* que puede volver a cerrarse herméticamente = resealable.* que queda = left-over [left over], surviving.* que queda mal = ill-fitting.* que quede entre nosotros = between you and me, between ourselves.* que quiere(n) = of + Posesivo + choosing, of + Posesivo + choice.* ¡qué raro! = how strange!.* que raya = jarring.* que rebota bien = bouncy [bouncier -comp., bounciest -sup.].* que reduce el estrés = stress-reducing.* que resulta irreconocible = out of all recognition.* que retiene el calor = heat absorbing.* que reúne las condiciones = qualified.* que rodea = surrounding.* ¡qué rollo macabeo! = what a palaver!.* que rompe la armonía = eyesore.* que sabe lo que = who knows what.* que sale de = off.* que se abrocha por atrás = back-buttoning.* que se acerca = oncoming.* que se acumula = accruable.* que se alaba a uno mismo = self-congratulatory.* que se alquila = rentable.* que se aproxima = oncoming.* que se atiene a una norma = compliant (with).* que se autoperpetúa = self-perpetuating.* que se avecina = oncoming.* que se carga por la boca = muzzle-loading.* que se coloca en lo alto del televisor = set-top.* que se compra = priced.* que se concede en función de las necesidades económicas = means-tested.* que se congratula a sí mismo = self-congratulating.* que se contradice a sí mismo = self-contradicting.* que se cuentan por millones = numbered in millions.* que se denomina a si mismo = self-proclaimed.* que se derrama = overflowing.* que se derrite en la boca = mellow [mellower -comp., mellowest -sup.].* que se desarrollan = at play.* que se descompone en migajas = crumby.* que se desmenuza fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se desmigaja fácilmente = crumbly [crumblier -comp., crumbliest -sup.].* que se encuentra en la naturaleza = naturally-occurring.* que se enrolla = roll-up [rollup].* que se entrecruzan = intertwined.* que se está desarrollando = evolving.* que se está descascarillando = flaking.* que se está desintegrando = crumbling, disintegrating.* que se está examinando = under review.* que se está hundiendo = sinking.* que se está investigando = under investigation.* que se está pelando = flaking.* que se explica por sí mismo = self-explanatory [self explanatory/selfexplanatory].* que se expresa bien = articulate.* que se gestiona a sí mismo = self-managed.* que se guía por sí mismo = self-guiding.* que se inicie la contienda = let battle commence.* que se le puede dar un nombre = nameable.* que se lleva gestando hace tiempo = long-simmering.* (que se menciona) a continuación = below.* que se necesita urgentemente = sorely needed.* que se organiza a sí mismo = self-organising [self-organizing, -USA].* que se percibe desde hace mucho tiempo = long-felt.* que se piensa = perceived.* que se puede aplicar a rajatabla = hard and fast, ironclad [iron-clad].* que se puede arreglar = fixable.* que se puede buscar = searchable.* que se puede cambiar de tamaño = resizeable [re-sizeable].* que se puede clasificar = classifiable.* que se puede compartir = shareable.* que se puede conocer = knowable.* que se puede consultar = queriable.* que se puede contestar = answerable.* que se puede copiar = downloadable.* que se puede distribuir = redistributable.* que se puede enviar = deliverable.* que se puede escuchar = playable.* que se puede especificar = specifiable.* que se puede evitar = avoidable.* que se puede hacer cumplir = enforceable.* que se puede identicar con un término = nameable.* que se puede imprimir = printable.* que se puede lavar con lejía = bleachable.* que se puede obtener = obtainable.* que se puede quitar = detachable, removable.* que se puede reservar = bookable.* que se puede responder = answerable.* que se puede separar = detachable.* que se recuerde = in living memory.* que se repite = repetitious.* que se repite una y otra vez = recurring.* que se solapan = overlapping.* que se toma las cosas con calma = laid-back.* que se vende = priced.* que siempre va a la última moda = fashion-conscious.* que sienta precedente = landmark.* que sigue = ensuing.* que sigue la última moda = fashion-conscious.* que sigue una norma = compliant (with).* que siguió = ensuing.* ¿qué si no...? = what else but...?.* que sobrepasa + Cantidad = in excess of + Cantidad.* que sobresale = protruding.* que sólo se hace una vez = once-off.* que suena = ringing.* ¡Qué suerte! = What luck!, What luck!.* que supone = associated with.* que surge de = born out of.* qué te parece que... = what about....* que tiene el cenizo = jinxed.* que tiene el gafe = jinxed.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que trabaja desde casa = home-based.* que trabajan para él = in its employ.* que transmite información = information-bearing.* que trata de = surrounding.* que tuvo lugar a continuación = ensuing.* que uno sigue a su propio ritmo = self-paced, self-guided.* que usa el estándar MIME = MIME-compliant.* que utiliza el tiempo como variable = time-dependent.* que utiliza muchos recursos = resource-intensive.* que vale la pena = worthwhile.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* ¡qué verdad que es! = how true!.* que viene = incoming, next + Expresión Temporal.* que viene de largo = long-running.* que viene el lobo = crying wolf.* que vuela bajo = low-flying.* ¡que + Pronombre + zurcir! = be damned!.* quién sabe lo que = who knows what.* quién sabe qué = who knows what.* sin importar qué = no matter what/which.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* tal que = such that.* un no sé qué = a je ne sais quoi.* ¿Y ahora qué? = What's next?, What next?.* ya que = for, in that.* y Dios sabe qué más = and Heaven knows what else.* ¡y qué más da! = so what!.* * *que11 (introduciendo un complemento) que + INDIC:¿puede demostrar que estuvo allí? can you prove (that) you were there?creemos que ésta es la única solución viable we believe that this is the only viable solution, we believe this to be the only viable solutionestoy seguro de que vendrá I'm sure she'll come¿cuántos años crees que tiene? how old do you think she is?me preguntó que quién era yo he asked me who I wasdice Javier que dónde está la tijera Javier wants to know where the scissors are, Javier says where are the scissors? ( colloq)lo raro que lo pronuncia the strange way he pronounces itque + SUBJ:quiero que vengas I want you to comelamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't staydice que apagues la luz he says you're to turn the light offque yo sepa aún no han llegado as far as I know they still haven't arrivedve a que te ayude tu padre go and get your father to help you2 (introduciendo el sujeto) que + INDIC:está claro que no te gusta it's obvious that you don't like it, you obviously don't like iteso de que estaba enfermo es mentira ( fam); this business about him being ill is a lieque + SUBJ:(el) que sea el jefe no significa … the fact that he's the boss doesn't mean …, just because he's the boss doesn't mean …lo más importante es que quede claro the most important thing is for it to be clear o is that it should be clearsería una pena que no pudieses venir it would be a pity if you couldn't come3es que: es que hoy no voy a poder the thing is o I'm afraid (that) I won't be able to todayme gustaría ir, pero es que no tengo dinero I'd like to go, the trouble is I don't have any moneypero ¿es que eres sordo? are you deaf or something?1(en expresiones de deseo, advertencia): ¡que te mejores! I hope you feel better soon¡que se diviertan! have a good time!por mí que se muera he can drop dead for all I carey que no tenga que repetírtelo and I don't want to have to tell you again2(en expresiones de mandato): ¡que te calles! shut up! ( colloq)¡que pase el siguiente! next please!3(en expresiones de concesión, permiso): si quiere, que se quede let him stay if he wants to, he can stay if he wants to4(en expresiones de sorpresa): ¿que se casa? she's getting married?¿cómo que no vas a ir? what do you mean, you're not going?5(en expresiones de indignación): ¡que tengamos que aguantarle esto! to think we have to put up with this from him!1(reafirmando algo): ¡que no, que no voy! no, I tell you, I'm not going!, no! I'm not going!¡que sueltes, te digo! I said, let go!2(respondiendo a una pregunta): ¿que dónde estaba? pues aquí, no me he movido de casa where was I? right here, I haven't left the house¿que qué hago yo aquí? ¡pero si ésta es mi casa! what do you mean, what am I doing here? this is my house!3(indicando persistencia): estuvimos todo el día corre que te corre we spent the whole day rushing aroundD1(introduciendo una razón): escóndete, que te van a ver hide or they'll see you, hide, they'll see youven, que te peino come here and let me comb your hairse parecen tanto que apenas los distingo they're so alike (that) I can hardly tell them apartcanta que da gusto she sings beautifullyestá que da pena verlo he's in a sorry stateE(en comparaciones): su casa es más grande que la mía his house is bigger than minetengo la misma edad que tú I'm the same age as youquiera que no, deberá reconocerlo like it or not, he'll have to accept it, he'll have to accept it, whether he likes it o notF ( fam) (en oraciones condicionales) ifyo que tú no lo haría I wouldn't do it if I were youG ( arc)(expresando contraste): justicia pido, que no favores I ask for justice, not for favorsque21 ( sujeto) wholos que estén cansados, que esperen aquí those who are tired o anyone who's tired, wait herelos niños, que estaban cansados, se quedaron the children, who were tired, stayed behindno conozco a nadie que tenga piscina I don't know anyone who has a swimming poolel hombre que está sentado en la arena the man (who's) sitting on the sandésa es Cecilia, la que acaba de entrar that's Cecilia, the one who's just come intodo el que no esté de acuerdo, que lo diga anyone who disagrees should say so, if anyone disagrees, please say soaquí la que manda es mi madre my mother's the one who gives the orders here2 ( complemento):todas las chicas que entrevistamos all the girls (that o who) we interviewed, all the girls whom we interviewed ( frml)es el único al que no le han pagado he's the only one who hasn't been paidla sentaron al lado de Rodrigo, al que detestaba they sat her next to Rodrigo who o ( frml) whom she hatedel paciente del que te hablé the patient (that o who) I spoke to you aboutB (refiriéndose a cosas, asuntos etc)1 ( sujeto) that, whichla pieza que se rompió the part that o which brokeeso es lo que me preocupa that's what worries meme contaron lo que pasó they told me what happened2 ( complemento):el disco que le regalé the record (which o that) I gave hertiene mucha flema, como buen inglés que es he's very phlegmatic, good Englishman that he is¿sabes lo difícil que fue? do you know how hard it was?me dormí de tan cansada que estaba I was so tired (that) I fell asleep o I fell asleep, I was so tiredla forma en que lo dijo the way (that o in which) she said itel día (en) que llegaron the day (that o on which) they arrivedla época en (la) que ocurrió the period in which it took place, the period (that) it took place in* * *
Multiple Entries:
que
qué
que conjunción
1 ( oraciones subordinadas)a) that;
estoy seguro de que vendrá I'm sure (that) she'll come;
¿cuántos años crees que tiene? how old do you think she is?;
eso de que estaba enfermo es mentira (fam) this business about him being ill is a lie;
quiero que vengas I want you to come;
dice que no vayas she says you're not to go;
es importante que quede claro it's important that it should be clear;
sería una lástima que no vinieras it would be a shame if you didn't comeb)◊ es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today;
es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money
2a) ( en expresiones de deseo):◊ ¡que te mejores! I hope you feel better soon;
¡que se diviertan! have a good time!;
ver tb ir v aux 2b) ( en expresiones de mandato):◊ ¡que te calles! shut up! (colloq);
¡que no! I said no!c) ( en expresiones de sorpresa):◊ ¿que se casa? she's getting married?;
¿cómo que no vas a ir? what do you mean, you're not going?d) ( indicando persistencia):
y aquí llueve que llueve and over here it just rains and rains
3 ( introduciendo una consecuencia) that;
4 ( en comparaciones):
tengo la misma edad que tú I'm the same age as you
5 (fam) ( en oraciones condicionales) if;
■ pronombre
1 ( refiriéndose a personas)
es la que manda aquí she's the one who gives the orders hereb) ( complemento):
las chicas que entrevistamos the girls (that o who) we interviewed;
el único al que no le han pagado the only one who hasn't been paid;
la persona de la que te hablé the person (that o who) I spoke to you about
2 (refiriéndose a cosas, asuntos, etc)
◊ la pieza que se rompió the part that o which broke;
eso es lo que me preocupa that's what worries meb) ( complemento):◊ el disco que le regalé the record (which o that) I gave her;
la casa en que vivo the house (that) I live in;
¿sabes lo difícil que fue? do you know how hard it was?;
ver tb lo art 2 b
qué pronombre
1 ( interrogativo)a) what;◊ ¿que es eso? what's that?;
¿y que? so what?;
¿de que habló? what did she talk about?;
¿sabes que? you know what o something?;
no sé que hacer I don't know what to do
◊ ¿qué? what?c) ( en saludos):◊ ¿que tal? how are you?;
¿que es de tu vida? how's life?
2 ( en exclamaciones):◊ ¡que va a ser abogado ese! him, a lawyer?;
ver tb ir V 1
■ adjetivo
1 ( interrogativo) what, which;◊ ¿que color quieres? what o which color do you want?
2 ( en exclamaciones) what;◊ ¡que noche! what a night!
■ adverbio:◊ ¡que lindo! how lovely!;
¡que inteligente eres! aren't you clever!;
¡que bien (que) se está aquí! it's so nice here!;
¡que bien! great!, good!
que
I pron rel
1 (de persona) (como sujeto) who: la mujer que vendió el coche, the woman who sold the car
(como objeto de relativo) who, frml whom: su esposa, a la que admiraba, era muy amable, his wife, whom I admired, was very kind
la niña con la que juega, the girl (that o who o se omite) she plays with
el hombre del que hablé, the man of whom I spoke
2 (de cosa) (como sujeto) that, which
lo que, what: esto es lo que ocurrió, this is what happened
la casa que se incendió, the house (which o that) was burned down
(como complemento) el reloj que compró, the watch (which o that) he bought
la casa en la que vive ahora, the house where he lives now
II conj
1 (introducción de sujeto o complemento) (se omite o that) creo que va a llover, I think (that) it's going to rain
2 (expresión de deseo, mandato, etc) (se omite) que tengas un buen día, have a nice day
3 (consecución) (se omite o that) hacía tanto frío que me quedé en casa, it was so cold (that) I stayed at home
4 (comparación) than: su coche es mejor que el mío, his car is better than mine
5 (condicional) yo que tú iría, if I were you, I would go
6 (uso enfático) que sí, que iré al cine contigo, of course I'll go to the cinema with you
qué
I adjetivo
1 (pron interrogativo) what, which: ¿qué has comprado?, what have you bought?
¿qué color prefieres?, which colour do you prefer?
2 (pron excl) what, how: ¡qué de gente!, what a lot of people!
¡qué suerte tienes! how lucky you are!
¡qué vergüenza!, what a disgrace!
II adv excl so: ¡qué buenas que son!, they are so good!
' que' also found in these entries:
Spanish:
A
- abalanzarse
- abandonar
- abarcar
- abaratarse
- ablandar
- abonarse
- abrir
- abreviar
- abrirse
- absoluta
- absolutamente
- absoluto
- abundar
- aburrida
- aburrido
- aburrimiento
- acabar
- acabose
- acaparador
- acaparadora
- acariciar
- acarrear
- acercarse
- acholada
- acholado
- achuchar
- aclimatarse
- acompañar
- acopio
- actuación
- actual
- actualizar
- acuerdo
- adelante
- adelgazar
- adentro
- adicta
- adicto
- adivinar
- administración
- admitir
- adorno
- advertir
- aferrarse
- afín
- aflojar
- agradar
- agrado
- aguatera
English:
A
- aback
- ablaze
- abortion
- about
- absent
- accept
- acceptable
- accordance
- account
- account for
- accountable
- accustom
- acknowledge
- action
- actual
- actually
- ad-lib
- adapt
- add on
- address
- adjust
- admit
- admittedly
- advise
- affirmative
- afraid
- afresh
- after
- agenda
- agree
- ahead
- aid
- alive
- all
- allege
- allow
- allow for
- allowance
- alone
- aloud
- alphabetically
- already
- also
- alter
- alternative
- ambit
- amenities
- amicable
- amiss
* * *♦ pron relativo1. (sujeto) [persona] who, that;[cosa] that, which;la mujer que me saluda the woman (who o that is) waving to me;el que me lo compró the one o person who bought it from me;el hombre, que decía llamarse Simón, era bastante sospechoso the man, who said he was called Simón, seemed rather suspicious;¿hay alguien que tenga un encendedor? does anyone have a lighter?;la moto que me gusta the motorbike (that) I like;hace natación, que es muy sano she swims, which is very good for your health;la salsa fue lo que más me gustó the sauce was the bit I liked best;el que más y el que menos every last one of us/them, all of us/them without exception[cosa] that, which;el hombre que conociste ayer the man (who o whom) you met yesterday;la persona/el lugar que estás buscando the person/the place you're looking for;eres de los pocos a los que invitaron you're one of the few people (who) they invited;esa casa es la que o [m5] esa es la casa que me quiero comprar that house is the one (that) I want to buy, that's the house (that) I want to buy;eso es todo lo que sé that's all o everything I know3. (complemento indirecto) (se puede omitir en inglés)al que, a la que, a los/las que (to) who, Formal (to) whom;ese es el chico al que presté dinero that's the boy (who) I lent some money to, that's the boy (to) whom I lent some money4. (complemento circunstancial)la playa a la que fui the beach where I went, the beach I went to;la mujer con/de la que hablas the woman (who) you are talking to/about;la mesa en la que escribes the table on which you are writing, the table you are writing on;(en) que [indicando tiempo] when;el día (en) que me fui the day (when) I left;el año (en) que nos conocimos the year (when) we first met5. [en frases]en lo que tú te arreglas, yo recojo la cocina I'll tidy the kitchen up while you're getting ready♦ conj1. (con oraciones de sujeto) that;es importante que me escuches it's important that you listen to me, it's important for you to listen to me;que haya pérdidas no significa que vaya a haber despidos the fact that we've suffered losses doesn't mean anyone is going to lose their job;sería mejor que no se lo dijeras it would be better if you didn't tell her;se suponía que era un secreto it was supposed to be a secret2. (con oraciones de complemento directo) that;me ha confesado que me quiere he has told me that he loves me;creo que no iré I don't think (that) I'll go;procura que no se te escape el perro try and make sure (that) the dog doesn't get away from you;intentamos que todos estén contentos we try to keep everybody happy;me dijeron que me quedara en casa they told me to stay at home;me dijeron que dónde iba they asked me where I was going3. (después de preposición)estoy convencido de que es cierto I'm convinced (that) it's true;con que esté listo el jueves es suficiente as long as it's ready by Thursday, that'll be fine;estoy en contra de que siga en el cargo I'm opposed to him continuing in his job;sin que nadie se entere without anyone realizing;el hecho de que… the fact that…4. (comparativo) than;es más rápido que tú he's quicker than you;alcanza la misma velocidad que un tren convencional it can go as fast as a conventional train;trabaja el doble de horas que yo she works twice as many hours as me;antes morir que vivir la guerra otra vez I'd rather die than live through the war again5. [indica causa, motivo]hemos de esperar, que todavía no es la hora we'll have to wait, (as) it isn't time yet;no quiero café, que luego no duermo I won't have any coffee, it stops me from sleeping;baja la voz, que nos van a oír lower your voice or they'll hear us;el dólar ha subido, que lo oí en la radio the dollar has gone up, I heard it on the radio6. [indica consecuencia] that;tanto me lo pidió que se lo di he asked me for it so insistently that I gave it to him;¡esta habitación huele que apesta! this room stinks!;mira si es grande que no cabe por la puerta it's so big it won't go through the door7. [indica finalidad] so (that);ven aquí que te vea come over here so (that) I can see you8. [indica deseo, mandato] that;espero que te diviertas I hope (that) you have fun;¡que te diviertas! have fun!;quiero que lo hagas I want you to do it;Fam¡que se vaya a la porra! she can go to hell!;por favor, que nadie se mueva de aquí please don't anybody go away from here;¡que llamen a un médico! get them to call a doctor!9. [para reiterar, hacer hincapié]¡que te doy un bofetón! do that again and I'll slap you!;¿no vas a venir? – ¡que sí! aren't you coming? – of course I am!;¿pero de verdad no quieres venir? – ¡que no! but do you really not want to come? – definitely not!;¡que me dejes! just leave me alone!;¡que pases te digo! but do come in, please!10. [para expresar contrariedad, enfado]¡que tenga una que hacer estas cosas a sus años! that she should have to do such things at her age!11. (en oraciones interrogativas) [para expresar reacción a lo dicho]¿que quiere venir? pues que venga so she wants to come? then let her;¿que te han despedido? [con tono de incredulidad] you're telling me they've sacked you?;¿cómo que dónde está? ¡donde siempre! what do you mean where is it? it's where it always is!12. [para explicar]es que… the thing is (that)…, it's just (that)…;es que yo ya tengo perro the thing is (that) o it's just (that) I already have a dog;¿es que te da vergüenza? are you embarrassed (or what)?, is it that you're embarrassed?13. [indica hipótesis] if;que no quieres hacerlo, pues no pasa nada it doesn't matter if you don't want to do it;¿que llueve? nos quedamos en casa if it rains, we'll just stay at home;¿tú que él qué harías? what would you do if you were him o (if you were) in his shoes?14. [indica disyunción] or;quieras que no, harás lo que yo mando you'll do what I tell you, whether you like it or not;han tenido algún problema que otro they've had the odd problem15. [indica reiteración]estuvieron charla que te charla toda la mañana they were chatting o esp Br nattering away all morning;se pasó el día llora que te llora she cried and cried all day, she didn't stop crying all day* * *I pron rel sujeto: persona who, that; cosa which, that; complemento: persona that, whom fml ; cosa that, which;el coche que ves the car you can see, the car that o which you can see;el que the one that;la que the one that;lo que whatII conj that;lo mismo que tú the same as you;¡que entre! tell him to come in;¡que descanses! sleep well;¡que sí! I said yes;¡que no! I said no;es que … the thing is …;yo que tú if I were you;¡que no se repita! make sure it doesn’t happen again!;¡que me pase esto a mí! I can’t believe this is happening to me!;eso sí que no definitely not!;alguno que otro the odd* * *qué adv: how, what¡qué bonito!: how pretty!qué adj: what, which¿qué hora es?: what time is it?qué pron: what¿qué quieres?: what do you want?que conj1) : thatdice que está listo: he says that he's readyespero que lo haga: I hope that he does it2) : thanmás que nada: more than anything¡que entre!: send him in!¡que te vaya bien!: I wish you well!¡cuidado, que te caes!: be careful, you're about to fall!no provoques al perro, que te va a morder: don't provoke the dog or (else) he'll bite5)es que : the thing is that, I'm afraid that6)yo que tú : if I were youque pron1) : who, thatla niña que viene: the girl who is coming2) : whom, thatlos alumnos que enseñé: the students that I taught3) : that, whichel carro que me gusta: the car that I like4)* * *que1 conj1. (con oraciones subordinadas) that2. (en comparaciones) than¡que lo pases bien! enjoy yourself! / have a good time!ahora no voy, que es demasiado tarde I'm not going now, it's too latedame la chaqueta, que te la cuelgue give me your jacket, I'll hang it up for you¿a que...? I bet...¿a que no sabes a quién vi ayer? I bet you don't know who I saw yesterdayque2 pron1. (referido a una persona) whoel ganador, que tiene 25 años, es periodista the winner, who is 25, is a journalist who puede omitirse cuando va seguido del sujeto de un verbo2. (referido a una cosa) whichla casa, que estaba vacía, se quemó the house, which was empty, burnt down which puede omitirse cuando va seguido del sujeto de un verbo -
12 tener
v.1 to have.tengo un hermano I have o I've got a brothertener fiebre to have a temperaturetuvieron una pelea they had a fighttener un niño to have a baby¡que tengan buen viaje! have a good journey!tengo las vacaciones en agosto my holidays are in AugustYo tengo una casa I have a house.El carro tuvo un accidente The car had an accident.Esto tiene azúcar This has=is made of sugar.Yo tengo dos hijos I have=am the parent of two sons.Tengo un primo I have a cousin,Ella tuvo una gran idea She had a great idea.Yo tengo paperas I have=suffer from the mumps.Tengo un ataque de nervios I am having a nervous fit.Ella tiene su aprobación She has=meets with his approval.2 to be.tiene 3 metros de ancho it's 3 meters wide¿cuántos años tienes? how old are you?tiene diez años she's ten (years old)tener hambre/miedo to be hungry/afraidtener mal humor to be bad-temperedle tiene lástima he feels sorry for her3 to get (recibir) (mensaje, regalo, visita, sensación).tuve un verdadero desengaño I was really disappointedtendrá una sorpresa he'll get a surprise4 to hold.tenlo por el asa hold it by the handleElla tiene su bolso She holds her purse.5 to offer, to have.* * *Present IndicativePast IndicativeFuture IndicativeConditionalPresent SubjunctiveImperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperative* * *verb1) to have2) hold3) own, possess4) feel•- tener que
- tenerse por* * *Para las expresiones como tener cuidado, tener ganas, tener suerte, tener de particular, tener en cuenta, ver la otra entrada.1. VERBO TRANSITIVOEl uso de got con el verbo have es más frecuente en inglés británico, pero solo se usa en el presente.1) (=poseer, disponer de) to have, have got¿tienes dinero? — do you have {o} have you got any money?
¿tienes un bolígrafo? — do you have {o} have you got a pen?
¿tiene usted permiso para esto? — do you have {o} have you got permission for this?
tiene un tío en Venezuela — he has an uncle in Venezuela, he's got an uncle in Venezuela
ahora no tengo tiempo — I don't have {o} I haven't got time now
2) [referido a aspecto, carácter] to have, have gottiene el pelo rubio — he has blond hair, he's got blond hair
tiene la nariz aguileña — she has an aquiline nose, she's got an aquiline nose
3) [referido a edad] to be¿cuántos años tienes? — how old are you?
4) [referido a ocupaciones] to have, have gottenemos clase de inglés a las 11 — we have an English class at 11, we've got an English class at 11
el lunes tenemos una reunión — we're having a meeting on Monday, we've got a meeting on Monday
5) (=parir) to have6) (=medir) to be7) (=sentir) + sustantivo to be + adjtener hambre/sed/calor/frío — to be hungry/thirsty/hot/cold
8) (=padecer, sufrir) to haveLuis tiene la gripe — Luis has {o} has got flu
tengo fiebre — I have {o} I've got a (high) temperature
¿qué tienes? — what's the matter with you?, what's wrong with you?
9) (=sostener) to holdtenía el pasaporte en la mano — he had his passport in his hand, he was holding his passport in his hand
tenme el vaso un momento, por favor — hold my glass for me for a moment, please
¡ten!, ¡aquí tienes! — here you are!
10) (=recibir) to have¿has tenido noticias suyas? — have you heard from her?
11) (=pensar, considerar)•
tener [a bien] hacer algo — to see fit to do sth•
tener a algn [en] algo, te tendrán en más estima — they will hold you in higher esteem•
tener a algn [por] — + adj to consider sb (to be) + adj•
ten por [seguro] que... — rest assured that...12) tener algo que ({+ infin})tengo trabajo que hacer — I have {o} I've got work to do
no tengo nada que hacer — I have {o} I've got nothing to do
eso no tiene nada que ver — that has {o} that's got nothing to do with it
13) [locuciones]•
¡[ahí] lo tienes! — there you are!, there you have it!•
tener algo [de] + adj —¿qué tiene de malo? — what's wrong with that?
•
tenerlo [difícil] — to find it difficult•
tenerlo [fácil] — to have it easy- ¿conque esas tenemos?no las tengo todas conmigo de que lo haga — I'm none too sure that he'll do it, I'm not entirely sure that he'll do it
2. VERBO AUXILIAR1) tener que ({+ infin})a) [indicando obligación]tengo que comprarlo — I have to {o} I've got to buy it, I must buy it
tenemos que marcharnos — we have to {o} we've got to go, we must be going
tienen que aumentarte el sueldo — they have to {o} they've got to give you a rise
b) [indicando suposición, probabilidad]¡tienes que estar cansadísima! — you must be really tired!
tiene que dolerte mucho ¿no? — it must hurt a lot, doesn't it?
c) [en reproches]¡tendrías que haberlo dicho antes! — you should have said so before!
¡tendría que darte vergüenza! — you should be ashamed of yourself!
¡tú tenías que ser! — it would be you!, it had to be you!
d) [en sugerencias, recomendaciones]2) + participio3) + adjme tiene perplejo la falta de noticias — the lack of news is puzzling, I am puzzled by the lack of news
4) esp Méx (=llevar)tienen tres meses de no cobrar — they haven't been paid for three months, it's three months since they've been paid
3.See:* * *1.verbo transitivo [El uso de 'got' en frases como 'I've got a new dress' está mucho más extendido en el inglés británico que en el americano. Éste prefiere la forma 'I have a new dress']1) (poseer, disponer de) <dinero/trabajo/tiempo> to have¿tienen hijos? — do they have any children?, have they got any children?
no tenemos pan — we don't have any bread, we haven't got any bread
aquí tienes al culpable — here's o this is the culprit
¿conque ésas tenemos? — so that's the way things are, is it?
2)a) ( llevar encima) to have¿tiene hora? — have you got the time?
b) ( llevar puesto) to be wearing3) (hablando de actividades, obligaciones) to havetengo invitados a cenar — I have o I've got some people coming to dinner
tener... que + inf — to have... to + inf
tengo cosas que hacer — I have o I've got things to do
4)a) (señalando características, atributos) to havetiene el pelo largo — she has o she's got long hair
la casa tiene mucha luz — the house is very light o gets a lot of light
¿y eso qué tiene de malo? — and what's so bad about that?
le lleva 15 años - ¿y eso qué tiene? — (AmL fam) she's 15 years older than he is - so what does that matter?
b) ( expresando edad)¿cuántos años tienes? — how old are you?
c) ( con idea de posibilidad)5) ( dar a luz) <bebé/gemelos> to have6) (sujetar, sostener) to hold7) ( tomar)ten la llave — take o here's the key
8) ( recibir) to have9)a) ( sentir)tengo hambre/sueño/frío — I'm hungry/tired/cold
tengo el placer de... — it gives me great pleasure to...
¿qué tienes? — what's wrong?, what's the matter?
b) (refiriéndose a síntomas, enfermedades) to havetengo dolor de cabeza — I have o I've got a headache
c) (refiriéndose a experiencias, sucesos) to have10) ( refiriéndose a actitudes)ten paciencia/cuidado — be patient/careful
11) (indicando estado, situación) (+ compl)lo tiene dominado — she has him under her thumb
12) ( considerar)2.tener algo/a alguien por algo: se lo tiene por el mejor he/it is considered (to be) the best; siempre lo tuve por tímido I always thought he was shy; ten por seguro que lo hará — you can be sure he'll do it
tener v aux1)a) (expresando obligación, necesidad)tener que + inf — to have (got) to + inf
tengo que estudiar hoy — I have to o I must study today
b) (expresando propósito, recomendación)tener que + inf: tenemos que ir a verla we must go and see her; tengo que hacer ejercicio I must get some exercise; tendrías que llamarlo — you should ring him
2) ( expresando certeza)tener que + inf: tiene que estar en este cajón it must be in this drawer; tiene que haber sido él it must have been him; tú tenías que ser! — it had to be you!
3) ( con participio pasado)¿tiene previsto asistir? — do you plan to attend?
tengo entendido que sí viene — I understand he is coming
4) (AmL) ( en expresiones de tiempo)3.tenerse v pron1) ( sostenerse)no tenerse de sueño — to be dead o asleep on one's feet
2) (refl) ( considerarse)tenerse por algo: se tiene por muy inteligente — he considers himself to be very intelligent
* * *= bear, contain, have, hold, own, carry, have got, have + in place, live with, have at + Posesivo + disposal, possess.Ex. Use a uniform title for an entry if the item bears a title proper that differs from the uniform title.Ex. The label contains information about the record, indicating, for instance, its length, status, for example, new, amended, type and class.Ex. Many of the aspects of the indexing process including, in particular, term selection and search logic have common features.Ex. If the search is made with a call number, a summary of copies with that call number which are held by the library is first displayed.Ex. For example, a person can consult the system holdings files to find out whether a library in the network owns a copy of the document.Ex. Europe Environment carries useful reports on the activities of the lobby groups in the environmental, consumer protection and research fields.Ex. Typical examples of enquiries of this kind that could be satisfied within minutes in any decently stocked library are ' Have you got anything on organising weddings?' 'Can you find me something on the history of paddle-steamers?'.Ex. The first country to have in place an operational domestic geostationary satellite communications system was Canada.Ex. Medical advances are improving the lives of people living with HIV/AIDS, while prevention remains the key to stopping the spread of this disease.Ex. But this would require time and competencies, which not all policy makers have at their disposal.Ex. Not every index necessarily exhibits all the features of either of these types of indexing systems, and indeed, some will possess elements of both types of systems.----* acabar teniendo = end up with.* acontecimiento + tener lugar = occurrence + take place.* a mí también me gustaría tener la misma oportunidad = turnabout is fair play.* aquí tiene(s) = here is/are.* a tener en cuenta en el futuro = for future reference.* cambio + tener lugar = change + take place.* curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.* dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.* del que se tiene constancia = recorded.* demostrar que se tiene razón = prove + Posesivo + point.* el cliente siempre tiene la razón = the customer is always right.* empezar a tener dudas = get + cold feet.* empezar a tener sentido = become + meaningful.* estudiar + Nombre + teniendo en cuenta + Nombre = place + Nombre + against the background of + Nombre.* hacer que tenga más valor = put + a premium on.* hombre que tiene mucho mundo = a man of the world.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lo que tenga que ser, será = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* mujer que tiene mucho mundo = a woman of the world.* necesitarse tener en cuenta = need + consideration.* negar tener relación con = disclaim + connection with.* no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.* no tener alternativa = have + no choice.* no tener apetito = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* no tener constancia de Algo = unrecorded.* no tener donde caerse muerto = not have two pennies to rub together.* no tener dos dedos de frente = as thick as a brick, as thick as two (short) planks, as daft as a brush.* no tener dos dedos de frnete = knucklehead.* no tener en cuenta = disregard, overlook, skip over, be oblivious of/to, close + the door on, leave + Nombre + out of the picture, fly in + the face of, drop + Nombre + out of the picture.* no tener errores = be error-free.* no tener éxito = come up with + nothing, prove + unsuccessful, be unsuccessful.* no tener fin = there + be + no end to.* no tener fronteras = have + no boundaries.* no tener fundamento = be unfounded.* no tener ganas = can't/couldn't be bothered, can't/couldn't be bothered.* no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* no tener hijos = be childless.* no tener hogar = be homeless.* no tener idea = have + no clue, have + no idea.* no tener idea de = be clueless about, have + no understanding of.* no tener importancia = be of no importance, make + no difference, be of no consequence.* no tener información = be undocumented.* no tener la más mínima idea sobre Algo = Negativo + have + the foggiest idea.* no tener la menor importancia = be of no particular concern.* no tener la necesidad de usar Algo = have + no use for.* no tener la obligación de = be under no obligation.* no tener la preparación = be untrained.* no tener límite = have + no limit.* no tener límites = be boundless.* no tener lugar = fall through.* no tener más alternativa que = have + no other option but.* no tener más opción que = have + little choice but, have + no other option but.* no tener más remedio que = be stuck with, be left with the need to, get + stuck with.* no tener nada en contra de = have + no quarrel with, have + nothing against.* no tener nada en contra de Algo = have + no quarrel about + Nombre.* no tener nada que perder = have + nothing to lose.* no tener nada que ver con = be irrelevant to.* no tener ni idea sobre Algo = not know the first thing about.* no tener ni la más mínima posibilidad = not to have a prayer.* no tener ni la más remota posibilidad = not to have a prayer.* no tener ningún escrúpulo en = have + no qualms about.* no tener ningún fundamento = not have a leg to stand on.* no tener ningún interés = can't/couldn't be bothered.* no tener ningún problema con = be okay with.* no tener ningún remilgo en = have + no qualms about.* no tener ningún reparo = have + no qualms about.* no tener ni pies ni cabeza = be pointless.* no tener ni punto de comparación = be in a different league.* no tener ni puta idea = not get + Posesivo + shit together.* no tener ni puta idea sobre Algo = not know the first thing about.* no tener ni un pelo de tonto = there are no flies (on/about) + Pronombre.* no tener ni voz ni voto en = have + no say in.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no tener opción = have + no choice.* no tener otra alternativa = have + no choice.* no tener otra alternativa que = have + no other option but.* no tener otra opción = have + no choice.* no tener otra opción que = have + no other option but.* no tener otro objetivo que el de = have + no other purpose than.* no tener otro sitio donde recurrir = have + nowhere else to turn.* no tener parangón = be unequalled, be without peer.* no tener pelos en la lengua = call + a spade a spade.* no tener posibilidades = be dead meat.* no tener prejuicios = be open-minded.* no tener presente = be oblivious of/to.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no tener razón = be wrong.* no tener razón de ser + Infinitivo = there + be + no sense in + Gerundio.* no tener reparos = make + no bones about + Algo.* no tener reparos en admitir que = make + no bones about + Algo.* no tener representación = be unrepresented.* no tener respuesta = be unanswerable.* no tener rival = be second to none.* no tener rumbo = lose + Posesivo + way.* no tener salida = be stuck, get + stuck.* no tenerse en pie = Negativo + hold + water.* no tener sentido = be meaningless, be pointless, be senseless.* no tener sentido el + Infinitivo = there + be + no point in + Gerundio.* no tener sentido + Infinitivo = there + be + little point in + Gerundio, there + be + no sense in + Gerundio.* no tener suerte = be out of luck.* no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.* no tener trabajo = be unemployed.* no tener trascendencia = be of no consequence.* no tener un duro = not have a bean.* no tener valor = be valueless.* no tener vida privada = like being in a (gold)fish bowl.* no terminar nunca de tener problemas con = have + no end of problems with.* ¡Ojalá tuviera...! = I wish I had....* ¡Ojalá tuviese...! = I wish I had....* parece tener poco sentido que = there + seem + little point in.* por si + tener + suerte = on spec.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tiene precio = priceless.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que tiene solución = solvable.* revista que tiene una gran demanda popular = mass-market journal.* sin tener = in the absence of.* sin tener en cuenta = never mind, without regard to, independently of, disregarding, not including.* sin tener en cuenta el hecho de que = overlook + the fact that.* sin tener que recurrir a = without recourse to.* tenemos intereses en ambas partes = our feet are in both worlds.* tener a Alguien metido en un puño = have + Nombre + under + Posesivo + thumb.* tener a cargo de uno = have + as + Posesivo + charge.* tener acceso a información confidencial = be on the inside.* tener acuerdos con = have + deals with.* tener afinidades = share + common ground.* tener aire acondiconado = be air-conditioned.* tener a la disposición de Uno = have at + Posesivo + disposal.* tener al alcance = have at + Posesivo + touch.* tener Algo al alcance = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener algo a mano = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener + Algo + a + Posesivo + entera disposición = have + the run of the + Nombre.* tener Algo bajo el control de Uno = have + Nombre + at + Posesivo + command.* tener Algo claro = clarify + Posesivo + mind.* tener Algo en común = have + Nombre + in common, share + Nombre + in common.* tener algo en contra de = have + something against.* tener Algo fácilmente accesible = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener Algo hecho a la medida de uno = have + Nombre + cut out.* tener algo muy vivo en la mente de uno = be strong in + mind.* tener algo que decir sobre = have + a say in.* tener algo que ver con = have + something to do with.* tener algo reservado = have + something up + Posesivo + sleeve.* tener alguna incidencia en = have + some bearing on.* tener alguna posibilidad = have + a fighting chance.* tener alguna posibilidad de triunfar = have + a fighting chance.* tener alguna relevancia para = have + some bearing on.* tener alucinaciones = hallucinate.* tener a mano = have at + Posesivo + touch, have + on call, have + to hand, keep within + reach, be to hand.* tener ansias de = crave, crave for.* tener antecedentes de = have + a track record of.* tener antojo de = crave, crave for.* tener a + Posesivo + cargo = have + in + Posesivo + charge.* tener aspecto = look.* tener atrasos = be in arrears.* tener aversión a = have + aversion to.* tener beneficios = have + benefits.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener bulla = be in a hurry.* tener cabida para = hold, accommodate, include, take.* tener calentura = have + a temperature, have + a fever.* tener características en común = share + similarities.* tener cara de muerto = look like + death warmed (over/up).* tener carencias = find + wanting.* tener carta blanca = have + carte-blanche.* tener causa justificada = have + good cause.* tener cautela = proceed + with caution.* tener celos = feel + jealous.* tener claro = be clear in your mind.* tener coherencia = cohere.* tener cólicos = be colicky.* tener como consecuencia = result (in).* tener como equivalente = have + counterpart.* tener como motivo central = plan around + Nombre.* tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective, be in business for.* tener como sede = headquarter (at/in).* tener compasión de = have + compassion for.* tener conocimiento de = be privy to, be aware of.* tener consecuencias = have + consequences.* tener consecuencias en = have + implication for.* tener consecuencias negativas = backfire.* tener contacto = have + contact.* tener contactos = liaise (with/between).* tener controlado a Alguien = have + Nombre + on the run.* tener control sobre = have + hold on.* tener coraje = pluck up + courage, gather up + courage.* tener correlación con = bear + correlation with.* tener correspondencia = bear + correspondence (to).* tener cosas en común = share + common ground.* tener cualidades + Adjetivo = be of + Adjetivo + quality.* tener cuidado = exercise + care, exercise + caution, proceed + with caution, watch out, take + caution.* tener cuidado con = watch for, beware (of/that), look out for, be wary of.* tener cuidado con lo que se dice = say + the right thing.* tener cuidado con lo que Uno dice = watch + Posesivo + mouth, watch what + say.* tener cuidado de = be careful, be chary of, take + (great) pains to.* tener cuidado (de que) = take + care (that).* tener cultivos = grow + crops.* tener debilidad por = have + a soft spot for.* tener delante = have + before.* tener demasiada prisa = be in too much of a hurry, be in too much of a rush.* tener derecho a = be entitled to, have + a right to, entitle to, have + the right to, have + a say in.* tener derecho a expresar + Posesivo + opinión = be entitled to + Posesivo + own opinion.* tener derecho de paso = have + the right of way.* tener dificultad = struggle, experience + difficulty, be hard pressed.* tener dificultad de + Infinitivo = have + difficulty + Gerundio, have + difficulty in + Gerundio.* tener dificultad en + Verbo = be at pains to + Infinitivo.* tener dificultades = have + a hard time, have + a tough time.* tener dinero a punta pala = roll in + Dinero.* tener dominado a Alguien = have + Nombre + on the run.* tener dudas = be doubtful, have + misgivings, have + reservations (about), be suspicious.* tener dudas sobre = be ambivalent about.* tener efecto = take + effect, have + effect.* tener efecto sobre = impinge on/upon.* tener el atrevimiento de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener el corazón de un león = have + the heart of a lion.* tener el deber de = have + a responsibility to.* tener el derecho de = have + the right to.* tener el descaro de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener el destino de = suffer + the fate of.* tener el estatus profesional de + Nombre = have + Nombre + status.* tener el gusto de = take + pleasure.* tener el hábito de = have + the habit of.* tener el honor de = have + the honour of.* tener el lujo = have + luxury.* tener el mando = rule + the roost.* tener el mejor aspecto posible = look + Posesivo + best.* tener el mismo destino = suffer + the same fate.* tener el mono = suffer from + withdrawal symptoms.* tener el placer de = take + pleasure.* tener el plazo cumplido = be due.* tener el plazo vencido = be overdue.* tener el poder = be the boss, call + the shots, call + the tune, rule + the roost.* tener el poder de = have + the power to.* tener el toque mágico = have + the magic touch.* tener el valor = have + the courage.* tener el valor de = have + the guts to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener en común = hold in + common, tread + common ground.* tener en común con = partake (in/of).* tener en consideración = take into + consideration, take into + consideration.* tener en cuenta = allow for, bear in + mind, cater for/to, consider (as), heed, make + allowances, take + account of, take + cognisance of, take + cognition of, take into + account, take into + consideration, make + provision for, bring into + play, give + an ear to, factor, have + regard for, factor in, be aware of, note, keep in + mind.* tener en cuenta las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint, contemplate + view.* tener en funcionamiento = have + in effect.* tener en gran estima = have + a very high regard for.* tener en mente = bear in + mind, have + in mind, keep in + mind.* tener en observación = hold under + observation, keep under + observation.* tener en reserva = hold in + reserve.* tener entre manos = be up to.* tener envidia de = envy.* tener errores = be flawed.* tener éxito = achieve + success, be successful, get + anywhere, meet + success, prove + successful, succeed, attain + appeal, be a success, find + success, come up + trumps, prove + trumps, take off, meet with + success, hit + the big time, be popular, go + strong.* tener éxito en el mundo = succeed in + the world.* tener éxito en la vida = succeed in + life, get on in + life.* tener expectativas = hold + expectations, have + expectations.* tener experiencia = have + experience.* tener fácilmente accesible = have at + Posesivo + touch.* tener fallos = be flawed.* tener fe = have + faith (in).* tener fe en = have + faith (in).* tener fiebre = have + a temperature, have + a fever.* tener fijación por = be hipped (on/to), get hipped (on/to).* tener flatulencia = pass + gas, break + wind, pass + wind.* tener forma + Adjetivo = be + Adjetivo + in shape.* tener frenillo = lisp.* tener fundamento para pensar que = have + reason to believe that.* tener futuro = have + potential, there + be + a future for/in, have + a future.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* tener ganas de = be keen to, have + an/the inclination to.* tener ganas de + Infinitivo = feel like + Gerundio.* tener gancho = be engaging.* tener gastos = incur + costs.* tener gastos generales = incur + overheads.* tener gran éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tener gran importancia = be of high significance.* tener gran repercusión = be far reaching.* tener hambre = be hungry, feel + hungry.* tener hambre después del esfuerzo = work up + an appetite.* tener hijos = father + children, have + children.* tener hipo = hiccup.* tener horario ajustado = be under time constraint.* tener horror a = loathe, hate.* tener idea = have + a clue.* tener impacto = make + impact.* tener impacto (sobre) = have + impact (on).* tener implicaciones para = have + implication for.* tener importancia = carry + weight, have + high profile, be of consequence.* tener indigestión = have + indigestion.* tener influencias = have + pull.* tener influencia sobre = have + hold on.* tener iniciativa = be proactive.* tener intereses en = have + a stake in.* tener intereses en juego = have + invested.* tener interés por = have + an interest in.* tener interés por/en = be interested in.* tener inventiva = be inventive.* tener jurisdicción = have + jurisdiction (over).* tener la autoridad = have + mandate.* tener la bragueta abierta = fly + be undone.* tener la capacidad de = have + the potential (to/for).* tener la cara de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la cara descompuesta = look like + death warmed (over/up).* tener la categoría profesional de + Nombre = hold + Nombre + rank, have + Nombre + rank, enjoy + Nombre + rank.* tener la certeza de = feel + confident.* tener la certeza de que = rest + assured that.* tener la conciencia limpia = have + a clear conscience.* tener la conciencia tranquila = have + a clear conscience.* tener la convicción = it + be + Posesivo + understanding.* tener la costumbre de = have + a habit of, have + the habit of.* tener la costumbre de + Infinitivo = be in the habit of + Gerundio.* tener la cuenta bancaria = bank.* tener la culpa (por/de) = be at fault (for/to).* tener la culpa de Algo que se ha causado Uno mismo = be of + Posesivo + own making.* tener la desfachatez de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la desvergüenza de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la doble función = double as, double up as.* tener la facultad de = have + powers to.* tener la fama de = have + a good record for.* tener la fecha de + Fecha = be dated + Fecha.* tener la frescura de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la función de = be in the business of.* tener la impresión = have + the impression, get + the impression.* tener la impresión de que = get + the feeling that.* tener la intención de = be intended to, intend, mean.* tener la intención de + Infinitivo = set out to + Infinitivo.* tener la libertad de = be at liberty to, feel + free to.* tener la libertard de/para = have + the latitude to.* tener la malafortuna de = have + the misfortune to.* tener la mirada perdida = stare into + space, gaze into + space.* tener la misma importancia = carry + equal weight.* tener la obligación de = be under the obligation to.* tener la ocasión de = have + opportunity to.* tener la oficina central en = headquarter (at/in).* tener la opinión = it + be + Posesivo + understanding.* tener la oportunidad = have + the opportunity.* tener la oportunidad de = get + (a/the) + chance to, have + opportunity to, get + a chance to.* tener la osadía de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la paciencia del santo Job = have + the patience of Job.* tener la paciencia de un santo = have + the patience of a saint.* tener la posibilidad de = have + chance.* tener la potestad = have + mandate.* tener la potestad de = have + the power to, have + the right to.* tener lapsus = have + lapses.* tener la reputación de ser = be well known for.* tener la responsabilidad = charge, undertake + burden.* tener la responsabilidad de = have + the responsibility of.* tener la sartén por el mango = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* tener la seguridad de = have + the security of.* tener la seguridad de que = rest + assured that.* tener la sensación de que = have + a gut feeling that.* tener las mismas prerrogativas = have + an equal voice in.* tener las riendas de = hold + the reins of.* tener las riendas del poder = hold + the reins of power.* tener lástima = pity.* tener lástima de = take + pity on.* tener la tentación de = be tempted to.* tener la última palabra = have + the ultimate say, have + the final say, call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* tener la vista cansada = need + reading glasses.* tenerle manía a Alguien = have + it in for + Nombre.* tenerle rabia a Alguien = have + it in for + Nombre.* tenerle tirria a Alguien = have + it in for + Nombre.* tener libertad = have + freedom.* tener libertad sobre = have + wide discretion over.* tenerlo crudo = not be easy.* tenerlo difícil = not be easy, not be easy.* tenerlo duro = not be easy.* tenerlo fácil = have + an easy ride.* tener lo mejor de ambos mundos = have + the best of both worlds.* tener lo mejor de los dos mundos = have + the best of both worlds.* tener lo que hace falta = have + what it takes.* tener lo que hay que tener = have + what it takes.* tener lo que se necesita = have + what it takes.* tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.* tener los nervios de punta = have + butterflies in + Posesivo + stomach.* tener los nervios en el estómago = have + butterflies in + Posesivo + stomach.* tener los pies firmemente en el suelo = feet + be + firmly planted on the ground.* tenerlo todo = have + the best of both worlds.* tenerlo todo hecho = have + an easy ride.* tener lugar = take + place, go on, come to + pass.* tener madera de = be cut out for.* tener mala fama por = hold in + disrepute, be infamous for.* tener malas conexiones con = have + poor connections with.* tener malas intenciones = be up to no good, get up to + no good.* tener mal de amores = be lovesick.* tener mal ojo para juzgar a la gente = be a bad judge of character.* tener más paciencia que el santo Job = have + the patience of Job.* tener más paciencia que un santo = have + the patience of a saint.* tener mérito = be meritorious.* tener miedo = be afraid, be in fear, frighten.* tener miedo a = be scared of.* tener miedo a Alguien = regard + Nombre + with fear.* tener motivo = be right.* tener motivo justificado = have + good cause.* tener motivo para = have + cause to.* tener movilidad = be mobile.* tener mucha distancia que recorrer = have + a long way to go.* tener mucha ilusión = be thrilled.* tener mucha personalidad = be full of character.* tener mucho camino que recorrer = have + a long way to go.* tener mucho carácter = be full of character.* tener mucho cuidado = be extra vigilant.* tener mucho éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tener mucho interés en = have + a high stake in.* tener mucho interés por = be keen to.* tener mucho que ver con = have + a great deal to do with.* tener mucho tiempo libre = have + plenty of time to spare.* tener muy mala cara = look like + death warmed (over/up).* tener niños = have + children.* tener + Nombre = be not without + Nombre.* tener noticias de = hear from.* tener + Número + Período de Tiempo = be + Período de Tiempo + old.* tener obligación = have + obligation.* tener obsesión con = be hipped (on/to), get hipped (on/to).* tener ojeras = have + bags under + Posesivo + eyes.* tener ojos en la nuca = have + eyes in the back of + Posesivo + head.* tener opinión = take + view.* tener paciencia = be patient.* tener paciencia con = bear with + Pronombre.* tener palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.* tener paralelo = have + parallel.* tener pelos en la lengua = mince + words.* tener pérdidas = make + a loss.* tener perplejo = stump.* tener plena conciencia de = be fully aware of.* tener poca información = be information poor.* tener pocas luces = as thick as a brick, as thick as two (short) planks, as daft as a brush, knucklehead.* tener pocas posibilidades de = have + little recourse.* tener poco que ver = have + little to do.* tener poco valor = be of little value.* tener por costumbre + Infinitivo = be in the habit of + Gerundio.* tener por término medio = average.* tener posibilidades = stand + chance, be in with a chance.* tener potencial = have + potential.* tener precaución de = be chary of.* tener precedencia = take + priority.* tener preferencia = be preferential, have + the right of way.* tener preferencia (sobre) = take + precedence (over).* tener presente = be mindful of/that, bear in + mind, consider (as), keep in + focus, keep in + mind, make + consideration, mind, make + provision for, have + regard for, be aware of.* tener presente las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener prioridad = trump.* tener prisa = be in a hurry.* tener problema con Algo = experience + trouble with.* tener problemas = have + problems.* tener problemas con = fall + foul of, run + afoul of problems, run + afoul of, fall + afoul of.* tener problemas con la ley = fall + foul of the law, go + afoul of the law, fall + afoul of the law.* tener programado su comienzo = be scheduled to start.* tener programado su finalización = be scheduled for completion.* tener pros y contras = be a mixed blessing.* tener que = have to, hafta [have to].* tener que aguantar Algo = be stuck with, get + stuck with.* tener que arreglárselas solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.* tener que cargar con = be stuck with, saddle with, get + stuck with.* tener que cargar con el peso de = be burdened with.* tener que cargar con el peso de la tradición = be burdened with + tradition.* tener que competir con = face + competition from.* tener + que felicitar a Alguien = have to hand it to + Nombre.* tener que ocurrir = be boun.* * *1.verbo transitivo [El uso de 'got' en frases como 'I've got a new dress' está mucho más extendido en el inglés británico que en el americano. Éste prefiere la forma 'I have a new dress']1) (poseer, disponer de) <dinero/trabajo/tiempo> to have¿tienen hijos? — do they have any children?, have they got any children?
no tenemos pan — we don't have any bread, we haven't got any bread
aquí tienes al culpable — here's o this is the culprit
¿conque ésas tenemos? — so that's the way things are, is it?
2)a) ( llevar encima) to have¿tiene hora? — have you got the time?
b) ( llevar puesto) to be wearing3) (hablando de actividades, obligaciones) to havetengo invitados a cenar — I have o I've got some people coming to dinner
tener... que + inf — to have... to + inf
tengo cosas que hacer — I have o I've got things to do
4)a) (señalando características, atributos) to havetiene el pelo largo — she has o she's got long hair
la casa tiene mucha luz — the house is very light o gets a lot of light
¿y eso qué tiene de malo? — and what's so bad about that?
le lleva 15 años - ¿y eso qué tiene? — (AmL fam) she's 15 years older than he is - so what does that matter?
b) ( expresando edad)¿cuántos años tienes? — how old are you?
c) ( con idea de posibilidad)5) ( dar a luz) <bebé/gemelos> to have6) (sujetar, sostener) to hold7) ( tomar)ten la llave — take o here's the key
8) ( recibir) to have9)a) ( sentir)tengo hambre/sueño/frío — I'm hungry/tired/cold
tengo el placer de... — it gives me great pleasure to...
¿qué tienes? — what's wrong?, what's the matter?
b) (refiriéndose a síntomas, enfermedades) to havetengo dolor de cabeza — I have o I've got a headache
c) (refiriéndose a experiencias, sucesos) to have10) ( refiriéndose a actitudes)ten paciencia/cuidado — be patient/careful
11) (indicando estado, situación) (+ compl)lo tiene dominado — she has him under her thumb
12) ( considerar)2.tener algo/a alguien por algo: se lo tiene por el mejor he/it is considered (to be) the best; siempre lo tuve por tímido I always thought he was shy; ten por seguro que lo hará — you can be sure he'll do it
tener v aux1)a) (expresando obligación, necesidad)tener que + inf — to have (got) to + inf
tengo que estudiar hoy — I have to o I must study today
b) (expresando propósito, recomendación)tener que + inf: tenemos que ir a verla we must go and see her; tengo que hacer ejercicio I must get some exercise; tendrías que llamarlo — you should ring him
2) ( expresando certeza)tener que + inf: tiene que estar en este cajón it must be in this drawer; tiene que haber sido él it must have been him; tú tenías que ser! — it had to be you!
3) ( con participio pasado)¿tiene previsto asistir? — do you plan to attend?
tengo entendido que sí viene — I understand he is coming
4) (AmL) ( en expresiones de tiempo)3.tenerse v pron1) ( sostenerse)no tenerse de sueño — to be dead o asleep on one's feet
2) (refl) ( considerarse)tenerse por algo: se tiene por muy inteligente — he considers himself to be very intelligent
* * *= bear, contain, have, hold, own, carry, have got, have + in place, live with, have at + Posesivo + disposal, possess.Ex: Use a uniform title for an entry if the item bears a title proper that differs from the uniform title.
Ex: The label contains information about the record, indicating, for instance, its length, status, for example, new, amended, type and class.Ex: Many of the aspects of the indexing process including, in particular, term selection and search logic have common features.Ex: If the search is made with a call number, a summary of copies with that call number which are held by the library is first displayed.Ex: For example, a person can consult the system holdings files to find out whether a library in the network owns a copy of the document.Ex: Europe Environment carries useful reports on the activities of the lobby groups in the environmental, consumer protection and research fields.Ex: Typical examples of enquiries of this kind that could be satisfied within minutes in any decently stocked library are ' Have you got anything on organising weddings?' 'Can you find me something on the history of paddle-steamers?'.Ex: The first country to have in place an operational domestic geostationary satellite communications system was Canada.Ex: Medical advances are improving the lives of people living with HIV/AIDS, while prevention remains the key to stopping the spread of this disease.Ex: But this would require time and competencies, which not all policy makers have at their disposal.Ex: Not every index necessarily exhibits all the features of either of these types of indexing systems, and indeed, some will possess elements of both types of systems.* acabar teniendo = end up with.* acontecimiento + tener lugar = occurrence + take place.* a mí también me gustaría tener la misma oportunidad = turnabout is fair play.* aquí tiene(s) = here is/are.* a tener en cuenta en el futuro = for future reference.* cambio + tener lugar = change + take place.* curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.* dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.* del que se tiene constancia = recorded.* demostrar que se tiene razón = prove + Posesivo + point.* el cliente siempre tiene la razón = the customer is always right.* empezar a tener dudas = get + cold feet.* empezar a tener sentido = become + meaningful.* estudiar + Nombre + teniendo en cuenta + Nombre = place + Nombre + against the background of + Nombre.* hacer que tenga más valor = put + a premium on.* hombre que tiene mucho mundo = a man of the world.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lo que tenga que ser, será = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* mujer que tiene mucho mundo = a woman of the world.* necesitarse tener en cuenta = need + consideration.* negar tener relación con = disclaim + connection with.* no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.* no tener alternativa = have + no choice.* no tener apetito = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* no tener constancia de Algo = unrecorded.* no tener donde caerse muerto = not have two pennies to rub together.* no tener dos dedos de frente = as thick as a brick, as thick as two (short) planks, as daft as a brush.* no tener dos dedos de frnete = knucklehead.* no tener en cuenta = disregard, overlook, skip over, be oblivious of/to, close + the door on, leave + Nombre + out of the picture, fly in + the face of, drop + Nombre + out of the picture.* no tener errores = be error-free.* no tener éxito = come up with + nothing, prove + unsuccessful, be unsuccessful.* no tener fin = there + be + no end to.* no tener fronteras = have + no boundaries.* no tener fundamento = be unfounded.* no tener ganas = can't/couldn't be bothered, can't/couldn't be bothered.* no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.* no tener hijos = be childless.* no tener hogar = be homeless.* no tener idea = have + no clue, have + no idea.* no tener idea de = be clueless about, have + no understanding of.* no tener importancia = be of no importance, make + no difference, be of no consequence.* no tener información = be undocumented.* no tener la más mínima idea sobre Algo = Negativo + have + the foggiest idea.* no tener la menor importancia = be of no particular concern.* no tener la necesidad de usar Algo = have + no use for.* no tener la obligación de = be under no obligation.* no tener la preparación = be untrained.* no tener límite = have + no limit.* no tener límites = be boundless.* no tener lugar = fall through.* no tener más alternativa que = have + no other option but.* no tener más opción que = have + little choice but, have + no other option but.* no tener más remedio que = be stuck with, be left with the need to, get + stuck with.* no tener nada en contra de = have + no quarrel with, have + nothing against.* no tener nada en contra de Algo = have + no quarrel about + Nombre.* no tener nada que perder = have + nothing to lose.* no tener nada que ver con = be irrelevant to.* no tener ni idea sobre Algo = not know the first thing about.* no tener ni la más mínima posibilidad = not to have a prayer.* no tener ni la más remota posibilidad = not to have a prayer.* no tener ningún escrúpulo en = have + no qualms about.* no tener ningún fundamento = not have a leg to stand on.* no tener ningún interés = can't/couldn't be bothered.* no tener ningún problema con = be okay with.* no tener ningún remilgo en = have + no qualms about.* no tener ningún reparo = have + no qualms about.* no tener ni pies ni cabeza = be pointless.* no tener ni punto de comparación = be in a different league.* no tener ni puta idea = not get + Posesivo + shit together.* no tener ni puta idea sobre Algo = not know the first thing about.* no tener ni un pelo de tonto = there are no flies (on/about) + Pronombre.* no tener ni voz ni voto en = have + no say in.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no tener opción = have + no choice.* no tener otra alternativa = have + no choice.* no tener otra alternativa que = have + no other option but.* no tener otra opción = have + no choice.* no tener otra opción que = have + no other option but.* no tener otro objetivo que el de = have + no other purpose than.* no tener otro sitio donde recurrir = have + nowhere else to turn.* no tener parangón = be unequalled, be without peer.* no tener pelos en la lengua = call + a spade a spade.* no tener posibilidades = be dead meat.* no tener prejuicios = be open-minded.* no tener presente = be oblivious of/to.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no tener razón = be wrong.* no tener razón de ser + Infinitivo = there + be + no sense in + Gerundio.* no tener reparos = make + no bones about + Algo.* no tener reparos en admitir que = make + no bones about + Algo.* no tener representación = be unrepresented.* no tener respuesta = be unanswerable.* no tener rival = be second to none.* no tener rumbo = lose + Posesivo + way.* no tener salida = be stuck, get + stuck.* no tenerse en pie = Negativo + hold + water.* no tener sentido = be meaningless, be pointless, be senseless.* no tener sentido el + Infinitivo = there + be + no point in + Gerundio.* no tener sentido + Infinitivo = there + be + little point in + Gerundio, there + be + no sense in + Gerundio.* no tener suerte = be out of luck.* no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.* no tener trabajo = be unemployed.* no tener trascendencia = be of no consequence.* no tener un duro = not have a bean.* no tener valor = be valueless.* no tener vida privada = like being in a (gold)fish bowl.* no terminar nunca de tener problemas con = have + no end of problems with.* ¡Ojalá tuviera...! = I wish I had....* ¡Ojalá tuviese...! = I wish I had....* parece tener poco sentido que = there + seem + little point in.* por si + tener + suerte = on spec.* que no tiene compensación = non-compensatory [noncompensatory].* que no tiene precio = priceless.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.* que tiene precio = priced.* que tiene sentido = meaningful.* que tiene solución = solvable.* revista que tiene una gran demanda popular = mass-market journal.* sin tener = in the absence of.* sin tener en cuenta = never mind, without regard to, independently of, disregarding, not including.* sin tener en cuenta el hecho de que = overlook + the fact that.* sin tener que recurrir a = without recourse to.* tenemos intereses en ambas partes = our feet are in both worlds.* tener a Alguien metido en un puño = have + Nombre + under + Posesivo + thumb.* tener a cargo de uno = have + as + Posesivo + charge.* tener acceso a información confidencial = be on the inside.* tener acuerdos con = have + deals with.* tener afinidades = share + common ground.* tener aire acondiconado = be air-conditioned.* tener a la disposición de Uno = have at + Posesivo + disposal.* tener al alcance = have at + Posesivo + touch.* tener Algo al alcance = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener algo a mano = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener + Algo + a + Posesivo + entera disposición = have + the run of the + Nombre.* tener Algo bajo el control de Uno = have + Nombre + at + Posesivo + command.* tener Algo claro = clarify + Posesivo + mind.* tener Algo en común = have + Nombre + in common, share + Nombre + in common.* tener algo en contra de = have + something against.* tener Algo fácilmente accesible = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener Algo hecho a la medida de uno = have + Nombre + cut out.* tener algo muy vivo en la mente de uno = be strong in + mind.* tener algo que decir sobre = have + a say in.* tener algo que ver con = have + something to do with.* tener algo reservado = have + something up + Posesivo + sleeve.* tener alguna incidencia en = have + some bearing on.* tener alguna posibilidad = have + a fighting chance.* tener alguna posibilidad de triunfar = have + a fighting chance.* tener alguna relevancia para = have + some bearing on.* tener alucinaciones = hallucinate.* tener a mano = have at + Posesivo + touch, have + on call, have + to hand, keep within + reach, be to hand.* tener ansias de = crave, crave for.* tener antecedentes de = have + a track record of.* tener antojo de = crave, crave for.* tener a + Posesivo + cargo = have + in + Posesivo + charge.* tener aspecto = look.* tener atrasos = be in arrears.* tener aversión a = have + aversion to.* tener beneficios = have + benefits.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener bulla = be in a hurry.* tener cabida para = hold, accommodate, include, take.* tener calentura = have + a temperature, have + a fever.* tener características en común = share + similarities.* tener cara de muerto = look like + death warmed (over/up).* tener carencias = find + wanting.* tener carta blanca = have + carte-blanche.* tener causa justificada = have + good cause.* tener cautela = proceed + with caution.* tener celos = feel + jealous.* tener claro = be clear in your mind.* tener coherencia = cohere.* tener cólicos = be colicky.* tener como consecuencia = result (in).* tener como equivalente = have + counterpart.* tener como motivo central = plan around + Nombre.* tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective, be in business for.* tener como sede = headquarter (at/in).* tener compasión de = have + compassion for.* tener conocimiento de = be privy to, be aware of.* tener consecuencias = have + consequences.* tener consecuencias en = have + implication for.* tener consecuencias negativas = backfire.* tener contacto = have + contact.* tener contactos = liaise (with/between).* tener controlado a Alguien = have + Nombre + on the run.* tener control sobre = have + hold on.* tener coraje = pluck up + courage, gather up + courage.* tener correlación con = bear + correlation with.* tener correspondencia = bear + correspondence (to).* tener cosas en común = share + common ground.* tener cualidades + Adjetivo = be of + Adjetivo + quality.* tener cuidado = exercise + care, exercise + caution, proceed + with caution, watch out, take + caution.* tener cuidado con = watch for, beware (of/that), look out for, be wary of.* tener cuidado con lo que se dice = say + the right thing.* tener cuidado con lo que Uno dice = watch + Posesivo + mouth, watch what + say.* tener cuidado de = be careful, be chary of, take + (great) pains to.* tener cuidado (de que) = take + care (that).* tener cultivos = grow + crops.* tener debilidad por = have + a soft spot for.* tener delante = have + before.* tener demasiada prisa = be in too much of a hurry, be in too much of a rush.* tener derecho a = be entitled to, have + a right to, entitle to, have + the right to, have + a say in.* tener derecho a expresar + Posesivo + opinión = be entitled to + Posesivo + own opinion.* tener derecho de paso = have + the right of way.* tener dificultad = struggle, experience + difficulty, be hard pressed.* tener dificultad de + Infinitivo = have + difficulty + Gerundio, have + difficulty in + Gerundio.* tener dificultad en + Verbo = be at pains to + Infinitivo.* tener dificultades = have + a hard time, have + a tough time.* tener dinero a punta pala = roll in + Dinero.* tener dominado a Alguien = have + Nombre + on the run.* tener dudas = be doubtful, have + misgivings, have + reservations (about), be suspicious.* tener dudas sobre = be ambivalent about.* tener efecto = take + effect, have + effect.* tener efecto sobre = impinge on/upon.* tener el atrevimiento de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener el corazón de un león = have + the heart of a lion.* tener el deber de = have + a responsibility to.* tener el derecho de = have + the right to.* tener el descaro de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener el destino de = suffer + the fate of.* tener el estatus profesional de + Nombre = have + Nombre + status.* tener el gusto de = take + pleasure.* tener el hábito de = have + the habit of.* tener el honor de = have + the honour of.* tener el lujo = have + luxury.* tener el mando = rule + the roost.* tener el mejor aspecto posible = look + Posesivo + best.* tener el mismo destino = suffer + the same fate.* tener el mono = suffer from + withdrawal symptoms.* tener el placer de = take + pleasure.* tener el plazo cumplido = be due.* tener el plazo vencido = be overdue.* tener el poder = be the boss, call + the shots, call + the tune, rule + the roost.* tener el poder de = have + the power to.* tener el toque mágico = have + the magic touch.* tener el valor = have + the courage.* tener el valor de = have + the guts to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener en común = hold in + common, tread + common ground.* tener en común con = partake (in/of).* tener en consideración = take into + consideration, take into + consideration.* tener en cuenta = allow for, bear in + mind, cater for/to, consider (as), heed, make + allowances, take + account of, take + cognisance of, take + cognition of, take into + account, take into + consideration, make + provision for, bring into + play, give + an ear to, factor, have + regard for, factor in, be aware of, note, keep in + mind.* tener en cuenta las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint, contemplate + view.* tener en funcionamiento = have + in effect.* tener en gran estima = have + a very high regard for.* tener en mente = bear in + mind, have + in mind, keep in + mind.* tener en observación = hold under + observation, keep under + observation.* tener en reserva = hold in + reserve.* tener entre manos = be up to.* tener envidia de = envy.* tener errores = be flawed.* tener éxito = achieve + success, be successful, get + anywhere, meet + success, prove + successful, succeed, attain + appeal, be a success, find + success, come up + trumps, prove + trumps, take off, meet with + success, hit + the big time, be popular, go + strong.* tener éxito en el mundo = succeed in + the world.* tener éxito en la vida = succeed in + life, get on in + life.* tener expectativas = hold + expectations, have + expectations.* tener experiencia = have + experience.* tener fácilmente accesible = have at + Posesivo + touch.* tener fallos = be flawed.* tener fe = have + faith (in).* tener fe en = have + faith (in).* tener fiebre = have + a temperature, have + a fever.* tener fijación por = be hipped (on/to), get hipped (on/to).* tener flatulencia = pass + gas, break + wind, pass + wind.* tener forma + Adjetivo = be + Adjetivo + in shape.* tener frenillo = lisp.* tener fundamento para pensar que = have + reason to believe that.* tener futuro = have + potential, there + be + a future for/in, have + a future.* tener ganada la mitad de la batalla = be half the battle.* tener ganada sólo la mitad de la batalla = be only half the battle.* tener ganas de = be keen to, have + an/the inclination to.* tener ganas de + Infinitivo = feel like + Gerundio.* tener gancho = be engaging.* tener gastos = incur + costs.* tener gastos generales = incur + overheads.* tener gran éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tener gran importancia = be of high significance.* tener gran repercusión = be far reaching.* tener hambre = be hungry, feel + hungry.* tener hambre después del esfuerzo = work up + an appetite.* tener hijos = father + children, have + children.* tener hipo = hiccup.* tener horario ajustado = be under time constraint.* tener horror a = loathe, hate.* tener idea = have + a clue.* tener impacto = make + impact.* tener impacto (sobre) = have + impact (on).* tener implicaciones para = have + implication for.* tener importancia = carry + weight, have + high profile, be of consequence.* tener indigestión = have + indigestion.* tener influencias = have + pull.* tener influencia sobre = have + hold on.* tener iniciativa = be proactive.* tener intereses en = have + a stake in.* tener intereses en juego = have + invested.* tener interés por = have + an interest in.* tener interés por/en = be interested in.* tener inventiva = be inventive.* tener jurisdicción = have + jurisdiction (over).* tener la autoridad = have + mandate.* tener la bragueta abierta = fly + be undone.* tener la capacidad de = have + the potential (to/for).* tener la cara de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la cara descompuesta = look like + death warmed (over/up).* tener la categoría profesional de + Nombre = hold + Nombre + rank, have + Nombre + rank, enjoy + Nombre + rank.* tener la certeza de = feel + confident.* tener la certeza de que = rest + assured that.* tener la conciencia limpia = have + a clear conscience.* tener la conciencia tranquila = have + a clear conscience.* tener la convicción = it + be + Posesivo + understanding.* tener la costumbre de = have + a habit of, have + the habit of.* tener la costumbre de + Infinitivo = be in the habit of + Gerundio.* tener la cuenta bancaria = bank.* tener la culpa (por/de) = be at fault (for/to).* tener la culpa de Algo que se ha causado Uno mismo = be of + Posesivo + own making.* tener la desfachatez de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la desvergüenza de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la doble función = double as, double up as.* tener la facultad de = have + powers to.* tener la fama de = have + a good record for.* tener la fecha de + Fecha = be dated + Fecha.* tener la frescura de = have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la función de = be in the business of.* tener la impresión = have + the impression, get + the impression.* tener la impresión de que = get + the feeling that.* tener la intención de = be intended to, intend, mean.* tener la intención de + Infinitivo = set out to + Infinitivo.* tener la libertad de = be at liberty to, feel + free to.* tener la libertard de/para = have + the latitude to.* tener la malafortuna de = have + the misfortune to.* tener la mirada perdida = stare into + space, gaze into + space.* tener la misma importancia = carry + equal weight.* tener la obligación de = be under the obligation to.* tener la ocasión de = have + opportunity to.* tener la oficina central en = headquarter (at/in).* tener la opinión = it + be + Posesivo + understanding.* tener la oportunidad = have + the opportunity.* tener la oportunidad de = get + (a/the) + chance to, have + opportunity to, get + a chance to.* tener la osadía de = have + the gall to, have + the nerve(s) to, have + the cheek to.* tener la paciencia del santo Job = have + the patience of Job.* tener la paciencia de un santo = have + the patience of a saint.* tener la posibilidad de = have + chance.* tener la potestad = have + mandate.* tener la potestad de = have + the power to, have + the right to.* tener lapsus = have + lapses.* tener la reputación de ser = be well known for.* tener la responsabilidad = charge, undertake + burden.* tener la responsabilidad de = have + the responsibility of.* tener la sartén por el mango = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* tener la seguridad de = have + the security of.* tener la seguridad de que = rest + assured that.* tener la sensación de que = have + a gut feeling that.* tener las mismas prerrogativas = have + an equal voice in.* tener las riendas de = hold + the reins of.* tener las riendas del poder = hold + the reins of power.* tener lástima = pity.* tener lástima de = take + pity on.* tener la tentación de = be tempted to.* tener la última palabra = have + the ultimate say, have + the final say, call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* tener la vista cansada = need + reading glasses.* tenerle manía a Alguien = have + it in for + Nombre.* tenerle rabia a Alguien = have + it in for + Nombre.* tenerle tirria a Alguien = have + it in for + Nombre.* tener libertad = have + freedom.* tener libertad sobre = have + wide discretion over.* tenerlo crudo = not be easy.* tenerlo difícil = not be easy, not be easy.* tenerlo duro = not be easy.* tenerlo fácil = have + an easy ride.* tener lo mejor de ambos mundos = have + the best of both worlds.* tener lo mejor de los dos mundos = have + the best of both worlds.* tener lo que hace falta = have + what it takes.* tener lo que hay que tener = have + what it takes.* tener lo que se necesita = have + what it takes.* tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.* tener los nervios de punta = have + butterflies in + Posesivo + stomach.* tener los nervios en el estómago = have + butterflies in + Posesivo + stomach.* tener los pies firmemente en el suelo = feet + be + firmly planted on the ground.* tenerlo todo = have + the best of both worlds.* tenerlo todo hecho = have + an easy ride.* tener lugar = take + place, go on, come to + pass.* tener madera de = be cut out for.* tener mala fama por = hold in + disrepute, be infamous for.* tener malas conexiones con = have + poor connections with.* tener malas intenciones = be up to no good, get up to + no good.* tener mal de amores = be lovesick.* tener mal ojo para juzgar a la gente = be a bad judge of character.* tener más paciencia que el santo Job = have + the patience of Job.* tener más paciencia que un santo = have + the patience of a saint.* tener mérito = be meritorious.* tener miedo = be afraid, be in fear, frighten.* tener miedo a = be scared of.* tener miedo a Alguien = regard + Nombre + with fear.* tener motivo = be right.* tener motivo justificado = have + good cause.* tener motivo para = have + cause to.* tener movilidad = be mobile.* tener mucha distancia que recorrer = have + a long way to go.* tener mucha ilusión = be thrilled.* tener mucha personalidad = be full of character.* tener mucho camino que recorrer = have + a long way to go.* tener mucho carácter = be full of character.* tener mucho cuidado = be extra vigilant.* tener mucho éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.* tener mucho interés en = have + a high stake in.* tener mucho interés por = be keen to.* tener mucho que ver con = have + a great deal to do with.* tener mucho tiempo libre = have + plenty of time to spare.* tener muy mala cara = look like + death warmed (over/up).* tener niños = have + children.* tener + Nombre = be not without + Nombre.* tener noticias de = hear from.* tener + Número + Período de Tiempo = be + Período de Tiempo + old.* tener obligación = have + obligation.* tener obsesión con = be hipped (on/to), get hipped (on/to).* tener ojeras = have + bags under + Posesivo + eyes.* tener ojos en la nuca = have + eyes in the back of + Posesivo + head.* tener opinión = take + view.* tener paciencia = be patient.* tener paciencia con = bear with + Pronombre.* tener palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.* tener paralelo = have + parallel.* tener pelos en la lengua = mince + words.* tener pérdidas = make + a loss.* tener perplejo = stump.* tener plena conciencia de = be fully aware of.* tener poca información = be information poor.* tener pocas luces = as thick as a brick, as thick as two (short) planks, as daft as a brush, knucklehead.* tener pocas posibilidades de = have + little recourse.* tener poco que ver = have + little to do.* tener poco valor = be of little value.* tener por costumbre + Infinitivo = be in the habit of + Gerundio.* tener por término medio = average.* tener posibilidades = stand + chance, be in with a chance.* tener potencial = have + potential.* tener precaución de = be chary of.* tener precedencia = take + priority.* tener preferencia = be preferential, have + the right of way.* tener preferencia (sobre) = take + precedence (over).* tener presente = be mindful of/that, bear in + mind, consider (as), keep in + focus, keep in + mind, make + consideration, mind, make + provision for, have + regard for, be aware of.* tener presente las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener prioridad = trump.* tener prisa = be in a hurry.* tener problema con Algo = experience + trouble with.* tener problemas = have + problems.* tener problemas con = fall + foul of, run + afoul of problems, run + afoul of, fall + afoul of.* tener problemas con la ley = fall + foul of the law, go + afoul of the law, fall + afoul of the law.* tener programado su comienzo = be scheduled to start.* tener programado su finalización = be scheduled for completion.* tener pros y contras = be a mixed blessing.* tener que = have to, hafta [have to].* tener que aguantar Algo = be stuck with, get + stuck with.* tener que arreglárselas solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.* tener que cargar con = be stuck with, saddle with, get + stuck with.* tener que cargar con el peso de = be burdened with.* tener que cargar con el peso de la tradición = be burdened with + tradition.* tener que competir con = face + competition from.* tener + que felicitar a Alguien = have to hand it to + Nombre.* tener que ocurrir = be boun* * *■ tener (verbo transitivo)A poseer, disponer deB1 llevar encima2 llevar puestoC actividades, obligacionesD1 señalando características2 expresando edad3 con idea de posibilidadE dar a luzA sujetar, sostenerB tomarA recibirB1 sentir2 refiriéndose a síntomas3 refiriéndose a sucesosC refiriéndose a actitudesA indicando estado, situaciónB tener algo/a alguien por algo■ tener (verbo auxiliar)A1 tener que: obligación2 tener que: propósitoB tener que: certezaA con participio pasadoB en expresiones de tiempo■ tenerse (verbo pronominal)A sostenerseB tenerse por algovt[El uso de `got' en frases como `I've got a new dress' está mucho más extendido en el inglés británico que en el americano. Éste prefiere la forma `I have a new dress']A (poseer, disponer de) ‹dinero/trabajo/tiempo› to haveése ya lo tengo I already have that one, I've already got that one¿tienen hijos? do they have any children?, have they got any children?tiene un sueldo muy bueno she earns a very good salary, she is on a very good salaryno tenemos aceitunas we don't have any olives, we haven't got any olivesno tenía bastante dinero I didn't have enough moneyno tengo a quién recurrir I have o I've got nobody to turn totú no tienes idea de lo que fue you've no idea o you can't imagine what it was likeaquí tienes al autor del delito here's o this is the culprit¡ahí tienes! ¿ves cómo no se los puede dejar solos? there you are! you see how they can't be left on their own?¿conque ésas tenemos? so that's the way things are, is it?no tenerlas todas consigo ( fam): no sé, no las tengo todas conmigo I don't know, I'm not entirely sure o I'm not a hundred percent sure o I'm not at all sureB1 (llevar encima) to have¿tienes cambio de $100? do you have change for $100?no tengo un lápiz I don't have a pencil (on me), I haven't got a pencil (on me)¿tiene hora? have you got the time?, could you tell me the time?2 (llevar puesto) to be wearing, have on¡qué traje más elegante tienes! that's a smart suit you're wearing o you have on!C (hablando de actividades, obligaciones) to haveesta noche tengo una fiesta I'm going to o I have a party tonightlos viernes tenemos gimnasia we have keep-fit on Fridaystenemos invitados a cenar we have o we've got some people coming to dinnertengo un par de camisas que planchar I have o I've got a couple of shirts to ironD1 [ Vocabulary notes (Spanish) ] (señalando características, atributos) to havetiene los ojos castaños/el pelo largo she has o she's got brown eyes/long hairtiene mucho tacto/valor he's very tactful/bravetiene habilidad para esas cosas he's very good at that sort of thingtiene sus defectos he has o he's got his faultsla habitación tiene mucha luz the room is very light o gets a lot of lighttiene cuatro metros de largo por tres de ancho it is four meters long and three meters wide¿cuánto tienes de cintura? what's your waist measurement?tiene mucho de su padre he's very much like his father, he takes after his fathertener algo DE algo:¿y eso qué tiene de malo? and what's (so) bad about that?no tiene nada de extraño there's nothing strange about itle lleva 15 años — ¿y eso qué tiene? ( AmL fam); she's 15 years older than he is — so what does that matter?(expresando edad): ¿cuántos años tienes? how old are you?tengo cuarenta años I'm forty (years old)tengo edad para ser tu padre I'm old enough to be your fatherel televisor ya tiene muchos años the television set is very old3(con idea de posibilidad): no creo que tenga arreglo I don't think it can be fixed, I think it's beyond repairel problema no tiene solución there is no solution to the problem, the problem is insolubleE (dar a luz) to havetener un niño or hijo or bebé to have a child o babyA (sujetar, sostener) to holdsube, que yo te tengo la escalera go on up, I'll hold the ladder for you¿me tienes esto un minuto? could you hold this for a minute?tenlo derecho hold it uprightB(tomar): ten la llave take the key, here's the keyA (recibir) to havehace un mes que no tenemos noticias de él we haven't heard from him for a monthla propuesta tuvo una acogida favorable the proposal was favorably receivedtuvo una gran decepción/sorpresa it was a terrible disappointment/a big surprise for herB1(sentir): tengo hambre/sueño/frío I'm hungry/tired/coldtiene celos de su hermano she's jealous of her brotherno tiene interés por nada she's not interested in anythingle tengo mucho cariño a esta casa I'm very fond of this housetengo el placer/honor de anunciar … it gives me great pleasure/I have the honor to announce …¿qué tienes? ¿por qué lloras? what's wrong? o what's the matter? why are you crying?2 (refiriéndose a síntomas, enfermedades) to havetengo un dolor de cabeza horrible I have o I've got a terrible headache¿has tenido las paperas? have you had mumps?está enfermo, pero no saben qué tiene he's ill, but they don't know what it is o what he's got o what's wrong with him3 (refiriéndose a sucesos, experiencias) to havetuvimos un verano muy bueno we had a very good summertuve un sueño espantoso I had a terrible dreamque tengas buen viaje have a good triptuve una discusión con él I had an argument with himC(refiriéndose a actitudes): ten un poco más de respeto have a little more respectten paciencia/cuidado be patient/carefultuvo la gentileza de prestármelo she was kind enough to lend it to metuvo la precaución de llamar antes de ir she had the foresight to phone before she wentA (indicando estado, situación) (+ compl):el sofá tiene el tapizado sucio the upholstery on the sofa is dirtyla mesa tiene una pata rota one of the table legs is brokentenía el suéter puesto al revés he had his sweater on back to fronttengo las manos sucias my hands are dirtytenía los ojos cerrados she had her eyes closedtienes el cinturón desabrochado your belt's undonelo tengo escondido I have it hidden awayya lo tiene roto it's already broken o he's broken it alreadyla tuvo engañada mucho tiempo he was cheating on her for a long timelo tiene dominado she has him under her thumbeso me tiene muy preocupada I'm very worried about thatme tuvo escribiendo a máquina toda la tarde she had me typing all afternoonnos tuvo allí esperando una hora he kept us waiting there for an houra la pobre la tienen de sirvienta they treat the poor girl like a maidtengo a la niña enferma my little girl's sick¿en qué mano lo tengo? which hand is it in?B (considerar) tener algo/a algn POR algo:se lo tiene por el mejor hospital del país it is supposed to be o it is considered (to be) the best hospital in the countrylo tienen por buen cirujano he's held to be o he's considered (to be) a good surgeonsiempre lo tuve por tímido I always thought he was shyten por seguro que lo hará rest assured o you can be sure he'll do it■A1 (expresando obligación, necesidad) tener QUE + INF:tengo que terminarlo hoy I have to o I must finish it todaytienes que comer más, estás muy delgada you must eat more, you're very thinno tienes más que apretar este botón all you have to do is press this buttonno tienes que estar allí hasta las nueve you don't have to be there until nineno tengo por qué darte cuentas a ti I don't have to explain anything to you, I don't owe you any explanationsno tienes que comer tanto (no debes) you mustn't eat so much; (no hace falta) you don't have to eat that much, there's no need to eat that muchtendría que cambiarme, no puedo ir así I'd have to o I ought to o I should change, I can't go like this2 (expresando propósito, recomendación) tener QUE + INF:tenemos que ir a ver esa película we must go and see that movietengo que hacer ejercicio I must get some exercisetienes que leerlo, es buenísimo you must read it, it's really goodB (expresando certeza) tener QUE + INF:tiene que estar en este cajón it must be in this drawertiene que haber sido él it must have been himtengo que haberlo dejado en casa I must have left it at home¡tú tenías que ser! it had to be you, didn't it?A(con participio pasado): ¿tiene previsto asistir al congreso? do you plan to attend the conference?ya tenían planeada su estrategia they already had their strategy worked outtengo entendido que llega mañana I understand he's arriving tomorrowtiene ganado el afecto del público she has won the public's affectionte tengo dicho que eso no me gusta I've told you before I don't like thatteníamos pensado irnos el jueves we intended leaving on Thursdaytiene bastante dinero ahorrado she has quite a lot of money saved upBtienen tres años de casados they've been married for three years■ tenerseA(sostenerse): no podía tenerse en pie he couldn't standB ( refl) (considerarse) tenerse POR algo:se tiene por muy inteligente he considers himself to be o he thinks he is very intelligent* * *
Multiple Entries:
tener
tener algo
tener ( conjugate tener) verbo transitivo El uso de `got' en frases como `I've got a new dress' está mucho más extendido en el inglés británico que en el americano. Este prefiere la forma `I have a new dress'
1
◊ ¿tienen hijos? do they have any children?, have they got any children?;
no tenemos pan we don't have any bread, we haven't got any bread;
tiene el pelo largo she has o she's got long hair
◊ ¿tiene hora? have you got the time?
◊ tengo invitados a cenar I have o I've got some people coming to dinner;
tengo cosas que hacer I have o I've got things to do
2
tiene un metro de largo it is one meter long;
le lleva 15 años — ¿y eso qué tiene? (AmL fam) she's 15 years older than he is — so what does that matter?
◊ ¿cuántos años tienes? how old are you?;
tengo veinte años I'm twenty (years old)
3
b) ( tomar):◊ ten la llave take o here's the key
4a) ( sentir):◊ tengo hambre/frío I'm hungry/cold;
le tengo mucho cariño I'm very fond of him;
tengo el placer de … it gives me great pleasure to …
◊ tengo dolor de cabeza I have o I've got a headache
5 ( refiriéndose a actitudes):
ten paciencia/cuidado be patient/careful;
tiene mucho tacto he's very tactful
6 (indicando estado, situación):
tengo las manos sucias my hands are dirty;
tienes el cinturón desabrochado your belt's undone;
me tiene muy preocupada I'm very worried about it
tener v aux
1 tener que hacer algo
◊ tengo que estudiar hoy I have to o I must study today;
tienes que comer más you ought to eat moreb) (expresando propósito, recomendación):
tendrías que llamarlo you should ring himc) ( expresando certeza):
¡tú tenías que ser! it had to be you!
2 ( con participio pasado):◊ tengo entendido que sí viene I understand he is coming;
te tengo dicho que … I've told you before (that) …;
teníamos pensado irnos hoy we intended leaving today
3 (AmL) ( en expresiones de tiempo):
tenía un año sin verlo she hadn't seen him for a year
tenerse verbo pronominal ( sostenerse):
no tenerse de sueño to be dead on one's feet
tener
I verbo transitivo
1 (poseer, disfrutar) to have, have got: tengo muy buena memoria, I have a very good memory
no tiene coche, he hasn't got a car
tiene dos hermanas, he has two sisters
tiene mucho talento, he's very talented
no tenemos suficiente dinero, we don't have enough money
(ser dueño de) to own: tiene una cadena de hoteles, he owns a chain of hotels ➣ Ver nota en have 2 (contener) to contain: esta bebida no tiene alcohol, this drink doesn't contain alcohol
3 (asir, sujetar) to hold: la tenía en brazos, she was carrying her in her arms
4 (hospedar) tiene a su suegra en casa, his mother-in-law is staying with them
5 (juzgar, considerar) la tengo por imposible, I regard her as a hopeless case
nos tienen por tontos, they think we are stupid
tenlo por seguro, you can be sure
6 (pasar el tiempo de cierta manera) to have: he tenido un día espantoso, I've had a dreadful day
7 (padecer, sentir) tiene celos, he's jealous
tengo hambre/sed, I'm hungry/thirsty
ten paciencia conmigo, be patient with me
tengo un dolor de cabeza terrible, I have a terrible headache
8 (profesar) to have: me tiene cariño, he is very fond of me
no le tengo ningún respeto, I have no respect for him
9 (años, tiempo) to be: el bebé tiene ocho días, the baby is eight days old
(medidas) la cama tiene metro y medio de ancho, the bed is one and a half metres wide
10 (mantener) to keep: no sabe tener la boca cerrada, she can't keep her mouth shut
nos tuvo dos horas esperando, he kept us waiting for two hours
tiene su habitación muy ordenada, he keeps his room very tidy
me tiene preocupada, I'm worried about him
11 ( tener que + infinitivo) tengo que hacerlo, I must do it
tienes que tomarte las pastillas, you have to take your pills
tendrías que habérselo dicho, you ought to have told her ➣ Ver nota en must
II verbo aux to have: mira que te lo tengo dicho veces, I've told you time and time again
Tener tiene dos traducciones básicas: to have o to have got. Esta segunda se usa casi únicamente para expresar posesión y solo en el presente: Tengo un coche nuevo. I have got a new car.
La primera se usa en sentido más general: Va a tener un problema. He's going to have a problem. Recuerda que la forma interrogativa de I have got es have I got?, mientras que la forma interrogativa de I have es do I have?
Cuando tener significa sentir, se traduce por el verbo to be: Tengo hambre. I am hungry.
' tener' also found in these entries:
Spanish:
abrigar
- abuela
- abundar
- acarrear
- accidente
- acostumbrar
- admirar
- adolecer
- agobiarse
- añorar
- antena
- apetecer
- apremiar
- aptitud
- arcada
- arte
- banco
- bombera
- bombero
- burbuja
- cabida
- cabronada
- cacao
- caer
- cagalera
- calor
- cantar
- capaz
- carácter
- carrete
- celebrarse
- céntimo
- certeza
- certidumbre
- ciega
- ciego
- conciencia
- conllevar
- consecuencia
- constar
- contingente
- corazón
- correa
- correrse
- cosa
- cosquillas
- costar
- creer
- cruda
- crudo
English:
access
- accommodate
- act
- add up
- afraid
- agree
- aim to
- allow for
- allowance
- approve of
- around
- associate
- attached
- augment
- authoritarian
- ax
- axe
- barrel
- be
- bear
- bear with
- bearing
- begrudge
- believe in
- belong
- beware
- boast
- bone
- boomerang
- breathing space
- broody
- brush
- butterfly
- calculate
- careful
- celebrate
- clash
- clever
- come off
- command
- connected
- conscience
- consider
- consideration
- count
- crash
- date
- daunt
- debt
- depend
* * *♦ vt1. [poseer, disfrutar de] [objeto, cualidad, elemento, parentesco] to have;no tengo televisor/amigos I haven't got o I don't have a television/any friends;¿tienes un bolígrafo? have you got o do you have a pen?;¿tiene usted hora? have you got the time?;tenemos un mes para terminarlo we've got a month in which to finish it;tiene el pelo corto, ojos azules y gafas she has (got) short hair, blue eyes and she wears glasses;el documental no tiene mucho interés the documentary is not very interesting;¿cuántas habitaciones tiene? how many rooms has it got o does it have?;¿tienes hermanos? have you got o do you have any brothers or sisters?;tengo un hermano I've got o I have a brother;tener un niño to have a baby;no tienen hijos they haven't got o don't have any children;RP Fam¿conque ésas tenemos?, ¿ahora no quieres ayudar? so that's the deal, is it? you don't want to help now, then;no las tiene todas consigo he is not too sure about it;muy Famtenerlos bien puestos to have guts;tanto tienes, tanto vales you are what you own2. [padecer, realizar, experimentar] to have;tener fiebre to have a temperature;tiene cáncer/el sida she has (got) cancer/AIDS;doctor, ¿qué tengo? what's wrong with me, doctor?;no tienes nada (grave) it's nothing (serious), there's nothing (seriously) wrong with you;tuvieron una pelea/reunión they had a fight/meeting;tengo las vacaciones en agosto my holidays are in August;mañana no tenemos clase we don't have to go to school tomorrow, there's no school tomorrow;¡que tengan buen viaje! have a good journey!;no he tenido un buen día I haven't had a good day;tiene lo que se merece she's got what she deserves3. [medida, años, sensación, sentimiento] to be;tiene 3 metros de ancho it's 3 metres wide;¿cuántos años tienes? how old are you?;tiene diez años she's ten (years old);Amtengo tres años aquí I've been here for three years;tener hambre/miedo to be hungry/afraid;tener suerte/mal humor to be lucky/bad-tempered;tengo un dolor de espalda terrible I have a terrible backache;tengo alergia al polvo I'm allergic to dust;me tienen cariño/envidia they're fond/jealous of me;le tiene lástima he feels sorry for her;tengo ganas de llorar I feel like cryingtienes la corbata torcida your tie isn't straight;me tuvo despierto it kept me awake;eso la tiene despistada/preocupada that has her confused/worried;esto la tendrá ocupada un rato this will keep her busy for a while;un psicópata tiene atemorizada a la población a psychopath is terrorizing the population;nos tuvieron una hora en comisaría they kept us at the police station for an hour;me tuvo esperando una hora she kept me waiting an hour;nos tuvieron toda la noche viendo vídeos they made us watch videos all night;5. [sujetar] to hold;tenlo por el asa hold it by the handle;¿puedes tenerme esto un momento? could you hold this for me a minute?;ten los brazos en alto hold your arms up high¡aquí tienes!, ¡ten! here you are!;ahí tienes la respuesta there's your answer7. [recibir] [mensaje, regalo, visita, sensación] to get;tuve una carta suya I got o had a letter from her;el que llegue primero tendrá un premio whoever arrives first will get a prize;tendrás noticias mías you'll hear from me;tenemos invitados/a la familia a cenar we've got guests/the family over for dinner;tendrá una sorpresa he'll get a surprise;tenía/tuve la impresión de que… I had/got the impression that…;tuve una verdadera desilusión I was really disappointed8. [valorar, estimar]tener en mucho/poco a alguien to think a lot/not to think very much of sb;me tienen por tonto they think I'm stupid;Formaltener a bien hacer algo to be kind enough to do sth;les ruego tengan a bien considerar mi candidatura para el puesto de… I would be grateful if you would consider my application for the post of…9. [guardar, contener] to keep;¿dónde tienes las joyas/el dinero? where do you keep the jewels/money?;¿dónde tendré las gafas? where can my glasses be?;la botella tenía un mensaje the bottle had a message inside;esta cuenta no tiene fondos there are no funds in this account¡cómo la tenés con tu vecino! you're always going on about your neighbour!;¡cómo la tiene con el auto que se va a comprar! he's always going on about the car he's going to buy!;¡cómo la tiene el jefe contigo! the boss really has it in for you!♦ v aux1. [antes de participio] [haber]teníamos pensado ir al teatro we had thought of going to the theatre, we had intended to go to the theatre;¿cuánto tienes hecho de la tesis? how much of your thesis have you (got) done?;te tengo dicho que no pises los charcos I've told you before not to step in puddles;tengo entendido que se van a casar I understand (that) they are going to get married2.tenía/tuve que hacerlo I had to do it;¿tienes que irte? do you have to go?, have you got to go?;tienes que esforzarte más you must try harder;tiene que ser así it has to be this way;tenemos que salir de aquí we have (got) to o need to get out of here, we must get out of here;teníamos que haber hecho esto antes we should have o ought to have done this before;no tienes que disculparte you needn't apologize, you don't need to apologize;si quieres algo, no tienes más que pedirlo if you want something, all you have to do is ask;no tienes por qué venir, si no quieres you don't have to come if you don't want to3.tener que: [indica propósito, consejo] [m5] tenemos que ir a cenar un día we ought to o should go for dinner some time;tienes que ir a ver esa película you must see that movie;tenías que haber visto cómo corría you should have seen him run;tendrías que dejar de fumar you ought to give up smoking4.tener que: [indica probabilidad] [m5] ya tienen que haber llegado they must have o should have arrived by now;las llaves tienen que andar por aquí the keys must be round here somewhere;tendría que haber terminado hace rato she should have o ought to have finished some time ago;tenía que ser él, no podía ser otro it had to be him, it couldn't have been anyone else5.tener que ver: tener que ver con algo/alguien to have to do with sth/sb;actitudes que tienen que ver con la falta de educación attitudes which are related to a lack of education;se apellida Siqueiros, pero no tiene que ver con el pintor his surname is Siqueiros, but he's got nothing to do with the painter;¿qué tiene eso que ver conmigo? what has that got to do with me?;no tener nada que ver con algo/alguien to have nothing to do with sth/sb;lo que digo no tiene nada que ver con eso what I'm saying has nothing to do with that;aunque los dos vinos sean Rioja, no tienen nada que ver even if both wines are Riojas, there's no comparison between them;¿qué tiene que ver que sea mujer para que haga bien su trabajo? what's her being a woman got to do with whether or not she does a good job?;es un poco tarde, ¿no? – ¿y qué tiene que ver? it's a bit late, isn't it? – so what?;tener que ver en algo to be involved in sth;dicen que la CIA tuvo que ver en ello rumour has it the CIA were involved;¿has tenido tú algo que ver en esto? have you had something to do with this?* * *v/t1 have;tener 10 años be 10 (years old);tener un metro de ancho/largo be one meter wide/long o in width/length2:ha tenido un niño she’s had a little boy3:tener a alguien por algo regard s.o. as sth, consider s.o. to be sth4:tengo que madrugar I must get up early, I have to o I’ve got to get up early;tuve que madrugar I had to get up early5:conque ¿esas tenemos? so that’s how it is o things stand, eh?;no tuvo a bien saludarme he did not see fit to greet me;no las tengo todas conmigo fam I’m not one hundred per cent sure;eso me tiene nervioso that makes me nervous* * *tener {80} vt1) : to havetiene ojos verdes: she has green eyestengo mucho que hacer: I have a lot to dotiene veinte años: he's twenty years oldtiene un metro de largo: it's one meter long2) : to holdten esto un momento: hold this for a moment3) : to feel, to maketengo frío: I'm coldeso nos tiene contentos: that makes us happy4)tener por : to think, to considerme tienes por loco: you think I'm crazytener v aux1)tener que : to have totengo que salir: I have to leavetiene que estar aquí: it has to be here, it must be heretenía pensado escribirte: I've been thinking of writing to you* * *tener vb1. (en general) to have¿tienes hermanos? have you any brothers or sisters?En el presente, sobre todo en inglés hablado, se puede emplear have got en vez de have, por ejemplo, have you got any brothers or sisters?2. (edad, tamaño) to betener que ver to have to do with / to concernno tiene nada que ver contigo it's got nothing to do with you / it doesn't concern you -
13 point
point
1. noun1) (the sharp end of anything: the point of a pin; a sword point; at gunpoint (= threatened by a gun).) punta2) (a piece of land that projects into the sea etc: The ship came round Lizard Point.) punta, cabo3) (a small round dot or mark (.): a decimal point; five point three six (= 5.36); In punctuation, a point is another name for a full stop.) punto4) (an exact place or spot: When we reached this point of the journey we stopped to rest.) punto5) (an exact moment: Her husband walked in at that point.) momento preciso6) (a place on a scale especially of temperature: the boiling-point of water.) punto7) (a division on a compass eg north, south-west etc.) punto (cardinal)8) (a mark in scoring a competition, game, test etc: He has won by five points to two.) punto9) (a particular matter for consideration or action: The first point we must decide is, where to meet; That's a good point; You've missed the point; That's the whole point; We're wandering away from the point.) punto, cuestión10) ((a) purpose or advantage: There's no point (in) asking me - I don't know.) sentido11) (a personal characteristic or quality: We all have our good points and our bad ones.) cualidad12) (an electrical socket in a wall etc into which a plug can be put: Is there only one electrical point in this room?) toma
2. verb1) (to aim in a particular direction: He pointed the gun at her.) apuntar2) (to call attention to something especially by stretching the index finger in its direction: He pointed (his finger) at the door; He pointed to a sign.) señalar, apuntar3) (to fill worn places in (a stone or brick wall etc) with mortar.) rejuntar•- pointed- pointer
- pointless
- pointlessly
- points
- be on the point of
- come to the point
- make a point of
- make one's point
- point out
- point one's toes
point1 n1. punta2. punto3. momentoat the point when I left, they were winning 3 1 en el momento en que me fui, ganaban 3 a 14. comafour point five (4.5) cuatro coma cinco (4,5)En el sistema inglés, los millares se separan con una coma y los decimales con un punto, así que tres mil ochocientas treinta y cinco se escribiría 3,835 y treinta y ocho coma veinticinco se escribiría 38.255. sentidothere's no point in waiting, he's not coming no tiene sentido esperar, no vienepoint2 vb señalar / indicartr[pɔɪnt]1 (sharp end - of knife, nail, pencil) punta2 (place) punto, lugar nombre masculino■ meeting point punto de encuentro, punto de reunión3 (moment) momento, instante nombre masculino, punto■ at that point en aquel momento, entonces4 (state, degree) punto, extremo5 (on scale, graph, compass) punto; (on thermometer) grado■ what's the boiling point of water? ¿cuál es el punto de ebullición del agua?6 SMALLSPORT/SMALL (score, mark) punto, tanto7 SMALLFINANCE/SMALL entero8 (item, matter, idea, detail) punto■ I see your point ya veo lo que quieres decir, entiendo lo que quieres decir■ point taken! ¡de acuerdo!9 (central idea, meaning) idea, significado10 (purpose, use) sentido, propósito■ what's the point? ¿para qué?■ what's the point of... ¿qué sentido tiene...■ there's no point in... no vale la pena...11 (quality, ability) cualidad nombre femenino12 SMALLGEOGRAPHY/SMALL punta, cabo13 SMALLMATHEMATICS/SMALL (in geometry) punto (de intersección)14 (on compass) punto (cardinal)15 (in decimals) coma1 (show) señalar2 figurative use (indicate) indicar1 (with weapon) apuntar2 (direct) señalar, indicar3 (wall, house) ajuntar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLat the point of a gun a punta de pistolain point of fact de hecho, en realidadnot to put too finer point on it hablando en platato be beside the point no venir al casoto be on the point of doing something estar a punto de hacer algoto be to the point ser relevante y conciso,-ato come to the point ir al granoto dance on points bailar de puntasto get to the point ir al granoto make a point of doing something proponerse hacer algo, poner empeño en hacer algoto reach the point of no return no poder echarse atrásup to a point hasta cierto puntopoint of order moción nombre femenino de ordenpoint of view punto de vistaweak point punto débilpoint ['pɔɪnt] vt1) sharpen: afilar (la punta de)2) indicate: señalar, indicarto point the way: señalar el camino3) aim: apuntar4)to point out : señalar, indicarpoint vi1)to point at : señalar (con el dedo)2)to point to indicate: señalar, indicarpoint n1) item: punto mthe main points: los puntos principales2) quality: cualidad fher good points: sus buenas cualidadesit's not his strong point: no es su (punto) fuerteit's beside the point: no viene al casoto get to the point: ir al granoto stick to the point: no salirse del tema4) purpose: fin m, propósito mthere's no point to it: no vale la pena, no sirve para nada5) place: punto m, lugar mpoints of interest: puntos interesantes6) : punto m (en una escala)boiling point: punto de ebullición7) moment: momento m, coyuntura fat this point: en este momento8) tip: punta f9) headland: punta f, cabo m10) period: punto m (marca de puntuación)11) unit: punto mhe scored 15 points: ganó 15 puntosshares fell 10 points: las acciones bajaron 10 enteroscompass points : puntos mpl cardinalesdecimal point : punto m decimal, coma fn.• cabo s.m.• entero s.m.• extremo s.m.• finalidad s.f.• pico s.m.• propósito s.m.• punta s.f.• puntilla s.f.• punto s.m.• púa s.f.• tanto s.m.v.• afilar v.• apuntar v.• asestar v.• clavetear v.• encarar v.• señalar v.pɔɪnt
I
1) noun2) ca) ( dot) punto mb) ( decimal point) ≈coma f, punto m decimal (AmL) ( the point is used instead of the comma in some Latin American countries)1.5 — (léase: one point five) 1,5 (read as: uno coma cinco) 1.5 (read as: uno punto cinco) (AmL)
3) ca) ( in space) punto mpoint of departure — punto m de partida
customs point — aduana f
things have reached such a point that... — las cosas han llegado a tal punto or a tal extremo que...
the point of no return: we've reached the point of no return — ahora ya no nos podemos echar atrás
b) ( on scale) punto mfreezing/boiling point — punto de congelación/ebullición
you're right, up to a point — hasta cierto punto tienes razón
she is reserved to the point of coldness — es tan reservada, que llega a ser fría
4) c ( in time) momento mat this point — en ese/este momento or instante
he was at the point of death — (frml) estaba agonizando
to be on the point of -ing — estar* a punto de + inf
5) c (in contest, exam) punto mto win on points — ( in boxing) ganar por puntos
to make points with somebody — (AmE) hacer* méritos con alguien; match point, set I 4)
6) ca) (item, matter) punto mpoint of honor — cuestión f de honor or pundonor
point of order — moción f de orden
to bring up o raise a point — plantear una cuestión
to make a point of -ing: I'll make a point of watching them closely me encargaré de vigilarlos de cerca; to stretch a point — hacer* una excepción
b) ( argument)yes, that's a point — sí, ese es un punto interesante
to make a point: that was a very interesting point you made lo que señalaste or planteaste or dijiste es muy interesante; she made the point that... observó que...; all right, you've made your point! sí, bueno, ya has dicho lo que querías decir; ( conceding) sí, bueno, tienes razón; I take your point, but... te entiendo, pero...; point taken de acuerdo; to prove one's/a point — demostrar* que uno tiene razón or está en lo cierto
7) (no pl) (central issue, meaning)to come/get to the point — ir* al grano
to keep o stick to the point — no irse* por las ramas, no salirse* del tema
and, more to the point... — y lo que es más...
that's beside the point — eso no tiene nada que ver or no viene al caso
the point is that... — el hecho es que...
to miss the point — no entender* de qué se trata
8) u ( purpose)what's the point of going on? — ¿qué sentido tiene seguir?, ¿para qué vamos a seguir?
the whole point of my trip was to see you — justamente iba a viajar (or he viajado etc) nada más que para verte, el único propósito de mi viaje era verte a ti
9) c (feature, quality)10) ca) (sharp end, tip) punta fb) ( promontory) ( Geog) punta f, cabo m12) c ( socket) (BrE)(electrical o power) point — toma f de corriente, tomacorriente m (AmL)
II
1.
transitive verb (aim, direct) señalar, indicar*can you point us in the right direction? — ¿nos puede indicar por dónde se va?, ¿nos puede señalar el camino?
to point something AT somebody/something: he pointed his finger at me me señaló con el dedo; she pointed the gun at him le apuntó con la pistola; point the aerosol away from you — apunta para otro lado con el aerosol
2.
via) (with finger, stick etc) señalarto point AT/TO something/somebody — señalar algo/a alguien
b) ( call attention)the report points to deficiencies in health care — el informe señala deficiencias en la asistencia sanitaria
c) (indicate, suggest)to point TO something — \<\<facts/symptoms\>\> indicar* algo
it all points to suicide — todo indica or hace pensar que se trata de un suicidio
the trends point to an early economic recovery — los indicios apuntan a una pronta reactivación de la economía
Phrasal Verbs:[pɔɪnt]1. N1) (Geom) (=dot) punto m ; (=decimal point) punto m decimal, coma ftwo point six (2.6) — dos coma seis (2,6)
2) (on scale, thermometer) punto mboiling/freezing point — punto de ebullición/congelación
4) [of needle, pencil, knife etc] punta f ; [of pen] puntilla f•
at the point of a sword — a punta de espada•
with a sharp point — puntiagudo5) (=place) punto m, lugar mthis was the low/high point of his career — este fue el momento más bajo/el momento cumbre de su carrera
•
at all points — por todas partes, en todos los sitiosthe train stops at Carlisle and all points south — el tren para en Carlisle y todas las estaciones al sur
•
when it comes to the point — en el momento de la verdadwhen it came to the point of paying... — cuando llegó la hora de pagar..., a la hora de pagar...
•
there was no point of contact between them — no existía ningún nexo de unión entre ellos•
from that point on... — de allí en adelante...•
to reach the point of no return — (lit, fig) llegar al punto sin retorno•
to be on the point of doing sth — estar a punto de hacer algo•
abrupt to the point of rudeness — tan brusco que resulta grosero•
at the point where the road forks — donde se bifurca el camino6) (=counting unit) (in Sport, test) punto m•
to win on points — ganar por puntos•
to give sth/sb points out of ten — dar a algo/algn un número de puntos sobre diez•
to score ten points — marcar diez puntos7) (=most important thing)the point is that... — el caso es que...
that's the whole point, that's just the point! — ¡eso es!, ¡ahí está!
the point of the joke/story — la gracia del chiste/cuento
•
to be beside the point — no venir al casoit is beside the point that... — no importa que + subjun
•
do you get the point? — ¿entiendes por dónde voy or lo que quiero decir?•
to miss the point — no comprender•
that's not the point — esto no viene al caso, no es eso•
to get off the point — salirse del tema•
his remarks were to the point — sus observaciones venían al casoto come or get to the point — ir al grano
to keep or stick to the point — no salirse del tema
to speak to the point — (=relevantly) hablar acertadamente, hablar con tino
8) (=purpose, use) [of action, visit] finalidad f, propósito m•
it gave point to the argument — hizo ver la importancia del argumento•
there's little point in telling him — no merece la pena or no tiene mucho sentido decírselo•
there's no point in staying — no tiene sentido quedarsea long story that seemed to have no point at all — una larga historia que no parecía venir al caso en absoluto
•
to see the point of sth — encontrar or ver sentido a algo, entender el porqué de algoI don't see the point of or in doing that — no veo qué sentido tiene hacer eso
•
what's the point? — ¿para qué?, ¿a cuento de qué?what's the point of or in trying? — ¿de qué sirve intentar?
9) (=detail, argument) punto mthe points to remember are... — los puntos a retener son los siguientes...
to carry or gain or win one's point — salirse con la suya
five-point plan — proyecto m de cinco puntos
•
to argue point by point — razonar punto por punto•
in point of fact — en realidad, el caso es que•
I think she has a point — creo que tiene un poco de razónyou've got or you have a point there! — ¡tienes razón!, ¡es cierto! (LAm)
•
the point at issue — el asunto, el tema en cuestión•
to make one's point — convenceryou've made your point — nos etc has convencido
to make the point that... — hacer ver or comprender que...
to make a point of doing sth, make it a point to do sth — poner empeño en hacer algo
•
on this point — sobre este punto•
to stretch a point — hacer una excepción•
I take your point — acepto lo que dicespoint taken! — ¡de acuerdo!
10)to see or understand sb's point of view — comprender el punto de vista de algn
11) (=matter) cuestión f12) (=characteristic) cualidad fwhat points should I look for? — ¿qué puntos debo buscar?
•
he has his points — tiene algunas cualidades buenas•
tact isn't one of his strong points — la discreción no es uno de sus (puntos) fuertes15) (Geog) punta f, promontorio m, cabo m16) (Typ) (=punctuation mark) punto m9 point black — (Typ) negritas fpl del cuerpo 9
17) (Ballet) (usu pl) punta f•
to dance on points — bailar sobre las puntas2. VT1) (=aim, direct) apuntar (at a)•
to point a gun at sb — apuntar a algn con un fusilto point one's finger at sth/sb — señalar con el dedo algo/a algn
•
he pointed the car towards London — puso el coche rumbo a Londres- point the finger at sb2) (=indicate, show) señalar, indicar•
would you point me in the direction of the town hall? — ¿me quiere decir dónde está el ayuntamiento?•
to point the moral that... — subrayar la moraleja de que...•
to point the way — (lit, fig) señalar el camino3) (Constr) [+ wall] rejuntar4) [+ text] puntuar; [+ Hebrew etc] puntar3. VI1) (lit) señalar•
the car isn't pointing in the right direction — el coche no va en la dirección correcta•
the hands pointed to midnight — las agujas marcaban las 12 de la noche2) (fig) (=indicate) indicar•
this points to the fact that... — esto indica que...3)• to point to sth — (=call attention to) señalar algo
4) [dog] mostrar la caza, parar4.CPDpoint duty N — (Brit) (Police) control m de la circulación
to be on point duty — dirigir la circulación or el tráfico
point man N — (=spokesman) portavoz m
point of reference N — punto m de referencia
point of sale N — punto m de venta
points decision N — (Boxing) decisión f a los puntos
points failure N — (Brit) (Rail) fallo m en el sistema de agujas
points system N — (gen) sistema m de puntos; (Aut) sistema de penalización por las infracciones cometidas por un conductor que puede llevar a determinadas sanciones (p. ej. la retirada del permiso de conducir)
point-of-salepoints victory, points win N — victoria f a los puntos
- point up* * *[pɔɪnt]
I
1) noun2) ca) ( dot) punto mb) ( decimal point) ≈coma f, punto m decimal (AmL) ( the point is used instead of the comma in some Latin American countries)1.5 — (léase: one point five) 1,5 (read as: uno coma cinco) 1.5 (read as: uno punto cinco) (AmL)
3) ca) ( in space) punto mpoint of departure — punto m de partida
customs point — aduana f
things have reached such a point that... — las cosas han llegado a tal punto or a tal extremo que...
the point of no return: we've reached the point of no return — ahora ya no nos podemos echar atrás
b) ( on scale) punto mfreezing/boiling point — punto de congelación/ebullición
you're right, up to a point — hasta cierto punto tienes razón
she is reserved to the point of coldness — es tan reservada, que llega a ser fría
4) c ( in time) momento mat this point — en ese/este momento or instante
he was at the point of death — (frml) estaba agonizando
to be on the point of -ing — estar* a punto de + inf
5) c (in contest, exam) punto mto win on points — ( in boxing) ganar por puntos
to make points with somebody — (AmE) hacer* méritos con alguien; match point, set I 4)
6) ca) (item, matter) punto mpoint of honor — cuestión f de honor or pundonor
point of order — moción f de orden
to bring up o raise a point — plantear una cuestión
to make a point of -ing: I'll make a point of watching them closely me encargaré de vigilarlos de cerca; to stretch a point — hacer* una excepción
b) ( argument)yes, that's a point — sí, ese es un punto interesante
to make a point: that was a very interesting point you made lo que señalaste or planteaste or dijiste es muy interesante; she made the point that... observó que...; all right, you've made your point! sí, bueno, ya has dicho lo que querías decir; ( conceding) sí, bueno, tienes razón; I take your point, but... te entiendo, pero...; point taken de acuerdo; to prove one's/a point — demostrar* que uno tiene razón or está en lo cierto
7) (no pl) (central issue, meaning)to come/get to the point — ir* al grano
to keep o stick to the point — no irse* por las ramas, no salirse* del tema
and, more to the point... — y lo que es más...
that's beside the point — eso no tiene nada que ver or no viene al caso
the point is that... — el hecho es que...
to miss the point — no entender* de qué se trata
8) u ( purpose)what's the point of going on? — ¿qué sentido tiene seguir?, ¿para qué vamos a seguir?
the whole point of my trip was to see you — justamente iba a viajar (or he viajado etc) nada más que para verte, el único propósito de mi viaje era verte a ti
9) c (feature, quality)10) ca) (sharp end, tip) punta fb) ( promontory) ( Geog) punta f, cabo m12) c ( socket) (BrE)(electrical o power) point — toma f de corriente, tomacorriente m (AmL)
II
1.
transitive verb (aim, direct) señalar, indicar*can you point us in the right direction? — ¿nos puede indicar por dónde se va?, ¿nos puede señalar el camino?
to point something AT somebody/something: he pointed his finger at me me señaló con el dedo; she pointed the gun at him le apuntó con la pistola; point the aerosol away from you — apunta para otro lado con el aerosol
2.
via) (with finger, stick etc) señalarto point AT/TO something/somebody — señalar algo/a alguien
b) ( call attention)the report points to deficiencies in health care — el informe señala deficiencias en la asistencia sanitaria
c) (indicate, suggest)to point TO something — \<\<facts/symptoms\>\> indicar* algo
it all points to suicide — todo indica or hace pensar que se trata de un suicidio
the trends point to an early economic recovery — los indicios apuntan a una pronta reactivación de la economía
Phrasal Verbs: -
14 place
pleis
1. noun1) (a particular spot or area: a quiet place in the country; I spent my holiday in various different places.) sitio, lugar2) (an empty space: There's a place for your books on this shelf.) sitio3) (an area or building with a particular purpose: a market-place.) lugar, sitio, local4) (a seat (in a theatre, train, at a table etc): He went to his place and sat down.) sitio, asiento5) (a position in an order, series, queue etc: She got the first place in the competition; I lost my place in the queue.) lugar, puesto6) (a person's position or level of importance in society etc: You must keep your secretary in her place.) sitio7) (a point in the text of a book etc: The wind was blowing the pages of my book and I kept losing my place.) página, punto8) (duty or right: It's not my place to tell him he's wrong.) función, papel, deber, obligación9) (a job or position in a team, organization etc: He's got a place in the team; He's hoping for a place on the staff.) puesto, trabajo10) (house; home: Come over to my place.) casa11) ((often abbreviated to Pl. when written) a word used in the names of certain roads, streets or squares.) plaza12) (a number or one of a series of numbers following a decimal point: Make the answer correct to four decimal places.) punto/espacio decimal
2. verb1) (to put: He placed it on the table; He was placed in command of the army.) colocar, poner, situar2) (to remember who a person is: I know I've seen her before, but I can't quite place her.) situar, recordar, identificar•- go places
- in the first
- second place
- in place
- in place of
- out of place
- put oneself in someone else's place
- put someone in his place
- put in his place
- take place
- take the place of
place1 n1. lugar / sitio2. sitio / plaza / asiento3. casato take place tener lugar / ocurrir / celebrarsewhere did the battle take place? ¿dónde tuvo lugar la batalla?place2 vb poner / colocartr[pleɪs]1 (particular position, part) lugar nombre masculino, sitio2 (proper position) lugar nombre masculino, sitio; (suitable place) lugar nombre masculino adecuado, sitio adecuado4 (in book) página5 (seat) asiento, sitio; (at table) cubierto■ can you save my place? ¿me guardas el sitio?1 (put - gen) poner; (- carefully) colocar2 (find home, job for) colocar3 (rank, class) poner, situar4 (remember - face, person) recordar; (- tune, accent) identificar■ I recognize his face, but I can't quite place him me suena su cara, pero no sé de qué\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLall over the place por todas partes, por todos ladosa place in the sun una posición destacadain place en su sitioin place of somebody / in somebody's place en el lugar de alguienin the first place... en primer lugar...out of place fuera de lugarthere's no place like home no hay nada como estar en casato be placed first «(second etc)» ocupar el primer (segundo etc) puesto, llegar el primero (segundo etc)to change places with somebody cambiar de sitio con alguiento fall into place / fit into place / slot into place encajar, cuadrarto have friends in high places tener amigos influyentesto give place to something dar paso a algoto go from place to place ir de un lugar a otro, ir de un sitio a otro, ir de un lado a otroto go places llegar lejosto hold something in place sujetar algoto know one's place saber el lugar que le corresponde a unoto place a bet hacer una apuestato place an order hacer un pedidoto place one's trust in somebody depositar su confianza en alguiento put oneself in somebody's place ponerse en el lugar de alguiento put somebody in his place poner a alguien en su sitioto take place tener lugarto take second place pasar a un segundo planoto take the place of ocupar el sitio de, reemplazar, sustituirdecimal place SMALLMATHEMATICS/SMALL punto decimalplace of birth lugar nombre masculino de nacimientoplace of residence domicilioplace of worship lugar nombre masculino de cultoplace mat individual nombre masculinoplace name topónimo1) put, set: poner, colocar2) situate: situar, ubicar, emplazarto be well placed: estar bien situadoto place in a job: colocar en un trabajo3) identify, recall: identificar, ubicar, recordarI can't place him: no lo ubico4)to place an order : hacer un pedidoplace n1) space: sitio m, lugar mthere's no place to sit: no hay sitio para sentarse2) location, spot: lugar m, sitio m, parte fplace of work: lugar de trabajoour summer place: nuestra casa de veranoall over the place: por todas partes3) rank: lugar m, puesto mhe took first place: ganó el primer lugar4) position: lugar meverything in its place: todo en su debido lugarto feel out of place: sentirse fuera de lugar5) seat: asiento m, cubierto m (a la mesa)6) job: puesto m7) role: papel m, lugar mto change places: cambiarse los papeles8)to take place : tener lugar9)to take the place of : sustituir an.• ubicación (Informática) s.f.n.• empleo s.m.• encargo s.m.• local s.m.• lugar s.m.• paraje s.m.• plaza s.f.• puesto s.m.• recinto s.m.• sitio s.m.v.• asentar v.• colocar v.• emplazar v.• fijar v.• instalar v.• localizar v.• meter v.• poner v.(§pres: pongo, pones...) pret: pus-pp: puestofut/c: pondr-•)• situar v.• ubicar v.
I pleɪs1)a) c (spot, position, area) lugar m, sitio mshe was in the right place at the right time and got the job — tuvo la suerte de estar allí en el momento oportuno y le dieron el trabajo
from place to place — de un lugar or un sitio or un lado a otro
to have friends in high places — tener* amigos influyentes
all over the place — por todas partes, por todos lados
to go places: this boy will go places — este chico va a llegar lejos
b) ( specific location) lugar mc) (in phrases)in place: when the new accounting system is in place cuando se haya implementado el nuevo sistema de contabilidad; to hold something in place sujetar algo; out of place: modern furniture would look out of place in this room quedaría mal or no resultaría apropiado poner muebles modernos en esta habitación; I felt very out of place there — me sentí totalmente fuera de lugar allí
d) u ( locality) lugar m2) ca) (building, shop, restaurant etc) sitio m, lugar mthey've moved to a bigger place — se han mudado a un local (or a una casa) más grande
b) ( home) casa fwe went back to Jim's place — después fuimos a (la) casa de Jim or (AmL tb) fuimos donde Jim or (RPl tb) a lo de Jim
3) ca) (position, role) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
nobody can ever take your place — nadie podrá jamás ocupar tu lugar or reemplazarte
to know one's place — (dated or hum) saber* el lugar que le corresponde a uno
to put somebody in her/his place — poner* a algn en su lugar
b)in place of — (as prep) en lugar de
c)to take place — ( occur) \<\<meeting/concert/wedding\>\> tener* lugar
we don't know what took place that night — no sabemos qué ocurrió or qué sucedió aquella noche
4) ca) ( seat)save me a place — guárdame un asiento or un sitio
the hall has places for 500 people — la sala tiene capacidad or cabida para 500 personas
b) ( at table) cubierto mto lay/set a place for somebody — poner* un cubierto para algn
5) c (in contest, league) puesto m, lugar mhe took first place — obtuvo el primer puesto or lugar
your social life will have to take second place — tu vida social va a tener que pasar a un segundo plano
6) c (in book, script, sequence)you've made me lose my place — me has hecho perder la página (or la línea etc) por donde iba
7) ca) ( job) puesto mto fill a place — cubrir* una vacante
b) (BrE Educ) plaza fc) ( on team) puesto m8) ( in argument) lugar min the first/second place — en primer/segundo lugar
II
1) (put, position) \<\<object\>\> poner*; (carefully, precisely) colocar*; \<\<guards/sentries\>\> poner*, apostar*, colocar*how are you placed (for) next week? — ¿cómo estás de tiempo la semana que viene?
to place one's confidence o trust in somebody/something — depositar su (or mi etc) confianza en alguien/algo
2)a) (in hierarchy, league, race)national security should be placed above everything else — la seguridad nacional debería ponerse por encima de todo
b) ( in horseracing)to be placed — llegar* placé or colocado ( en segundo o tercer lugar)
3)a) (find a home, job for) colocar*they placed her with a Boston firm — la colocaron or le encontraron trabajo en una empresa de Boston
b) \<\<advertisement\>\> poner*; \<\<phone call\>\> pedir*; \<\<goods/merchandise\>\> colocar*4) ( identify) \<\<tune\>\> identificar*, ubicar* (AmL)her face is familiar, but I can't quite place her — su cara me resulta conocida pero no sé de dónde or (AmL tb) pero no la ubico
5) ( direct carefully) \<\<ball/shot\>\> colocar*[pleɪs]1. Nthis is the place — este es el lugar, aquí es
we came to a place where... — llegamos a un lugar donde...
•
the furniture was all over the place — los muebles estaban todos manga por hombro•
in another or some other place — en otra parte•
any place will do — cualquier lugar vale or sirve•
it all began to fall into place — todo empezó a tener sentido•
when the new law/system is in place — cuando la nueva ley/el nuevo sistema entre en vigora blue suit, worn in places — un traje azul, raído a retazos
the snow was a metre deep in places — había tramos or trozos en que la nieve cubría un metro
•
this is no place for you — este no es sitio para ti•
a place in the sun — (fig) una posición envidiable2) (specific) lugar m•
place of business — [of employment] lugar m de trabajo; (=office) oficina f, despacho m ; (=shop) comercio m3) (=town, area) lugar m, sitio m•
to go places — (US) (=travel) viajar, conocer mundohe's going places * — (fig) llegará lejos
•
from place to place — de un sitio a otrohe drifted from place to place, from job to job — iba de un sitio a otro, de trabajo en trabajo
4) (=house) casa f ; (=building) sitio mwe were at Peter's place — estuvimos en casa de Pedro, estuvimos donde Pedro *
my place or yours? — ¿en mi casa o en la tuya?
I must be mad, working in this place — debo de estar loca para trabajar en este sitio or lugar
5) (in street names) plaza f6) (=proper or natural place) sitio m, lugar mdoes this have a place? — ¿tiene esto un sitio determinado?
•
his troops were in place — sus tropas estaban en su sitiohe checked that his tie was in place — comprobó que llevaba bien puesta or colocada la corbata
•
to be out of place — estar fuera de lugarI feel rather out of place here — me siento como que estoy de más aquí, aquí me siento un poco fuera de lugar
•
to laugh in or at the right place — reírse en el momento oportuno7) (in book) página f•
to find/ lose one's place — encontrar/perder la página•
to mark one's place — poner una marca (de por dónde se va) en un libro8) (=seat) asiento m ; (in cinema, theatre) localidad f ; (at table) cubierto m ; (in queue) turno m ; (in school, university, on trip) plaza f ; (in team) puesto mare there any places left? — ¿quedan plazas?
is this place taken? — ¿está ocupado este asiento?
•
to change places with sb — cambiar de sitio con algn•
to give place to — dar paso a•
to lay an extra place for sb — poner otro cubierto para algn9) (=job, vacancy) puesto mto seek a place in publishing — buscarse una colocación or un puesto en una casa editorial
10) (=position) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
•
I wouldn't mind changing places with her! — ¡no me importaría estar en su lugar!•
to know one's place — saber cuál es su lugar•
racism has no place here — aquí no hay sitio para el racismo•
she occupies a special place in the heart of the British people — ocupa un rincón especial en el corazón del pueblo británico•
to take the place of sth/sb — sustituir or suplir algo/a algnI was unable to go so Sheila took my place — yo no pude ir, así que Sheila lo hizo por mí
11) (in series, rank) posición f, lugar m•
to work sth out to three places of decimals — calcular algo hasta las milésimas or hasta con tres decimales•
Madrid won, with Bilbao in second place — ganó Madrid, con Bilbao en segunda posición or segundo lugar•
she took second place in the race/Latin exam — quedó la segunda en la carrera/el examen de Latínhe didn't like having to take second place to his wife in public — delante de la gente no le gustaba quedar en un segundo plano detrás de su mujer
for her, money takes second place to job satisfaction — para ella un trabajo gratificante va antes que el dinero
- put sb in his place12) (other phrases)•
in the first/ second place — en primer/segundo lugar•
in place of — en lugar de, en vez de•
to take place — tener lugarthe marriage will not now take place — ahora la boda no se celebrará, ahora no habrá boda
there are great changes taking place — están ocurriendo or se están produciendo grandes cambios
2. VTthe drought is placing heavy demands on the water supply — la sequía está poniendo en serios apuros al suministro de agua
unemployment places a great strain on families — el desempleo somete a las familias a una fuerte presión
2) (=give, attribute) [+ blame] echar (on a); [+ responsibility] achacar (on a); [+ importance] dar, otorgar more frm (on a)•
I had no qualms about placing my confidence in him — no tenía ningún reparo en depositar mi confianza en él•
they place too much emphasis on paper qualifications — le dan demasiada importancia a los títulos•
we should place no trust in that — no hay que fiarse de eso3) (=situate) situar, ubicarhow are you placed for money? — ¿qué tal andas de dinero?
4) (Comm) [+ order] hacer; [+ goods] colocar; (Econ) [+ money, funds] colocar, invertirgoods that are difficult to place — mercancías fpl que no encuentran salida
bet 3., 1)to place a contract for machinery with a French firm — firmar un contrato con una compañía francesa para adquirir unas máquinas
5) (=find employment for) [agency] encontrar un puesto a, colocar; [employer] ofrecer empleo a, colocar; (=find home for) colocarthe child was placed with a loving family — el niño fue (enviado) a vivir con una familia muy cariñosa
6) (of series, rank) colocar, clasificarto be placed — (in horse race) llegar colocado
they are currently placed second in the league — actualmente ocupan el segundo lugar de la clasificación
7) (=recall, identify) recordar; (=recognize) reconocer; (=identify) identificar, ubicar (LAm)I can't place her — no recuerdo de dónde la conozco, no la ubico (LAm)
3.VI(US) (in race, competition)to place second — quedar segundo, quedar en segundo lugar
4.CPDplace card N — tarjeta que indica el lugar de alguien en la mesa
place kick N — (Rugby) puntapié m colocado; (Ftbl) tiro m libre
place names (as study, in general) toponimia fplace name N — topónimo m
place setting N — cubierto m
* * *
I [pleɪs]1)a) c (spot, position, area) lugar m, sitio mshe was in the right place at the right time and got the job — tuvo la suerte de estar allí en el momento oportuno y le dieron el trabajo
from place to place — de un lugar or un sitio or un lado a otro
to have friends in high places — tener* amigos influyentes
all over the place — por todas partes, por todos lados
to go places: this boy will go places — este chico va a llegar lejos
b) ( specific location) lugar mc) (in phrases)in place: when the new accounting system is in place cuando se haya implementado el nuevo sistema de contabilidad; to hold something in place sujetar algo; out of place: modern furniture would look out of place in this room quedaría mal or no resultaría apropiado poner muebles modernos en esta habitación; I felt very out of place there — me sentí totalmente fuera de lugar allí
d) u ( locality) lugar m2) ca) (building, shop, restaurant etc) sitio m, lugar mthey've moved to a bigger place — se han mudado a un local (or a una casa) más grande
b) ( home) casa fwe went back to Jim's place — después fuimos a (la) casa de Jim or (AmL tb) fuimos donde Jim or (RPl tb) a lo de Jim
3) ca) (position, role) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
nobody can ever take your place — nadie podrá jamás ocupar tu lugar or reemplazarte
to know one's place — (dated or hum) saber* el lugar que le corresponde a uno
to put somebody in her/his place — poner* a algn en su lugar
b)in place of — (as prep) en lugar de
c)to take place — ( occur) \<\<meeting/concert/wedding\>\> tener* lugar
we don't know what took place that night — no sabemos qué ocurrió or qué sucedió aquella noche
4) ca) ( seat)save me a place — guárdame un asiento or un sitio
the hall has places for 500 people — la sala tiene capacidad or cabida para 500 personas
b) ( at table) cubierto mto lay/set a place for somebody — poner* un cubierto para algn
5) c (in contest, league) puesto m, lugar mhe took first place — obtuvo el primer puesto or lugar
your social life will have to take second place — tu vida social va a tener que pasar a un segundo plano
6) c (in book, script, sequence)you've made me lose my place — me has hecho perder la página (or la línea etc) por donde iba
7) ca) ( job) puesto mto fill a place — cubrir* una vacante
b) (BrE Educ) plaza fc) ( on team) puesto m8) ( in argument) lugar min the first/second place — en primer/segundo lugar
II
1) (put, position) \<\<object\>\> poner*; (carefully, precisely) colocar*; \<\<guards/sentries\>\> poner*, apostar*, colocar*how are you placed (for) next week? — ¿cómo estás de tiempo la semana que viene?
to place one's confidence o trust in somebody/something — depositar su (or mi etc) confianza en alguien/algo
2)a) (in hierarchy, league, race)national security should be placed above everything else — la seguridad nacional debería ponerse por encima de todo
b) ( in horseracing)to be placed — llegar* placé or colocado ( en segundo o tercer lugar)
3)a) (find a home, job for) colocar*they placed her with a Boston firm — la colocaron or le encontraron trabajo en una empresa de Boston
b) \<\<advertisement\>\> poner*; \<\<phone call\>\> pedir*; \<\<goods/merchandise\>\> colocar*4) ( identify) \<\<tune\>\> identificar*, ubicar* (AmL)her face is familiar, but I can't quite place her — su cara me resulta conocida pero no sé de dónde or (AmL tb) pero no la ubico
5) ( direct carefully) \<\<ball/shot\>\> colocar* -
15 en
prep.viven en la capital they live in the capitaltiene el dinero en el banco he keeps his money in the banken la mesa/el plato on the table/plateen casa/el trabajo at home/work2 into.el avión cayó en el mar the plane fell into the seaentraron en la habitación they came/went into the room3 in (time) (month, year).nació en 1953/marzo she was born in 1953/Marchen Nochebuena on Christmas Eveen Navidades at Christmasen aquella época at that time, in those daysen un par de días in a couple of days4 by (medio de transporte).ir en tren/coche/avión/barco to go by train/car/plane/boat5 in (modo).en voz baja in a low voicelo dijo en inglés she said it in Englishpagar en libras to pay in poundsla inflación aumentó en un 10 por ciento inflation increased by 10 percenttodo se lo gasta en ropa he spends everything on clothes6 in (price).las ganancias se calculan en millones profits are calculated in millionste lo dejo en 5.000 I'll let you have it for 5,0007 from (causa).lo detecté en su forma de hablar I could tell from the way he was speaking8 in, made of (materia).en seda in silk9 in terms of.lo supera en inteligencia she is more intelligent than he is10 on, over, upon.11 at, over at, in, over in.En ese momento ...at that moment.12 to.* * *en1 (lugar - gen) in, at2 (- en el interior) in, inside3 (lugar - sobre) on5 (dirección) into6 (transporte) by7 (tema, materia) at, in8 (modo, manera) in9 (porcentaje) by■ los valores aumentaron en un 6% securities increased by 6%10 en + gerund upon■ en llegando el maestro, los niños se levantan upon the teacher's arrival, the children stand up\de casa en casa from house to houseen cuanto as soon asen camino on the way* * *prep.1) in2) on3) at4) by5) inside6) into* * *PREP1) [indicando lugar]a) (=dentro de) inestá en el cajón/en el armario — it's in the drawer/in the wardrobe
b) (=encima de) onc) [con países, ciudades, calles]d) [con edificios]2) [indicando movimiento] into3) [indicando modo] in4) [indicando proporción] by5) [indicando tiempo]ayer en la mañana — LAm yesterday morning
en la mañana del accidente — LAm on the morning of the accident
6) [indicando tema, ocupación]Hugo en Segismundo — (Cine, Teat) Hugo as Segismundo, Hugo in the role of Segismundo
7) [con medios de transporte] by8) [con cantidades] at, forlo vendió en cinco dólares — he sold it at o for five dollars
estimaron las ganancias en unos trescientos mil euros — they estimated the profits to be around three hundred thousand euros
9) [con infinitivo]10) † [con gerundio]EN Como preposición de lugar, en se traduce normalmente por on, in o at. La elección de una de estas tres preposiciones depende a menudo de cómo percibe el hablante la relación espacial. He aquí unas líneas generales: ► Se traduce por on cuando en equivale a encima de o nos referimos a algo que se percibe como una superficie o una línea, por ejemplo una mesa, una carretera {etc}: "¿Has visto mi vestido?" - "Está en la tabla de planchar" "Have you seen my dress?" - "It's on the ironing-board" Estaban tumbados en la playa They were lying on the beach Está construyendo una casa en la colina He's building a house on the hill ... un pueblo en la costa oeste...... a village on the west coast... La gasolinera está en la carretera que va a Motril The petrol station is on the road to Motril Dibujó un león en la hoja de papel He drew a lion on the piece of paper Tiene un grano en la nariz He has a spot on his nose Lo vi en la tele I saw him on TV ► Se usa in cuando equivale a dentro de o cuando nos referimos a un espacio que se percibe como limitado (calle, montañas, etc): Tus gafas están en mi bolso Your glasses are in my bag Tienes una pestaña en el ojo You've got an eyelash in your eye Lo leí en un libro I read it in a book Se han comprado un chalet en la sierra They've bought a chalet in the mountains Viven en la calle de Serrano They live in the Calle de Serrano ► Lo traducimos por at para referirnos a un edificio cuando hablamos de la actividad que normalmente se realiza en él o cuando en indica un lugar concreto. También se traduce por at cuando en la dirección incluimos el número o el nombre de la casa: ¿Por qué no comemos en el restaurante de tu hermano? Why don't we have lunch at your brother's restaurant? Voy a pasar el día en el museo I'm going to spend the day at the museum Te espero en la parada del autobús I'll meet you at the bus-stop Vivimos en la calle Dale nº 12 We live at 12 Dale Street Para otros usos y ejemplos ver la entrada* * *1) ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio)viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel — they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotel
viven en la calle Goya — they live on o (BrE) in Goya Street
nos quedamos en casa — we stayed home (AmE), we stayed at home (BrE)
b) ( dentro de) inc) ( sobre) on2) (expresando circunstancias, ambiente, medio) in3)a) (indicando tema, especialidad, cualidad)b) (indicando proporción, precio)lo vendió en $30 — he sold it for $30
las pérdidas se calcularon en $50.000 — the losses were calculated at $50,000
4)a) (indicando estado, manera) inen buenas/malas condiciones — in good/bad condition
en llamas — in flames, on fire
b) ( en forma de)colóquense en círculo — get into o in a circle
c) ( en el papel de) asd) ( con medios de transporte) byir en taxi/barco — to go by taxi/by boat
fueron en bicicleta — they cycled, they went on their bikes
5)a) ( expresando el material)¿lo tienen en azul? — do you have it in blue?
en la mañana/tarde/noche — (esp AmL) in the morning/afternoon/at night
7)a) ( con construcciones verbales) inb) ( con complementos de persona) in* * *= in, onto, into, at, throughout.Ex. The first institute, 'The Catalog: Its Nature and Prospects,' was held in New York City on October 9 and 10, 1975.Ex. When one is in place, the depression of a lever causes it to be photographed onto the next blank space.Ex. The application of a classification scheme to a set of documents should result in the ordering or arranging of that set of documents into groups or classes according to their subject content.Ex. He also resolved to talk with Cleo Passantino, a young librarian who had been at the library for three years and with whom he had had little contact.Ex. Throughout this chapter the term 'document' is used to refer to any item which might be found in a library or information center or data base.----* en absoluto = at all, in the slightest, whatsoever, not at all, in any shape or form.* en abstracto = abstractly.* en abundancia = in plenty, liberally, in abundance, exuberantly, in profusion, aplenty [a-plenty], prodigiously, plentifully.* en activo = practising [practicing, -USA].* en adelante = forward [forwards].* en agradecimiento por = appreciative of.* en alerta roja = on red alert.* en alguna ocasión = on any one occasion.* en alguna parte = someplace.* en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en algunos casos = in some cases.* en algunos grupos = in some quarters.* en algunos grupos de la población = in some quarters.* en algunos sectores = in some quarters.* en algunos sectores de la población = in some quarters.* en algunos sentidos = in some respects.* en algunos sitios = in places.* en alquiler = rented.* en alta mar = on the open sea, offshore, on the high seas.* en alza = on the upswing.* en ambas direcciones = two-way.* en ambos casos = in either case, in either instance.* en ángulo = angled.* en ángulo recto = at right angles.* en antaño = in olden times, in olden days.* en antelación = anticipatory.* en anticipación = anticipatory.* en años anteriores = in prior years, in years past, in past years.* en apariencia = apparently, looking, seemingly, on the face of it, on the surface, ostensibly.* en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en apoyo a = in support of.* en apuros = hard-pressed, beleaguered, in deep trouble, in difficulties, if it comes to the crunch, when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, in deep water, in hot water, in dire straits.* en aquel entonces = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time, in the course of events, during the course of events, back then, in those days.* en aquella época = at the time, at that time, in those days.* en aquellas ocasiones cuando = on occasions when.* en aquellos casos = in those cases.* en aquellos casos en los que = in those cases where.* en aquellos tiempos = at the time, the then + Nombre, by this time, in those days.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en aras a = in the name of.* en aras de = in the interest(s) of.* en armonía = harmoniously, in harmony.* en armonía con = in harmony with, in harness with, in keeping with, in tune with, in sync with.* en ascuas = on tenterhooks.* en auge = in ascendancy, buoyant, booming, on the rise, at high tide.* en aumento = burgeoning, growing, increasing, mounting, rising, on the rise, heightening.* en aumento gradual = gradually quickening.* en Babia = absent-minded.* en balde = in vain, vainly, to no avail, of no avail.* en bandada = in full force.* en bandadas = in droves.* en base a = in terms of, on the grounds that/of, on the basis of.* en beneficio de = for the benefit of, to the benefit of.* en beneficio propio = to + Posesivo + advantage.* en bisel = angled.* en blanco = blankly, blank.* en blanco y negro = b&w (black and white).* en bloque = en bloc.* en boga = in vogue, in fashion, voguish.* en bolas = stark naked, in the nod, in the buff.* en breve = shortly, the long and (the) short of, soon [sooner -comp., soonest -sup.].* en broma = teasingly.* en buena compañía = in good company.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* en búsqueda de = a quest for.* en cada fase = at each stage.* en caída = flowing.* en caja = boxed.* en caliente = in the heat of the moment, on the spur of the moment.* en cama = abed.* en cambio = by contrast, in contrast, instead, shifting, by comparison.* en camino = on the way.* en cantidad = bulk.* en + Cantidad + años = in + Cantidad + years' time.* en capilla = on tenterhooks, in suspense.* en carnavales = carnivalistically.* en carne y hueso = in the flesh.* en casa = in the home.* en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.* en casi nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* en caso de darse circunstancias ajenas a + Posesivo + control = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en caso de emergencia = in an emergency, in an emergency situation.* en caso de fuerza mayor = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en CD-ROM = CD-ROM-based.* en chirona = behind bars.* en ciernes = developing, budding, in the making.* en cierta medida = to some extent, to a certain extent, to some degree.* en ciertas circunstancias = in certain circumstances.* en ciertas ocasiones = at certain times.* en cierto grado = something of.* en cierto modo = to some extent, after a fashion, to a certain extent, in a manner of speaking, so to speak, to some degree.* en cierto modo + Verbo = sort of + Verbo.* en ciertos casos = in certain cases.* en cierto sentido = in several respects, to some extent, in a sense, in some respects, to some degree.* en circuito cerrado = looped.* en círcuitos de segunda categoría = in the provinces.* en circuitos de segundo orden = in the provinces.* en circumstancias difíciles = under difficult circumstances.* en circunstancias misteriosas = in mysterious circumstances.* en circunstancias normales = in the course of events, during the course of events, under normal circumstances.* en circusntancias normales = in the normal run of things.* en coche = drive.* en colaboración = collaborative, cooperative [co-operative], jointly, participatory, in concert, in consort, collaboratively, synergistic, synergistically, in tandem, in a tandem fashion, in partnership.* en colaboración con = in concert with, in consultation with, in collaboration with, in alliance with, in conjunction with, in partnership with.* en colaboración con, junto con, de manera conjunta con = in partnership with.* en color = coloured [colored, -USA], full-colour.* en columnas = columnar.* en colusión con = in collusion with, in complicity with, in connivance with.* en coma = comatose.* en combinación con = in parallel to/with, in combination with.* en comisión de servicios = seconded.* en comparación = by comparison.* en comparación con = against, as compared to, set against, in comparison with, in comparison to.* en compensación = compensatory.* en complicidad con = in cahoots (with), in complicity with, in complicity with, in collusion with, in connivance with.* en común con = in common with.* en conciencia = in good conscience.* en conclusión = in conclusion.* en concordancia con = in accordance with, in accord with.* en concreto = in particular, to be specific.* en condiciones = decent.* en condiciones de = in the position to.* en condiciones de igualdad = on an equal footing, on equal terms, on an equal basis.* en condiciones difíciles = under difficult conditions.* en conexión con = in respect of.* en confidencia = in confidence.* en conflicto (con) = in conflict (with).* en conformidad con = in conformity with, in keeping with.* en conjunción con = in conjunction with, in tandem with.* en conjunto = altogether, on balance, bulk, all in all, overall, overall.* en conmemoración de = in celebration of, commemorative.* en connivencia = colluding.* en connivencia con = in collusion with, in cahoots (with), in complicity with, in connivance with.* en consecuencia = accordingly, consequently, hence, in consequence, as a consequence (of), it follows that, on this basis, on that basis, in doing so.* en consecuencia lógica = by implication.* en consideración = under consideration.* en consideración a = for the sake of, out of consideration for, out of respect for.* en consonacia con = in line with.* en consonancia con = in concert with, in keeping with, in step with, in tune with, in consonance with.* en constante cambio = ever-changing [ever changing], ever-fluid, on the move, fast changing [fast-changing], ever-shifting.* en constante expansión = ever-expanding, ever-growing.* en constante movimiento = on the move, on the go.* en construcción = under development, under construction.* en contacto = in communication.* en contacto con la realidad = in touch with + reality.* en contadas ocasiones = rarely, seldom, on rare occasions.* en contenedor = containerised [containerized, -USA].* en continua expansión = expanding.* en continuo aumento = ever-increasing.* en continuo cambio = constantly shifting, ever-changing [ever changing], ever-shifting.* en contra = counterpoint, against.* en contra de la guerra = antiwar [anti-war].* en contra de la opinión general = contrary to popular belief.* en contra de la raza blanca = anti-white [antiwhite].* en contra de la raza negra = antiblack [anti-black].* en contra de las circunstancias = against circumstances.* en contra de las instituciones = anti-establishment.* en contra del gobierno = anti-government.* en contraposición a = as opposed to, in contrast (to/with), in contradistinction to.* en contraste con = in contrast (to/with).* en contravención de = in contravention of.* en contubernio (con) = in cahoots (with).* en cooperación = cooperative [co-operative].* en cooperación con = in cooperation with.* en cooperativa = cooperatively [co-operatively].* en costras = caked.* en crisis = depressed, crisis-ridden, on the rocks.* en cuadernillo = in booklet form.* en cualquier caso = for that matter, in any event, in any case, in either case.* en cualquier domingo = on any given Sunday.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily, on any given Sunday.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier orden = either way round.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en cualquier parte = anywhere, everywhere.* en cualquier sitio = everywhere, anywhere.* en cualquier situación = in any given situation.* en + Cuantificador + aspectos = in + Cuantificador + respects.* en + Cuantificador + sentidos = in + Cuantificador + respects.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en cuarto lugar = fourthly.* en cuatro niveles = quadraplaner.* en cuclicllas = in a squatting position.* en cuclillas = squat, in a squat position, in a crouching position.* en cueros = in the buff, in the nod, stark naked.* en cuestión = at hand, concerned, in hand, individual, at issue, of concern.* en cuestión de minutos = within minutes, in a matter of minutes.* en cuestión de segundos = within seconds, in a matter of seconds.* en cuestión de + Tiempo = in a matter of + Tiempo, within a matter of + Tiempo.* en cuestiones de = in matters of.* en cumplimiento con = in line with, in compliance with.* en cursiva = in italic type.* en curso = in process, underway [under way], in progress, ongoing [on-going], afoot, current, under preparation.* en curso de = in course of.* en cuyo caso = in which case.* en danza = on the run.* en decadencia = bankrupt.* en defensa propia = in self-defence.* en definitiva = in all, all in all, in the last analysis, in the final analysis, all things considered.* en definitiva, bien mirado, bien considerado = all things considered.* en demanda = in-demand.* en demasía = excess, to excess, excessively.* en desacuerdo = disapproving, at odds.* en desacuerdo con = at odds with.* en desarmonía con = out of tune with, out of keeping with.* en desarrollo = evolving, under development.* en descomposición = decaying, putrefying.* en desesperación = despairing, in despair.* en desuso = obsolete, disused.* en detalle = at length.* en deterioro = deteriorating, crumbling, decaying, dilapidated, disintegrating.* en determinadas ocasiones = sometimes, on particular occasions.* en detrimento de = to the detriment of, to + Posesivo + detriment, to the neglect of.* en diagonal = herringbone.* en días alternos = every other day.* en diferente grado = differing, in varying measures.* en diferente medida = differing, in varying measures.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en diferentes ocasiones = at different times, at various times.* en dificultades = stranded.* en dinero = monetised [monetized, -pl.].* en dirección de la proa = abaft.* en dirección este = eastward(s), eastbound.* en dirección norte = northbound.* en dirección oeste = westbound, westward(s).* en dirección sur = southward(s), southbound.* en disco = ondisc.* en disminución = dwindling, on the wane.* en + Distancia + a la redonda = within + Distancia.* en distinta medida = differing, in varying measures.* en distintas ocasiones = at different times, at various times, on several occasions.* en distinto grado = in varying measures, differing, to varying degrees.* en distintos formatos = multiform.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en diversas lenguas = multilingually.* en diversas ocasiones = on several occasions.* en diverso grado = to varying extents, to varying degrees.* en diversos formatos = multiform.* en donde = where, wherein.* en dos años = over a two-year period.* en dos lenguas = bilingually.* en dos niveles = split-level.* en dos palabras = in a nutshell, in a nutshell.* en dos volúmenes = two-volume.* en duda = in doubt.* en edad de trabajar = working-age.* en efecto = to all intents and purposes, for all intents and purposes.* en ejercicio = incumbent, practising [practicing, -USA].* en el abandono = in the wilderness.* en el acto = ipso facto, outright, on the spot, while-you-wait [while-u-wait], at the drop of a hat.* en el aire = in mid-air, airborne.* en el ámbito de = in the realm of.* en el año catapún = in the dim and distant past.* en el año del Señor = in the year of our Lord.* en el año entrante = in the coming year.* en el año próximo = in the coming year.* en el año venidero = in the coming year.* en el área de + Lugar = Lugar + area.* en el asiento de atrás = in the back seat.* en el asiento trasero = in the back seat.* en el aula de clase = classroom-based.* en el banquillo = on the bench.* en el blanco de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el camino = along the way, en route, in the process.* en el campo de = in the realm of, in the field of.* en el campus universitario = campus-based.* en el candelero = in the spotlight.* en el cargo = in the saddle, in office.* en el caso de = for, in association with, in the case of, in the event of, in case of, in the context of.* en (el) caso de que = in the event that, should, in case.* en el caso poco probable de que = in the unlikely case (that).* en el centro de = at the heart of.* en el cine = at the movies.* en el clima actual de = in the present climate of.* en el contexto de = in the realm of.* en el culo = in the bottom.* en el culo del mundo = in the arse of nowhere.* en el curso de la historia = in the course of history.* en el curso normal de = in the mainstream of.* en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.* en el curso normal de las cosas, en el curso normal de los acontecimientos, = in the normal run of things.* en el curso normal de los acontecimientos = in the normal run of events, in the normal run of things.* en el desierto = in the wilderness.* en el detalle = in detail.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el dique seco = in dry dock, in the wilderness.* en el eje = at the core (of).* en el entorno de = in the realm of.* en el escenario = on stage.* en el escenario mundial = on the world stage.* en el espacio = spatially.* en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.* en el estudio = at study, at study.* en el extranjero = abroad, overseas, offshore.* en el extremo opuesto = at the far end.* en el fin de semana = over the weekend, over the weekend, at the weekend.* en el foco de atención = in the spotlight.* en el fondo = at heart, deep down, in the back of + Posesivo + mind, in the back of + Posesivo + head, at the back of + Posesivo + head, bottom line, the, in the bottom.* en el fondo de = at the root of.* en el futuro = Número + Tiempo + ahead, down the road, in future, in time(s) to come, at + future date, in (the) years to come, at some future time, in the years to come, in the years ahead, in years to come, at some future point, in the future, for future reference, for the years to come.* en el futuro a largo plazo = in the long-term future.* en el futuro cercano = in the foreseeable future.* en el futuro inmediato = in the offing, in the foreseeable future.* en el futuro lejano = further in the future.* en el haber de Uno = under + Posesivo + belt.* en el horario de trabajo = on company time.* en el horizonte = on the horizon.* en el hospital = at the bedside.* en el improbable caso de que = in the unlikely case (that).* en el instante en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el ínterin = in the interim, in the intervening years, in the intervening period, ad interim.* en el juego = at play.* en el lado negativo = on the debit side, on the negative side, on the downside.* en el lado positivo = on the credit side, on the positive side, on the plus side, on the bright side.* en ello = therein, thereupon [thereon].* en el lugar del accidente = at the scene, at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en el mandato = in office.* en el mando = at the wheel.* en el mar = at sea.* en el marco de = within the ambit of, within the bounds of.* en el más allá = dead and gone.* en el mayor secreto = a veil of secrecy.* en el mejor de los casos = at best, at most, ideally, in the best of circumstances, the best case scenario, at the most, at the best of times, at the very best.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el mismo centro (de) = plumb in the middle (of).* en el mismo número de años = in as many years.* en el mismo orden que = in sync with.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el mundo = on the face of the earth, on the world stage.* en el mundo antiguo = in antiquity.* en el mundo entero = all over the world, worldwide [world-wide], all around the world, throughout the world, around the planet, the world over.* en el mundo que nos rodea = out there.* en el nivel básico = at grass roots level.* en el nivel intermedio de = in the middle range of.* en el nivel medio de = in the middle range of.* en el norte del estado = upstate.* en el núcleo = at the core (of).* en el ocaso = over the hill.* en el ojo del huracán = in the eye of the storm, in the eye of the hurricane.* en el orden del día = on the agenda.* en el origen (de) = in the early days (of).* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other end of the scale, at the other end of the spectrum, at the other extreme.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = in the land of the blind, the one-eyed man is king, in the country of the blind, the one-eyed man is king, in the kingdom of the blind, the one-eyed man is king.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = be a case of the blind leading the blind.* en el pasado = in the past, in past eras, at some point in the past, in years gone by, in days gone by, in former times.* en el pasado remoto = in the dim and distant past.* en el peor de los casos = at worst, in the worst of circumstances, at + Posesivo + very worst, the worst case scenario, at + Posesivo + worst, in the worst case.* en el período penoso de = in the throes of.* en el período previo a = in the run up to, during the run up to.* en el piso de abajo = downstairs.* en el piso de arriba = upstairs.* en el poder = in office.* en el primer caso = in the former case.* en el proceso = in the process.* en el propio campus universitario = campus-based.* en el propio cortijo = on-farm.* en el próximo año = in the year ahead, in the coming year.* en el puesto de dirección = in the hot seat.* en el punto álgido de = at the height of.* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el que = wherein.* en el que se puede buscar = searchable.* en el quinto coño = in the arse of nowhere.* en el quinto pino = in the arse of nowhere.* en el quirófano = under the knife.* en el resto = everywhere else.* en el resto de = elsewhere.* en el seguimiento de = in the pursuit of.* en el segundo caso = in the latter case.* en el seno de = within, among.* en el sentido de las agujas del reloj = clockwise.* en el sentido de que = in the sense that, along the lines that, in that.* en el sentido más amplio = in the broadest sense, in the widest sense.* en el sentido más general = in the broadest sense.* en el sentido que = in which.* en el timón = in the saddle.* en el trabajo = on-the-job, at work.* en el transcurso de = throughout the course of, throughout the course of, in the course of, during the course of, over the course of, throughout.* en el transcurso de algunos años = over a period of years.* en el transcurso de la historia = in the course of history.* en el transcurso de los siglos = over the course of the centuries.* en el transcurso normal de + Posesivo + vida(s) = in the normal course of + Posesivo + life/lives.* en el trasfondo de = at the root of.* en el último caso = in the latter case.* en el último minuto = last minute [last-minute], at the last minute.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en el umbral de = on the threshold of.* en el vuelo = in-flight.* en entrante = recessed.* en entredicho = under challenge.* en episodios = episodic.* en época de carnaval = carnivalistically.* en época de feria = carnivalistically.* en época de paz = in peacetime, during peacetime.* en épocas anteriores = in former times, in past eras.* en épocas de = in times of.* en épocas de guerra = in time(s) of war.* en épocas de paz = in time(s) of peace.* en épocas de prosperidad económica = in affluent times.* en épocas difíciles = in times of need.* en épocas pasadas = in past ages.* en escamas = flaky.* en ese caso = in that case.* en ese mismo instante = at that very moment.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en esencia = in essence, essentially.* en ese sentido = on that score, to that effect.* en esos casos = in those cases.* en espacios cerrados = indoors.* en especial = especially (specially), notably, specially (especially).* en especie = in kind.* en espera = on hold.* en espiga = herringbone.* en esta coyuntura = at this juncture.* en estado = pregnant, in the family way.* en estado de abandono = decaying, dilapidated, dilapidated.* en estado de alerta = on alert.* en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en estado de cambio = in a state of flux.* en estado de descomposición = decaying.* en estado de deterioro = decaying, dilapidated.* en estado de reserva = on standby.* en estado de reserva, en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de sitio = in a state of siege, under siege.* en estado embrionario = embryo, embryonic, in embryonic stage, in embryo, in the embryo stage.* en esta época del año = around this time of year.* en esta ocasión = on this occasion.* en estas circunstancias = under these circumstances.* en esta situación = at this juncture.* en este caso = in this case.* en este contexto = against this background.* en este documento = herein, herewith, hereto.* en este extremo = to this extent.* en este grado = to this extent.* en este mismo sentido = along the same lines.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en este período = in the course of events, during the course of events.* en este sentido = along these lines, in this connection, in this direction, in this sense, in this vein, in this spirit, in this regard, in this effort, in that spirit, on this score, to that effect.* en estos casos = in these cases.* en estos días = today, these days.* en estos tiempos = in these times, in this day and age.* en estrecha colaboración = in close collaboration.* en estrecha colaboración con = hand-in-glove with.* en estuche = boxed.* en excelente estado = in tip-top condition, in tip-top form.* en excelentes condiciones = in tip-top condition, in tip-top form.* en exceso = overflow, overflowing, excessively, excess, to excess.* en exclusiva = exclusively.* en existencia = in existence.* en expansión = expanded.* en exposición = on exhibit, on show, on display.* en + Expresión Temporal = as of + Expresión Temporal, come + Expresión Temporal.* en extensión = in length.* en extenso = at length, in full.* en extremo = no end, to no end.* en fase terminal = terminally ill.* en favor de = in favour of.* en flor = in full blossom, in blossom.* en forma = fit [fitter -comp., fittest -sup.], toned.* en forma de = in the form of, in the shape of.* en forma de A = A-shaped.* en forma de arco = arched, bowed.* en forma de capa = cape-like.* en forma de cruz = cross-shaped.* en forma de cuadrado = square-shaped.* en forma de cuña = wedge-shaped.* en forma de cúpula = dome-shaped, domed.* en forma de D = d-shaped.* en forma de estrella = star-shaped [star shaped].* en forma de L = L-shaped.* en forma de libro = in book form.* en forma de medialuna = crescent-shaped.* en forma de parásito = parasitically.* en forma de pera = pear-shaped.* en forma de pirámide = pyramidal-shaped.* en forma de trompeta = trumpet-shaped.* en forma de U = U-shaped.* en forma de V = V-shaped.* en forma física = physically fit.* en forma física y mental = physically and mentally fit.* en forma ovalada = oval-shaped.* en forma piramidal = pyramidal-shaped.* en formato de libro moderno = in codex form.* en formato digital = digitally.* en formato electrónico = in electronic form.* en formato MARC = in MARC form.* en formato papel = paper-based, in hard copy.* en frente = ahead, in front.* en frente de = in front of.* en funcionamiento = in operation.* en función de = according to, as a function of, depending on/upon.* en general = at large, by and large, for the most part, generally, in general, in the main, on balance, on the whole, overall, all in all, broadly, as a whole, generally speaking.* en germinación = budding.* en gestación = in the making.* en grado mínimo = minimally.* en gran cantidad = prodigiously.* en grandes cantidades = en masse, in good number, in record numbers, in bulk.* en grandes números = in record numbers.* en gran formato = oversize, oversized.* en gran medida = broadly, by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, keenly, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a great extent, to a large degree, to a great degree.* en gran número = numerously.* en gran parte* * *1) ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio)viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel — they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotel
viven en la calle Goya — they live on o (BrE) in Goya Street
nos quedamos en casa — we stayed home (AmE), we stayed at home (BrE)
b) ( dentro de) inc) ( sobre) on2) (expresando circunstancias, ambiente, medio) in3)a) (indicando tema, especialidad, cualidad)b) (indicando proporción, precio)lo vendió en $30 — he sold it for $30
las pérdidas se calcularon en $50.000 — the losses were calculated at $50,000
4)a) (indicando estado, manera) inen buenas/malas condiciones — in good/bad condition
en llamas — in flames, on fire
b) ( en forma de)colóquense en círculo — get into o in a circle
c) ( en el papel de) asd) ( con medios de transporte) byir en taxi/barco — to go by taxi/by boat
fueron en bicicleta — they cycled, they went on their bikes
5)a) ( expresando el material)¿lo tienen en azul? — do you have it in blue?
en la mañana/tarde/noche — (esp AmL) in the morning/afternoon/at night
7)a) ( con construcciones verbales) inb) ( con complementos de persona) in* * *= in, onto, into, at, throughout.Ex: The first institute, 'The Catalog: Its Nature and Prospects,' was held in New York City on October 9 and 10, 1975.
Ex: When one is in place, the depression of a lever causes it to be photographed onto the next blank space.Ex: The application of a classification scheme to a set of documents should result in the ordering or arranging of that set of documents into groups or classes according to their subject content.Ex: He also resolved to talk with Cleo Passantino, a young librarian who had been at the library for three years and with whom he had had little contact.Ex: Throughout this chapter the term 'document' is used to refer to any item which might be found in a library or information center or data base.* en absoluto = at all, in the slightest, whatsoever, not at all, in any shape or form.* en abstracto = abstractly.* en abundancia = in plenty, liberally, in abundance, exuberantly, in profusion, aplenty [a-plenty], prodigiously, plentifully.* en activo = practising [practicing, -USA].* en adelante = forward [forwards].* en agradecimiento por = appreciative of.* en alerta roja = on red alert.* en alguna ocasión = on any one occasion.* en alguna parte = someplace.* en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.* en algún lugar = somewhere, at some point.* en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.* en algún momento = somewhere along the line, sometime, at sometime, at some point, at some point in time, at one time or another.* en algunos casos = in some cases.* en algunos grupos = in some quarters.* en algunos grupos de la población = in some quarters.* en algunos sectores = in some quarters.* en algunos sectores de la población = in some quarters.* en algunos sentidos = in some respects.* en algunos sitios = in places.* en alquiler = rented.* en alta mar = on the open sea, offshore, on the high seas.* en alza = on the upswing.* en ambas direcciones = two-way.* en ambos casos = in either case, in either instance.* en ángulo = angled.* en ángulo recto = at right angles.* en antaño = in olden times, in olden days.* en antelación = anticipatory.* en anticipación = anticipatory.* en años anteriores = in prior years, in years past, in past years.* en apariencia = apparently, looking, seemingly, on the face of it, on the surface, ostensibly.* en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en apoyo a = in support of.* en apuros = hard-pressed, beleaguered, in deep trouble, in difficulties, if it comes to the crunch, when push comes to shove, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, in deep water, in hot water, in dire straits.* en aquel entonces = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time, in the course of events, during the course of events, back then, in those days.* en aquella época = at the time, at that time, in those days.* en aquellas ocasiones cuando = on occasions when.* en aquellos casos = in those cases.* en aquellos casos en los que = in those cases where.* en aquellos tiempos = at the time, the then + Nombre, by this time, in those days.* en aquel momento = at the time, the then + Nombre, by this time, at that time.* en aras a = in the name of.* en aras de = in the interest(s) of.* en armonía = harmoniously, in harmony.* en armonía con = in harmony with, in harness with, in keeping with, in tune with, in sync with.* en ascuas = on tenterhooks.* en auge = in ascendancy, buoyant, booming, on the rise, at high tide.* en aumento = burgeoning, growing, increasing, mounting, rising, on the rise, heightening.* en aumento gradual = gradually quickening.* en Babia = absent-minded.* en balde = in vain, vainly, to no avail, of no avail.* en bandada = in full force.* en bandadas = in droves.* en base a = in terms of, on the grounds that/of, on the basis of.* en beneficio de = for the benefit of, to the benefit of.* en beneficio propio = to + Posesivo + advantage.* en bisel = angled.* en blanco = blankly, blank.* en blanco y negro = b&w (black and white).* en bloque = en bloc.* en boga = in vogue, in fashion, voguish.* en bolas = stark naked, in the nod, in the buff.* en breve = shortly, the long and (the) short of, soon [sooner -comp., soonest -sup.].* en broma = teasingly.* en buena compañía = in good company.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* en búsqueda de = a quest for.* en cada fase = at each stage.* en caída = flowing.* en caja = boxed.* en caliente = in the heat of the moment, on the spur of the moment.* en cama = abed.* en cambio = by contrast, in contrast, instead, shifting, by comparison.* en camino = on the way.* en cantidad = bulk.* en + Cantidad + años = in + Cantidad + years' time.* en capilla = on tenterhooks, in suspense.* en carnavales = carnivalistically.* en carne y hueso = in the flesh.* en casa = in the home.* en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.* en casi nada = in no time at all, in next to no time, in no time.* en casi todos los + Nombre = in just about every + Nombre.* en caso de darse circunstancias ajenas a + Posesivo + control = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en caso de emergencia = in an emergency, in an emergency situation.* en caso de fuerza mayor = in the event of circumstances beyond + Posesivo + control.* en CD-ROM = CD-ROM-based.* en chirona = behind bars.* en ciernes = developing, budding, in the making.* en cierta medida = to some extent, to a certain extent, to some degree.* en ciertas circunstancias = in certain circumstances.* en ciertas ocasiones = at certain times.* en cierto grado = something of.* en cierto modo = to some extent, after a fashion, to a certain extent, in a manner of speaking, so to speak, to some degree.* en cierto modo + Verbo = sort of + Verbo.* en ciertos casos = in certain cases.* en cierto sentido = in several respects, to some extent, in a sense, in some respects, to some degree.* en circuito cerrado = looped.* en círcuitos de segunda categoría = in the provinces.* en circuitos de segundo orden = in the provinces.* en circumstancias difíciles = under difficult circumstances.* en circunstancias misteriosas = in mysterious circumstances.* en circunstancias normales = in the course of events, during the course of events, under normal circumstances.* en circusntancias normales = in the normal run of things.* en coche = drive.* en colaboración = collaborative, cooperative [co-operative], jointly, participatory, in concert, in consort, collaboratively, synergistic, synergistically, in tandem, in a tandem fashion, in partnership.* en colaboración con = in concert with, in consultation with, in collaboration with, in alliance with, in conjunction with, in partnership with.* en colaboración con, junto con, de manera conjunta con = in partnership with.* en color = coloured [colored, -USA], full-colour.* en columnas = columnar.* en colusión con = in collusion with, in complicity with, in connivance with.* en coma = comatose.* en combinación con = in parallel to/with, in combination with.* en comisión de servicios = seconded.* en comparación = by comparison.* en comparación con = against, as compared to, set against, in comparison with, in comparison to.* en compensación = compensatory.* en complicidad con = in cahoots (with), in complicity with, in complicity with, in collusion with, in connivance with.* en común con = in common with.* en conciencia = in good conscience.* en conclusión = in conclusion.* en concordancia con = in accordance with, in accord with.* en concreto = in particular, to be specific.* en condiciones = decent.* en condiciones de = in the position to.* en condiciones de igualdad = on an equal footing, on equal terms, on an equal basis.* en condiciones difíciles = under difficult conditions.* en conexión con = in respect of.* en confidencia = in confidence.* en conflicto (con) = in conflict (with).* en conformidad con = in conformity with, in keeping with.* en conjunción con = in conjunction with, in tandem with.* en conjunto = altogether, on balance, bulk, all in all, overall, overall.* en conmemoración de = in celebration of, commemorative.* en connivencia = colluding.* en connivencia con = in collusion with, in cahoots (with), in complicity with, in connivance with.* en consecuencia = accordingly, consequently, hence, in consequence, as a consequence (of), it follows that, on this basis, on that basis, in doing so.* en consecuencia lógica = by implication.* en consideración = under consideration.* en consideración a = for the sake of, out of consideration for, out of respect for.* en consonacia con = in line with.* en consonancia con = in concert with, in keeping with, in step with, in tune with, in consonance with.* en constante cambio = ever-changing [ever changing], ever-fluid, on the move, fast changing [fast-changing], ever-shifting.* en constante expansión = ever-expanding, ever-growing.* en constante movimiento = on the move, on the go.* en construcción = under development, under construction.* en contacto = in communication.* en contacto con la realidad = in touch with + reality.* en contadas ocasiones = rarely, seldom, on rare occasions.* en contenedor = containerised [containerized, -USA].* en continua expansión = expanding.* en continuo aumento = ever-increasing.* en continuo cambio = constantly shifting, ever-changing [ever changing], ever-shifting.* en contra = counterpoint, against.* en contra de la guerra = antiwar [anti-war].* en contra de la opinión general = contrary to popular belief.* en contra de la raza blanca = anti-white [antiwhite].* en contra de la raza negra = antiblack [anti-black].* en contra de las circunstancias = against circumstances.* en contra de las instituciones = anti-establishment.* en contra del gobierno = anti-government.* en contraposición a = as opposed to, in contrast (to/with), in contradistinction to.* en contraste con = in contrast (to/with).* en contravención de = in contravention of.* en contubernio (con) = in cahoots (with).* en cooperación = cooperative [co-operative].* en cooperación con = in cooperation with.* en cooperativa = cooperatively [co-operatively].* en costras = caked.* en crisis = depressed, crisis-ridden, on the rocks.* en cuadernillo = in booklet form.* en cualquier caso = for that matter, in any event, in any case, in either case.* en cualquier domingo = on any given Sunday.* en cualquier lugar = everywhere, anywhere.* en cualquier momento = anytime, at any one time, at any point, at any point in time, at any time, at any moment, at any given point, at any moment in time, at any given moment, momentarily, on any given Sunday.* en cualquier momento en el futuro = at some stage.* en cualquier orden = either way round.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en cualquier parte = anywhere, everywhere.* en cualquier sitio = everywhere, anywhere.* en cualquier situación = in any given situation.* en + Cuantificador + aspectos = in + Cuantificador + respects.* en + Cuantificador + sentidos = in + Cuantificador + respects.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en cuarto lugar = fourthly.* en cuatro niveles = quadraplaner.* en cuclicllas = in a squatting position.* en cuclillas = squat, in a squat position, in a crouching position.* en cueros = in the buff, in the nod, stark naked.* en cuestión = at hand, concerned, in hand, individual, at issue, of concern.* en cuestión de minutos = within minutes, in a matter of minutes.* en cuestión de segundos = within seconds, in a matter of seconds.* en cuestión de + Tiempo = in a matter of + Tiempo, within a matter of + Tiempo.* en cuestiones de = in matters of.* en cumplimiento con = in line with, in compliance with.* en cursiva = in italic type.* en curso = in process, underway [under way], in progress, ongoing [on-going], afoot, current, under preparation.* en curso de = in course of.* en cuyo caso = in which case.* en danza = on the run.* en decadencia = bankrupt.* en defensa propia = in self-defence.* en definitiva = in all, all in all, in the last analysis, in the final analysis, all things considered.* en definitiva, bien mirado, bien considerado = all things considered.* en demanda = in-demand.* en demasía = excess, to excess, excessively.* en desacuerdo = disapproving, at odds.* en desacuerdo con = at odds with.* en desarmonía con = out of tune with, out of keeping with.* en desarrollo = evolving, under development.* en descomposición = decaying, putrefying.* en desesperación = despairing, in despair.* en desuso = obsolete, disused.* en detalle = at length.* en deterioro = deteriorating, crumbling, decaying, dilapidated, disintegrating.* en determinadas ocasiones = sometimes, on particular occasions.* en detrimento de = to the detriment of, to + Posesivo + detriment, to the neglect of.* en diagonal = herringbone.* en días alternos = every other day.* en diferente grado = differing, in varying measures.* en diferente medida = differing, in varying measures.* en diferentes momentos = at various times, at different times.* en diferentes ocasiones = at different times, at various times.* en dificultades = stranded.* en dinero = monetised [monetized, -pl.].* en dirección de la proa = abaft.* en dirección este = eastward(s), eastbound.* en dirección norte = northbound.* en dirección oeste = westbound, westward(s).* en dirección sur = southward(s), southbound.* en disco = ondisc.* en disminución = dwindling, on the wane.* en + Distancia + a la redonda = within + Distancia.* en distinta medida = differing, in varying measures.* en distintas ocasiones = at different times, at various times, on several occasions.* en distinto grado = in varying measures, differing, to varying degrees.* en distintos formatos = multiform.* en distintos momentos = at different times, at various times.* en diversas lenguas = multilingually.* en diversas ocasiones = on several occasions.* en diverso grado = to varying extents, to varying degrees.* en diversos formatos = multiform.* en donde = where, wherein.* en dos años = over a two-year period.* en dos lenguas = bilingually.* en dos niveles = split-level.* en dos palabras = in a nutshell, in a nutshell.* en dos volúmenes = two-volume.* en duda = in doubt.* en edad de trabajar = working-age.* en efecto = to all intents and purposes, for all intents and purposes.* en ejercicio = incumbent, practising [practicing, -USA].* en el abandono = in the wilderness.* en el acto = ipso facto, outright, on the spot, while-you-wait [while-u-wait], at the drop of a hat.* en el aire = in mid-air, airborne.* en el ámbito de = in the realm of.* en el año catapún = in the dim and distant past.* en el año del Señor = in the year of our Lord.* en el año entrante = in the coming year.* en el año próximo = in the coming year.* en el año venidero = in the coming year.* en el área de + Lugar = Lugar + area.* en el asiento de atrás = in the back seat.* en el asiento trasero = in the back seat.* en el aula de clase = classroom-based.* en el banquillo = on the bench.* en el blanco de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el camino = along the way, en route, in the process.* en el campo de = in the realm of, in the field of.* en el campus universitario = campus-based.* en el candelero = in the spotlight.* en el cargo = in the saddle, in office.* en el caso de = for, in association with, in the case of, in the event of, in case of, in the context of.* en (el) caso de que = in the event that, should, in case.* en el caso poco probable de que = in the unlikely case (that).* en el centro de = at the heart of.* en el cine = at the movies.* en el clima actual de = in the present climate of.* en el contexto de = in the realm of.* en el culo = in the bottom.* en el culo del mundo = in the arse of nowhere.* en el curso de la historia = in the course of history.* en el curso normal de = in the mainstream of.* en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.* en el curso normal de las cosas, en el curso normal de los acontecimientos, = in the normal run of things.* en el curso normal de los acontecimientos = in the normal run of events, in the normal run of things.* en el desierto = in the wilderness.* en el detalle = in detail.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el dique seco = in dry dock, in the wilderness.* en el eje = at the core (of).* en el entorno de = in the realm of.* en el escenario = on stage.* en el escenario mundial = on the world stage.* en el espacio = spatially.* en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.* en el estudio = at study, at study.* en el extranjero = abroad, overseas, offshore.* en el extremo opuesto = at the far end.* en el fin de semana = over the weekend, over the weekend, at the weekend.* en el foco de atención = in the spotlight.* en el fondo = at heart, deep down, in the back of + Posesivo + mind, in the back of + Posesivo + head, at the back of + Posesivo + head, bottom line, the, in the bottom.* en el fondo de = at the root of.* en el futuro = Número + Tiempo + ahead, down the road, in future, in time(s) to come, at + future date, in (the) years to come, at some future time, in the years to come, in the years ahead, in years to come, at some future point, in the future, for future reference, for the years to come.* en el futuro a largo plazo = in the long-term future.* en el futuro cercano = in the foreseeable future.* en el futuro inmediato = in the offing, in the foreseeable future.* en el futuro lejano = further in the future.* en el haber de Uno = under + Posesivo + belt.* en el horario de trabajo = on company time.* en el horizonte = on the horizon.* en el hospital = at the bedside.* en el improbable caso de que = in the unlikely case (that).* en el instante en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el ínterin = in the interim, in the intervening years, in the intervening period, ad interim.* en el juego = at play.* en el lado negativo = on the debit side, on the negative side, on the downside.* en el lado positivo = on the credit side, on the positive side, on the plus side, on the bright side.* en ello = therein, thereupon [thereon].* en el lugar del accidente = at the scene, at the scene of the accident.* en el lugar de los hechos = at the scene.* en el mandato = in office.* en el mando = at the wheel.* en el mar = at sea.* en el marco de = within the ambit of, within the bounds of.* en el más allá = dead and gone.* en el mayor secreto = a veil of secrecy.* en el mejor de los casos = at best, at most, ideally, in the best of circumstances, the best case scenario, at the most, at the best of times, at the very best.* en el mejor momento de Uno = at + Posesivo + (very) best.* en el mismo centro (de) = plumb in the middle (of).* en el mismo número de años = in as many years.* en el mismo orden que = in sync with.* en el momento = on the spot.* en el momento actual = in this day and age, at the present time.* en el momento adecuado = at the right time.* en el momento de = at the time (that/of).* en el momento de escribir estas líneas = at the time of writing.* en el momento de la impresión = at the time of going to print.* en el momento en que se necesita = at the point-of-need, at the point of use, point of use.* en el momento en que + Subjuntivo = the moment + Verbo.* en el momento justo = on cue.* en el momento más débil de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el momento oportuno = at the right time, not a moment too soon, not a minute too soon.* en el momento peor de Alguien = at + Posesivo + weakest.* en el mundo = on the face of the earth, on the world stage.* en el mundo antiguo = in antiquity.* en el mundo entero = all over the world, worldwide [world-wide], all around the world, throughout the world, around the planet, the world over.* en el mundo que nos rodea = out there.* en el nivel básico = at grass roots level.* en el nivel intermedio de = in the middle range of.* en el nivel medio de = in the middle range of.* en el norte del estado = upstate.* en el núcleo = at the core (of).* en el ocaso = over the hill.* en el ojo del huracán = in the eye of the storm, in the eye of the hurricane.* en el orden del día = on the agenda.* en el origen (de) = in the early days (of).* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other end of the scale, at the other end of the spectrum, at the other extreme.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = in the land of the blind, the one-eyed man is king, in the country of the blind, the one-eyed man is king, in the kingdom of the blind, the one-eyed man is king.* en el país de los ciegos el tuerto es el rey = be a case of the blind leading the blind.* en el pasado = in the past, in past eras, at some point in the past, in years gone by, in days gone by, in former times.* en el pasado remoto = in the dim and distant past.* en el peor de los casos = at worst, in the worst of circumstances, at + Posesivo + very worst, the worst case scenario, at + Posesivo + worst, in the worst case.* en el período penoso de = in the throes of.* en el período previo a = in the run up to, during the run up to.* en el piso de abajo = downstairs.* en el piso de arriba = upstairs.* en el poder = in office.* en el primer caso = in the former case.* en el proceso = in the process.* en el propio campus universitario = campus-based.* en el propio cortijo = on-farm.* en el próximo año = in the year ahead, in the coming year.* en el puesto de dirección = in the hot seat.* en el punto álgido de = at the height of.* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en el que = wherein.* en el que se puede buscar = searchable.* en el quinto coño = in the arse of nowhere.* en el quinto pino = in the arse of nowhere.* en el quirófano = under the knife.* en el resto = everywhere else.* en el resto de = elsewhere.* en el seguimiento de = in the pursuit of.* en el segundo caso = in the latter case.* en el seno de = within, among.* en el sentido de las agujas del reloj = clockwise.* en el sentido de que = in the sense that, along the lines that, in that.* en el sentido más amplio = in the broadest sense, in the widest sense.* en el sentido más general = in the broadest sense.* en el sentido que = in which.* en el timón = in the saddle.* en el trabajo = on-the-job, at work.* en el transcurso de = throughout the course of, throughout the course of, in the course of, during the course of, over the course of, throughout.* en el transcurso de algunos años = over a period of years.* en el transcurso de la historia = in the course of history.* en el transcurso de los siglos = over the course of the centuries.* en el transcurso normal de + Posesivo + vida(s) = in the normal course of + Posesivo + life/lives.* en el trasfondo de = at the root of.* en el último caso = in the latter case.* en el último minuto = last minute [last-minute], at the last minute.* en el último momento = at the eleventh hour, at the very last minute, at the very last moment, at the very last, at the last minute.* en el umbral de = on the threshold of.* en el vuelo = in-flight.* en entrante = recessed.* en entredicho = under challenge.* en episodios = episodic.* en época de carnaval = carnivalistically.* en época de feria = carnivalistically.* en época de paz = in peacetime, during peacetime.* en épocas anteriores = in former times, in past eras.* en épocas de = in times of.* en épocas de guerra = in time(s) of war.* en épocas de paz = in time(s) of peace.* en épocas de prosperidad económica = in affluent times.* en épocas difíciles = in times of need.* en épocas pasadas = in past ages.* en escamas = flaky.* en ese caso = in that case.* en ese mismo instante = at that very moment.* en ese mismo momento = at that very moment.* en ese momento = at that point, at this point, at that time, just then, at that point in time.* en esencia = in essence, essentially.* en ese sentido = on that score, to that effect.* en esos casos = in those cases.* en espacios cerrados = indoors.* en especial = especially (specially), notably, specially (especially).* en especie = in kind.* en espera = on hold.* en espiga = herringbone.* en esta coyuntura = at this juncture.* en estado = pregnant, in the family way.* en estado de abandono = decaying, dilapidated, dilapidated.* en estado de alerta = on alert.* en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en estado de cambio = in a state of flux.* en estado de descomposición = decaying.* en estado de deterioro = decaying, dilapidated.* en estado de reserva = on standby.* en estado de reserva, en estado de alerta, de guardia = on standby.* en estado de sitio = in a state of siege, under siege.* en estado embrionario = embryo, embryonic, in embryonic stage, in embryo, in the embryo stage.* en esta época del año = around this time of year.* en esta ocasión = on this occasion.* en estas circunstancias = under these circumstances.* en esta situación = at this juncture.* en este caso = in this case.* en este contexto = against this background.* en este documento = herein, herewith, hereto.* en este extremo = to this extent.* en este grado = to this extent.* en este mismo sentido = along the same lines.* en este momento = at this point, at this stage, at this juncture, at this time, at this moment in time, right now.* en este período = in the course of events, during the course of events.* en este sentido = along these lines, in this connection, in this direction, in this sense, in this vein, in this spirit, in this regard, in this effort, in that spirit, on this score, to that effect.* en estos casos = in these cases.* en estos días = today, these days.* en estos tiempos = in these times, in this day and age.* en estrecha colaboración = in close collaboration.* en estrecha colaboración con = hand-in-glove with.* en estuche = boxed.* en excelente estado = in tip-top condition, in tip-top form.* en excelentes condiciones = in tip-top condition, in tip-top form.* en exceso = overflow, overflowing, excessively, excess, to excess.* en exclusiva = exclusively.* en existencia = in existence.* en expansión = expanded.* en exposición = on exhibit, on show, on display.* en + Expresión Temporal = as of + Expresión Temporal, come + Expresión Temporal.* en extensión = in length.* en extenso = at length, in full.* en extremo = no end, to no end.* en fase terminal = terminally ill.* en favor de = in favour of.* en flor = in full blossom, in blossom.* en forma = fit [fitter -comp., fittest -sup.], toned.* en forma de = in the form of, in the shape of.* en forma de A = A-shaped.* en forma de arco = arched, bowed.* en forma de capa = cape-like.* en forma de cruz = cross-shaped.* en forma de cuadrado = square-shaped.* en forma de cuña = wedge-shaped.* en forma de cúpula = dome-shaped, domed.* en forma de D = d-shaped.* en forma de estrella = star-shaped [star shaped].* en forma de L = L-shaped.* en forma de libro = in book form.* en forma de medialuna = crescent-shaped.* en forma de parásito = parasitically.* en forma de pera = pear-shaped.* en forma de pirámide = pyramidal-shaped.* en forma de trompeta = trumpet-shaped.* en forma de U = U-shaped.* en forma de V = V-shaped.* en forma física = physically fit.* en forma física y mental = physically and mentally fit.* en forma ovalada = oval-shaped.* en forma piramidal = pyramidal-shaped.* en formato de libro moderno = in codex form.* en formato digital = digitally.* en formato electrónico = in electronic form.* en formato MARC = in MARC form.* en formato papel = paper-based, in hard copy.* en frente = ahead, in front.* en frente de = in front of.* en funcionamiento = in operation.* en función de = according to, as a function of, depending on/upon.* en general = at large, by and large, for the most part, generally, in general, in the main, on balance, on the whole, overall, all in all, broadly, as a whole, generally speaking.* en germinación = budding.* en gestación = in the making.* en grado mínimo = minimally.* en gran cantidad = prodigiously.* en grandes cantidades = en masse, in good number, in record numbers, in bulk.* en grandes números = in record numbers.* en gran formato = oversize, oversized.* en gran medida = broadly, by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, keenly, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a great extent, to a large degree, to a great degree.* en gran número = numerously.* en gran parte* * *en1(refiriéndose a una ciudad, un edificio): viven en París/en una granja/en el número diez/en un hotel they live in Paris/on a farm/at number ten/in a hotelviven en la calle Goya they live on o ( BrE) in Goya Street2 (dentro de) inmétete en la cama get into bedlo puso en una caja he put it in a boxmetió la mano en el conducto she stuck her hand into ( o down etc) the pipe3 (sobre) onlo puso en la mesa/pared he put it on the table/wallse sentó en una silla/en un sillón she sat down on a chair/in an armchairtendrás que dormir en el suelo you'll have to sleep on the floorse le nota en la cara you can see it in his faceB1 (expresando circunstancias, ambiente, medio) invivir en armonía con la naturaleza to live in harmony with nature2de … en …: van de casa en casa/de puerta en puerta pidiendo dinero they go from house to house/from door to door asking for moneynos tienes de sorpresa en sorpresa you're full of surprisesC1 ‹un tema/una especialidad/una cualidad›es licenciado en filosofía he has a degree in philosophyes un experto en la materia he's an expert on the subjectes muy bueno en historia he's very good at historysupera a su hermana en inteligencia she surpasses her sister in intelligence2 ‹una proporción/un precio›ha aumentado en un diez por ciento it has gone up by ten per centme lo vendió en $30 he sold it to me for $30las pérdidas se calcularon en $50.000 the losses were calculated at $50,000D1 ‹un estado/una manera› inen buenas/malas condiciones in good/bad conditionun edificio en llamas a building in flames o on firenos recibió en camisón he received us in his nightshirtcon los músculos en tensión with (his) muscles tenseden posición vertical in an upright position2(con forma de): termina en punta it's pointed, it ends in o comes to a pointcolóquense en círculo get into o in a circle3 (en el papel de) asLuis Girón en el Alcalde Luis Girón as the Mayorpensamos ir en taxi/en coche/en barco we plan to go by taxi/by car/by boat¿fueron en tren? — no, en avión did you go by train? — no, by plane o no, we flewfueron en bicicleta they cycled, they went on their bikesfuimos a dar una vuelta en coche we went for a drive o we went for a ride in the carE1(expresando el material): un modelo realizado en seda natural an outfit in natural silkcapa para la lluvia en plástico plastic raincape¿lo tienen en azul/(un) 38? do you have it in blue/a 38?una obra en tres actos a play in three acts¿cuánto pesas en kilos? how much do you weigh in kilos?en ruso/en el código Morse in Russian/in Morse CodeF(en expresiones de tiempo): en verano in (the) summeren mayo/1947 in May/1947en varias ocasiones on several occasionsllegó justo en ese momento she arrived just at that moment, just then she arriveden la mañana/tarde ( esp AmL); in the morning/afternoonen la noche ( esp AmL); at nightno vi a nadie en todo el día I didn't see anybody all dayGno hay nada de malo en lo que hacen there's nothing wrong in what they're doingen + INF:tardó media hora en resolverlo it took her half an hour to work it outsiempre es el último en salir he's always the last to leave2(con complementos de persona): en él ha encontrado un amigo she's found a friend in himproblemas que se dan en las personas de edad problems which affect old people* * *
Multiple Entries:
en
en.
en preposición
1 ( en expresiones de lugar)a) (refiriéndose a ciudad, edificio):◊ viven en París/en el número diez/en un hotel they live in Paris/at number ten/in a hotel;
en el último piso on the top floor;
está en la calle Goya it's on o (BrE) in Goya Street;
en casa at home
se le nota en la cara you can see it in his face
2 (expresando circunstancias, ambiente) in;
3a) (indicando tema, especialidad):
doctor en derecho Doctor of Lawb) (indicando proporción, precio):
en dólares in dollars
4a) (indicando estado, manera) in;
en llamas in flames, on fireb) ( en forma de):
colóquense en círculo get into o in a circle
fueron en bicicleta they cycled, they went on their bikes;
dimos una vuelta en coche we went for a ride in the car
5a) ( indicando el material):
una escultura en bronce a bronze (sculpture)
◊ en azul/ruso in blue/Russian
6 ( con expresiones de tiempo):
en varias ocasiones on several occasions;
en la mañana/noche (esp AmL) in the morning/at night
7
fuí el último en salir I was the last to leave
en preposición
1 (lugar) in, on, at: nos encontramos en el autobús, we met on the bus
en Barcelona/Río, in Barcelona/Rio
en el cajón, in the drawer
en casa/el trabajo, at home/work
(sobre) en la mesa, on the table
2 (tiempo) in, on, at: cae en lunes, it falls on a Monday
en 1975, in 1975
en ese preciso instante, at that very moment
en un minuto, in a minute
en primavera, in spring
LAm en la mañana, in the morning
3 (modo) en bata, in a dressing gown
en francés, in French
en serio, seriously
4 (medio) by, in: puede venir en avión/ coche/metro/tren, she can come by air/car/tube/train
¿por qué no vienes en avión?, why don't you fly?
5 (movimiento) into: entró en la habitación, he went into the room
entró en escena, he went on stage
6 (tema, materia) at, in
es muy bueno en matemáticas, he's very good at maths
experto en finanzas, expert in finances
7 (partición, fases) in: hicimos el viaje en dos etapas, we did the journey in two stages
8 (de... en...) entraremos de tres en tres, we shall go in three by three
9 (con infinitivo) fue rápido en desenfundar, he was quick to pull out
se le nota la timidez en el hablar, you can notice his shyness by the way he speaks
'en' also found in these entries:
Spanish:
A
- abajo
- abarrotada
- abarrotado
- abasto
- abatimiento
- abdicar
- abierta
- abierto
- abogar
- abogada
- abogado
- abominar
- abonada
- abonado
- abordar
- abrir
- abreviar
- absoluta
- absoluto
- absorta
- absorto
- abstracta
- abstracto
- abstraída
- abstraído
- abuela
- abundar
- abundancia
- abundante
- abusar
- acabar
- academia
- acariciar
- acceder
- acentuar
- achantarse
- achatamiento
- achuchar
- acoger
- acomodar
- acompañar
- aconsejar
- acontecer
- acordar
- acordarse
- acostada
- acostado
- acostumbrada
- acostumbrado
English:
A
- aback
- abdicate
- abide
- ablaze
- able
- above
- above-board
- abreast
- abroad
- abscess
- absence
- absent
- absolutely
- absorbed
- abstract
- abundant
- academic
- academy
- accent
- access
- account
- accustom
- acknowledgement
- acquiesce
- acquire
- act
- acting
- action
- active
- actually
- add
- add in
- addition
- adept
- adequate
- administration
- admission
- admit
- advance
- advantage
- adventure
- advertise
- advertising
- affair
- affect
- afford
- afloat
- afraid
- after
* * *EN nm (abrev de Encuentro Nacional)= Paraguayan political party* * *enprp1 ( dentro de) in;en un mes in a month;en junio in June;en casa at home;en el cielo in heaven2 ( sobre) on;en la mesa on the table;en la calle on the street, Br tb in the street:en coche/tren by car/train4:en inglés in English;póngamelo en la cuenta put it on my account;aumentar en un 10 % grow (by) 10%, increase (by) 10%* * *en prep1) : inen el bolsillo: in one's pocketen una semana: in a week2) : onen la mesa: on the table3) : aten casa: at homeen el trabajo: at worken ese momento: at that moment* * *en prep1. (en general) in¿en qué calle vives? which street do you live in?2. (edificios, fiestas específicas) at3. (superficies, días concretos) on4. (medio de transporte) by -
16 pasar
v.1 to pass.¿me pasas la sal? would you pass me the salt?Pasaron dos horas Two hours went by.Yo paso a María I pass Mary (I overtake Mary)Un carro pasa A car goes byMe pasó una cuchara He=she passed me a spoon (She passed a spoon to me)Por fin pasé! I passed at last!2 to cross.pasar la calle to cross the roadpasé el río a nado I swam across the river3 to go through.pasar un semáforo en rojo to go through a red light4 to pass, to go.pasó por mi lado he passed by my sideel autobús pasa por mi casa the bus goes past o passes in front of my houseel Manzanares pasa por Madrid the Manzanares goes o passes through Madridhe pasado por tu calle I went down your streetpasar de… a… to go o pass from… to…pasar de largo to go by5 to go/come in.pasen por aquí, por favor come this way, please¡pase! come in!6 to go.por ahí no pasa it won't go through there7 to go by.pasaron tres meses three months went by8 to go through, to experience.pasar frío/miedo to be cold/scaredpasarlo bien to enjoy oneself, to have a good timepasarlo mal to have a hard time of itPasé un gran susto I experienced a great scare.9 to show in (llevar adentro).el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living room10 to show (Cine).11 to spend (time).pasó dos años en Roma he spent two years in Rome¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday?, where are you going to spend your holidays?Yo paso las horas cantando I pass the hours away singing (spend the time...)12 to pop in (ir un momento).pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place13 to happen.¿qué pasa aquí? what's going on here?¿qué pasa? what's the matter?¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?pase lo que pase whatever happens, come what mayAlgo pasó Something happened=came to pass.14 to be over.ya ha pasado lo peor the worst is over nowpasó la Navidad Christmas is overPasé muy feliz en la fiesta I was very happy at the party.15 to be all right, to be usable.puede pasar it'll do16 to go away.Pasó el mal tiempo the bad weather went away.17 to come in, to step in.El policía pasó The policeman came in.18 to happen to, to occur to.Me pasó algo cómico Something funny happened to me..19 to keep on, to keep, to carry on.Ella pasa bailando todo el tiempo She keeps on dancing all the time.20 to skip, to pass.Pase ese capítulo Skip that chapter,.21 to blow over, to blow itself out, to calm down.La tormenta pasó The storm blew over.* * *1 (ir) to pass, pass by, go2 (tiempo) to pass, go by■ ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!3 (entrar) to come in, go in■ pasa, está abierto come in, it's not locked4 (cesar) to pass, cease■ si no se te pasa el dolor, llámame if the pain doesn't go away, call me■ tranquila, que ya ha pasado todo don't worry, it's all over now5 (límite) to exceed (de, -)6 (ocurrir) to happen7 (sufrir) to suffer1 (trasladar) to move, transfer2 (comunicar, dar) to give3 (cruzar) to cross4 (alcanzar) to pass, reach■ pásame la sal, por favor pass me the salt, please5 (aventajar) to surpass, be better than6 (adelantar) to overtake7 (deslizar) to run■ la etiqueta se pasa por aquí y el precio sale en la pantalla you run the tag through here and the price comes up on the screen8 (tolerar) to overlook■ esta vez te la paso, pero que no se repita I'll overlook it this time, but don't let it happen again9 (aprobar) to pass10 (proyectar) to show11 (tiempo - estar) to spend; (- disfrutar, padecer) to have1 (desertar) to pass over (a, to)2 (pudrirse) to go off3 (olvidarse) to forget\pasar de algo familiar not to be bothered about something■ pasa de todo he couldn't care less about anything, he doesn't give a damn about anythingpasar de largo to go pastpasar la página to turn the pagepasar por to pass forpasar por alto to ignorepasar por encima de alguien to go over somebody's headpasarlo bien to have a good time¿qué pasa? what's the matter?, what's wrong?pasar sin to do withoutpasarse de la raya to go too far, overstep the mark* * *verb1) to happen2) pass3) come in, enter4) surpass5) cross6) give7) undergo, suffer8) omit•- pasar por alto
- pasarlo bien
- pasarlo mal
- pasarse* * *Para las expresiones pasar lista, pasar de moda, pasar desapercibido, pasarse de rosca etc, ver la otra entrada1. VERBO INTRANSITIVO1) (=ocurrir)a) [suceso] to happen¿qué pasó? — what happened?
¿pasa algo? — is anything up?, is anything wrong?, is anything the matter?
siempre pasa igual {o} lo mismo — it's always the same
¿qué pasa? — what's happening?, what's going on?, what's up?; [como saludo] how's things? *
¿qué pasa que no entra? — why doesn't she come in?
¿qué pasa contigo? — what's up with you?; [como saludo] * how's it going? *
¿qué ha pasado con ella? — what's become of her?
•
[lo que] pasa es que... — well, you see..., the thing is that...pase lo que pase — whatever happens, come what may
b)pasarle a algn: nunca me pasa nada — nothing ever happens to me
siempre me pasa lo mismo, lo pierdo todo — it's always the same, I keep losing things
tuvo un accidente, pero por suerte no le pasó nada — he had an accident, but fortunately he wasn't hurt
esto te pasa por no hacerme caso — this is what comes of not listening to me, this wouldn't have happened (to you) if you'd listened to me
¿qué te pasa? — what's the matter?
¿qué le pasa a ese? — what's the matter with him?
2) (=cambiar de lugar)a) [objeto]la cuerda pasa de un lado a otro de la calle — the rope goes from one side of the street to the other
•
la foto fue pasando de mano en [mano] — the photo was passed aroundb) [persona] to go3) (=entrar)¡pase! — come in!; [cediendo el paso] after you!
no se puede pasar — you can't go through, you can't go in
•
[hacer] pasar a algn — to show sb in4) (=transitar)¿a qué hora pasa el cartero? — what time does the postman come?
ya ha pasado el tren de las cinco — (=sin hacer parada) the five o'clock train has already gone by; (=haciendo parada) the five o'clock train has already been and gone
¿ha pasado ya el camión de la basura? — have the dustmen been?
•
pasar [de largo] — to go {o} pass by•
pasar [por], el autobús pasa por delante de nuestra casa — the bus goes past our house5) (=acercarse a)•
tengo que pasar [por] el banco — I've got to go to the bankpasar a ({+ infin})pasaré por la tienda mañana — I'll go {o} pop into the shop tomorrow
6) (=cambiar de situación) to go•
pasar a [ser] — to becomeen muy poco tiempo ha pasado a ser un gran profesional — he has become a real professional in a very short space of time
7) (=transcurrir) [tiempo] to pass, go byhan pasado cuatro años — four years have passed {o} gone by
el tiempo pasa deprisa — time passes {o} goes so quickly
¡cómo pasa el tiempo! — how time flies!
8) (=acabar) [problema, situación] to be over; [efectos] to wear off9) (=aceptarse)puede pasar — it's passable, it's OK
que me llames carroza, pase, pero fascista, no — you can call me an old fuddy-duddy if you like, but not a fascist
10) pasar pora) (=atravesar, caber) to go throughel río pasa por la ciudad — the river flows {o} goes through the city
b) (=depender de) to depend onel futuro de la empresa pasa por este acuerdo — the company's future depends on {o} hangs on this agreement
c) (=ser considerado) to pass as•
[hacerse] pasar por — to pass o.s. off as11) [otras formas preposicionales]pasar a ({+ infin}) (=empezar) pasar de (=exceder)no pasan de 60 los que lo tienen — those who have it do not number more than 60, fewer than 60 people have it
•
yo de [ahí] no paso — that's as far as I'm prepared to go•
de [ésta] no pasa — this is the very last timepasar sin•
de [hoy] no pasa que le escriba — I'll write to him this very daytendrá que pasar sin coche — he'll have to get by {o} manage without a car
12) (Naipes) to pass13) esp Esp* (=mostrarse indiferente)•
pasar [de] algo/algn, yo paso de política — I'm not into politicspasa olímpicamente de todo lo que le dicen — he doesn't take the blindest bit of notice of anything they say to him
paso de ti, chaval — I couldn't care less about you, pal
2. VERBO TRANSITIVO1) (=dar, entregar) [gen] to pass; [en una serie] to pass on¿me pasas la sal, por favor? — could you pass (me) the salt, please?
le pasó el sobre — he handed {o} passed her the envelope
2) (=traspasar) [+ río, frontera] to cross; [+ límite] to go beyond3) (=llevar)4) (=hacer atravesar)5) (=colar) to strain6) (=introducir) [+ moneda falsa] to pass (off); [+ contrabando] to smugglehan pasado un alijo de cocaína por la frontera — a consignment of cocaine has been smuggled across the border
7) (=hacer deslizar)pasar la aspiradora por la alfombra — to vacuum the carpet, run the vacuum cleaner over the carpet
8) (=deslizar) to sliple pasó el brazo por los hombros/la cintura — she slipped {o} put her arm around his shoulders/waist
9) (=contagiar) to give10) (=volver) [+ página] to turn11) (=escribir)•
pasar algo a [limpio] — to make a neat {o} fair {o} clean copy of sth•
pasar algo a [máquina] — to type sth up12) (=tragar) (lit) to swallow; (fig) to bear, standno puedo pasar esta pastilla — I can't swallow this pill, I can't get this pill down
no puedo pasar a ese hombre — I can't bear {o} stand that man
13) (=tolerar)14) (=aprobar) [+ examen] to pass15) (=proyectar) [+ película, programa] to show, screen16) (=poner en contacto)te paso con Pedro — [al mismo teléfono] I'll put you on to Pedro; [a distinto teléfono] I'll put you through to Pedro
17) (=realizar)revista 3)•
pasa [consulta] {o} [visita] a unas 700 personas diarias — he sees 700 patients a day18) (=superar)19) (Aut) to pass, overtake20) (=omitir)•
pasar algo por [alto] — to overlook sth21) [+ tiempo] to spendpasarlo ({+ adv})¡que lo pases bien! — have a good time!, enjoy yourself!
22) (=dejar atrás)hemos pasado el aniversario — the anniversary has passed, the anniversary is behind us
ya hemos pasado lo peor — we're over the worst now, the worst is behind us now
23) (=sufrir)24) Cono Sur * (=engañar) to cheat, swindle3.See:PASAR En expresiones temporales ► Se traduce por spend cuando pasar tiene un uso transitivo y queremos indicar un período de tiempo concreto, seguido de la actividad que en ese tiempo se desarrolla, o del lugar: Me pasé la tarde escribiendo cartas I spent the evening writing letters Ha pasado toda su vida en el campo He has spent his whole life in the country ► En cambio, cuando se describe la forma en que se pasa el tiempo mediante un adjetivo, se debe emplear en inglés la construcción have + (a) + ((adjetivo)) + ((sustantivo)): Pasamos una tarde entretenida We had a lovely afternoon Pasamos un rato estupendo jugando al squash We had a fantastic time playing squash la expresión pasar el rato se traduce por pass the time: No sé qué hacer para pasar el rato I don't know what to do to pass the time ► Cuando el uso es intransitivo, pasar se traduce por pass {o} go by. A medida que pasaba el tiempo se deprimía cada vez más As time passed o went by, he became more and more depressed Para otros usos y ejemplos ver la entrada* * *1.verbo intransitivo1)a) ( ir por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past
¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?
pasar de largo — to go right o straight past
es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami
¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?
¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?
pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...
ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind
b) ( deteniéndose en un lugar)pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them
c) ( atravesar) to crosspasar de un lado a otro — to go o cross from one side to the other
d) (caber, entrar)2)a) (transmitirse, transferirse) corona/título to passuna tradición que pasa de padres a hijos — a tradition that is handed o passed down from generation to generation
b) ( comunicar)te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
3) ( entrar - acercándose al hablante) to come in; (- alejándose del hablante) to go inpase, por favor — please, do come in
que pase el siguiente! — next, please!
no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!
¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?
¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?
4)a) (cambiar de estado, actividad, tema)pasó del quinto al séptimo lugar — she went o dropped from fifth to seventh place
ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third
pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...
pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news
b) (Educ) to pass¿pasaste? — did you pass?
pasar de curso — to get through o pass one's end-of-year exams
c) ( ser aceptable)no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do
por esta vez (que) pase — I'll let it pass o go this time
5) ( exceder un límite)pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here
6) pasar pora) ( ser tenido por)pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't
b) (Esp) ( implicar)7) ( transcurrir) tiempo to passpasaron muchos años — many years went by o passed
pasaban las horas y no llegaba — the hours went by o passed and still he didn't come
9) ( arreglárselas) to manage, get bysin electricidad podemos pasar — we can manage o get by without electricity
10) ( suceder) to happenlo que pasa es que... — the thing o the problem is...
pase lo que pase — whatever happens, come what may
¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?
...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing
siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same
¿pasa algo? — is something the matter?
¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)
hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)
son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)
¿qué te pasa? — what's the matter with you?
¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?
¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?
por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him
11) ( experimentar)pasar POR algo — por crisis/mala racha to go through something
12)a) (en naipes, juegos) to passb) (fam) ( rechazando algo)¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss
paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)
c) (fam) ( expresando indiferencia)que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem
2.paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)
pasar vt1)a) ( hacer atravesar)b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smugglec) ( hacer deslizar)a esto hay que pasarle una plancha — this needs a quick iron o run over with the iron
2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show3)a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go throughb) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go pastc) (adelantar, sobrepasar) to overtakepasar A algo — to overtake something, to get past something
está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father
4) <examen/prueba> to pass5) <página/hoja> to turn6) (fam) ( tolerar)a ese tipo no lo paso — I can't stand o take that guy (colloq)
no podía pasar aquella sopa — I couldn't stomach o eat that soup
pasar por alto — <falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit
7) ( transcribir)tendré que pasar la carta — I'll have to write o copy the letter out again
¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?
8) (entregar, hacer llegar)¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?
9) <gripe/resfriado> to giveme lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me
10)a) < tiempo> to spendb) ( con idea de continuidad)11)a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to sufferestá pasando una mala racha — he's going through bad times o (BrE) a bad patch
pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold
b)pasarlo or pasarla bien — to have a good time
3.¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
1) pasarse v pron2) ( cambiarse)3)a) ( ir demasiado lejos)nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this
b) (fam) ( excederse) to go too farse pasó con la sal — he overdid the salt (colloq)
se pasó de listo — he tried to be too clever (colloq)
c) (CS fam) ( lucirse)4)a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sourb) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked5)a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)ya se me pasó el dolor — the pain's gone o eased now
espera a que se le pase el enojo — wait until he's calmed o cooled down
b) ( transcurrir)el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)
6) (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse)b) ( dejar de notar)c) ( dejar escapar)7) (enf) ( estar)se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b
8) (enf) (fam) (ir)¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?
9) (refl)* * *= hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.Ex. Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.Ex. The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.Ex. If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.Ex. Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.Ex. The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.Ex. Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.Ex. Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.Ex. Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.Ex. The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.Ex. At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.Ex. Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.Ex. He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.Ex. If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.Ex. I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.Ex. Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.Ex. Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.Ex. The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.Ex. But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.Ex. Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.Ex. During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.Ex. Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.Ex. We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.Ex. A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.----* a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.* a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).* a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.* a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* ayudar a pasar por = get + Nombre + through.* cada día que pasa = each passing day.* conforme + pasar + el año = as the year + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.* dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.* dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.* dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* día que pasa = passing day.* esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.* haber pasado por aquí antes = have been down this road before.* hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.* hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.* hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.* las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lugar donde pasar el rato = hang out.* no dejar pasar = keep out.* no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.* no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.* pasando a = moving on to.* pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.* pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.* pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.* pasar a cosas más agradables = on a happier note.* pasar a la clandestinidad = go into + hiding.* pasar a la era de = move into + the age of.* pasar a la historia = history in the making, go down in + history.* pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar a la página + Número = turn to + page + Número.* pasar a la posteridad = go down to + posterity.* pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.* pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.* pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.* pasar algún tiempo en = have + a turn at.* pasar al olvido = blow over.* pasar a los anales de la historia = go down in + history.* pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar al primer plano = take + centre stage.* pasar al siguiente año fiscal = roll over.* pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.* pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.* pasar año(s) antes de que = be year(s) before.* pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.* pasar aprietos = feel + the pinch.* pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.* pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.* pasar a ser = become, develop into.* pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.* pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.* pasar a toda velocidad = whiz.* pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.* pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.* pasar casi rozando = skim.* pasar como una bala = whiz.* pasar de = get beyond.* pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....* pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.* pasar de contrabando = smuggle.* pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.* pasar de largo = bypass [by-pass].* pasar de largo rápidamente = race + past.* pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.* pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.* pasar de una persona a otra = pass around.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasar el invierno = winter, overwinter.* pasar el mochuelo = pass + the bucket.* pasar el muerto = pass + the bucket.* pasar el platillo = pass + the bucket (around).* pasar el rato = hang out.* pasar el rato con = kick + it with.* pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.* pasar el relevo a = hand + the reins over to.* pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.* pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.* pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.* pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.* pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.* pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.* pasar hojas hacia atrás = page + backward.* pasar hojas hacia delante = page + forward.* pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.* pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.* pasar la antorcha = hand over + the torch.* pasar la luna de miel = honeymoon.* pasar la noche = spend + the night, stay overnight.* pasar la página = turn over + page.* pasar la pantalla = scroll.* pasar la pelota = pass + the buck.* pasar la prueba = pass + muster.* pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.* pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.* pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.* pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.* pasar las vacaciones = vacation.* pasar llevando = take through.* pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo bien = have + fun, be a great time.* pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.* pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.* pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo genial = have + a whale of a time.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* pasarlo pipa = have + a whale of a time.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* pasar miseria = the wolves + be + at the door.* pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.* pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.* pasar penurias = suffer from + deprivation.* pasar poco a poco = slide into.* pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.* pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.* pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.* pasar por alto rápidamente = race + past.* pasar por aquí = come by.* pasar por delante de = make + Posesivo + way past.* pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.* pasar por el infierno = be to hell and back.* pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.* pasar por encima = pass over.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pasar por la mitad de = cut through.* pasar por muchas dificultades = be to hell and back.* pasar por un período de = go through + a period of.* pasar por un proceso de = go through + a process of.* pasar privaciones = suffer from + deprivation.* pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.* pasar rápidamente a = snap to.* pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.* pasar registros a disco = transfer + records + to disc.* pasar revista = review.* pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.* pasarse Algo por el culo = not give a shit.* pasarse Algo por el forro = flout.* pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.* pasarse con = act + fresh with.* pasar sed = go + thirsty.* pasarse de = overstep.* pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* pasarse de la raya = cross + the line.* pasarse del límite = overrun [over-run].* pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.* pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.* pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.* pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.* pasárselo pipa = have + a great time.* pasarse por = drop by, stop by, mosey.* pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.* pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.* pasar sin comodidades = rough it.* pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.* pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.* pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.* pasar una crisis = face + crisis.* pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.* pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.* pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.* pasar un rato = say + hi.* pasar zumbando = whiz.* pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* ¿Qué pasa? = What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa desapercibido = inconspicuous.* ¿qué pasa si... ? = what if... ?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.* tiempo + pasar = time + march on.* todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.* tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.* tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.* ver lo que pasa = take it from there/here.* * *1.verbo intransitivo1)a) ( ir por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past
¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?
pasar de largo — to go right o straight past
es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami
¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?
¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?
pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...
ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind
b) ( deteniéndose en un lugar)pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them
c) ( atravesar) to crosspasar de un lado a otro — to go o cross from one side to the other
d) (caber, entrar)2)a) (transmitirse, transferirse) corona/título to passuna tradición que pasa de padres a hijos — a tradition that is handed o passed down from generation to generation
b) ( comunicar)te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
3) ( entrar - acercándose al hablante) to come in; (- alejándose del hablante) to go inpase, por favor — please, do come in
que pase el siguiente! — next, please!
no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!
¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?
¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?
4)a) (cambiar de estado, actividad, tema)pasó del quinto al séptimo lugar — she went o dropped from fifth to seventh place
ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third
pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...
pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news
b) (Educ) to pass¿pasaste? — did you pass?
pasar de curso — to get through o pass one's end-of-year exams
c) ( ser aceptable)no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do
por esta vez (que) pase — I'll let it pass o go this time
5) ( exceder un límite)pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here
6) pasar pora) ( ser tenido por)pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't
b) (Esp) ( implicar)7) ( transcurrir) tiempo to passpasaron muchos años — many years went by o passed
pasaban las horas y no llegaba — the hours went by o passed and still he didn't come
9) ( arreglárselas) to manage, get bysin electricidad podemos pasar — we can manage o get by without electricity
10) ( suceder) to happenlo que pasa es que... — the thing o the problem is...
pase lo que pase — whatever happens, come what may
¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?
...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing
siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same
¿pasa algo? — is something the matter?
¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)
hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)
son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)
¿qué te pasa? — what's the matter with you?
¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?
¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?
por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him
11) ( experimentar)pasar POR algo — por crisis/mala racha to go through something
12)a) (en naipes, juegos) to passb) (fam) ( rechazando algo)¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss
paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)
c) (fam) ( expresando indiferencia)que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem
2.paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)
pasar vt1)a) ( hacer atravesar)b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smugglec) ( hacer deslizar)a esto hay que pasarle una plancha — this needs a quick iron o run over with the iron
2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show3)a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go throughb) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go pastc) (adelantar, sobrepasar) to overtakepasar A algo — to overtake something, to get past something
está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father
4) <examen/prueba> to pass5) <página/hoja> to turn6) (fam) ( tolerar)a ese tipo no lo paso — I can't stand o take that guy (colloq)
no podía pasar aquella sopa — I couldn't stomach o eat that soup
pasar por alto — <falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit
7) ( transcribir)tendré que pasar la carta — I'll have to write o copy the letter out again
¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?
8) (entregar, hacer llegar)¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?
9) <gripe/resfriado> to giveme lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me
10)a) < tiempo> to spendb) ( con idea de continuidad)11)a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to sufferestá pasando una mala racha — he's going through bad times o (BrE) a bad patch
pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold
b)pasarlo or pasarla bien — to have a good time
3.¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
1) pasarse v pron2) ( cambiarse)3)a) ( ir demasiado lejos)nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this
b) (fam) ( excederse) to go too farse pasó con la sal — he overdid the salt (colloq)
se pasó de listo — he tried to be too clever (colloq)
c) (CS fam) ( lucirse)4)a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sourb) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked5)a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)ya se me pasó el dolor — the pain's gone o eased now
espera a que se le pase el enojo — wait until he's calmed o cooled down
b) ( transcurrir)el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)
6) (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse)b) ( dejar de notar)c) ( dejar escapar)7) (enf) ( estar)se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b
8) (enf) (fam) (ir)¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?
9) (refl)* * *= hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
Ex: Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.Ex: The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.Ex: If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.Ex: Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.Ex: The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.Ex: Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.Ex: Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.Ex: Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.Ex: The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.Ex: At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.Ex: Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.Ex: He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.Ex: If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.Ex: I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.Ex: Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.Ex: Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.Ex: The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.Ex: But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.Ex: Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.Ex: During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.Ex: Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.Ex: We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.Ex: A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.* a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.* a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).* a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.* a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* ayudar a pasar por = get + Nombre + through.* cada día que pasa = each passing day.* conforme + pasar + el año = as the year + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.* dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.* dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.* dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* día que pasa = passing day.* esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.* haber pasado por aquí antes = have been down this road before.* hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.* hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.* hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.* hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.* hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.* las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).* las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.* lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lugar donde pasar el rato = hang out.* no dejar pasar = keep out.* no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.* no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.* pasando a = moving on to.* pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.* pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.* pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.* pasar a cosas más agradables = on a happier note.* pasar a la clandestinidad = go into + hiding.* pasar a la era de = move into + the age of.* pasar a la historia = history in the making, go down in + history.* pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar a la página + Número = turn to + page + Número.* pasar a la posteridad = go down to + posterity.* pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.* pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.* pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.* pasar algún tiempo en = have + a turn at.* pasar al olvido = blow over.* pasar a los anales de la historia = go down in + history.* pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.* pasar al primer plano = take + centre stage.* pasar al siguiente año fiscal = roll over.* pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.* pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.* pasar año(s) antes de que = be year(s) before.* pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.* pasar aprietos = feel + the pinch.* pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.* pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.* pasar a ser = become, develop into.* pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.* pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.* pasar a toda velocidad = whiz.* pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.* pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.* pasar casi rozando = skim.* pasar como una bala = whiz.* pasar de = get beyond.* pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....* pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.* pasar de contrabando = smuggle.* pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.* pasar de largo = bypass [by-pass].* pasar de largo rápidamente = race + past.* pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.* pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.* pasar de una persona a otra = pass around.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasar el invierno = winter, overwinter.* pasar el mochuelo = pass + the bucket.* pasar el muerto = pass + the bucket.* pasar el platillo = pass + the bucket (around).* pasar el rato = hang out.* pasar el rato con = kick + it with.* pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.* pasar el relevo a = hand + the reins over to.* pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.* pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.* pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.* pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.* pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.* pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.* pasar hojas hacia atrás = page + backward.* pasar hojas hacia delante = page + forward.* pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.* pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.* pasar la antorcha = hand over + the torch.* pasar la luna de miel = honeymoon.* pasar la noche = spend + the night, stay overnight.* pasar la página = turn over + page.* pasar la pantalla = scroll.* pasar la pelota = pass + the buck.* pasar la prueba = pass + muster.* pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.* pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.* pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.* pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.* pasar las vacaciones = vacation.* pasar llevando = take through.* pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo bien = have + fun, be a great time.* pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.* pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.* pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.* pasarlo genial = have + a whale of a time.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* pasarlo pipa = have + a whale of a time.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* pasar miseria = the wolves + be + at the door.* pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.* pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.* pasar penurias = suffer from + deprivation.* pasar poco a poco = slide into.* pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.* pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.* pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.* pasar por alto rápidamente = race + past.* pasar por aquí = come by.* pasar por delante de = make + Posesivo + way past.* pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.* pasar por el infierno = be to hell and back.* pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.* pasar por encima = pass over.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pasar por la mitad de = cut through.* pasar por muchas dificultades = be to hell and back.* pasar por un período de = go through + a period of.* pasar por un proceso de = go through + a process of.* pasar privaciones = suffer from + deprivation.* pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.* pasar rápidamente a = snap to.* pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.* pasar registros a disco = transfer + records + to disc.* pasar revista = review.* pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.* pasarse Algo por el culo = not give a shit.* pasarse Algo por el forro = flout.* pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.* pasarse con = act + fresh with.* pasar sed = go + thirsty.* pasarse de = overstep.* pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* pasarse de la raya = cross + the line.* pasarse del límite = overrun [over-run].* pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.* pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.* pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.* pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.* pasárselo pipa = have + a great time.* pasarse por = drop by, stop by, mosey.* pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.* pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.* pasar sin comodidades = rough it.* pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.* pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.* pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.* pasar una crisis = face + crisis.* pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.* pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.* pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.* pasar un rato = say + hi.* pasar zumbando = whiz.* pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.* por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.* ¿Qué pasa? = What's up?.* que pasaba = passing.* que pasa desapercibido = inconspicuous.* ¿qué pasa si... ? = what if... ?.* que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.* tiempo + pasar = time + march on.* todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.* tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.* tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.* ver lo que pasa = take it from there/here.* * *pasar [A1 ]■ pasar (verbo intransitivo)A1 por un lugar2 deteniéndose en un lugar3 caber, entrarB1 transmitirse, transferirse2 comunicarC entrarD1 cambiar de estado, actividad, tema2 Educación3 indicando aceptabilidadE exceder un límiteF1 pasar por: ser tenido por2 pasar por: implicarA1 transcurrir2 terminarB arreglárselasSentido III ocurrir, sucederA1 en naipes, juegos2 rechazando una invitaciónB expresando indiferencia■ pasar (verbo transitivo)A1 hacer atravesar2 pasar por la aduana3 hacer recorrerB exhibir, mostrarC1 cruzar, atravesar2 adelantar, sobrepasarD aprobar: examenE dar la vuelta aF tolerar, admitirG transcribirH engañarA entregar, hacer llegarB contagiarA pasar: tiempo, día etcB1 sufrir, padecer2 pasarlo bien/mal■ pasarse (verbo pronominal)A cambiarseB1 ir demasiado lejos2 excederse3 lucirseC1 pasarse: comestibles2 CocinaA desaparecerB «tiempo»C olvidarseA enfático: con idea de continuidadB enfático: irC reflexivoviA1 (por un lugar) to come/go pastno ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone by o come/gone pastpasó un coche a toda velocidad a car passed at top speed, a car came/went past at top speed, a car shot o sped past¿a qué hora pasa el lechero? what time does the milkman come?no aparques aquí, que no pueden pasar otros coches don't park here, other cars won't be able to get pastno dejan pasar a nadie they're not letting anyone throughno dejes pasar esta oportunidad don't miss this chancepasar de largo to go right o straight pastel autobús venía completo y pasó de largo the bus was full and didn't stop o went right o straight past without stoppingpasó de largo sin siquiera saludar she went right o straight past o ( colloq) she sailed past without even saying hellopasar POR algo to go THROUGH sthal pasar por la aduana when you go through customsprefiero no pasar por el centro I'd rather not go through the city centerel Tajo pasa por Aranjuez the Tagus flows through Aranjuezhay un vuelo directo, no hace falta pasar por Miami there's a direct flight so you don't have to go via Miami¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?¿el 45 pasa por aquí? does the number 45 come this way/stop here?pasamos justo por delante de su casa we went right past her housepasaba por aquí y se me ocurrió hacerte una visita I was just passing by o I was in the area and I thought I'd drop in and see youni me pasó por la imaginación que fuese a hacerlo it didn't even occur to me o it didn't even cross my mind that she would do itel país está pasando por momentos difíciles these are difficult times for the country2 (deteniéndose en un lugar) pasar POR:¿podríamos pasar por el supermercado? can we stop off at the supermarket?de camino tengo que pasar por la oficina I have to drop in at o stop by the office on the waypase usted por caja please go over to the cashierpasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?pasar A + INF:puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrowpasaremos a verlos de camino a casa we'll drop by o stop by and see them on the way home, we'll call in o drop in and see them on the way home3(caber, entrar): no creo que pase por la puerta, es demasiado ancho I don't think it'll go through o I don't think we'll get it through the door, it's too wideesta camiseta no me pasa por la cabeza I can't get this T-shirt over my headB1(transmitirse, transferirse): la humedad ha pasado a la habitación de al lado the damp has gone through to the room next doorel título pasa al hijo mayor the title passes o goes to the eldest sonla carta ha ido pasando de mano en mano the letter has been passed around (to everyone)2(comunicar): te paso con Javier (en el mismo teléfono) I'll let you speak to Javier, I'll hand o pass you over to Javier; (en otro teléfono) I'll put you through to JavierC (entrar — acercándose al hablante) to come in; (— alejándose del hablante) to go inpasa, no te quedes en la puerta come (on) in, don't stand there in the doorway¿se puede? — pase may I come in? — yes, please do¡que pase el siguiente! next, please!ha llegado el señor Díaz — hágalo pasar Mr Díaz is here — show him in please¡no pasarán! ( fr hecha); they shall not pass!pueden pasar al comedor you may go through into the dining room¿puedo pasar al baño? may I use the bathroom please?¿quién quiere pasar al pizarrón? ( AmL); who's going to come up to the blackboard?D1 (cambiar de estado, actividad, tema) pasar ( DE algo) A algo:en poco tiempo ha pasado del anonimato a la fama in a very short space of time she's gone o shot from obscurity to famepasó del quinto al séptimo lugar she went o dropped from fifth to seventh placeahora pasa a tercera ( Auto) now change into thirdpasa a la página 98 continued on page 98pasando a otra cosa … anyway, to change the subject …pasar A + INF:el equipo pasa a ocupar el primer puesto the team moves into first placepasó a formar parte del equipo en julio she joined the team in Julymás tarde pasó a tratar la cuestión de los impuestos later he went on to deal with the question of taxespasamos a informar de otras noticias de interés now, the rest of the news2 ( Educación):Daniel ya pasa a tercero Daniel will be starting third grade next semester ( AmE), Daniel will be going into the third year next term ( BrE)si pasas de curso te compro una bicicleta if you get through o pass your end-of-year exams, I'll buy you a bicycle3(indicando aceptabilidad): no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll dopor esta vez (que) pase, pero que no se repita I'll let it pass o go this time, but don't let it happen againE (exceder un límite) pasar DE algo:no pases de 100 don't go over 100fue un pequeño desacuerdo pero no pasó de eso it was nothing more than a slight disagreement, we/they had a slight disagreement, but it was nothing more than thatestuvo muy cortés conmigo pero no pasó de eso he was very polite, but no moretengo que escribirle, de hoy no pasa I must write to him today without failestá muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another dayyo diría que no pasa de los 30 I wouldn't say he was more than 30al principio no pasábamos de nueve empleados there were only nine of us working there/here at the beginningno pasan de ser palabras vacías they are still nothing but empty words o still only empty words1(ser tenido por): pasa por tonto, pero no lo es he might look stupid, but he isn'tpodrían pasar por hermanas they could pass for sistersse hacía pasar por médico he passed himself off as a doctorse hizo pasar por mi padre he pretended to be my father2 (implicar) to lie inla solución pasa por la racionalización de la industria the solution lies in the rationalization of the industryA «tiempo»1(transcurrir): ya han pasado dos horas y aún no ha vuelto it's been two hours now and she still hasn't come back¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!por ti no pasan los años you look as young as everpasaban las horas y no llegaba the hours went by o passed and still he didn't come2(terminar): menos mal que el invierno ya ha pasado thank goodness winter's overya ha pasado lo peor the worst is over nowno llores, ya pasó don't cry, it's all right now o it's all over nowB(arreglárselas): ¿compro más o podemos pasar con esto? shall I buy some more or can we get by on o make do with this?sin electricidad podemos pasar, pero sin agua no we can manage o do without electricity but not without waterSentido III (ocurrir, suceder) to happendéjame que te cuente lo que pasó let me tell you what happenedclaro que me gustaría ir, lo que pasa es que estoy cansada of course I'd like to go, only I'm really tired o it's just that I'm really tiredlo que pasa es que el jueves no voy a estar the thing is o the problem is I won't be here on Thursdayiré pase lo que pase I'm going whatever happens o come what may¿qué pasó con lo del reloj? what happened about the watch?ahora se dan la mano y aquí no ha pasado nada now just shake hands and let's forget the whole thingen este pueblo nunca pasa nada nothing ever happens in this townsiempre pasa igual or lo mismo it's always the same¿qué pasa? ¿por qué estás tan serio? what's up o what's the matter? why are you looking so serious?se lo dije yo ¿pasa algo? I told him, what of it o what's it to you? ( colloq), I told him, do you have a problem with that? ( colloq)no te hagas mala sangre, son cosas que pasan don't get upset about it, these things happen(+ me/te/le etc): ¿qué te ha pasado en el ojo? what have you done to your eye?, what's happened to your eye?¿qué le pasará a Ricardo que tiene tan mala cara? I wonder what's up with o what's the matter with Ricardo? he looks terrible ( colloq)¿qué te pasa que estás tan callado? why are you so quiet?¿qué le pasa a la lavadora que no centrifuga? why isn't the washing machine spinning?no sé qué me pasa I don't know what's wrong o what's the matter with meeso le pasa a cualquiera that can happen to anybodyel coche quedó destrozado pero a él no le pasó nada the car was wrecked but he escaped unhurtA1 (en naipes, juegos) to passpaso, no tengo tréboles pass o I can't go, I don't have any clubs2 ( fam)(rechazando una invitación, una oportunidad): tómate otra — no, gracias, esta vez paso have another one — no thanks, I'll skip this one o I'll pass on this round ( colloq)¿vas a tomar postre? — no, yo paso are you going to have a dessert? — no, I think I'll give it a miss o no, I couldn'tpasar DE algo:esta noche paso de salir, estoy muy cansada I don't feel like going out tonight, I'm very tired ( colloq)B ( fam)(expresando indiferencia): que se las arreglen, yo paso they can sort it out themselves, it's not my problem o I don't want anything to do with itpasar DE algo:pasa ampliamente de lo que diga la gente she couldn't give a damn about o she couldn't care less what people say ( colloq)paso mucho de política I couldn't give a damn about politics ( colloq)mis padres pasan de mí my parents couldn't care less what I do/what happens to me■ pasarvtA1 (hacer atravesar) pasar algo POR algo:pasar la salsa por un tamiz put the sauce through a sieve, sieve the saucepasé la piña por la licuadora I put the pineapple through the blender, I liquidized o blended the pineapplepasa el cordón por este agujero thread the shoelace through this hole2(por la aduana): ¿cuántas botellas de vino se puede pasar? how many bottles of wine are you allowed to take through?los pillaron intentando pasar armas they were caught trying to smuggle o bring in arms3ven aquí, que te voy a pasar un peine come here and let me give your hair a quick comb o let me put a comb through your hairpásale un trapo al piso give the floor a quick wipe, wipe the floor downpasarlo primero por harina first dip it in floura esto hay que pasarle una plancha this needs a quick iron o ( colloq) a quick once-over o run over with the ironB (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to showlas chicas que pasaron los modelos the girls who modeled the dressesC1 (cruzar, atravesar) ‹frontera› to crosspasaron el río a nado they swam across the riveresa calle la pasamos hace rato we went past o we passed that street a while back¿ya hemos pasado Flores? have we been through Flores yet?2 (adelantar, sobrepasar) to overtakea ver si podemos pasar a este camión why don't we overtake o get past o pass this truck?está altísimo, ya pasa a su padre he's really tall, he's already overtaken his fatherD (aprobar) ‹examen/prueba› to passE (dar la vuelta a) ‹página/hoja› to turnF ( fam)(tolerar, admitir): esto no te lo paso I'm not letting you get away with thisel profesor no te deja pasar ni una the teacher doesn't let you get away with anythinga ese tipo no lo paso or no lo puedo pasar I can't stand o take that guy ( colloq)yo el Roquefort no lo paso I can't stand Roquefort, I hate Roquefortno podía pasar aquella sopa grasienta I couldn't stomach o eat that greasy souppasar por alto ‹falta/error› to overlook, forget about; (olvidar, omitir) to forget, leave out, omit, overlookG(transcribir): tendré que pasar la carta I'll have to write o copy the letter out again¿me pasas esto a máquina? could you type this for me?se cree que me va a pasar a mí he thinks he can put one over on meA(entregar, hacer llegar): cuando termines el libro, pásaselo a Miguel when you finish the book, pass it on to Miguel¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?¿han pasado ya la factura? have they sent the bill yet?, have they billed you/us yet?le pasó el balón a Gómez he passed the ball to Gómezel padre le pasa una mensualidad she gets a monthly allowance from her father, her father gives her a monthly allowanceB (contagiar) ‹gripe/resfriado› to givese lo pasé a toda la familia I gave it to o passed it on to the whole familyA ‹tiempo› to spendvamos a pasar las Navidades en casa we are going to spend Christmas at homefuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the dayB1(sufrir, padecer): pasaron muchas penalidades they went through o suffered a lot of hardshippasé mucho miedo I was very frightened¿pasaste frío anoche? were you cold last night?pasamos hambre en la posguerra we went hungry after the warno sabes las que pasé yo con ese hombre you've no idea what I went through with that man2pasarlo or pasarla bien/mal: lo pasa muy mal con los exámenes he gets very nervous o ( colloq) gets in a real state about exams¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?■ pasarseA(cambiarse): pasarse al enemigo/al bando contrario to go over to the enemy/to the other sidequeremos pasarnos a la otra oficina we want to move to the other officeB1(ir demasiado lejos): nos hemos pasado, el banco está más arriba we've gone too far, the bank isn't as far down as thisnos pasamos de estación/parada we missed o went past our station/stop2 ( fam) (excederse) to go too faresta vez te has pasado you've gone too far this timeno te pases que no estoy para bromas that's enough o don't push your luck ( colloq), I'm not in the mood for jokesse pasaron con los precios they charged exorbitant prices, the prices they charged were way over the top o way out of line ( colloq)se pasó con la sal he put too much salt in it, he overdid the salt ( colloq)pasarse DE algo:se pasó de listo he tried to be too clever ( colloq)te pasas de bueno you're too kind for your own good3(CS fam) (lucirse): ¡te pasaste! esto está riquísimo you've excelled yourself! this is really delicious ( colloq)se pasó con ese gol that was a fantastic goal he scored ( colloq)C1 «peras/tomates» to go bad, get overripe; «carne/pescado» to go off, go bad; «leche» to go off, go sourestos plátanos se están pasando these bananas are starting to go bad o to get overripe2 ( Cocina):se va a pasar el arroz the rice is going to spoil o get overcookedno lo dejes pasar de punto don't let it overcookSentido II (+ me/te/le etc)A(desaparecer): ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased nowespera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled downhasta que se le pase la fiebre until her temperature goes downB«tiempo»: sus clases se me pasan volando her classes seem to go so quicklyse me pasaron las tres horas casi sin enterarme the three hours flew by almost without my realizingC(olvidarse): lo siento, se me pasó totalmente I'm sorry, I completely forgot o it completely slipped my mindse me pasó su cumpleaños I forgot his birthdayA ( enfático)(con idea de continuidad): se pasa meses sin ver a su mujer he goes for months at a time o he goes months without seeing his wife, he doesn't see his wife for months on endse pasa hablando por teléfono ( AmL); he's always on the telephoneme pasé toda la noche estudiando I was up all night studyinges capaz de pasarse el día entero sin probar bocado he can quite easily go the whole day without having a thing to eat¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?, could you pop o nip down to the market? ( BrE colloq)C ( reflexivo):se pasó la mano por el pelo he ran his fingers through his hairni siquiera tuve tiempo de pasarme un peine I didn't even have time to run a comb through my hair o ( BrE) to give my hair a comb* * *
pasar ( conjugate pasar) verbo intransitivo
1
◊ no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone past;
los otros coches no podían pasar the other cars weren't able to get past;
no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through;
pasar de largo to go right o straight past;
pasar por la aduana to go through customs;
es un vuelo directo, no pasa por Miami it's a direct flight, it doesn't go via Miami;
¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?;
pasamos por delante de su casa we went past her house;
pasaba por aquí y … I was just passing by o I was in the area and …b) ( deteniéndose en un lugar):◊ ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?;
pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?;
puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow
[ humedad] to go through from one side to the otherd) ( caber):
2 ( entrar — acercándose al hablante) to come in;
(— alejándose del hablante) to go in;◊ pase, por favor please, do come in;
¡que pase el siguiente! next, please!;
haga pasar al Sr Díaz show Mr Díaz in please
3
b) ( comunicar):
( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
4a) (Educ) to pass;◊ pasar de curso to get through o pass one's end-of-year examsb) ( ser aceptable):◊ no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do;
por esta vez, (que) pase I'll let it pass o go this time
5
a) ( ser tenido por):
ver tb hacerse II 3
( suceder) to happen;
lo que pasa es que… the thing o the problem is …;
pase lo que pase whatever happens, come what may;
siempre pasa igual or lo mismo it's always the same;
¿qué pasa? what's the matter?, what's up? (colloq);
¿qué te pasa? what's the matter with you?;
¿qué te pasó en el ojo? what happened to your eye?;
¿qué le pasa a la tele? what's wrong with the TV?;
eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody;
no le pasó nada nothing happened to him
1 ( transcurrir) [tiempo/años] to pass, go by;◊ pasaron muchos años many years went by o passed;
ya han pasado dos horas it's been two hours now;
un año pasa muy rápido a year goes very quickly;
¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
2 ( cesar) [crisis/mal momento] to be over;
[ efecto] to wear off;
[ dolor] to go away
3 ( arreglárselas) pasar sin algo to manage without sth
verbo transitivo
1
‹pueblo/ciudad› to go through
2a) ( hacer atravesar) pasar algo POR algo to put sth through sth;
(— ilegalmente) to smuggle
3 ( hacer recorrer):
pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe;
hay que pasarle una plancha it needs a quick iron
4 (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to show
5 ‹examen/prueba› to pass
6 ‹página/hoja› to turn;
‹tema/punto› to leave out, omit
1 (entregar, hacer llegar):
¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
2 ( contagiar) to give, to pass on
1
fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the dayb) ( con idea de continuidad):
pasa todo el día al teléfono she spends all day on the phone
◊ ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?;
lo pasé mal I didn't enjoy myself
2 (sufrir, padecer) ‹penalidades/desgracias› to go through, to suffer;◊ pasé mucho miedo/frío I was very frightened/cold
pasarse verbo pronominal
1 ( cambiarse):
2
esta vez te has pasado (fam) you've gone too far this time
¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?
3
[carne/pescado] to go off, go bad;
[ leche] to go off, go sour
1
[ dolor] to go away;
(+ me/te/le etc)◊ ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now;
espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled downb) ( transcurrir):
ver tb pasar verbo transitivo III 1
2 (+ me/te/le etc)a) ( olvidarse):
b) ( dejar escapar):
pasar
I verbo transitivo
1 to pass
2 (trasladar) to move
3 (dar) to pass, give: no me pasó el recado, he didn't give me the message
4 (hojas de libro) to turn
5 (el tiempo, la vida) to spend, pass
6 (soportar, sufrir) to suffer, endure: está pasando una crisis personal, she's going through a personal crisis
pasamos sed y calor, we suffered thirst and heat
7 (río, calle, frontera) to cross
8 (tragar) to swallow
9 (tolerar, aguantar) to bear
10 (introducir) to insert, put through
11 (un examen, una eliminatoria) to pass
12 Cine to run, show: este sábado pasan Ben Hur, they're putting Ben Hur on this Saturday
II verbo intransitivo
1 to pass: ¿a qué hora pasa el tren?, what time does the train pass?
Cervantes pasó por aquí, Cervantes passed this way
ya pasó, it has already passed
pasar de largo, to go by (without stopping)
2 (entrar) to come in
3 (ser tolerable) to be acceptable: no está mal, puede pasar, it isn't bad, it will do
4 (exceder) to surpass: no pases de los 70 km/h, don't exceed 70 km/h
5 (a otro asunto) to go on to
pasar a ser, to become
6 (tiempo) to pass, go by
7 (arreglarse, apañarse) pasar sin, to do without: puedo pasar sin coche, I can manage without a car
8 fam (no tener interés, prescindir) pasa de lo que digan, don't mind what they say
paso de ir al cine, I'll give the cinema a miss
9 (suceder) to happen: ¿qué pasa?, what's going on?
¿qué le pasa?, what's the matter with him?
pase lo que pase, whatever happens o come what may
♦ Locuciones: pasar algo a limpio, to make a fair copy of sthg
pasarlo bien/mal, to have a good/difficult time
pasar por, to put up with: paso por que me digas que estoy gorda, pero no pienso tolerar que me amargues cada comida, I can handle you calling me fat, but I'm not having you ruin every single meal for me
pasar por alto, to overlook: pasaré por alto esa observación, I'll just ignore that remark
' pasar' also found in these entries:
Spanish:
achicharrarse
- ahorrar
- amarga
- amargo
- aro
- blanca
- blanco
- bondad
- cabalgata
- cadáver
- calor
- cocerse
- colar
- desapercibida
- desapercibido
- desfilar
- deslizar
- entretenerse
- historia
- inadvertida
- inadvertido
- inri
- mayor
- meneo
- noche
- penalidad
- posibilidad
- privación
- rato
- relámpago
- revista
- rozar
- salvar
- suceder
- superar
- suplantar
- suprimir
- tamiz
- tener
- tesorería
- tirarse
- torniquete
- trago
- verter
- vestidura
- vicaría
- vida
- vivir
- adiós
- alcanzar
English:
ask in
- bootleg
- bring in
- brush
- buck
- by
- call
- clamber
- clear
- come
- come by
- come on to
- decide on
- discount
- do without
- drag
- dread
- drive-through
- elapse
- embarrassment
- envisage
- envision
- fashion
- fill in
- fly
- fore
- gallop past
- get by
- get on to
- get onto
- get past
- get through
- gloss over
- go
- go along
- go by
- go on
- go out
- go through
- go under
- graze
- hand on
- hang out
- happen
- have
- hibernate
- hideous
- holiday
- Hoover
- hungry
* * *♦ vt1. [dar, transmitir] to pass;[noticia, aviso] to pass on;¿me pasas la sal? would you pass me the salt?;pásame toda la información que tengas give me o let me have all the information you've got;no se preocupe, yo le paso el recado don't worry, I'll pass on the message to him;páseme con el encargado [al teléfono] could you put me through to o could I speak to the person in charge?;le paso (con él) [al teléfono] I'll put you through (to him);Valdez pasó el balón al portero Valdez passed the ball (back) to the keeper;pasan sus conocimientos de generación en generación they pass down their knowledge from one generation to the next;el Estado le pasa una pensión she gets a pension from the State;pasar harina por un cedazo to sieve flour;pasar leche por el colador to strain milk;pasa la cuerda por ese agujero pass the rope through this hole;hay que pasar las maletas por la máquina de rayos X your luggage has to go through the X-ray machine;pase las croquetas por huevo coat the croquettes with egg;pasar el cepillo por el suelo to scrub the floor;pasa un paño por la mesa give the table a wipe with a cloth;se dedican a pasar tabaco de contrabando/inmigrantes ilegales por la frontera they smuggle tobacco/illegal immigrants across the borderme has pasado el resfriado you've given me your cold3. [cruzar] to cross;pasar la calle/la frontera to cross the road/border;pasé el río a nado I swam across the river4. [rebasar, sobrepasar] [en el espacio, tiempo] to go through;¿hemos pasado ya la frontera? have we gone past o crossed the border yet?;pasar un semáforo en rojo to go through a red light;al pasar el parque gire a su izquierda once you're past the park, turn left, turn left after the park;cuando el automóvil pase los primeros cinco años debe ir a revisión the car should be serviced after five years;ya ha pasado los veinticinco he's over twenty-five now;mi hijo me pasa ya dos centímetros my son is already two centimetres taller than me5. [adelantar] [corredores, vehículos] to overtake;pasa a esa furgoneta en cuanto puedas overtake that van as soon as you canhay que pasar todos estos libros al estudio we have to take all these books through to the study, we have to move all these books to the study7. [conducir adentro] to show in;el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living-room8. [hacer avanzar] [páginas de libro] to turn;[hojas sueltas] to turn over;pasar página to make a fresh start9. [mostrar] [película, diapositivas, reportaje] to show10. [emplear] [tiempo] to spend;pasó dos años en Roma he spent two years in Rome;¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday o US vacation?, where are you going to spend your holidays o US vacation?;pasé la noche trabajando I worked all night, I spent the whole night working;he pasado muy buenos ratos con él I've had some very good times with him11. [experimentar] to go through, to experience;pasar frío/miedo to be cold/scared;¿has pasado la varicela? have you had chickenpox?;¿qué tal lo has pasado? did you have a nice time?, did you enjoy yourselves?;pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time;¡que lo pases bien! have a nice time!, enjoy yourself!;lo hemos pasado muy mal últimamente we've had a hard time of it recently;Fampasarlas canutas to have a rough time12. [superar] to pass;muy pocos pasaron el examen/la prueba very few people passed the exam/test;hay que pasar un reconocimiento médico you have to pass a medical;no pasamos la eliminatoria we didn't get through the tieque me engañes no te lo paso I'm not going to let you get away with cheating me;este profesor no te deja pasar (ni) una you can't get away with anything with this teacher;pasar algo por alto [adrede] to pass over sth;[sin querer] to miss sth outyo te lo paso a máquina I'll type it up for you;pasar un documento Esp [m5] al ordenador o Am [m5] a la computadora to type o key a document (up) on the computerestán siempre tratando de pasarte con el vuelto they always try to short-change you o diddle you over the change♦ vi1. [ir, moverse] to pass, to go;vimos pasar a un hombre corriendo we saw a man run past;¿cuándo pasa el camión de la basura? when do the Br dustmen o US garbage collectors come?;deja pasar a la ambulancia let the ambulance past;¿me deja pasar, por favor? may I come past, please?;pasó por mi lado he passed by my side;he pasado por tu calle I went down your street;el autobús pasa por mi casa the bus passes in front of o goes past my house;¿qué autobuses pasan por aquí? which buses go past here?, which buses can you catch from here?;el Támesis pasa por Londres the Thames flows through London;yo sólo pasaba por aquí I was just passing by;pasaba por allí y entré a saludar I was in the area, so I stopped by to say hello;pasar de largo to go straight by2. [entrar] to go/come in;pasen por aquí, por favor come this way, please;lo siento, no se puede pasar sorry, you can't go in there/come in here;pasamos a un salón muy grande we entered a very large living-room;¿puedo pasar? may I come in?;¿puedo pasar al cuarto de baño? can I use the bathroom?;hazlos pasar show them in;RPpasar al pizarrón to go/come to the blackboard4. [acercarse, ir un momento] to pop in;pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place;pasa por la farmacia y compra aspirinas pop into the Br chemist's o US pharmacy and buy some aspirin;pasé a verla al hospital I dropped in at the hospital to see her;pase a por el vestido o [m5] a recoger el vestido el lunes you can come and pick the dress up on Monday5. [suceder] to happen;¿qué pasa aquí? what's going on here?;¿qué pasa? [¿qué ocurre?] what's the matter?;Fam [al saludar a alguien] how's it going?; Méx Fam¿qué pasó? [¿qué tal?] how's it going?;¿qué pasa con esas cervezas? where have those beers got to?, what's happened to those beers?;no te preocupes, no pasa nada don't worry, it's OK;aquí nunca pasa nada nothing ever happens here;¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?;¿le pasó algo al niño? did something happen to the child?;¿qué te pasa en la pierna? what's wrong with your leg?;eso te pasa por mentir that's what you get for lying;lo que pasa es que… the thing is…;pase lo que pase whatever happens, come what may;siempre pasa lo mismo, pasa lo de siempre it's always the same;dense la mano y aquí no ha pasado nada shake hands and just forget the whole thing (as if it had never happened)6. [terminar] to be over;pasó la Navidad Christmas is over;ya ha pasado lo peor the worst is over now;cuando pase el dolor when the pain passes o stops;la tormenta ya ha pasado the storm is over now;el efecto de estos fármacos pasa enseguida these drugs wear off quickly7. [transcurrir] to go by;pasaron tres meses three months went by;cuando pase un rato te tomas esta pastilla take this tablet after a little while;¡cómo pasa el tiempo! time flies!8. [cambiar]pasar de… a… [de lugar, estado, propietario] to go o pass from… to…;pasamos del último puesto al décimo we went (up) from last place to tenth;pasa de la depresión a la euforia she goes from depression to euphoria;pasó a formar parte del nuevo equipo he joined the new team;pasar a [nueva actividad, nuevo tema] to move on to;pasemos a otra cosa let's move on to something else;ahora pasaré a explicarles cómo funciona esta máquina now I'm going to explain to you how this machine works;Alicia pasa a (ser) jefa de personal Alicia will become personnel manager;9. [ir más allá, sobrepasar]si pasas de 160, vibra el volante if you go faster than 160, the steering wheel starts to vibrate;yo creo que no pasa de los cuarenta años I doubt she's older than forty;no pasó de ser un aparatoso accidente sin consecuencias the accident was spectacular but no-one was hurt10. [conformarse, apañarse]pasar (con/sin algo) to make do (with/without sth);tendrá que pasar sin coche she'll have to make do without a car;¿cómo puedes pasar toda la mañana sólo con un café? how can you last all morning on just a cup of coffee?;no sabe pasar sin su familia he can't cope without his family11. [experimentar]hemos pasado por situaciones de alto riesgo we have been in some highly dangerous situations¡yo por ahí no paso! I draw the line at that!13. [ser considerado]pasa por ser uno de los mejores tenistas del momento he is considered to be one of the best tennis players around at the moment;hacerse pasar por alguien/algo to pretend to be sb/sth, to pass oneself off as sb/sthpaso de política I'm not into politics;¡ése pasa de todo! he couldn't care less about anything!;15. [en naipes] to passpor esta vez pase, pero que no vuelva a ocurrir I'll overlook it this time, but I don't want it to happen again* * *I v/t1 pass;pasar la mano por run one’s hand through2 el tiempo spend;para pasar el tiempo (in order) to pass the time;pasarlo bien have a good time;¡que lo pases bien!, ¡a pasarlo bien! enjoy yourself!, have fun o a good time!4 problemas, dificultades experienceovertake7 TELEC:le paso al Sr. Galvez I’ll put you through to Mr. Galvez8:pasar algo a máquina type sthII v/i1 ( suceder) happen;¿qué ha pasado? what’s happened?;¿qué pasa? what’s happening?, what’s going on?;¿qué te pasa? what’s the matter?;pase lo que pase whatever happens, come what may;ya ha pasado lo peor the worst is over;en el viaje nos pasó de todo fam just about everything happened on that trip, it was a very eventful trip2 en juegos pass3:¡pasa!, ¡pase usted! come in!;pasé a visitarla I dropped by to see her;pasar por go by;pasa por aquí come this way;pasé por la tienda I stopped off at the shop;pasaré por tu casa I’ll drop by your house4:dejar pasar oportunidad miss5 fam:pasar de alguien not want anything to do with s.o.;paso de ir al gimnasio I can’t be bothered to go to the gym6:pasar de los 60 años be over 60 (years old);pasar de moda go out of fashion;hacerse pasar por pass o.s. off as;poder pasar sin algo be able to get by o to manage without sth;puede pasar it’s OK, it’ll do* * *pasar vi1) : to pass, to go by, to come by2) : to come in, to enter¿se puede pasar?: may we come in?3) : to happen¿qué pasa?: what's happening?, what's going on?4) : to manage, to get by5) : to be over, to end6)pasar de : to exceed, to go beyond7)pasar por : to pretend to bepasar vt1) : to pass, to give¿me pasas la sal?: would you pass me the salt?2) : to pass (a test)3) : to go over, to cross4) : to spend (time)5) : to tolerate6) : to go through, to suffer7) : to show (a movie, etc.)8) : to overtake, to pass, to surpass9) : to pass over, to wipe uppasarlo bien orpasarla bien : to have a good timepasarlo mal orpasarla mal : to have a bad time, to have a hard timepasar por alto : to overlook, to omit* * *pasar vb¡pase! come in!2. (transcurrir) to pass / to go by4. (andar, moverse) to pass / to go past¿por dónde pasa el autobús? which way does the bus go?¿a qué hora pasa el tren? what time's the train?6. (cruzar) to cross¿me pasas la sal? can you pass the salt?8. (llevar, mover) to move9. (sufrir) to be / to have10. (aprobar) to pass11. (deslizar)12. (terminar) to be over13. (arreglárselas) to manage / to get by14. (ocurrir) to happen¿qué te ha pasado? what happened to you?¿qué pasa? what's going on? / what's the matter?15. (cambiar) to change / to go16. (exceder) to be overpasar / pasar de algo not to care / not to be bothered -
17 hasta
adv.even (incluso).hasta en verano hace frío it's even cold in summerconj.even.prep.1 as far as, up to.voy hasta la próxima estación I'm going as far as the next stationdesde aquí hasta allí from here to thereCaminamos hasta el lago We walked all the way to the lake.2 until, till.hasta ahora (up) until now, so farhasta el final right up until the endhasta luego o pronto o la vista see you (later)hasta que until, tillhasta que vuelvas until you get back3 up to.un interés de hasta el 7 por ciento interest rates of up to 7 percent4 as many as, so many as.5 so much as, as much as.* * *1 (tiempo) until, till, up to2 (lugar) as far as, up to, down to3 (cantidad) up to, as many as4 (incluso) even5 (como despedida) see you■ ¡hasta el lunes! see you on Monday!■ ¡hasta mañana! see you tomorrow!\desde... hasta... from... to...¿hasta cuándo? until when?, how long?■ ¿hasta cuándo tendremos que aguantar este gobierno? how long are we going to have to put up with this government?¿hasta dónde? how far?hasta el punto que... to such a point that...¡hasta la vista! see you!, cheerio!, US so long!¡hasta luego! see you later!hasta más no poder as much as possiblehasta que until* * *prep.1) until, till2) as far as* * *1. PREP1) [en el espacio] [gen] to, as far as; (=hacia arriba) up to; (=hacia abajo) down tofuimos juntos hasta el primer pueblo, luego nos separamos — we went to o as far as the first village together, then we split up
sus tierras llegan hasta las montañas — their lands stretch to o as far as the mountains
te acompaño, pero solo hasta el final de la calle — I'll go with you, but only to o up to o down to the end of the street
•
¿hasta dónde...? — how far...?¿hasta dónde vais? — how far are you going?
•
hasta tan lejos — that far, as far as that-fuimos andando hasta la ermita -¿hasta tan lejos? — "we walked to o as far as the chapel" - "that far?" o "as far as that?"
2) [en el tiempo] until, tillse va a quedar hasta el martes — she's staying until o till Tuesday
no me levanto hasta las nueve — I don't get up until o till nine o'clock
no iré hasta después de la reunión — I won't go until o till after the meeting
falta una semana hasta los exámenes — there's a week to go to o until o till the exams
¿siempre escuchas música hasta tan tarde? — do you always listen to music so late (at night)?
•
hasta ahora — so far, up to nowhasta ahora nadie se ha quejado — so far no one has complained, no one has complained up to now
hasta ahora no se había quejado nadie — no one had complained before o until now o till now
tuve problemas al principio, pero luego las cosas se tranquilizaron y hasta ahora — I had problems at the beginning but then things calmed down and since then it's been OK
•
¿hasta cuándo...? — how long... for?¿hasta cuándo podemos seguir así? — how long can we carry on like this for?
¿hasta cuándo os quedáis? — how long are you staying (for)?
•
hasta entonces — until then, (up) till then•
hasta el momento — so far, up to now, thus far frm3) [con cantidades] [gen] up to; [con valor enfático] as much as/as many as4) [en expresiones de despedida]•
hasta la vista — see you, so long•
hasta luego — see you, bye *•
hasta siempre — * goodbye, farewell frmhasta mañana viene — he's not coming until o till tomorrow
lo hizo hasta el martes — he didn't do it until o till Tuesday
hasta hoy lo conocí — I only met him today, I hadn't met him until o till today
2. CONJ1)• hasta que — until, till
vivió aquí hasta que murió su mujer — he lived here until o till his wife died
no me iré hasta que (no) me lo des — I won't go until o till you give it to me
2) + infin until, tillno se fueron hasta acabar — they didn't leave until o till they were finished
3.ADV (=incluso) evenHASTA La preposición hasta tiene varias traducciones posibles, dependiendo de si se emplea en expresiones de tiempo o de lugar. En expresiones de tiempo ► Generalmente se traduce por till o until. Till tiene un uso más informal que until y no suele ir al principio de la frase. El paquete no me llegó hasta dos semanas después The parcel did not arrive until o till two weeks later Hasta entonces las cosas nos iban bien Until then things were going well for us ► Además, hasta también se puede traducir por to en la construcción desde... hasta...: Estoy aquí todos los días desde las ocho hasta las tres I'm here every day from eight until o till o to three Te estuve esperando desde las once de la mañana hasta la una de la tarde I was waiting for you from eleven in the morning until o till o to one in the afternoon En expresiones de lugar ► Cuando usamos hasta en expresiones de lugar, podemos traducirlo por (up/down) to o por as far as: Caminó hasta el borde del acantilado He walked (up) to o as far as the edge of the cliff ¿Vamos hasta la orilla? Shall we go down to the shore? Ya anda solo hasta el sofá He can already walk on his own as far as o (up) to the sofa Para otros usos y ejemplos ver la entradala música estaba tan alta que se oía hasta desde la calle — the music was so loud that you could even hear it from the street
* * *I1) ( en el tiempo)a) until¿hasta cuándo te quedas? - hasta el viernes — how long are you staying? - until o till Friday
hasta hace unos años — (up) until o up to a few years ago
hasta ahora or hasta el momento — so far, up to now
¿siempre trabajas hasta tan tarde? — do you always work so late?
b)hasta que — until, till
hasta que + subj: espera hasta que pare de llover wait until o till it stops raining; es inocente hasta que (no) se demuestre lo contrario — he is innocent until proven guilty
c)d) (AmC, Col, Méx) ( con valor negativo)cierran hasta las nueve — they don't close until o till nine
e) ( en saludos)hasta luego — see you (colloq), bye (colloq)
hasta siempre, amigos — farewell, my friends
2) ( en el espacio) to¿hasta dónde va usted? — how far are you going?
3) ( en cantidades) up toIIadverbio evenhasta te diría que... — I'd even go as o so far as to say that...
* * *= through, till, down to, all the way to, up to, all the way up to, as far as.Ex. Taking 197 as the base year, the price index of journals for an academic veterinary library has risen 143.00 points, an annual average of 15.89 points through 1986.Ex. In this case when the < Page Down> key was pressed the display scrolled till the cursor reached the end of record.Ex. A user could formulate a request in natural language, which would then be processed by the system and matched against the data base to give a ranked output down to the set cut-off point.Ex. Indexes, abstracts, catalogues, bibliographies and so on, leading all the way to computer data bases, are set forth as the modern, timesaving and efficient ways to obtain information.Ex. If the contractor defaults in his performance and fails to fulfill his contractual promises, the surety can itself complete the contract, or pay damages up to the limit of the bond.Ex. This organization may vary from a one-person operation in a special library all the way up to an internationally known indexing and abstracting agency.Ex. The abstractor is expected to reflect the authors' emphases, priorities, order and language as far as is reasonable.----* Adjetivo + hasta la saciedad = endlessly + Adjetivo.* como mínimo hasta que = minimally until.* comprar hasta caer muerto = shop 'til you drop.* de hasta + Número = of up to + Número.* desde el amanecer hasta el atardecer = from dawn (to/till/until) dusk, from dawn (to/till/until) dusk.* desde entonces hasta la actualidad = from then to the present day.* desde + Expresión Temporal + hasta el presente = from + Expresión Temporal + up to the present.* desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.* desde + Fecha + hasta ahora = from + Fecha + to the present.* desde... hasta... = from... through..., during the period + Período de Tiempo, from... right across....* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* el mejor hasta ahora = the best yet.* el mejor que ha hecho hasta ahora = Posesivo + best yet.* fumar hasta desaparecer en una nube de humo = smoke + Reflexivo + into a cloud.* hacer hasta la presente = do + all along.* hacer + Nombre + llegar hasta aquí = get + Nombre + this far.* hasta ahora = as yet, hitherto, so far, thus far, to date, up to now, yet, heretofore, all along, up to this point, by now, as of today, until now, up until now, up till now, till now.* hasta ahora, todo bien = so far, so good.* hasta aquel entonces = until that time.* hasta aquel momento = until that time.* hasta aquí = up to + Posesivo + eyeballs in, thus far, so far, until now, this far.* hasta aquí de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.* hasta cierto punto = up to a point, to some degree, to some extent.* hasta donde alcance = to the limits of.* hasta donde alcanza la vista = as far as the eye can see, as far as the eye can see.* hasta donde es posible = as far as possible.* hasta donde llegue = to the limits of.* hasta donde + Pronombre + saber = to the best of + Posesivo + knowledge.* hasta donde sea posible = as far as possible.* hasta el amanacer = till dawn.* hasta el cuarenta de mayo no te quites el sayo = cast no clout till May is out.* hasta el cuello = up to + Posesivo + eyeballs in, to the hilt.* hasta el cuello de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.* hasta el extremo de = to the point of, up to the point of.* hasta el extremo que = up to the point where, to the point where.* hasta el final = until the end, until the bitter end.* hasta el final de los tiempos = till the end of time.* hasta el fin del mundo = until the end of the world.* hasta el límite de = to the limits of.* hasta el límite de las posibilidades de Algo/Alguien = to + Posesivo + full potential.* hasta el máximo de las posibilidades de Algo/Alguien = to + Posesivo + full potential.* hasta el mismo = right up to.* hasta el momento = as yet.* hasta el momento de = up to the point of, to the point of.* hasta el momento que = up to the point where, to the point where.* hasta el presente = until now, so far, up to now, to this day, as of this time, as of now, as of today, to date.* hasta el punto de = to the point of, up to the point of.* hasta el punto que = up to the point where, to the point where.* hasta el suelo = floor-length.* hasta el último minuto = until the last minute.* hasta entonces = hitherto, up till then, until that time, until then, till then.* hasta ese momento = up to that point.* hasta este momento = up to this point, up to this point.* hasta + Expresión Temporal = See you + Expresión Temporal, as far back as + Expresión Temporal.* hasta + Expresión Temporal + inclusive = on or before + Expresión Temporal.* hasta + Fecha = by + Fecha, up until + Fecha.* hasta hace muy poco = until recently, up until recently.* hasta hace relativamente poco tiempo = until relatively recently.* hasta hace + Tiempo = up until + Tiempo.* hasta hoy = to date, up to now, so far.* hasta la actualidad = to date, up to now, so far.* hasta la cintura = waist deep, waist high, waist length.* hasta la empuñadura = to the hilt.* hasta la fecha = to date, up to now, so far.* hasta la muerte = until the end, forever, until the bitter end.* hasta la presente = to this day, as of this time, as of now, as of today, to date, so far, up to now.* hasta la rodilla = knee deep, knee-high.* hasta la saciedad = ad nauseam.* hasta los codos = up to + Posesivo + armpits, up to + Posesivo + elbows.* hasta los hombros = shoulder-high, shoulder-length.* hasta los tobillos = ankle deep.* hasta los topes = packed to capacity, bursting at the seams, choc-a-block, chock-full, overloaded, packed to the rafters.* hasta los topes (de) = bursting with, jam-packed (with), filled to capacity.* hasta luego = I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta mañana = I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta + Nombre + incluido éste = up to and including + Nombre.* hasta + Nombre + inclusive = up to and including + Nombre.* hasta nuevo aviso = until further notice.* hasta + Número = up to + Número.* hasta pasar a una nueva situación = tide-over.* hasta pronto = bye for now, I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta (que) = until.* Hasta que la muerte nos separe = Till death do us part.* hasta que no se demuestre lo contrario = until proven otherwise.* hasta qué punto = how far, the extent to which, to what extent.* hasta tal grado que = so much so that.* hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.* hasta tal punto que = to a point where.* hasta última hora = until the last minute.* hasta un máximo de + Número = up to + Número.* hasta un punto limitado = to a limited extent.* justo hasta = down to.* llevar Algo hasta el final = carry + Nombre + to the end.* metido hasta la rodilla = knee deep.* metido hasta los tobillos = ankle deep.* no volver hasta + Expresión Temporal = not be back for + Expresión Temporal.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* * *I1) ( en el tiempo)a) until¿hasta cuándo te quedas? - hasta el viernes — how long are you staying? - until o till Friday
hasta hace unos años — (up) until o up to a few years ago
hasta ahora or hasta el momento — so far, up to now
¿siempre trabajas hasta tan tarde? — do you always work so late?
b)hasta que — until, till
hasta que + subj: espera hasta que pare de llover wait until o till it stops raining; es inocente hasta que (no) se demuestre lo contrario — he is innocent until proven guilty
c)d) (AmC, Col, Méx) ( con valor negativo)cierran hasta las nueve — they don't close until o till nine
e) ( en saludos)hasta luego — see you (colloq), bye (colloq)
hasta siempre, amigos — farewell, my friends
2) ( en el espacio) to¿hasta dónde va usted? — how far are you going?
3) ( en cantidades) up toIIadverbio evenhasta te diría que... — I'd even go as o so far as to say that...
* * *hasta (que)= untilEx: Until the mid nineteenth century the concept of authorship was confined to personal authors.
= through, till, down to, all the way to, up to, all the way up to, as far as.Ex: Taking 197 as the base year, the price index of journals for an academic veterinary library has risen 143.00 points, an annual average of 15.89 points through 1986.
Ex: In this case when the < Page Down> key was pressed the display scrolled till the cursor reached the end of record.Ex: A user could formulate a request in natural language, which would then be processed by the system and matched against the data base to give a ranked output down to the set cut-off point.Ex: Indexes, abstracts, catalogues, bibliographies and so on, leading all the way to computer data bases, are set forth as the modern, timesaving and efficient ways to obtain information.Ex: If the contractor defaults in his performance and fails to fulfill his contractual promises, the surety can itself complete the contract, or pay damages up to the limit of the bond.Ex: This organization may vary from a one-person operation in a special library all the way up to an internationally known indexing and abstracting agency.Ex: The abstractor is expected to reflect the authors' emphases, priorities, order and language as far as is reasonable.* Adjetivo + hasta la saciedad = endlessly + Adjetivo.* como mínimo hasta que = minimally until.* comprar hasta caer muerto = shop 'til you drop.* de hasta + Número = of up to + Número.* desde el amanecer hasta el atardecer = from dawn (to/till/until) dusk, from dawn (to/till/until) dusk.* desde entonces hasta la actualidad = from then to the present day.* desde + Expresión Temporal + hasta el presente = from + Expresión Temporal + up to the present.* desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.* desde + Fecha + hasta ahora = from + Fecha + to the present.* desde... hasta... = from... through..., during the period + Período de Tiempo, from... right across....* desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....* el mejor hasta ahora = the best yet.* el mejor que ha hecho hasta ahora = Posesivo + best yet.* fumar hasta desaparecer en una nube de humo = smoke + Reflexivo + into a cloud.* hacer hasta la presente = do + all along.* hacer + Nombre + llegar hasta aquí = get + Nombre + this far.* hasta ahora = as yet, hitherto, so far, thus far, to date, up to now, yet, heretofore, all along, up to this point, by now, as of today, until now, up until now, up till now, till now.* hasta ahora, todo bien = so far, so good.* hasta aquel entonces = until that time.* hasta aquel momento = until that time.* hasta aquí = up to + Posesivo + eyeballs in, thus far, so far, until now, this far.* hasta aquí de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.* hasta cierto punto = up to a point, to some degree, to some extent.* hasta donde alcance = to the limits of.* hasta donde alcanza la vista = as far as the eye can see, as far as the eye can see.* hasta donde es posible = as far as possible.* hasta donde llegue = to the limits of.* hasta donde + Pronombre + saber = to the best of + Posesivo + knowledge.* hasta donde sea posible = as far as possible.* hasta el amanacer = till dawn.* hasta el cuarenta de mayo no te quites el sayo = cast no clout till May is out.* hasta el cuello = up to + Posesivo + eyeballs in, to the hilt.* hasta el cuello de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.* hasta el extremo de = to the point of, up to the point of.* hasta el extremo que = up to the point where, to the point where.* hasta el final = until the end, until the bitter end.* hasta el final de los tiempos = till the end of time.* hasta el fin del mundo = until the end of the world.* hasta el límite de = to the limits of.* hasta el límite de las posibilidades de Algo/Alguien = to + Posesivo + full potential.* hasta el máximo de las posibilidades de Algo/Alguien = to + Posesivo + full potential.* hasta el mismo = right up to.* hasta el momento = as yet.* hasta el momento de = up to the point of, to the point of.* hasta el momento que = up to the point where, to the point where.* hasta el presente = until now, so far, up to now, to this day, as of this time, as of now, as of today, to date.* hasta el punto de = to the point of, up to the point of.* hasta el punto que = up to the point where, to the point where.* hasta el suelo = floor-length.* hasta el último minuto = until the last minute.* hasta entonces = hitherto, up till then, until that time, until then, till then.* hasta ese momento = up to that point.* hasta este momento = up to this point, up to this point.* hasta + Expresión Temporal = See you + Expresión Temporal, as far back as + Expresión Temporal.* hasta + Expresión Temporal + inclusive = on or before + Expresión Temporal.* hasta + Fecha = by + Fecha, up until + Fecha.* hasta hace muy poco = until recently, up until recently.* hasta hace relativamente poco tiempo = until relatively recently.* hasta hace + Tiempo = up until + Tiempo.* hasta hoy = to date, up to now, so far.* hasta la actualidad = to date, up to now, so far.* hasta la cintura = waist deep, waist high, waist length.* hasta la empuñadura = to the hilt.* hasta la fecha = to date, up to now, so far.* hasta la muerte = until the end, forever, until the bitter end.* hasta la presente = to this day, as of this time, as of now, as of today, to date, so far, up to now.* hasta la rodilla = knee deep, knee-high.* hasta la saciedad = ad nauseam.* hasta los codos = up to + Posesivo + armpits, up to + Posesivo + elbows.* hasta los hombros = shoulder-high, shoulder-length.* hasta los tobillos = ankle deep.* hasta los topes = packed to capacity, bursting at the seams, choc-a-block, chock-full, overloaded, packed to the rafters.* hasta los topes (de) = bursting with, jam-packed (with), filled to capacity.* hasta luego = I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta mañana = I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta + Nombre + incluido éste = up to and including + Nombre.* hasta + Nombre + inclusive = up to and including + Nombre.* hasta nuevo aviso = until further notice.* hasta + Número = up to + Número.* hasta pasar a una nueva situación = tide-over.* hasta pronto = bye for now, I'll see you on the flipside, I'll catch you on the flipside.* hasta (que) = until.* Hasta que la muerte nos separe = Till death do us part.* hasta que no se demuestre lo contrario = until proven otherwise.* hasta qué punto = how far, the extent to which, to what extent.* hasta tal grado que = so much so that.* hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.* hasta tal punto que = to a point where.* hasta última hora = until the last minute.* hasta un máximo de + Número = up to + Número.* hasta un punto limitado = to a limited extent.* justo hasta = down to.* llevar Algo hasta el final = carry + Nombre + to the end.* metido hasta la rodilla = knee deep.* metido hasta los tobillos = ankle deep.* no volver hasta + Expresión Temporal = not be back for + Expresión Temporal.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* * *1 until¿hasta cuándo te quedas? — hasta el viernes how long are you staying? — until o till Fridayno se levanta hasta las once she doesn't get up till o until elevenFrancisco Mera, el hasta ahora presidente de la Confederación Francisco Mera, hitherto president of the Confederation ( frml)hasta hace algunos años until o up until o up to a few years agodesde que asumieron el poder hasta la fecha or hasta ahora from the time they came to power until now o until the present dayhasta ahora or hasta el momento so far, up to now¿siempre trabajas hasta tan tarde? do you always work so late?hasta + INF:no descansó hasta terminar she didn't rest until she'd finished2hasta que until, tillesperamos hasta que paró de llover we waited until it stopped raininghasta QUE + SUBJ:espera hasta que pare de llover wait until o till it stops rainingdecidieron esperar hasta que parase de llover they decided to wait until o till it stopped raininges inocente hasta que (no) se demuestre lo contrario he is innocent until proven guiltyno se acuesta hasta que (no) termine de leerlo he doesn't go to bed until he has read it3hasta tanto until such time ashasta tanto el pueblo (no) se pronuncie en un referéndum until such (a) time as the people voice their opinion in a referendum4(AmC, Col, Méx) (con valor negativo): será publicado hasta fines de año it won't be published until the end of the yearhasta ahora la gente empieza a darse cuenta people are only (just) beginning to realize nowcierran hasta las nueve they don't close until o till ninehasta que tomé la píldora se me quitó el dolor the pain didn't go away until o till I took the tablet5(en saludos): hasta mañana/la semana que viene see you tomorrow/next weekhasta pronto see you soonhasta ahora see you soon, see you in a minutehasta siempre, compañeros farewell, my friendsB (en el espacio) toviajé con ella desde Puebla hasta Veracruz I traveled with her from Puebla to Veracruzel agua me llegaba hasta los hombros the water came up to o came up as far as my shoulderstraza una línea desde aquí hasta aquí draw a line from here to here¿me acompañas hasta la parada? will you come to o come as far as the stop with me?¿hasta dónde va usted? how far are you going?C (en cantidades) up tohasta el 80% del total up to 80% of the totalhay que hacer hasta el ejercicio diez inclusive we have to do up to and including exercise ten, we have to do as far as exercise tenhasta cierto punto tiene razón she's right, up to a point o to a certain extent, she's righteveneso lo sabe hasta un niño de dos años even a two-year-old knows thathasta te diría que … I'd even go as o so far as to say that …* * *
hasta preposición
1 ( en el tiempo)a) until;
hasta el momento so far, up to nowb)
espera hasta que pare de llover wait until o till it stops rainingc)
d) (AmC, Col, Méx) ( con valor negativo):◊ cierran hasta las nueve they don't close until o till ninee) ( en saludos):
hasta luego/pronto see you (colloq), see you soon
2 ( en el espacio) to;
el pelo le llega hasta la cintura her hair goes down to her waist;
¿hasta dónde llega? how far does it go?
3 ( en cantidades) up to;
■ adverbio
even
hasta
I preposición
1 (marca límite: en el espacio) up to, as far as, down to
hasta el final, right to the end
(en el tiempo) until, till, up to
hasta junio, until June
hasta la fecha, up to now
hasta entonces todo había ido bien, until then everything had gone smoothly
(en la cantidad) up to, as many as: sólo puedo gastarme hasta cinco mil pesetas, I can only spend up to five thousand pesetas
(en la acción) till, until: hasta sus últimas consecuencias, till the bitter end
firme hasta la muerte, firm till death
2 (indica sorpresa) even: hasta nosotros nos divertimos con la película, even we enjoyed the film
II conj
1 (seguido de gerundio o cuando) even when: hasta cuando vamos al cine tiene que comer, even when we go to the cinema she has to be eating
hasta llorando está guapo, he's good-looking even when he cries
2 hasta que, until: estúdialo hasta que lo sepas, study it until you know it
♦ Locuciones: hasta luego, see you later
hasta mañana, see you tomorrow
hasta la coronilla, sick and tired
hasta el último detalle, to the last chapter and verse
hasta el día del juicio, till hell freezes o till the cows come home
' hasta' also found in these entries:
Spanish:
acompañar
- ahora
- alcanzar
- aquí
- armada
- armado
- aviso
- bandera
- calada
- calado
- calarse
- charla
- cierta
- cierto
- combatir
- coronilla
- derramamiento
- descolgarse
- desde
- disolución
- entonces
- escobilla
- esprintar
- fecha
- gorgorito
- gorro
- gruñido
- hartar
- inclusive
- incluso
- luego
- mañana
- media
- médula
- moño
- odisea
- paciencia
- pringada
- pringado
- punto
- rasa
- raso
- relativamente
- saciedad
- seguir
- sobremesa
- sopa
- tanta
- tanto
- tarde
English:
actually
- adjourn
- as
- attain
- be
- best
- bitter
- bleed
- blue
- blunder
- bonded warehouse
- brassed off
- brim
- brown
- buckle up
- burn
- bye
- bye-bye
- call at
- certain
- cheer
- cheerio
- cheese off
- clear
- come up to
- cross-country
- date
- death
- deep
- degree
- drip
- end
- even
- ex
- expect
- extend
- extent
- eye
- face
- far
- fast forward
- fight
- fight on
- fill up
- follow through
- further
- gallop up
- get up to
- hear of
- hitherto
* * *♦ prep1. [en el espacio] as far as, up to;desde aquí hasta allí from here to there;llegaré hasta allí en diez minutos I'll get there in ten minutes;¿hasta dónde va este tren? where does this train go?;¿hasta dónde viajas? where are you travelling to?, how far are you going?;voy hasta la próxima estación I'm going as far as the next station2. [en el tiempo] until, till;quedan dos semanas hasta Navidad there are two weeks to go until o till Christmas;hasta el final right up until the end;no vi el mar hasta los diez años I never saw the sea until I was ten years old;no parará hasta lograr su objetivo she won't stop until she gets what she wants;nos reímos hasta no poder más we laughed ourselves silly;hasta ahora [por ahora] (up) until now, so far;[como despedida] see you later o in a minute;Carolina Méndez, la hasta ahora portavoz del gobierno Carolina Méndez, who until now has been the government's spokesperson;hasta que until, till;esperaré hasta que llegues I'll wait until o till you arrive;no me detendré hasta que descubra la verdad I won't stop until o till I find out the truth;falta mucho hasta que esté acabado there's still a long way to go until o till o before it's finishedhasta mañana see you tomorrow;hasta más ver I'll be seeing you;hasta nunca I hope I never see you again;hasta otra I'll see you when I see you, see you again some time;hasta la próxima see you next time;hasta siempre farewell;hasta la vuelta I'll see you when you get back4. CAm, Col, Ecuad, Méx [no antes de]pintaremos la casa hasta fin de mes we won't start painting the house until the end of the month;¿llevas diez días aquí y hasta ahora me llamas? you've been here ten days and it's taken you that long to phone me?5. [con cantidades] up to;puedes ganar hasta un millón you can earn up to a million;un interés de hasta el 7 por ciento interest rates of up to 7 percent;leí hasta la página 30 I read as far as o up to page 30♦ adv[incluso] even;hasta en verano hace frío it's even cold in summer;hasta cuando descansa está pensando en el trabajo even when he's resting he's (still) thinking about work;hasta ellos querían venir even they wanted to come* * *I prp until, till;hasta que until;llegó hasta Bilbao he went as far as Bilbao;hasta aquí up to here;hasta ahora so far;¿hasta cuándo? how long?;no se levanta hasta las diez he doesn’t get up until ten o’clock;¡hasta luego! see you (later);¡hasta la vista! see you (later)II adv even;hasta un niño podría hacerlo even a child could do it* * *hasta adv: evenhasta prep1) : until, up untilhasta entonces: until then¡hasta luego!: see you later!2) : as far asnos fuimos hasta Managua: we went all the way to Managua3) : up tohasta cierto punto: up to a certain point4)hasta que : until* * *hasta1 adv evenhasta2 prep1. (tiempo) until / till2. (cantidad) up to3. (lugar) as far asdesde... hasta from... to¿hasta cuándo...? how long...?¿hasta cuándo te quedas? how long are you staying? -
18 otro
adj.other, one other, another, every other.pron.another one, other, another, every other.m.other.* * *► adjetivo1 other, another■ el otro día... the other day...1 other, another\otro de tantos nothing exceptionalotro que tal baila he (she) is just as bad¡otra! ¡otra! encore!, more!* * *1. = otra, adj.1) other2) another•- otra vez2. = otra, pron.1) other one2) another one* * *1. ADJ1) (=diferente) [en singular] another; [en plural] other¿tiene algún otro modelo? — do you have any other models?
¿hay alguna otra manera de hacerlo? — is there any other way of doing it?
le pago, de otro modo no lo haría — I'm paying her, otherwise she wouldn't do it
por otra parte, he de admitir que me gusta — on the other hand, I have to admit I like it
•
otro tanto, Juan me insultó y Antonio hizo otro tanto — Juan insulted me and so did Antoniomundo 1)ayer subió tres puntos y hoy aumentará otro tanto — it went up by three points yesterday and will rise by the same amount today
2) (=uno más) [en singular, con cifras] another; [en plural] other¿quieres otra taza de café? — would you like another cup of coffee?
va a ser otro Hitler — he's going to be a second o another Hitler
después volvió con otros ocho libros — then he came back with another eight books o with eight more books
•
otra cosa, me gustaría preguntarle otra cosa — I'd like to ask you something else¿desea alguna otra cosa? — would you like anything else?
3) [en una secuencia temporal]a) [en el futuro] nextse fue y a la otra semana me escribió — * he left and wrote to me the next week
b) [en el pasado] other2. PRON1) (=diferente) [en singular] another, another one; [en plural] others-he perdido mi lápiz -no importa, tengo otro — "I have lost my pencil" - "it doesn't matter, I've got another (one)"
todos los países europeos y alguno que otro de África — all the countries in Europe and some from Africa
•
el otro — the other one•
lo otro no importa — the rest doesn't matter2) (=uno más) [en singular] another, another one; [en plural] others¿quieres otro? — do you want another (one)?
¿me puede enseñar otros? — could you show me some others o more?
se me perdieron y me dieron otros — I lost them, but they gave me some more
¡otra! — [en concierto] encore!; [en bar] (the) same again, please
3) [en una secuencia temporal]el jueves que viene no, el otro — a week on Thursday
4) [referido a personas] [en singular] somebody else; [en plural] otherscomo dijo el otro — as somebody o someone said
unos creen que ganará, otros que perderá — some think he'll win, others that he'll lose
•
uno y otro — both, both of themunos y otros coinciden en que... — both sides o groups agree that..., they all agree that...
* * *Iotra adjetivo1) ( con carácter adicional) (sing) another; (pl) other; ( con numerales) another¿puedo comer otro trozo? — can I have another piece?
una y otra vez — time and time again; ver tanto III 2)
2) ( diferente) (sing) another; (pl) other¿no sabes ninguna otra canción? — don't you know any other songs?
3) ( estableciendo un contraste) other- otro yo4)a) (siguiente, contiguo) nextal otro día me llamó — she phoned me the following o (the) next day
b)IIotra pronombre1) ( con carácter adicional) (sing) another (one)¿quieres otro? — would you like another (one)?
2) ( diferente)los otros no están listos — ( hablando - de personas) the others aren't ready; (- de cosas) the others o the other ones aren't ready
4) (siguiente, contiguo)de un día para (el) otro — overnight, from one day to the next
la semana que viene no, la otra — not next week, the week after
* * *= alternate, another, neighbour [neighbor, -USA], other.Ex. Libraries which are not dependent upon the Library of Congress for cataloging copy are free to use the alternate rule.Ex. Yet another variable factor is the growing presence of full text data bases.Ex. In most search statements or document profiles it is possible to designate certain concepts as being more significant than their neighbours.Ex. Use is still low with c100 requests per year for safety-related information but only c20 other requests.----* a costa de otro = at someone else's expense.* a costa de otros = at other people's expense.* actuar de otro modo = do + otherwise.* a cuenta de otro = at someone else's expense.* a cuenta de otros = at other people's expense.* además otro(s) = still (an)other(s).* a expensas de otro = at someone else's expense.* a expensas de otros = at other people's expense.* alguna que otra vez = from time to time, every once in a while, occasional, every now and then, every now and again.* algunos lo aman, otros lo odian = love it or loathe it.* algunos otros + Nombre = various other + Nombre.* al otro lado del atlántico = across the pond.* al otro lado del charco = across the pond.* al otro lado del océano = across the pond.* alternar de un estado a otro = toggle.* aprender el uno del otro = learn from + one another.* a uno y otro lado de = on either side of.* cambiar de una vez a otra = change from + time to time.* cercano uno del otro = in close proximity.* cerca uno del otro = in close proximity.* continuar la labor de otros = stand on + the shoulders of giants.* con una mano delante y otra detrás = penniless, broke, skint.* cualquier otra cosa = whatever else.* cualquier otro = you name it.* de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.* de esto y de lo otro = about this and that.* de la otra forma = the other way (a)round.* de la otra manera = the other way (a)round.* del otro modo = the other way (a)round.* de otro mundo = unworldly.* de otros tiempos = of yore.* de otro tiempo = of yore.* de parte de otro = on behalf of someone else.* desde un extremo... al otro = from one end... to the other.* desproporcionado uno con otro = ill-balanced.* de una forma u otra = in some form or other, in one form or another.* de una lado para otro = on the move, to and fro.* de una parte a otra = back and forth.* de una punta a otra = end to end.* de un + Expresión Temporal + a otro = from one + Expresión Temporal + to the next.* de un extremo al otro = from the ridiculous to the sublime, from the sublime to the ridiculous.* de un modo u otro = somehow, some way.* de un momento a otro = momentarily, at any moment.* de uno a otro = across.* de un sitio a otro = back and forth.* de un sitio para otro = on the move.* de un tipo u otro = of one kind or another.* dicho de otro modo = said differently.* el consejo de otra person = a second opinion.* el siguiente no, el otro = next but one.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other extreme.* en lugar de otro = vicariously.* en otra categoría = on a different plane.* en otra escala = on a different plane.* en otra parte = further afield.* en otras palabras = which is to say.* en otro nivel = on a different plane.* en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.* en otro sitio = down the road.* en otros tiempos = in days of yore, in times of yore.* en otro tiempo = in days of yore, in times of yore.* entre otras cosas = for one thing, inter alia.* entre otros = amongst others, among others.* estar hecho el uno para el otro = be well suited to each other, be two of a kind, be a right pair.* estudiante proveniente de otra universidad = transfer student.* guardar Algo para otra vez = save for + a rainy day.* hecho el uno para el otro = made for each other.* inspirado en otros = copycat.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* la opinión de otra persona = a second opinion.* lo otro = otherness.* lo que se gana por un lado se pierde por otro = swings and roundabouts.* lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* los otros con los que aparece(n) = neighbours [neighbors, -USA].* los unos a costa de los otros = at each other's expense.* lo uno es tan malo como lo otro = one is as bad as the other.* mapa que se inserta en otro documento = inclusion map.* mirar al otro lado = look + the other way.* mirar en otra dirección = look + the other way.* ni lo uno ni lo otro = in-between, betwixt and between.* ninguna otra persona = no one else.* ningún otro = no other.* ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.* no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.* no tener otra alternativa = have + no choice.* no tener otra opción = have + no choice.* no tener otro objetivo que el de = have + no other purpose than.* ofrecer la otra mejilla = turn + the other cheek.* organismo que actúa en representación de otros = umbrella.* ¡otra! = encore!.* otra cara de + Nombre, la = flip side of + Nombre, the.* otra cara, la = flip side, the.* otra cosa = something else.* otra cosa que no sea = anything other than.* otra persona = somebody else, someone else, somebody else, not me.* otra posibilidad = as an alternative.* otra posibilidad es = for what it's worth [FWIW].* otra posibilidad es que = alternatively.* otra posibilidad + ser = another possibility + be.* otra taza de té o café = refill [re-fill].* otra vez = again, once again, once more, redux.* otra vida, la = afterlife [after-life].* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* otro ejemplar = additional copy.* otro + Nombre + más = further + Nombre, yet another + Nombre.* otro paso más hacia + Posesivo + destrucción = another nail in + Posesivo + coffin.* otros cuantos = several other.* otros tantos = as many.* para otra ocasión = for future reference.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pero por otra parte = but then again.* pero por otro lado = but then again.* poner la otra mejilla = turn + the other cheek.* ponerlo de otra manera = put it + in a different way.* por medio de otro(s) = by proxy.* por otra parte = on the flip side.* por otro lado = on the other hand, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.* préstamo para otra persona = proxy borrowing.* qué otra cosa = what else.* sacar a relucir los trapos sucios delante de otros = wash + dirty linen in front of others.* sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.* ser complementario el uno del otro = be integral one to another.* ser muy superior a los otros = be way above all the others.* ser otro cantar = be a different kettle of fish.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* todos los otros = all of the other.* tomar otra decisión = decision to the contrary.* tropezar los unos con los otros = trip over + each other.* una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.* una noche tras otra = night after night.* una y otra vez = over and over, repetitively, time after time, time and time again, again and again, over and over again.* un día sí y otro no = every other day.* un día sí y otro también = day in and day out.* un día tras otro = day after day.* unos con otros = one another.* unos de otros = one another.* unos encima de los otros = one on another.* uno tras otro = one after the other, sequentially, one after another.* uno u otro = one or another.* u otros = or what not [whatnot].* vivir en otro mundo = live in + cloud cuckoo land.* y además otro(s) = still (an)other(s).* y otro(s) = et al. (et alii), still (an)other(s).* * *Iotra adjetivo1) ( con carácter adicional) (sing) another; (pl) other; ( con numerales) another¿puedo comer otro trozo? — can I have another piece?
una y otra vez — time and time again; ver tanto III 2)
2) ( diferente) (sing) another; (pl) other¿no sabes ninguna otra canción? — don't you know any other songs?
3) ( estableciendo un contraste) other- otro yo4)a) (siguiente, contiguo) nextal otro día me llamó — she phoned me the following o (the) next day
b)IIotra pronombre1) ( con carácter adicional) (sing) another (one)¿quieres otro? — would you like another (one)?
2) ( diferente)los otros no están listos — ( hablando - de personas) the others aren't ready; (- de cosas) the others o the other ones aren't ready
4) (siguiente, contiguo)de un día para (el) otro — overnight, from one day to the next
la semana que viene no, la otra — not next week, the week after
* * *= alternate, another, neighbour [neighbor, -USA], other.Ex: Libraries which are not dependent upon the Library of Congress for cataloging copy are free to use the alternate rule.
Ex: Yet another variable factor is the growing presence of full text data bases.Ex: In most search statements or document profiles it is possible to designate certain concepts as being more significant than their neighbours.Ex: Use is still low with c100 requests per year for safety-related information but only c20 other requests.* a costa de otro = at someone else's expense.* a costa de otros = at other people's expense.* actuar de otro modo = do + otherwise.* a cuenta de otro = at someone else's expense.* a cuenta de otros = at other people's expense.* además otro(s) = still (an)other(s).* a expensas de otro = at someone else's expense.* a expensas de otros = at other people's expense.* alguna que otra vez = from time to time, every once in a while, occasional, every now and then, every now and again.* algunos lo aman, otros lo odian = love it or loathe it.* algunos otros + Nombre = various other + Nombre.* al otro lado del atlántico = across the pond.* al otro lado del charco = across the pond.* al otro lado del océano = across the pond.* alternar de un estado a otro = toggle.* aprender el uno del otro = learn from + one another.* a uno y otro lado de = on either side of.* cambiar de una vez a otra = change from + time to time.* cercano uno del otro = in close proximity.* cerca uno del otro = in close proximity.* continuar la labor de otros = stand on + the shoulders of giants.* con una mano delante y otra detrás = penniless, broke, skint.* cualquier otra cosa = whatever else.* cualquier otro = you name it.* de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.* de esto y de lo otro = about this and that.* de la otra forma = the other way (a)round.* de la otra manera = the other way (a)round.* del otro modo = the other way (a)round.* de otro mundo = unworldly.* de otros tiempos = of yore.* de otro tiempo = of yore.* de parte de otro = on behalf of someone else.* desde un extremo... al otro = from one end... to the other.* desproporcionado uno con otro = ill-balanced.* de una forma u otra = in some form or other, in one form or another.* de una lado para otro = on the move, to and fro.* de una parte a otra = back and forth.* de una punta a otra = end to end.* de un + Expresión Temporal + a otro = from one + Expresión Temporal + to the next.* de un extremo al otro = from the ridiculous to the sublime, from the sublime to the ridiculous.* de un modo u otro = somehow, some way.* de un momento a otro = momentarily, at any moment.* de uno a otro = across.* de un sitio a otro = back and forth.* de un sitio para otro = on the move.* de un tipo u otro = of one kind or another.* dicho de otro modo = said differently.* el consejo de otra person = a second opinion.* el siguiente no, el otro = next but one.* en cualquier otra circunstancia = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otra situación = in the normal run of things, in the normal run of events.* en cualquier otro lugar = anywhere else, everywhere else.* en cualquier otro momento = some other time.* en cualquier otro sitio = anywhere else.* en el otro extremo = at the other extreme.* en el otro extremo de la escala = at the other extreme.* en lugar de otro = vicariously.* en otra categoría = on a different plane.* en otra escala = on a different plane.* en otra parte = further afield.* en otras palabras = which is to say.* en otro nivel = on a different plane.* en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.* en otro sitio = down the road.* en otros tiempos = in days of yore, in times of yore.* en otro tiempo = in days of yore, in times of yore.* entre otras cosas = for one thing, inter alia.* entre otros = amongst others, among others.* estar hecho el uno para el otro = be well suited to each other, be two of a kind, be a right pair.* estudiante proveniente de otra universidad = transfer student.* guardar Algo para otra vez = save for + a rainy day.* hecho el uno para el otro = made for each other.* inspirado en otros = copycat.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* la opinión de otra persona = a second opinion.* lo otro = otherness.* lo que se gana por un lado se pierde por otro = swings and roundabouts.* lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.* los otros con los que aparece(n) = neighbours [neighbors, -USA].* los unos a costa de los otros = at each other's expense.* lo uno es tan malo como lo otro = one is as bad as the other.* mapa que se inserta en otro documento = inclusion map.* mirar al otro lado = look + the other way.* mirar en otra dirección = look + the other way.* ni lo uno ni lo otro = in-between, betwixt and between.* ninguna otra persona = no one else.* ningún otro = no other.* ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.* no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.* no tener otra alternativa = have + no choice.* no tener otra opción = have + no choice.* no tener otro objetivo que el de = have + no other purpose than.* ofrecer la otra mejilla = turn + the other cheek.* organismo que actúa en representación de otros = umbrella.* ¡otra! = encore!.* otra cara de + Nombre, la = flip side of + Nombre, the.* otra cara, la = flip side, the.* otra cosa = something else.* otra cosa que no sea = anything other than.* otra persona = somebody else, someone else, somebody else, not me.* otra posibilidad = as an alternative.* otra posibilidad es = for what it's worth [FWIW].* otra posibilidad es que = alternatively.* otra posibilidad + ser = another possibility + be.* otra taza de té o café = refill [re-fill].* otra vez = again, once again, once more, redux.* otra vida, la = afterlife [after-life].* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* otro ejemplar = additional copy.* otro + Nombre + más = further + Nombre, yet another + Nombre.* otro paso más hacia + Posesivo + destrucción = another nail in + Posesivo + coffin.* otros cuantos = several other.* otros tantos = as many.* para otra ocasión = for future reference.* pasar de uno a otro = change back and forth.* pasar de un sitio a otro = travel.* pero por otra parte = but then again.* pero por otro lado = but then again.* poner la otra mejilla = turn + the other cheek.* ponerlo de otra manera = put it + in a different way.* por medio de otro(s) = by proxy.* por otra parte = on the flip side.* por otro lado = on the other hand, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.* préstamo para otra persona = proxy borrowing.* qué otra cosa = what else.* sacar a relucir los trapos sucios delante de otros = wash + dirty linen in front of others.* sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.* ser complementario el uno del otro = be integral one to another.* ser muy superior a los otros = be way above all the others.* ser otro cantar = be a different kettle of fish.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* todos los otros = all of the other.* tomar otra decisión = decision to the contrary.* tropezar los unos con los otros = trip over + each other.* una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.* una noche tras otra = night after night.* una y otra vez = over and over, repetitively, time after time, time and time again, again and again, over and over again.* un día sí y otro no = every other day.* un día sí y otro también = day in and day out.* un día tras otro = day after day.* unos con otros = one another.* unos de otros = one another.* unos encima de los otros = one on another.* uno tras otro = one after the other, sequentially, one after another.* uno u otro = one or another.* u otros = or what not [whatnot].* vivir en otro mundo = live in + cloud cuckoo land.* y además otro(s) = still (an)other(s).* y otro(s) = et al. (et alii), still (an)other(s).* * *¿puedo comer otro trozo? can I have another piece?tiene otros tres hijos he has another three children, he has three other childrennecesito otras cinco libras/otros dos kilos I need another five pounds/two kilosdéjame probar otra vez let me try againuna y otra vez time and time againhay otra manera de hacerlo there's another o a different way of doing it¿puedes venir en otro momento? can you come another o some other time?¿no sabes ninguna otra canción? don't you know any other songs?, is that the only song you know?no hay otra forma de aprenderlo there's no other way of learning it o to learn itdecidió probar otros métodos she decided to try other methodsponlo en otro sitio put it somewhere elsela realidad es muy otra the truth of the matter is very differentC (estableciendo un contraste) otherqueda del otro lado de la calle it's on the other side of the streetsus otras compañías his other companies, the rest of his companiesCompuestos:el otro mundo the next world● otro yomasculine alter ego, other selfD1 (siguiente, contiguo) nextal otro día me llamó por teléfono she phoned me the following o (the) next dayse bajó en la otra parada he got off at the next stop2el otro día the other daylo vi el otro día en el club I saw him at the club the other dayA (con carácter adicional) ( sing) another, another one¿quieres otro? would you like another (one)?¡otra! encore!B(diferente): desde que adelgazó parece otra since she lost weight she looks a different personquiero éste y no voy a aceptar ningún otro this is the one I want and I won't accept any otherla dejó por otra he left her for somebody else o for another womanotros piensan que no es así others feel that this is not soC(estableciendo un contraste): la otra es mejor the other one is betterlos otros no están listos (hablando — de personas) the others aren't ready; (— de cosas) the others o the other ones aren't readyde lo otro, te llamaré luego as for the other matter o business, I'll call you latertodo lo otro va en este cajón everything else goes in this drawerD(siguiente, contiguo): un día sí y otro no every other dayde un día para el otro overnight, from one day to the nextla semana que viene no, la otra not next week, the week afterse tomó tres, uno detrás del otro he drank three, one after the otherEotra que … ( RPl fam): otra que un par de días, les llevó dos semanas a couple of days my foot! o what do you mean a couple of days? it took them two weeksno vamos a poder ir de vacaciones, otra que viaje a Europa … we won't be going on vacation, never mind o let alone to Europe!* * *
otro,◊ otra adjetivo
1 ( con carácter adicional) ( sing) another;
(pl) other;
( con numerales) another;◊ ¿puedo comer otro trozo? can I have another piece?;
prueba otra vez try again;
una y otra vez time and time again;
ver tanto 2 pronombre 2
2 ( diferente) ( sing) another;
(pl) other;
¿no sabes ninguna otra canción? don't you know any other songs?;
en otro sitio somewhere else;
en otro momento some other time
3 ( estableciendo un contraste) other;
4 (siguiente, contiguo) next;
ver tb◊ día
■ pronombre
1 ( con carácter adicional) ( sing) another (one);◊ ¿quieres otro? would you like another (one)?
2 ( diferente):
no voy a aceptar ningún otro I won't accept any other;
lo cambié por otro I changed it for another one;
¿no tiene otros? have you any other ones?;
otros piensan que no es así others feel that this is not so
3 ( estableciendo un contraste):
(— de cosas) the others o the other ones aren't ready
4 (siguiente, contiguo):◊ la semana que viene no, la otra not next week, the week after;
uno detrás del otro one after the other
otro,-a
I adj indef
1 (adicional, añadido) another: había otra muñeca, there was another doll
(distinto, diferente) no veo otra solución, I can see no other solution
otras veces es más amable, other times he's nicer
2 (con artículo definido) other: la otra hermana es rubia, the other sister is blonde
el otro día no pude llamarte, I couldn't phone you the other day
II pron indef
1 (adicional, extra) another (one): me tomaría otra, I'll have another one
(distinto, diferente) no quiero otra, I don't want any other one
unos ganan y otros pierden, some win, others lose
lo confundí con otro, I mistook him for somebody else
2 (con artículo definido) (sing) the other (one)
(pl) (personas, cosas) the others, the other ones
Another se emplea con sustantivos en singular y (any) other con sustantivos en plural: No tengo otro. I haven't got another. No tengo otros. I haven't got any others. Si, además, quieres añadir un número, emplearemos another o more: Quiero otros tres pasteles. I want another three cakes o I want three more cakes.
' otro' also found in these entries:
Spanish:
abajo
- alguna
- alguno
- ancha
- ancho
- apestosa
- apestoso
- bailar
- bando
- beneficio
- cambiar
- cantar
- cascar
- collado
- comunicar
- contraria
- contrario
- dejar
- día
- dicha
- dicho
- embestir
- encargo
- enfadarse
- enjabonar
- espíritu
- gallo
- grosor
- hacer
- harina
- jueves
- lado
- llevarse
- lo
- marcar
- más
- mí
- mismamente
- momento
- mundo
- nada
- nadie
- ninguna
- ninguno
- no
- nunca
- oído
- otra
- pasar
- preferir
English:
about
- across
- affair
- after
- alien
- another
- apart
- approach
- astir
- blind
- breadth
- bygone
- chain-smoke
- cloud cuckoo land
- connect
- cop
- copycat
- cross
- dash
- die off
- disturbing
- dribble
- each
- ear
- else
- elsewhere
- escape
- far
- flip side
- foreign
- further
- get on to
- get onto
- hand
- home
- hot
- interfere
- marmalade
- minute
- miss
- mix up
- more
- neither
- new
- nutty
- object
- odd
- one
- other
- otherwise
* * *otro, -a♦ adj1. [distinto] another;otros/otras other;otro chico another boy;el otro chico the other boy;(los) otros chicos (the) other boys;¿conoces otro sitio donde podamos ir? do you know anywhere else we could go?;no hay otra impresora como ésta there's no other printer quite like this one;dame otra cosa, no quiero agua could I have something else? I don't feel like water;no hace otra cosa que llorar she does nothing but cry;el otro día [pasado] the other day;al otro año volvimos a Acapulco [año siguiente] we returned to Acapulco the following year;otros pocos/muchos votaron a favor a few/several of the others voted in favour2. [nuevo] another;estamos ante otro Dalí this is another Dali;otros tres goles another three goals;vendrán otros dos amigos another two friends will come;yo hubiera hecho otro tanto I would have done just the same;otra vez again♦ pronanother (one);el otro the other one;otros/otras others;los otros/las otras the others;¿nos tomamos otra? shall we have another (one)?;dame otro give me another (one);sé que sales con otra I know you're seeing another woman o someone else;¡pareces otro! you look like a completely different person!;mientras uno baila, el otro canta while one of them dances, the other sings;la semana que viene no, la otra the week after next;los perros se mordían el uno al otro the dogs were biting each other;nos ayudamos los unos a los otros we all help each other o one another;algún otro quedará there's bound to be a couple left;ningún otro corre tanto como él no one runs as fast as he does;su calidad de impresión es mejor que ninguna otra it prints better than anything else;yo no lo hice, fue otro it wasn't me, it was somebody else;otro habría abandonado, pero no él anyone else would have given up, but not him;la razón no es otra que la falta de medios the reason is quite simply a lack of resources;pónganos otra de lo mismo (the) same again, please;¡hasta otra! I'll see you when I see you, see you again some time;¡otra! [en conciertos] encore!, more!;otro que tal (baila): el padre era un mujeriego y el hijo es otro que tal (baila) the father was a womanizer and his son's a chip off the old block;¡otro que tal!, ¡es que no paran de preguntar! there goes another one! they never stop asking questions!;Am¡otra que!: ¡otra que 20 años, debe tener como 25! what do you mean, 20? he must be about 25!;Am* * *I adj1 ( diferente) another;otros other;ser muy otro be very different2 ( adicional):otros dos libros another two booksII pron1 ( adicional) another (one)somebody else;fue otro, no fui yo it wasn’t me, it was someone elseotros others;entre otros among others:¡hasta otra! see you soon:amarse el uno al otro love one another, love each other* * *1) : other2) : anotheren otro juego, ellos ganaron: in another game, they won3)otra vez : again4)de otra manera : otherwise5)otra parte : elsewhere6)en otro tiempo : once, formerly1) : another onedame otro: give me another2) : other oneel uno o el otro: one or the other3)los otros, las otras : the others, the restme dio una y se quedó con las otras: he gave me one and kept the rest* * *otro1 adj1. (con sustantivos en plural) other2. (con sustantivos en singular) another¿quieres otra galleta? would you like another biscuit?Cuando otro va precedido de un determinante o adjetivo posesivo o demostrativo, no se usa another sino otherotro2 pron1. (en singular) another / another onetiene un coche para la ciudad y otro para el campo he's got one car for the city and another for the country¿tienes otro? have you got another one?2. (con el artículo definido) other oneeste dibujo no está mal, pero el otro es mucho mejor this drawing isn't bad, but the other one is much better3. (en plural) others -
19 día
m.day, twenty-four hours, twenty-four-hour period.* * *1 day■ ¿qué día es hoy? what day is it today?, what's the date today?2 (con luz) daylight, daytime3 (tiempo) day, weather1 (vida) days\a la luz del día in daylighta los pocos días a few days lateral caer el día at duskal despuntar el día at dawn, at daybreakal día siguiente / al otro día the following day¡buenos días! good morning!cada día / todos los días each day, every daycualquier día de estos any day nowdar los buenos días to say good morningde día during the dayde un día para otro from one day to the next, overnightdel día freshdía a día day by dayel día de mañana figurado in the futureel día menos pensado figurado when you least expect itestar al día figurado to be up to datehacer buen/mal día to be a nice/horrible dayhasta el fin de sus días to the end of his daysponer al día to bring up to dateser de día to be daylightsi algún día if ever■ si algún día lo ves... if you ever see him...un buen día figurado one fine dayun día sí y otro no every other dayvivir al día figurado to live from hand to mouth, not to save a pennydía de año nuevo New Year's Daydía de descanso day offdía de fiesta / día festivo holiday, bank holidaydía de paga paydaydía entre semana weekdaydía lectivo teaching daydía libre day offdías alternos every other day sing* * *noun m.1) day2) daytime•- al día- día festivo* * *SM1) (=período de 24 horas) daya los pocos días — within o after a few days, a few days later
•
día a día — day in day out, day by dayprefiero el día a día — I prefer to do things from one day to the next o on a day-to-day basis
el día a día en la gestión financiera de la empresa — the day-to-day running of the company's financial business
•
siete veces al día — seven times a day•
ese problema es ya de días — that's an old problem•
de día en día — from day to day•
ocho días — a week•
quince días — a fortnight•
un día sí y otro no — every other day•
día tras día — day after day- a díasdía azul — (Ferro) cheap ticket day
día de diario, día de entresemana — weekday
día de fiesta — holiday, public holiday
Día de la Raza — = Día de la Hispanidad
día del espectador — day each week when cinema tickets are discounted
estaremos aquí hasta el día del Juicio — iró we'll be here till Kingdom come
Día de los Difuntos — All Souls' Day, Day of the Dead
día de los inocentes — ≈ April Fools' Day ( 1 April)
Día de (los) Muertos — Méx All Souls' Day, Day of the Dead
día de tribunales — day on which courts are open
día feriado, día festivo — holiday, public holiday
día franco — (Mil) day's leave
día malo, día nulo — off day
días de gracia — (Com) days of grace
día señalado — [gen] special day; [en calendario] red-letter day
día útil — working day, weekday
See:ver nota culturelle DÍA DE LOS (SANTOS) INOCENTES in inocente,ver nota culturelle DÍA DE REYES in rey2) (=no noche) daytimehace buen día — the weather's good today, it's a fine day
•
de día — by day, during the dayduerme de día y trabaja de noche — he sleeps by day and works by night, he sleeps during the day and works at night
3) (=fecha) date¿qué día es hoy? — [del mes] what's the date today?; [de la semana] what day is it today?
iré pronto, pero no puedo precisar el día — I'll be going soon, but I can't give an exact date
hoy, día cinco de agosto — today, fifth August
•
el día de mañana — (lit) tomorrow; (fig) at some future date4) (=momento sin precisar)cada día es peor — it's getting worse every day o by the day
en los días de la reina Victoria — in Queen Victoria's day, in Queen Victoria's times
•
cualquier día (de estos) — one of these days¡cualquier día! — iró not on your life!
cualquier día viene — iró we'll be waiting till the cows come home for him to turn up
¡cualquier día te voy a comprar una casa! — if you think I'm going to buy you a house you've got another think coming!
•
en nuestros días — nowadaysla prensa de nuestros días — today's press, the press these days
uno de los principales problemas de nuestros días — one of the major problems of our day o our times
•
otro día — some other day, another daydejémoslo para otro día — let's leave it for the moment o for another day
¡hasta otro día! — so long!
- ¡tal día hará un año!5) (=actualidad)(=fresco)quien quiera estar al día en esta especialidad, que lea... — anyone who wishes to keep up to date with this area of study, should read...
•
poner al día — [+ texto, contabilidad] to bring up to date; [+ base de datos] to update; [+ diario] to write up•
ponerse al día (en algo) — to get up to date (with sth)•
vivir al día — to live from one day to the next* * *1)a) ( veinticuatro horas) dayel día anterior — the day before, the previous day
el día siguiente — the next o the following day
el día de ayer/hoy — (frml) yesterday/today
una vez/dos veces al día — once/twice a day
un día sí y otro no — every other day, on alternate days
día (de) por medio — (AmL) every other day, on alternate days
dentro de quince días — in two weeks o (BrE) a fortnight
buenos días or (RPl) buen día — good morning
al día: estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments; ponerse al día con algo <noticias/trabajo> to get up to date on/with something; ponga al día su correspondencia bring your correspondence up to date; de un día para otro overnight, from one day to the next; día y noche day and night, continually; hoy en día nowadays, these days; mantenerse al día to keep abreast of things, keep up to date; todo el santo día all day long; se pasa todo el santo día en el teléfono he's on the phone all day long; vivir al día — to live from hand to mouth
b) ( jornada) daytrabajan cuatro días a la semana — they work four days a week, they work a four-day week
c) ( fecha)¿qué día es hoy? — what day is it today?
hasta el día 5 de junio — until June fifth, until the fifth of June
2) ( horas de luz) dayduerme durante el día — it sleeps during the day o daytime
ya era de día — it was already light o day
al caer el día — at dusk, at twilight
de día claro — (Chi) in broad daylight
3) ( tiempo indeterminado) daypásate por casa un día — why don't you drop in sometime o one day?
hasta otro día! — so long!, see you!
en su día: se lo contaré en su día I'll tell him in due course; dio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o time; un buen día — one fine day
4) días masculino plural (vida, tiempo) days (pl)tiene los días contados — his days are numbered, he won't last long
estar en sus días — (Méx fam) to have one's period
5) ( tiempo atmosférico) day•• Cultural note:hace un día nublado/caluroso — it's cloudy/hot
&rarrow; Día de la RazaIn Latin America, the anniversary of Columbus's discovery of America, October 12. In Spain it is known as día de la Hispanidad. It symbolizes the cultural ties shared by Spanish-speaking countriesOn December 28 people in the Spanish-speaking world celebrate the Feast of the Holy Innocents, a religious festival commemorating the New Testament story of the massacre of the ‘Innocents’, by playing practical jokes, or inocentadas, on one another. The classic inocentada is to hang paper dolls on someone's back without their knowing. Spoof news stories also appear in newspapers and the mediaIn Latin America and Spain, Labor Day is celebrated on May Day. In many Latin American countries, where workers still suffer greatly from low wages and bad working conditions, May Day celebrations often have strong overtones of protestCelebrated on November 1, is a day on when people place flowers on the graves of loved ones. In Mexico it is common to hold a party by the grave. A feast is prepared, in which the dead person is symbolically included* * *= date, day.Ex. This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.----* 24 horas al día = around the clock.* 365 días al año = year-round.* acabar + Posesivo + días en = end up + Posesivo + days in.* a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.* a día de hoy = as of today.* a la luz del día = in the light of day.* al despuntar el día = at the crack of dawn.* al día = in step, paid-up, in good standing.* al día de = in step with.* al día de hoy = as of today.* al día siguiente = the next day.* alegrarle el día a Alguien = brighten up + Posesivo + day, make + Posesivo + day.* al final del día = at the close of the day.* algún día = one day.* al romper el día = at the crack of dawn.* a medida que + avanzar + el día = as the day + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* a medida que + transcurrir + el día = as the day + wear on.* a plena luz del día = in broad daylight.* a un día de distancia de = one day away from.* barba de tres días = stubble beard, stubble.* barba de tres días de moda = designer stubble.* billete para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* buenos días = good morning.* cada día = every day.* cada día que pasa = each passing day.* cada dos días = every other day.* centro de día = day care centre, day centre.* centro de día para mayores = day centre for the elderly.* como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like apples and oranges.* conforme + avanzar + el día = as the day + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* conforme + transcurrir + el día = as the day + wear on.* de cada día = day to day [day-to-day].* de cinco días de duración = five-day.* de cuatro días de duración = four-day.* de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.* de día a día = from day to day.* de día y de noche = day and night, night and day.* de dos días de duración = two-day [2-day].* de hoy día = of today.* de hoy en día = of today.* dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.* del día o de la noche = day or night.* de medio día de duración = half-day [half day].* de + Número + días de duración = Número + day-long.* de puesta al día = top-up.* desde el primer día = from day one.* desde ese día = since that day.* desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.* de una día de duración = one-day.* de un día de duración = day-long, full-day.* día abrasador = scorcher.* día aburrido = dull day.* día a día = day by day.* día a día de, el = day-to-day running of, the.* día a día, el = daily situation.* día caluroso = scorcher.* día corriente = ordinary day.* Día de Acción de Gracias = Thanksgiving.* día de compras = shopping trip.* día de descanso = holiday.* día de entre semana = weekday.* día de fiesta = holiday, public holiday.* día de la apertura = opening day.* día de la boda = wedding day.* día de la inauguración = opening day.* día de la madre, el = Mother's Day, Mothering Sunday.* día de las elecciones = election day.* Día de la Tierra = Earth Day.* día de la votación = election day.* día del deporte = sports day.* día del Juicio Final = doomsday, Judgement Day.* día de lluvia = rainy day.* Día de los Caídos = Memorial Day.* día de los enamorados, el = St. Valentine's Day.* día de los Reyes Magos, el = Epiphany, the.* Día de los (Santos) Inocentes, el = April Fools' Day.* día de los trabajadores = Labour Day.* día del padre, el = Father's Day.* día del trabajo = Labour Day.* día de mucho calor = scorcher.* día de Navidad = Christmas Day.* día de perros = bad hair day.* día de San Valentín, el = St. Valentine's Day.* día de sol = sunny day.* Día de Todos los Santos = All Saints' Day.* día de trabajo = working day.* día de un santo = saint's day.* día de verano = summer day.* día escolar = school day.* día especial = red-letter day.* día + estar por llegar = day + be + yet to come.* día festivo = holiday, public holiday, bank holiday.* día funesto = bad hair day.* día hábil = business day, workday, weekday, working day.* día internacional de los trabajadores = Labour Day.* día internacional del trabajo = Labour Day.* día laborable = workday, business day, weekday, working day.* día libre = day off.* día libre por trabajo extra = compensatory day off.* día lluvioso = rainy day.* día malo = bad hair day.* día memorable = red-letter day.* día normal = ordinary day.* día que pasa = passing day.* día + romper = day + break.* día señalado = red-letter day.* día soleado = sunny day.* días universitarios = school days.* día tras día = day after day, day in and day out, day by day.* día veraniego = summer day.* día y noche = round the clock, day and night, night and day, around the clock.* durante días = for days.* durante días y días = for days on end.* durante el día = by day, by day, daytime [day-time], in the daytime, during the daytime, during daytime.* durante todo el día = all day long.* echar muchas horas al día = work + long hours.* echársele a Uno el día encima = make + hay while the sun shines.* el pan nuestro de cada día = all in a day's work.* en días alternos = every other day.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el orden del día = on the agenda.* en estos días = today, these days.* en los próximos días = in the next few days, over the next few days.* en los últimos días = in recent days.* en pleno día = in broad daylight.* en su día = in its day.* entrada para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* estar a la orden del día = be the order of the day.* estar al día = monitor + developments, stay on top of + the game, stay on top of, stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* estos días = these days.* excursión de un día de duración = day trip.* excursionista de día = day hiker.* excursionista de un día = day-tripper.* exponer a la luz del día = expose to + daylight.* flor de un día = flash in the pan.* ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* hacer de la noche día = burn + the candle at both ends.* hace unos cuantos días = a few days ago.* hace unos días = a few days ago.* hace unos pocos días = a few days ago.* hospital de día = day hospital.* hoy día = nowadays, present day, the, today, in this day and age.* hoy en día = in this day and age, at the present time.* inscripción por un día = day registration.* la pesca del día = the day's catch, the catch of the day.* leche del día = fresh milk.* los 365 días del año = year-round.* los días antes de = leading up to.* luz del día = daylight.* mal día = bad hair day.* mantenerse al día = keep up to + date (with), keep up with + the current scene, keep + current.* mantenerse al día de = keep + abreast of, keep + pace with, keep up with, stay + abreast of, keep + a finger on the pulse of, stay in + step with, keep in + step with, keep + step with.* mantenerse al día de las noticias = keep up with + the news.* mantenerse al día de los avances = track + developments.* más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.* medio día = one-half day.* menú del día = table d'hote, set menu.* noche y día = day and night, night and day.* Número + al día = Número + a day.* orden del día = agenda.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* permanentemente los siete días de la semana = 24 hours a day, seven days a week.* píldora del día después = morning-after pill.* poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.* poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.* ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.* ponerse al día de = catch up on.* ponerse al día de un atraso = clear + backlog.* ponerse al día en = catch up with.* por el día = daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.* por el día o por la noche = day or night.* por el día y por la noche = night and day.* por el día y por la noche = day and night.* puesta al día = catch-up [catchup], updatability, update [up-date].* puesta al día del personal = staff development.* punto del orden del día = agenda item.* seguir al día = remain on top of.* ser como el día y la noche = different as night and day.* servicio de atención de día = day care.* servicio de cuidado de día = day care.* sesión de puesta al día = briefing session.* sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.* tener un buen día = have + a good day.* tener un día muy largo = have + a long day.* tener un mal día = have + a bad day.* ticket para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* todo el día = all day, all day long, around the clock.* todo el santo día = all day long.* todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.* tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out, take + time off work.* tomarse unos días de descanso = take + a break from work.* tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.* tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.* tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.* tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.* trabajar de día y de noche = work + day and night.* trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.* trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.* trabajar muchas horas al día = work + long hours.* trabajar noche y día = work + day and night.* un día de descanso = a day away from.* un día fuera = a day out.* un día haciendo algo diferente = a day away from.* un día normal = on a typical day.* un día sí y otro no = every other day.* un día sí y otro también = day in and day out.* un día tras otro = day after day.* un día y medio = one and a half days.* unos días más tarde = a few days later.* veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.* ver la luz del día = see + the light of day.* visitante turístico de un día = day-tripper.* visita turística de una día de duración = day trip.* volver a ponerse al día = be back on track, be on track.* * *1)a) ( veinticuatro horas) dayel día anterior — the day before, the previous day
el día siguiente — the next o the following day
el día de ayer/hoy — (frml) yesterday/today
una vez/dos veces al día — once/twice a day
un día sí y otro no — every other day, on alternate days
día (de) por medio — (AmL) every other day, on alternate days
dentro de quince días — in two weeks o (BrE) a fortnight
buenos días or (RPl) buen día — good morning
al día: estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments; ponerse al día con algo <noticias/trabajo> to get up to date on/with something; ponga al día su correspondencia bring your correspondence up to date; de un día para otro overnight, from one day to the next; día y noche day and night, continually; hoy en día nowadays, these days; mantenerse al día to keep abreast of things, keep up to date; todo el santo día all day long; se pasa todo el santo día en el teléfono he's on the phone all day long; vivir al día — to live from hand to mouth
b) ( jornada) daytrabajan cuatro días a la semana — they work four days a week, they work a four-day week
c) ( fecha)¿qué día es hoy? — what day is it today?
hasta el día 5 de junio — until June fifth, until the fifth of June
2) ( horas de luz) dayduerme durante el día — it sleeps during the day o daytime
ya era de día — it was already light o day
al caer el día — at dusk, at twilight
de día claro — (Chi) in broad daylight
3) ( tiempo indeterminado) daypásate por casa un día — why don't you drop in sometime o one day?
hasta otro día! — so long!, see you!
en su día: se lo contaré en su día I'll tell him in due course; dio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o time; un buen día — one fine day
4) días masculino plural (vida, tiempo) days (pl)tiene los días contados — his days are numbered, he won't last long
estar en sus días — (Méx fam) to have one's period
5) ( tiempo atmosférico) day•• Cultural note:hace un día nublado/caluroso — it's cloudy/hot
&rarrow; Día de la RazaIn Latin America, the anniversary of Columbus's discovery of America, October 12. In Spain it is known as día de la Hispanidad. It symbolizes the cultural ties shared by Spanish-speaking countriesOn December 28 people in the Spanish-speaking world celebrate the Feast of the Holy Innocents, a religious festival commemorating the New Testament story of the massacre of the ‘Innocents’, by playing practical jokes, or inocentadas, on one another. The classic inocentada is to hang paper dolls on someone's back without their knowing. Spoof news stories also appear in newspapers and the mediaIn Latin America and Spain, Labor Day is celebrated on May Day. In many Latin American countries, where workers still suffer greatly from low wages and bad working conditions, May Day celebrations often have strong overtones of protestCelebrated on November 1, is a day on when people place flowers on the graves of loved ones. In Mexico it is common to hold a party by the grave. A feast is prepared, in which the dead person is symbolically included* * *= date, day.Ex: This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.
* 24 horas al día = around the clock.* 365 días al año = year-round.* acabar + Posesivo + días en = end up + Posesivo + days in.* a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.* a día de hoy = as of today.* a la luz del día = in the light of day.* al despuntar el día = at the crack of dawn.* al día = in step, paid-up, in good standing.* al día de = in step with.* al día de hoy = as of today.* al día siguiente = the next day.* alegrarle el día a Alguien = brighten up + Posesivo + day, make + Posesivo + day.* al final del día = at the close of the day.* algún día = one day.* al romper el día = at the crack of dawn.* a medida que + avanzar + el día = as the day + wear on.* a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.* a medida que + transcurrir + el día = as the day + wear on.* a plena luz del día = in broad daylight.* a un día de distancia de = one day away from.* barba de tres días = stubble beard, stubble.* barba de tres días de moda = designer stubble.* billete para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* buenos días = good morning.* cada día = every day.* cada día que pasa = each passing day.* cada dos días = every other day.* centro de día = day care centre, day centre.* centro de día para mayores = day centre for the elderly.* como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.* como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like apples and oranges.* conforme + avanzar + el día = as the day + wear on.* conforme + pasar + el día = as the day + wear on.* conforme + transcurrir + el día = as the day + wear on.* de cada día = day to day [day-to-day].* de cinco días de duración = five-day.* de cuatro días de duración = four-day.* de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.* de día a día = from day to day.* de día y de noche = day and night, night and day.* de dos días de duración = two-day [2-day].* de hoy día = of today.* de hoy en día = of today.* dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.* del día o de la noche = day or night.* de medio día de duración = half-day [half day].* de + Número + días de duración = Número + day-long.* de puesta al día = top-up.* desde el primer día = from day one.* desde ese día = since that day.* desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.* de una día de duración = one-day.* de un día de duración = day-long, full-day.* día abrasador = scorcher.* día aburrido = dull day.* día a día = day by day.* día a día de, el = day-to-day running of, the.* día a día, el = daily situation.* día caluroso = scorcher.* día corriente = ordinary day.* Día de Acción de Gracias = Thanksgiving.* día de compras = shopping trip.* día de descanso = holiday.* día de entre semana = weekday.* día de fiesta = holiday, public holiday.* día de la apertura = opening day.* día de la boda = wedding day.* día de la inauguración = opening day.* día de la madre, el = Mother's Day, Mothering Sunday.* día de las elecciones = election day.* Día de la Tierra = Earth Day.* día de la votación = election day.* día del deporte = sports day.* día del Juicio Final = doomsday, Judgement Day.* día de lluvia = rainy day.* Día de los Caídos = Memorial Day.* día de los enamorados, el = St. Valentine's Day.* día de los Reyes Magos, el = Epiphany, the.* Día de los (Santos) Inocentes, el = April Fools' Day.* día de los trabajadores = Labour Day.* día del padre, el = Father's Day.* día del trabajo = Labour Day.* día de mucho calor = scorcher.* día de Navidad = Christmas Day.* día de perros = bad hair day.* día de San Valentín, el = St. Valentine's Day.* día de sol = sunny day.* Día de Todos los Santos = All Saints' Day.* día de trabajo = working day.* día de un santo = saint's day.* día de verano = summer day.* día escolar = school day.* día especial = red-letter day.* día + estar por llegar = day + be + yet to come.* día festivo = holiday, public holiday, bank holiday.* día funesto = bad hair day.* día hábil = business day, workday, weekday, working day.* día internacional de los trabajadores = Labour Day.* día internacional del trabajo = Labour Day.* día laborable = workday, business day, weekday, working day.* día libre = day off.* día libre por trabajo extra = compensatory day off.* día lluvioso = rainy day.* día malo = bad hair day.* día memorable = red-letter day.* día normal = ordinary day.* día que pasa = passing day.* día + romper = day + break.* día señalado = red-letter day.* día soleado = sunny day.* días universitarios = school days.* día tras día = day after day, day in and day out, day by day.* día veraniego = summer day.* día y noche = round the clock, day and night, night and day, around the clock.* durante días = for days.* durante días y días = for days on end.* durante el día = by day, by day, daytime [day-time], in the daytime, during the daytime, during daytime.* durante todo el día = all day long.* echar muchas horas al día = work + long hours.* echársele a Uno el día encima = make + hay while the sun shines.* el pan nuestro de cada día = all in a day's work.* en días alternos = every other day.* en el día a día = in the day to day, in the trenches.* en el orden del día = on the agenda.* en estos días = today, these days.* en los próximos días = in the next few days, over the next few days.* en los últimos días = in recent days.* en pleno día = in broad daylight.* en su día = in its day.* entrada para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* estar a la orden del día = be the order of the day.* estar al día = monitor + developments, stay on top of + the game, stay on top of, stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.* estos días = these days.* excursión de un día de duración = day trip.* excursionista de día = day hiker.* excursionista de un día = day-tripper.* exponer a la luz del día = expose to + daylight.* flor de un día = flash in the pan.* ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.* hacer de la noche día = burn + the candle at both ends.* hace unos cuantos días = a few days ago.* hace unos días = a few days ago.* hace unos pocos días = a few days ago.* hospital de día = day hospital.* hoy día = nowadays, present day, the, today, in this day and age.* hoy en día = in this day and age, at the present time.* inscripción por un día = day registration.* la pesca del día = the day's catch, the catch of the day.* leche del día = fresh milk.* los 365 días del año = year-round.* los días antes de = leading up to.* luz del día = daylight.* mal día = bad hair day.* mantenerse al día = keep up to + date (with), keep up with + the current scene, keep + current.* mantenerse al día de = keep + abreast of, keep + pace with, keep up with, stay + abreast of, keep + a finger on the pulse of, stay in + step with, keep in + step with, keep + step with.* mantenerse al día de las noticias = keep up with + the news.* mantenerse al día de los avances = track + developments.* más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.* medio día = one-half day.* menú del día = table d'hote, set menu.* noche y día = day and night, night and day.* Número + al día = Número + a day.* orden del día = agenda.* pasar los días = spend + Posesivo + days.* permanentemente los siete días de la semana = 24 hours a day, seven days a week.* píldora del día después = morning-after pill.* poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.* poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.* ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.* ponerse al día de = catch up on.* ponerse al día de un atraso = clear + backlog.* ponerse al día en = catch up with.* por el día = daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.* por el día o por la noche = day or night.* por el día y por la noche = night and day.* por el día y por la noche = day and night.* puesta al día = catch-up [catchup], updatability, update [up-date].* puesta al día del personal = staff development.* punto del orden del día = agenda item.* seguir al día = remain on top of.* ser como el día y la noche = different as night and day.* servicio de atención de día = day care.* servicio de cuidado de día = day care.* sesión de puesta al día = briefing session.* sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.* tener un buen día = have + a good day.* tener un día muy largo = have + a long day.* tener un mal día = have + a bad day.* ticket para otro día = rain cheque [rain check, -USA].* todo el día = all day, all day long, around the clock.* todo el santo día = all day long.* todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.* tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out, take + time off work.* tomarse unos días de descanso = take + a break from work.* tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.* tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.* tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.* tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.* trabajar de día y de noche = work + day and night.* trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.* trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.* trabajar muchas horas al día = work + long hours.* trabajar noche y día = work + day and night.* un día de descanso = a day away from.* un día fuera = a day out.* un día haciendo algo diferente = a day away from.* un día normal = on a typical day.* un día sí y otro no = every other day.* un día sí y otro también = day in and day out.* un día tras otro = day after day.* un día y medio = one and a half days.* unos días más tarde = a few days later.* veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.* ver la luz del día = see + the light of day.* visitante turístico de un día = day-tripper.* visita turística de una día de duración = day trip.* volver a ponerse al día = be back on track, be on track.* * *A1 (veinticuatro horas) day¿qué día es hoy? what day is it today?todos los días every dayno es algo que pase todos los días it's not something that happens every day, it's not an everyday occurrenceel día anterior the day before, the previous dayel día siguiente era domingo the next o the following day was Sundayal día siguiente or al otro día volvió a suceder it happened again the following o the next dayel día de ayer/hoy ( frml); yesterday/todayuna vez/dos veces al día once/twice a daytrabaja doce horas por día she works twelve hours a day, she works a twelve-hour dayun día sí y otro no every other day, on alternate daysdía (de) por medio ( AmL); every other day, on alternate daysdentro de ocho días in a weekdentro de quince días in two weeks o ( BrE) a fortnightel otro día la vi I saw her the other dayestá cada día más delgado he gets thinner every day o with every day that passesviene cada día a quejarse he comes here every day to complainel pan nuestro de cada día our daily breadla lucha de cada día the daily strugglebuenos días or ( RPl) buen día good morningdía a día lo veía envejecer day by day she saw him getting olderle entregaba día a día una cantidad determinada he gave her a certain amount of money every day o daily o on a daily basisdía tras día day after dayal día: ¿tienes el trabajo al día? is your work all up to date?estoy al día en los pagos I'm up to date with the paymentsestá siempre al día con las noticias he's always well up on the newsponga al día su correspondencia bring your correspondence up to dateponerse al día con algo (con las noticias) to get up to date with sth; (con el trabajo) to catch up on sthel día a día the daily round o routine(de) tal día hará un año see if I/we carede un día para otro overnight, from one day to the nextdía y noche day and night, continuallyhoy en día nowadays, these daysmantenerse al día to keep abreast of things, keep up to datetodo el santo día all day longse pasa todo el santo día hablando por teléfono he's on the phone all day long, he spends the whole day on the phone2 (jornada) daytrabajan cuatro días a la semana they work four days a week, they work a four-day weekun día laborable de 8 horas an eight-hour working day(fecha): la reunión que tuvo lugar el día 17 the meeting which took place on the 17thempieza el día dos it starts on the secondhasta el día 5 de junio until June fifth, until the fifth of Junepan del día fresh bread, bread baked todayvivir al día to live from hand to mouthCompuestos:● día azul(en Esp) blue day ( when cheaper fares are available)day of reckoningel día de Año Nuevo New Year's Dayday offweekdayel día de entrega de regalos es el 24 de diciembre the date for giving presents is December 24weekdayday of atonementholidayindependence dayMother's Day( AmL): el día de la raza Columbus Dayel día del juicio final Judgment Day, the Day of Judgment(national) book daygay pride dayel día del Señor the Lord's Day● día del trabajo or de los trabajadoresel día del trabajo or de los trabajadores Labor* dayDía del Trabajo (↑ día aaaa1)( Esp): el día de los difuntos All Souls' DayDía de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)(St) Valentine's DayDecember 28 ( day when people play practical jokes on each other), ≈ April Fool's Day Día de los (Santos) Inocentes (↑ día aaa1)( AmL): el día de los muertos All Souls' DayDía de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)el día de Reyes Epiphanyel día de San Valentín (St) Valentine's Dayel día de todos los santos All Saints' DayDía de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)(de carnet, licencia) expiration date ( AmE), expiry date ( BrE); (de intereses, letra, pago) due date; (de plazo) closing datepublic holidayworking dayworking dayschool ( o college etc) day(sin trabajo) day off; (sin compromisos) free daysidereal daysolar daycalendar daysB (horas de luz) dayduerme durante el día it sleeps during the day o daytimeya era de día it was already light o dayal caer el día at dusk, at twilightnunca ve la luz del día he never sees the daylighten pleno día in broad daylightde día claro ( Chi); in broad daylightC (tiempo indeterminado) daytienes que pasar por casa un día you must drop in sometime o some day o one daysi un día te aburres y te quieres ir … if one day you get fed up and you want to leave …ya me lo agradecerás algún día you'll thank me for it one dayel día que tengas hijos, sabrás lo que es when you have children of your own, you'll know just what it involves¿cuándo será el día que te vea entusiasmada? when will I ever see you show some enthusiasm?si el plan se realiza algún día if the plan is ever put into effect, if the plan is one day put into effectlo haremos otro día we'll do it another o some other timecualquier día de estos any day nowun día de estos one of these days¡hasta otro día! so long!, see you!¡cualquier día! ( iró): podríamos invitarlos a cenar — ¡cualquier día! we could have them round for dinner — over my dead body!cualquier día vuelvo yo a prestarle el coche that's the last time I lend him the car, no way will I ever lend him the car again! ( colloq)quizás nos ofrece más dinero — ¡cualquier día! maybe he'll offer us more money — sure, and pigs might fly! ( iro)el día menos pensado when you least expect iten su día: compraremos las provisiones en su día we'll buy our supplies later on o in due coursedio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o timeun buen día one fine daytiene los días contados his days are numbered, he won't last longdesde el siglo XVII hasta nuestros días from the 17th Century to the present dayen días de tu bisabuelo back in your great-grandfather's day o timeE (tiempo atmosférico) dayhace un día nublado/caluroso it's a cloudy/hot day, it's cloudy/hot* * *
día sustantivo masculino
1
día a día day by day;
de or durante el día during the day;
el día anterior the day before, the previous day;
el día siguiente the next o the following day;
trabaja doce horas por día she works twelve hours a day;
un día sí y otro no or (AmL) día (de) por medio every other day, on alternate days;
dentro de quince días in two weeks o (BrE) a fortnight;
cada día every day;
buenos días or (RPl) buen día good morning;
al día: una vez al día once a day;
estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments;
poner algo al día to bring sth up to date;
ponerse al día con algo ( con noticias) to get up to date with sth;
( con trabajo) to catch up on sth;◊ mantenerse al día to keep up to date;
de un día para otro overnight;
hoy en día nowadays, these daysb) ( fecha):◊ ¿qué día es hoy? what day is it today?;
empieza el día dos it starts on the second;
el día de Año Nuevo New Year's Day;
día de los enamorados (St) Valentine's Day;
día de los inocentes December 28, ≈ April Fool's Day;
día de Reyes Epiphany;
día festivo or (AmL) feriado public holiday;
día laborable working day;
día libre ( sin trabajo) day off;
( sin compromisos) free day
2
lo haremos otro día we'll do it some other time;
un día de estos one of these days;
¡hasta otro día! so long!, see you!;
el día menos pensado when you least expect itb)
tiene los días contados his days are numbered;
hasta nuestros días (up) to the present day
día sustantivo masculino day
una vez al día, once a day
(fecha) ¿qué día es hoy?, what's the date today?
(estado del tiempo) hace buen/mal día, it's a nice/bad day o the weather is nice/bad today
(periodo de luz diurna) daytime, daylight: duerme durante el día y trabaja por la noche, she sleeps during the daytime and works at night
(momento, ocasión) el día que me toque la lotería, the day I win the lottery
se lo diré otro día, I'll tell him some other day
Día de la Madre, Mothers' Day
día festivo, holiday
día hábil/ laborable, working day
día lectivo, school day
día libre, free day, day off
día natural, day
♦ Locuciones: al día, up to date
día a día, day by day
de día, by day, during daylight
de un día para otro, overnight
del día, fresh
día y noche, twenty-four hours a day, constantly
el día de mañana, in the future
el otro día, the other day
hoy (en) día, nowadays
' día' also found in these entries:
Spanish:
A
- actual
- ancha
- ancho
- anochecer
- anterior
- asueto
- barriga
- bastante
- bocado
- bregar
- cada
- caer
- cascar
- cháchara
- comida
- concebir
- danza
- de
- dejar
- descanso
- desgraciada
- desgraciado
- después
- despuntar
- devenir
- disgusto
- dos
- durante
- encerrarse
- encima
- estar
- fastidiarse
- festiva
- festivo
- fiesta
- fijar
- flipar
- flor
- gay
- golfa
- golfo
- gozosa
- gozoso
- hasta
- histórica
- histórico
- hoy
- infeliz
- inocentada
English:
A
- abreast
- act up
- adjourn
- after
- agenda
- all
- antisexist
- any
- April Fools' Day
- aspire
- average
- bad
- before
- Boxing Day
- bread
- break
- bright
- brightness
- by
- carry over
- catch up
- Christmas Day
- clear
- clock
- close
- commute
- coop up
- crack
- cranberry
- cream
- daily
- date
- dawn
- day
- day off
- day shift
- day trip
- daylight
- daytime
- delightful
- dinner
- disastrous
- do
- doomsday
- dream
- entire
- eruption
- escape
- event
* * *día nm1. [periodo de tiempo] day;un día de campo a day out in the countryside;todos los días every day;tres veces al día three times a day;iremos unos días a la playa we're going to the seaside for a few days;el referéndum se celebrará el día 25 de abril the referendum will take place on 25 April;un día martes one Tuesday;me voy el día 8 I'm going on the 8th;me pagan el primer día de cada mes I get paid on the first of each month;¿a qué día estamos? what day is it today?;al día siguiente (on) the following day;a los pocos días a few days later;al otro día the next day, the day after;el otro día the other day;un día sí y otro no every other day;Fam Humun día sí y (el) otro también every blessed day;Amdía por medio every other day;un día entre semana a weekday;algún día me lo agradecerás you'll thank me some day;tienes que venir por casa algún día you should come round some time o one day;¡buenos días!, RP [m5]¡buen día! good morning!;un día me voy a enfadar one of these days I'm going to get angry;el día de hoy today;el día de mañana in the future;el día menos pensado… when you least expect it…;el día que se entere, nos mata when he finds out, he'll kill us;de día en día, día a día from day to day, day by day;Méx Famestar en sus días to be having one's period;este pan está seco, no es del día this bread's stale, it's not fresh;ha sido la noticia del día it was the news of the day;en su día: en su día te lo explicaré I'll explain it to you in due course;en su día les advertí que esa inversión sería imposible I told them at the time that the investment would be impossible;la pintura abstracta no fue valorada en su día in its day abstract art wasn't highly thought of;hoy (en) día these days, nowadays;hoy no es mi día, todo me sale mal it isn't my day today, I seem to be doing everything wrong;mañana será otro día tomorrow's another day;tener un buen/mal día to have a good/bad day;has estado todo el (santo) día protestando you've been complaining all day (long), you've spent the whole day complaining;no ha parado de llover en todo el (santo) día it hasn't stopped raining all day;Famun día es un día this is a special occasion;Famtener mis/tus/sus/etc.[m5] días: ¿qué tal es tu compañero de casa? – tiene sus días what's your flatmate like? – he has his moments;vivir al día to live from hand to mouthdía de Año Nuevo New Year's Day; RP Fam el día del arquero when pigs learn to fly;día de asueto day off;día de ayuno holy day;Ferroc día azul = cheap day for rail travel in Spain;día de baja por enfermedad sick day;Esp día de la banderita Red Cross Day; RP día del canillita = day on which newspaper sellers do not work;día de colegio school day;día D D-day;día de descanso [en competición deportiva] rest day;Com día de deuda pay-by date; Esp Día de Difuntos All Souls' Day;día de los enamorados (St) Valentine's Day;día del espectador = day when some cinemas sell tickets at a discount;día festivo (public) holiday;día de fiesta holiday;RP Fam día del golero when pigs learn to fly; Com días de gracia days of grace;día de guardar holy day;día hábil working day, US workday;Día de la Hispanidad = day celebrating Columbus's landing in America [12 October], US ≈ Columbus Day;día de huelga day of action;Día de los Inocentes 28 December, ≈ April Fools' Day;el día del Juicio:Famhasta el día del Juicio until doomsday;el Día del Juicio Final Judgement Day;día laborable working day, US workday;día lectivo school o teaching day;día libre day off;día de la madre Mother's Day;Am Día de los Muertos All Souls' Day;día del padre Father's Day;día de pago payday;Am día patrio national holiday [commemorating important historical event]; Am Día de la Raza = day commemorating Columbus's landing in America [12 October], US ≈ Columbus Day;Día de Reyes Epiphany [6 January, day on which children receive presents];Ferroc día rojo = day on which rail travel is more expensive in Spain;Día de San Valentín (St) Valentine's Day;RP día sándwich = day between a public holiday and a weekend, which is also taken as a holiday; Esp Día de los Santos Difuntos All Souls' Day;día señalado red-letter day;el Día del Señor Corpus Christi;Día de Todos los Santos All Saints' Day;día del trabajador Labour Day;día de trabajo working day, US workday;me pagan por día de trabajo I get paid for each day's work;día útil working day, US workday;día de vigilia day of abstinence2. [luz diurna] daytime, day;los días son más cortos en invierno the days are shorter in winter;al caer el día at dusk;día y noche day and night;en pleno día, a plena luz del día in broad daylight;de día in the daytime, during the day;es de día it's daytime;despierta, ya es de día wake up, it's morning o it's already light;hacer algo de día to do sth in the daytime o during the day;como el día a la noche: son tan parecidos como el día a la noche they are as like as chalk and cheese3. [tiempo atmosférico] day;un día lluvioso a rainy day;hacía un día caluroso/invernal it was a hot/wintry day;hace un día estupendo para pasear it's a lovely day for a walk, it's lovely weather for walking;hace buen/mal día it's a lovely/dismal day;mañana hará un mal día tomorrow the weather will be bad;¿qué tal día hace? what's the weather like today?4.días [tiempo, vida] days;desde entonces hasta nuestros días from that time until the present;en los días de la República in the days of the Republic;en mis días in my day;en aquellos días no había televisión in those days we didn't have television;en aquellos días de felicidad in those happy times;terminó sus días en la pobreza he ended his days in poverty;no pasar los días por o [m5]para alguien: los días no pasan por o [m5] para ella she doesn't look her age;tener los días contados: el régimen/tigre de Bengala tiene los días contados the regime's/Bengal tiger's days are numberedestá al día de todo lo que ocurre en la región she's up to date with everything that's going on in the region;estamos al día de todos nuestros pagos we're up to date with all our payments;poner algo/a alguien al día to update sth/sb;ya me han puesto al día sobre la situación de la empresa they've already updated me o filled me in on the company's situation;tenemos que poner este informe al día we have to update this report o bring this report up to date;se ha puesto al día de los últimos acontecimientos he's caught up with the latest developments* * *m1 ( veinticuatro horas) day;¿qué día es hoy?, ¿a qué día estamos? what day is it today?;al día siguiente the following o next day, the day after;el otro día the other day;un día sí y otro no every other day;un día sí y otro también every day, day in day out;día por medio every other day;día tras día day after day;para otro from one day to the next;de día en día from day to day;todo el santo día all day long;todos los días every day;de hoy en ocho días a week from today o from now;a los pocos días a few days later;mañana será otro día tomorrow’s another day:al día up to date;poner al día update, bring up to date3:de día by day, during the day;ya es de día it’s light already;se hizo de día dawn o day broke;día y noche night and day;¡buenos días! good morning!4:hace mal día tiempo it’s a nasty day5:algún día, un día some day, one day;un día de estos one of these days;un día es un día this is a special occasion;el día menos pensado when you least expect it;el día de mañana in the future, one day;el día a día the day-to-day routine;hoy en día nowadays;en su día in due course;tiene sus días contados his/her/its days are numbered;¡hasta otro día! see you around!;* * *día nm1) : daytodos los días: every day2) : daytime, daylightde día: by day, in the daytimeen pleno día: in broad daylight3)al día : up-to-date4)en su día : in due time* * *día n1. (en general) day¿qué día es hoy? what day is it today?2. (horas de luz) daytime / daylight -
20 bueno
adj.1 good, fine, okay.2 good-hearted, decent, kind, good.3 good, suitable, wholesome.4 favorable, good.intj.1 okay.2 now then.3 hello.* * *► adjetivo1 (gen) good2 (persona - amable) kind; (- agradable) nice, polite3 (tiempo) good, nice4 (apropiado) right, suitable; (correcto) right5 (de salud) well■ ¿ya estás buena? are you better now?6 (grande) big; (considerable) considerable► interjección ¡bueno!1 (sorpresa) well, very well; (de acuerdo) all right!\de buenas a primeras familiar all of a sudden, just like thatestar bueno,-a to be in good health 2 familiar to be good-lookingestar de buen ver to be good-lookingpor la buenas willingly¡ésta sí que es buena! familiar that's a good one!buen humor good humour (US humor)buenas noches good eveningbuenas tardes good afternoonbuenos días good morningla buena mesa good food* * *(f. - buena)adj.1) good2) kind, nice3) large, considerable4) healthy, well* * *bueno, -a1. ADJ( antes de sm sing buen)1) [gen] good; [tiempo] fine, good, fairestá muy bueno este bizcocho — this sponge cake is lovely o really good
hace buen tiempo — the weather's fine o good o fair
la mano buena — hum the right hand
¡bueno está! — LAm that's enough!
¡qué bueno! — esp LAm excellent!, great!
lo bueno es que... — the best thing is that..., the best part is that...
lo bueno fue que ni siquiera quiso venir — the best thing o part was that he didn't even want to come
2) (=bondadoso) [persona] kind, goodfue muy bueno conmigo — he was very kind o good to me
es buena persona — he's a nice person, he's a good sort
3) (=apropiado) good4) [de salud]5) * (=atractivo)está muy bueno — he's a bit of all right *, he's gorgeous *
6) (=considerable) good, largeun buen número de... — a good o large number of...
un buen trozo de... — a nice big piece of...
7) iró¡buen conductor! — a fine driver you are!, some driver you are!
¡esa sí que es buena! — that's a good one!
¡buena la has liado o hecho! — you've really gone and done it now!
¡en buen lío me he metido! — I've got myself into a fine mess!
¡estaría bueno! — * I should hope not!
estaría bueno que... — it would be just great if...
luego verás lo que es bueno — * then you'll see
le pusieron bueno — * (=lo pegaron) they beat the living daylights out of him *; (=lo criticaron) they slagged him off *
8) [en saludos]¡buenas! — hello!
buenas tardes — [a primera hora] good afternoon; [más tarde] good evening
¿qué hay de bueno? — what's new?
9)por las buenas —
si no me obedeces por las buenas, tendrás que hacerlo por las malas — you can either do as I say willingly, or I'll have to force you to do it
2.ADV¡bueno! — all right!, O.K.!; Méx (Telec) hello!
bueno, pues... — well...
bueno, resulta que... — well, it so happens that...
bueno, ¿y qué? — well, so what?, well?
¡pero bueno, cómo puedes ser tan bruto! — honestly, how can you be so stupid!
pero bueno, no nos vamos a meter en historias — but anyway, let's not go into this
3. SM / F1)el bueno — [de la película] the goody *, the good guy *
2)* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex. GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.Ex. A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex. What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex. One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex. Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex. They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex. At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex. Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex. Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex. The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex. Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex. I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.----* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *el bueno(n.) = good guy, theEx: From the viewpoint of periodical prices, learned society publishers are the ' good guys' and libraries should switch from commercial publishers to learned society publishers in order to reduce costs.
= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex: GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.
Ex: A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex: What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex: One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex: Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex: They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex: At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex: Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex: Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex: The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex: Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex: I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *A1 [ SER] (de calidad) ‹hotel/producto› goodtiene buena memoria she has a good memorysiempre lleva ropa buena he always wears good-quality clotheshizo un buen trabajo she did a good job¿es bueno o de bisutería? is it real or imitation?lo bueno si breve dos veces bueno brevity is the soul of wit2 (valioso) good¡qué buena idea! what a good idea!me dio muy buenos consejos she gave me (some) very good o useful advice3 (válido, correcto) ‹razón/excusa› good¿tienes buena hora or hora buena? do you have the right o correct time?la bola fue buena the ball was inbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) ( fam); you can have too much of a good thingB1 [ SER] (competente) ‹médico/alumno› goodcomo secretaria es muy buena she's a very good secretaryes muy buena en francés she's very good at French2 ‹padre/marido/amigo› good3 (eficaz, efectivo) ‹remedio/método› good ser bueno PARA algo to be good for sthes bueno para el hígado it's good for the liverC (favorable) ‹oferta/suerte› goodtraigo buenas noticias I have good news (for you)la novela tuvo muy buena crítica the novel got very good reviews o was very well reviewedestán en buena posición económica they're comfortably offen las buenas (CS); in the good timesestar en la buena (CS); to be having a lucky streak, be on a run of good luckhoy no estoy en la buena it's not my lucky daypor las buenas: si no lo hace por las buenas … if he won't do it willingly …intenta convencerlo por las buenas try persuading him nicelyD [ SER] (conveniente) goodno es buena hora para llamar it's not a good time to phonesería bueno que hablaras con él it would be a good idea o thing if you spoke to himno es bueno comer tanto it isn't good for you to eat so muchE (ingenioso, divertido) ‹chiste/idea› good, great ( colloq)lo bueno fue que ella tampoco tenía ni idea the funny thing was she didn't have a clue eitherF1 (agradable) nice¡qué buena pinta tiene esa ensalada! that salad looks delicious o really goodhace muy buen tiempo the weather's lovely o very nicehace bueno ( Esp); it's a nice day2 (agradable al paladar — en general) ser bueno; to be delicious, be nice (— de algo en particular) estar bueno; to be good, be delicious, be niceel guacamole es buenísimo guacamole is delicious o really nice¡qué buena está la carne/esta pera! the meat/this pear is deliciousla paella no te quedó or salió tan buena como la última vez the paella didn't turn out as well as last time3¡qué bueno! ( AmL); great!¡qué bueno que se te ocurrió traerlo! it's a good thing you thought of bringing itG [ ESTAR](en buen estado): esta leche no está buena this milk is off o has gone offestos zapatos todavía están buenos these shoes are still OK o still have some wear in them¿este pescado estará bueno? do you think this fish is all right?H [ ESTAR] ( fam)(sexualmente atractivo): está muy buena she's quite a looker (sl), she's gorgeous ( colloq), she's a bit of all right ( BrE sl)está buenísimo he's really gorgeous o dishy o hunky ( colloq), he's a real looker (sl), he's a bit of all right ( BrE sl)I(saludable, sano): tiene muy buen semblante she looks very wellháblale por el oído bueno speak to him in his good earaún no está bueno del todo ( Esp); he still hasn't recovered completely o isn't completely betterJ (en fórmulas, saludos) good¡buenos días! or ( RPl) ¡buen día! good morning¡buenas tardes! (temprano) good afternoon; (más tarde) good evening¡buenas noches! (al llegar) good evening; (al despedirse) good nightdale las buenas noches a la abuela say good night to Grandma¡buen viaje! have a good journey!¡buen provecho! enjoy your meal, bon appetitde buenas a primeras (de repente) suddenly, all of a sudden, without warningno lo puedo decidir así, de buenas a primeras I can't make up my mind just like thatA [ SER] (en sentido ético) ‹persona› good; ‹conducta/obra/acción› goodfueron muy buenos conmigo they were very good to meun buen hombre a good mandígame, buen hombre … tell me, my good man …B [ SER] ‹niño› goodsé buenito y no hagas ruido be a good little boy and don't make any noiseA ( iró fam):¡estás tú buena si crees que te va a ayudar! you must be crazy if you think he's going to help you¡estaría bueno que ahora dijera que no! it'd be just great if he said no now! ( iro colloq)¡en buena nos hemos metido! this is a fine mess we've got(ten) ourselves intode los buenos/de las buenas ( fam): nos echó un sermón de los buenos she gave us a real dressing-down ( colloq)B ( delante del n)(uso enfático): se llevó un buen susto she got a terrible frightlo que necesita es una buena paliza what he needs is a good thrashingse metió en un buen lío he got himself into a fine messtodavía nos falta un buen trecho we still have a fair way to gouna buena cantidad a lot, a fair amountCun buen día one dayun buen día se va a cansar y … one day o one of these days she's going to get fed up and …un buen día llegó y dijo … one (fine) day she came home and said …Compuestos:feminine physical fitnessestá en muy buenoa forma she's very fit, she's in very good shapela buenoa mesa good cookinges un amante de la buenoa mesa he's a lover of good food o cookingla Buenoa Nueva the Good News¡buenoa pieza resultó ser Ernesto! a fine one o a right one Ernesto turned out to be! ( colloq)la buenoa vida the good lifemasculine good nameel Buen Pastor the good Shepherdmasculine, femininelos buenos y los malos the goodies and the baddies ( colloq hum), the good guys and the bad guys ( colloq)2(bonachón, buenazo): el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/PilarA1 (expresando conformidad, asentimiento) OK ( colloq), all right¿un café? — bueno coffee? — OK o all right2 (expresando duda, indecisión) well3(expresando resignación): bueno, otra vez será never mind, maybe next time4 (expresando escepticismo) well5 (intentando calmar a algn) okay, all rightbueno, bueno, tranquilízate okay, okay, calm down o all right, calm downB1(expresando irritación): bueno, se acabó, ¡a la cama! right, that's it, bed!¡bueno, ya está bien! ¡os calláis los dos! right, that's enough, be quiet the pair of you!pero, bueno, ¿lo quiere o no lo quiere? well, do you want it or not?¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? ( RPl); well, what did you expect me to do?2 (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!¡bueno!, ¿qué manera de hablar es ésa? really! that's no way to talk!C1 (introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? now (then) o right (then), where were we?2(calificando lo expresado): no es un lugar turístico, bueno, no lo era it isn't a tourist resort, well o at least o at any rate, it didn't use to beera amarillo, bueno, más bien naranja it was yellow; well, actually it was more like orangeD* * *
bueno 1◊ -na adjetivo buen is used before masculine singular nouns
1 [ser]
la buena mesa good cooking
◊ es bueno para la gripe/los dolores de cabeza it's good for the flu/headaches
◊ un buen padre/amigo he's a good father/friend;
es muy buena en francés she's very good at French;
es buena para los negocios she's got a good head for business
◊ fueron muy buenos conmigo they were very good o kind to me
no es bueno comer tanto it isn't good to eat so much;
es bueno para la salud it's good for your health;
su inglés es bueno her English is good
2
( en particular)
el guacamole es buenísimo guacamole is really good;
esta sopa está muy buena this soup is very good
3 [estar]
◊ esta leche no está buena this milk is off o sourb) (fam) ( sexualmente atractivo):
4 (saludable, sano) ‹costumbre/alimentación› good;
5
◊ ¡buenos días! good morning;
¡buenas tardes! ( temprano) good afternoon;
( más tarde) good evening;◊ ¡buenas noches! ( al llegar) good evening;
( al despedirse) good night;◊ ¡buen viaje! have a good trip!;
¡buen provecho! enjoy your meal
un buen día one dayc)◊ ¡qué bueno! (AmL) greatd)
por las buenas willingly
■ sustantivo masculino, femenino
b) (bonachón, buenazo):◊ el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/Pilar
bueno 2 interjección
1
(— conformidad) OK (colloq), all right;◊ ¿un café? — bueno coffee? — OK o all rightb) ( expresando resignación):◊ bueno, otra vez será never mind, maybe next timec) ( expresando irritación):◊ bueno, se acabó ¡a la cama! right, that's it, bed!;
¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? (RPl) well, what did you expect me to do?
2 (Méx) ( al contestar el teléfono)◊ ¡bueno! hello
bueno,-a
I adjetivo
1 good
un café muy bueno, a very good coffee
2 (bondadoso, bonachón) good, kind: es muy buena persona, she's a very kind soul
3 (saludable) well, in good health: el niño se pondrá bueno en unos días, the child will be well again in a few days
4 Meteor (apacible) good
hoy hace muy buena noche, it's a lovely night tonight
5 (rico, sabroso) good, nice: la cena estaba muy buena, the dinner was delicious
6 (conveniente, provechoso) good: no es bueno que leas con esa luz, it's not good for you to read in this light
sería bueno que nos reuniéramos los lunes, it would be a good idea if we met on Mondays
7 (grande) considerable: un buen montón de dinero, a considerable amount of money
8 fam (macizo) gorgeous, sexy: Javier está muy bueno, Javier's gorgeous
9 irón fine, real: armó un buen jaleo, he kicked up quite a fuss
¡en buen lío nos hemos metido!, that's a fine mess we've got ourselves into!
II sustantivo masculino y femenino (cándido, buenazo) el bueno de Pedro, good old Pedro
III exclamación ¡bueno!, (vale) all right, OK
(sorpresa) ¡bueno!, no me digas que te vas a casar, well!, don't tell me you're getting married!
♦ Locuciones: ¡buena la hemos hecho!, that's done it!
¡buenas!, hello!
dar algo por bueno, to approve sthg
estar de buenas, to be in a good mood
¡estaría bueno!, I should jolly well hope not!
librarse de una buena, to get off scot free
de buenas a primeras, suddenly, all at once
por las buenas, willingly
' bueno' also found in these entries:
Spanish:
admitir
- buen
- buena
- campeonato
- canela
- en
- enrollada
- enrollado
- estar
- estival
- excedente
- fantástica
- fantástico
- formidable
- infravalorar
- infravalorarse
- inmejorable
- magistral
- más
- mejor
- pan
- redundar
- saber
- saludable
- vista
- visto
- antología
- cara
- conmigo
- decir
- igualmente
- ir
- malo
- rollo
- ser
- súper
- y
English:
anyhow
- approval
- as
- assent
- beauty
- bright
- brilliant
- censor
- clear
- conducive
- connotation
- crush
- decent
- devil
- endorse
- endorsement
- fair
- fine
- good
- hot
- hunk
- indifferent
- nearly
- nice
- OK
- okay
- quite
- reasonable
- right
- satisfying
- seal
- short
- so
- something
- such
- sweet
- thick
- tick
- to
- upside
- well
- wind
- worthy
- allow
- all right
- anyway
- be
- better
- bill
- charitable
* * *bueno, -a buen is used instead of bueno before masculine singular nouns (e.g. buen hombre good man). The comparative form of bueno is mejor (better), and the superlative form is el mejor (masculine) or la mejor (feminine) (the best).♦ adj1. [en general] good;tu hijo es muy buen estudiante your son's a very good student;hacer ejercicio es bueno para la salud exercise is good for your health;la cena estaba muy buena the meal was very good;una buena oportunidad a good opportunity;los buenos tiempos the good times;¿tienes hora buena? do you have the right time?;el juez de silla señaló que la bola fue/no fue buena the umpire said the ball was good/called the ball out;golpeó la pelota con la pierna buena he struck the ball with his stronger foot;tener buena acogida to be well received;tener buen aspecto [persona] to look well;[cosa] to look good;ir por buen camino to be on the right track;tener buen concepto de to think highly of;creo que éste no es un buen momento para decírselo I don't think this is a good time to tell her;lo bueno si breve dos veces bueno you can have too much of a good thingel buen salvaje the noble savage;el buen samaritano the Good Samaritan2. [bondadoso, amable] kind, good;ser bueno con alguien to be good to sb;¡sé bueno! be good!3. [curado, sano] well, all right;ya estoy bueno I'm all right now;todavía no estoy bueno del todo I'm not completely better o recovered yet;ponerse bueno to get well4. [apacible] nice, fine;buen tiempo good o fine weather;hizo buen tiempo the weather was good;Esp¿hace bueno ahí fuera? is it nice out?5. [aprovechable] all right;[comida] fresh;esta lecha no está buena this milk is bad o offuna buena cantidad de comida a good o considerable amount of food;tiene una buena cantidad de libros she has a large amount of books, she has quite a few books;un buen susto a real fright;un buen lío a real o fine mess;un buen día se va a llevar un disgusto one of these days she's going to get a nasty shock;le cayó una buena reprimenda he got a stern ticking-off;le pegó un puñetazo de los buenos he punched her really hard, he gave her an almighty punch¡qué bueno está tu vecino! your neighbour's gorgeous o a real hunk!¡bueno es lo bueno! enough's enough!;¡bueno está! that's enough!;¡buen amigo te has echado! some friend he is!;¡buen granuja estás hecho! you rascal!, you're a real rascal!;librarse de una buena to have a lucky o narrow escape;de buena te libraste you had a lucky o narrow escape;¡si te pillo no te librarás de una buena! if I catch you, you'll be in for it!;estaría bueno that would really cap it all;si te crees que va a aceptar, estás bueno you're kidding yourself if you think she's going to accept;estamos buenos como tengamos que esperarle if we have to wait for him we've had it;poner bueno a alguien to criticize sb harshly9. [en saludos]¡buenas! hello!;¡buenas!, ¿qué tal? hi o hello, how are you?;¡buenos días!, RP [m5]¡buen día! good morning!;¡buenas tardes! [hasta las cinco] good afternoon!;[después de las cinco] good evening!;¡buenas noches! good night!;no me dio ni los buenos días she didn't even say good morning to me10. [en frases]¡buen provecho! enjoy your meal!;¡buen viaje! have a good trip!;de buen ver good-looking, attractive;de buena gana willingly;¡me comería un bocadillo de buena gana! I'd really like o Br I really fancy a sandwich!;lo hizo, y de buena gana he did it willingly;lo haría de buena gana, pero estoy ocupado I'd be pleased o more than happy to do it, but I'm busy;dar algo por bueno to approve sth;Am Famestar en la buena to be on a roll;lo bueno es que… the best thing about it is that…;prueba este pastel y verás lo que es bueno try this cake, it's excellent;Irónicocomo no me lo des, verás lo que es bueno if you don't give it to me, you'll be in for it♦ nm,flos buenos siempre ganan the good guys always win♦ adv1. [vale, de acuerdo] all right, O.K.;¿te acompaño hasta la esquina? – bueno would you like me to walk up to the corner with you? – O.K.;le pregunté si quería ayuda y me dijo que bueno I asked her if she needed any help and she said all right;¿quieres venir con nosotros? – bueno do you want to come with us? – if you like o sure;bueno, yo ya me voy right, I'm off now;¡te has equivocado! – bueno ¿y qué? you were wrong – yeah, so what?2. [pues] well;bueno, el caso es que… well, the thing is…3. Am [bien]¡qué bueno! (that's) great!;¡qué bueno que vinieron! I'm so glad that you could come!♦ interj1. [expresa sorpresa]¡bueno!, ¡qué alegría verte por aquí! hey, how nice to see you!;¡bueno, mira quien está aquí! well, look who's here!2. [expresa irritación]¡bueno!, ¡lo que faltaba! great, that's just what we needed!3. Col, Méx [al teléfono] hello♦ buenas nfplestar de buenas [bien dispuesto] to be in a good mood;de buenas a primeras [de repente] all of a sudden;[a simple vista] at first sight, on the face of it;así, de buenas a primeras, no sé qué decir I'm not sure I know what to say without thinking about it first;por las buenas willingly;intentamos persuadirlo por las buenas we tried to convince him the nice way;lo hará por las buenas o por las malas she'll do it whether she likes it or not;¿quieres hacerlo por las buenas o por las malas? do you want to do it the easy or the hard way?* * *I adj1 good;buena voluntad goodwill;lo bueno es que … the best thing about it is that …;estar de buenas be in a good mood;ponerse bueno get well;dar algo por bueno approve sth;ahora viene lo bueno irón here comes the good bit;¡ésta sí que es buena! irón fam that’s a good one!;¡estaría bueno! irón fam oh, terrific!;lo bueno, si breve, dos veces bueno brevity is the soul of wit2 ( bondadoso) kind;ser buena gente be nice3 ( sabroso) nice4:por las buenas willingly;por las buenas o por las malas whether we/they/etc like it or not;de buenas a primeras without warning;a la buena de Dios any which way, Br any old howII int:¡bueno! well!;¿bueno? Méx hello;¡buenas! hello!;bueno día good morning;buenas noches good evening;buenas tardes good evening* * *1) : gooduna buena idea: a good idea2) bondadoso: nice, kind3) apropiado: proper, appropriate4) sano: well, healthy5) : considerable, goodlyuna buena cantidad: a lot6)buenos días : hello, good day7)buenas tardes : good afternoon8)buenas noches : good evening, good nightbueno interj1) : OK!, all right!* * *bueno1 adj2. (agradable) nice¡estas fresas están buenas! these strawberries are nice!3. (atractivo) gorgeous / good looking4. (sano) bettercuando te pongas bueno, podrás salir a la calle you'll be able to go out when you get betterbueno2 adv (de acuerdo) OK / all rightbueno3 n (en una película) good guy
См. также в других словарях:
Lugar de los sucesos de Casas Viejas — Bien de Interés Cultural Patrimonio Histórico de España Declaración 2009 Figura de protección Sitio histórico Ubicación … Wikipedia Español
Lugar sagrado — El monte Kailás, donde se suponía que vivía Sivá. El concepto de lugar sagrado es muy subjetivo y al mismo tiempo debe ser aceptado por la mayoría, pues pertenece a las creencias del individuo (su propio lugar sagrado) o a las de una determinada… … Wikipedia Español
Todo el Mundo Odia a Chris — Everybody Hates Chris Título Todo el Mundo Odia a Chris Género Sitcom Creado por Chris Rock Ali LeRoi Reparto … Wikipedia Español
Momento angular — El momento angular o momento cinético es una magnitud física importante en todas las teorías físicas de la mecánica, desde la mecánica clásica a la mecánica cuántica, pasando por la mecánica relativista. Su importancia en todas ellas se debe a… … Wikipedia Español
Teoría del todo — La teoría del todo (o ToE por sus siglas en inglés, Theory of Everything ) es una teoría hipotética de la Física teórica que explica y conecta en una sola todos los fenómenos físicos conocidos. Inicialmente, el término fue usado con una… … Wikipedia Español
El lugar sin límites (libro) — Saltar a navegación, búsqueda Para la película, véase El lugar sin límites (película). El lugar sin límites es una novela corta del escritor y periodista chileno José Donoso, editado originalmente en 1967. Es considerada la obra que dio mayor… … Wikipedia Español
Presente (El momento en que estás) — Saltar a navegación, búsqueda «Presente (El momento en que estás)» Sencillo de Vox Dei del álbum Caliente Publicación 1970 … Wikipedia Español
La Banca...tu lugar de encuentro — La Banca: tu lugar de encuentro Título La Banca: tu lugar de encuentro Banking Your Venue Género Sitcom Creado por Ricardo León … Wikipedia Español
El Lugar De Su Presencia — Saltar a navegación, búsqueda El Lugar De Su Presencia Tipo Iglesia. Género Cristiana Evangélica. Fundador(es) Andrés Corson Sitio web … Wikipedia Español
Eclesiastés — Saltar a navegación, búsqueda Eclesiastés Textos sagrados hebreos en su forma tradicional de rollos. Título original קֹה … Wikipedia Español
Libro del Eclesiastés — Eclesiastés Textos sagrados hebreos en su forma tradicional de rollos. Título original קֹהֶלֶת (hebreo) … Wikipedia Español